Công dụng của cây xạ đen trong điều trị bệnh, đặc biệt là ung thư đã được nhiều nhà khoa học chứng minh qua các công trình nghiên cứu. Tuy nhiên, để xạ đen phát huy tối đa công dụng, người dùng cần lưu ý tới thời gian và cách sử dụng thảo dược cũng như những điều nên tránh khi đang dùng cây thuốc xạ đen.
Công dụng của cây xạ đen
Công dụng của cây xạ đen theo Đông y là điều trị các bệnh mụn nhọt, lở ngứa, tiêu viêm, giải độc, giảm tiết dịch trong xơ gan cổ trướng. Điều này đã được Tiến sĩ Dược học Nguyễn Hoàng Tuấn khẳng định trong nghiên cứu của mình. Còn theo y học hiện đại, cây xạ đen có tác dụng chữa trị các bệnh về gan, ung thư, tiểu đường, tiêu chảy…
Vậy xạ đen là cây gì và có công dụng như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ thông tin đến độc giả về những vấn đề này.
Không nhiều người biết đến công dụng của cây xạ đen.
Nguồn gốc của cây xạ đen?
Trong khoa học, xạ đen được gọi là Ehretia asperula Zoll. & Mor. Cây này thuộc họ vòi voi Boraginaceae. Tuy nhiên, trước đây, một số tài liệu cho rằng tên khoa học của xạ đen là Celastrus hindsii Benth, thuộc họ dây gối Celastraceae.
Ở nước ta, xạ đen thường được tìm thấy tại các tỉnh Hòa Bình, Hà Nam, Quảng Ninh, Ninh Bình… Đây là loại cây dây leo thân gỗ, thường mọc ở độ cao từ 1.000 – 1.500m. Loài cây này từng được thầy thuốc Bùi Thị Bẻn (người Mường) đặt tên là cây ung thư vì nó chuyên dùng để chữa các loại khối u. Bài thuốc chữa bệnh từ cây xạ đen sau đó đã được lương y tặng cho Hội Đông y tỉnh Hòa Bình.
Cây xạ đen chữa được bệnh gì?
Theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí Phytochemistry năm 1997 của hai tác giả Yao – Haur Kuo và Li -ming Yang Kuo, cây xạ đen chứa nhiều hợp chất Maytenfolone A. Chất này có tác dụng ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung bướu ở cổ tử cung, đại trực tràng và ruột kết.
Tại Việt Nam, Tiến sĩ khoa học Lê Thế Trung là một trong những người đầu tiên nghiên cứu về cây xạ đen. Sau 12 năm, ông và các cộng sự tại Học viện Quân Y đã tìm ra hoạt chất có ký hiệu là K10, có khả năng ức chế sự phát triển của ung thư. Nghiên cứu cũng chỉ ra, cây xạ đen còn chứa nhiều chất giúp hỗ trợ kiềm chế tế bào ung thư tăng sinh. Đó là:
- Fanavolnoid – chất chống oxy hóa, giúp tiêu diệt các gốc tự do – nguyên nhân gây ra biến đổi tế bào, ung thư…
- Saponin Triterpenoid có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, tăng cường sức đề kháng, ngăn ngừa ung thư…
- Alkaloid có tác dụng chống ung thư, chống loạn nhịp tim…
- Quinon giúp cơ thể hóa lỏng tế bào ung thư và loại bỏ chúng ra bên ngoài.
Cuối năm 1999, khi đề tài nghiệm thu, xạ đen được công nhận là vị thuốc Nam có tác dụng hỗ trợ điều trị cho người bệnh ung thư.
Ngoài ra, vào năm 2010, trong luận án của mình, Tiến sĩ Hoàng Quỳnh Hoa (ĐH Dược Hà Nội) cũng đã chỉ ra 7 chứng bệnh mà cây xạ đen có hiệu quả tốt. Đó là:
- Các bệnh ung bướu
- Bệnh về gan
- Sốt nóng
- Hậu sản
- Dị ứng mẩn ngứa
- Tiêu chảy
- Đau xương
Những lưu ý khi sử dụng cây xạ đen
Để phát huy tối đa những công dụng của cây xạ đen và tránh tác dụng phụ, người dùng cần lưu ý tới những điểm sau.
Đối tượng không nên dùng cây xạ đen?
Xạ đen là một thảo dược lành tính, phù hợp với nhiều đối tượng. Song theo các thầy thuốc, phụ nữ mang thai cần thận trọng khi sử dụng xạ đen. Bởi khi có thai, cơ thể phụ nữ rất nhạy cảm, dễ biến đổi. Họ cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ một loại thuốc hay dược liệu nào để không ảnh hưởng đến thai nhi.
Dùng xạ đen kiêng gì?
Khi dùng xạ đen chữa bệnh, tăng cường sức khỏe… người dùng cần chú ý:
- Không ăn rau muống, cà pháo trong thời gian sử dụng xạ đen bởi chúng sẽ làm mất tác dụng của thảo dược.
- Không uống bia rượu, cà phê hay sử dụng chất kích thích.
- Nếu người bệnh đang dùng thuốc Tây thì thời gian uống xạ đen cần cách thuốc Tây khoảng 30 phút.
Bài thuốc chữa bệnh từ cây xạ đen?
Dưới đây là 2 bài thuốc sử dụng cây xạ đen để chữa bệnh. Người dùng nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.
Cách dùng xạ đen tốt nhất là sắc nước uống.
Dùng cây xạ đen chữa ung thư
Nguyên liệu:
– Lá và thân cây xạ đen khô: 60g
– Bán chi liên: 20g
– Bạch hoa xà thiệt thảo: 40g
Thực hiện: Sắc nguyên liệu với với 1.5 lít nước dưới lửa nhỏ. Đun đến khi nước sôi thì dừng lại, để nguội thuốc.
Cách dùng: Thuốc dùng uống trong ngày.
Trị bệnh về gan bằng cây xạ đen
Nguyên liệu:
– Thân và lá xạ đen khô: 50g
– Cà gai leo: 30g
– Mật nhân: 10g
Thực hiện: Đun các thảo dược với 1 lít nước trong khoảng 20 phút. Nước sắc để nguội và dùng uống trong ngày.
Chú ý:
- Không nên dùng dụng cụ kim loại để sắc thuốc Nam nói chung và cây xạ đen nói riêng.
- Nước sắc xạ đen dễ bị ôi thiu nên người bệnh cần uống hết nước trong ngày. Tuyệt đối không dùng nước đã để qua đêm.
- Nên mua xạ đen tại các cơ sở uy tín, chất lượng để tránh hàng giả, hàng nhái.
Xem thêm: Cây xạ đen hỗ trợ chế ngự u xơ tử cung, u nang buồng tr