Xạ đen là gì? Cách nhận biết cây xạ đen qua hình dáng. Công dụng của cây xạ đen chữa bệnh ung thư, bệnh gan theo nghiên cứu của Giáo sư Lê Thế Trung. Cách dùng cây xạ đen là gì? Hướng dẫn sử dụng cây xạ đen theo Đông y và Tây y. Sắc nước uống cây xạ đen cần tuân thủ liều lượng sử dụng xạ đen hợp lý.
Xạ đen là gì là câu hỏi của nhiều người khi tìm đến các bài thuốc Đông y. Xạ đen là một cây thuốc quý được người dân tộc Mường sử dụng phổ biến. Trên thực tế, đây là loài cây dây gối thường mọc ở vùng núi vừa phải. Vì thế, loài cây này có thể sinh trưởng tốt ở các tỉnh Sơn La, Hà Nội (Ba Vì), Hà Nam, Quảng Ninh, Hải Phòng…
Nhiều độc giả thắc mắc cây xạ đen là gì, đặc điểm công dụng chữa bệnh gì
Xạ đen là gì?
Cây xạ đen tên khoa học là Celastrus Hindsu benth, thuộc họ Celastraceae hay còn gọi là chi dây gối. Cây xạ đen là một dạng cây dây leo thân gỗ, sống lâu năm và mọc thành bụi. Xạ đen có nhiều tên gọi khác như đồng triều, bách vạn hoa, dây gối, bách giải.
Cây xạ đen là loại cây dây nhỏ thuộc dạng thân leo, hay mọc quấn quanh cây lớn. Dây xạ đen to nhất chỉ cỡ ngón chân cái. Nếu chặt thân xạ đen, nhựa đen chảy ra, sau 5 phút thì thân chuyển màu đen đặc trưng.
Hoa xạ đen mọc thành chùm màu trắng ở đầu cành. Quả kết thành các chùm nhỏ, khi chín chuyển màu vàng cam nhạt. Lá xạ đen nhìn như lá chè nhưng to và dài hơn, dạng như hình thuyền bầu. Lá non có thể có màu đỏ tía, lá xạ đen già mới chuyển màu xanh. Lá xanh quanh năm và không rụng theo mùa. Lá xạ đen mọc vênh lên hai bên mép lá, cụp xuống ở hai đầu ngọn lá và gốc lá.
Công dụng của cây xạ đen là gì?
Ngoài thắc mắc xạ đen là gì, công dụng xạ đen chữa bệnh gì cũng là vấn đề nhiều độc giả thắc mắc. Công dụng của cây xạ đen là gì, cụ thể như sau:
- Xạ đen dùng làm thuốc hỗ trợ điều điều trị bệnh ung thư như: Ung thư vòm họng, ung thư gan, ung thư phổi, ung thư cổ tử cung, u nang buồng trứng, u xơ tử cung và các chứng bệnh khác.
- Dùng làm thuốc ngăn ngừa u bướu, điều trị các biến chứng do khối u gây nên.
- Dùng làm thuốc chống viêm, kháng khuẩn.
- Tác dụng ổn định huyết áp, đặc biệt là huyết áp cao.
- Giải độc mát gan, hạ men gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ, hỗ trợ điều trị xơ gan, viêm gan B, C, ung thư gan, u gan.
- Điều trị máu nhiễm mỡ, mỡ máu cao, giảm cholesteron.
- Tăng tuần hoàn máu não, mất ngủ, suy nhược thần kinh.
- Nâng cao hệ miễn dịch, tăng sức đề kháng cơ thể.
Cách dùng xạ đen chữa bệnh
Cách dùng cây xạ đen hiện nay có hai dạng phổ biến nhất là: Truyền thống và hiện đại. Tùy vào mục đích sử dụng, bạn có thể lựa chọn cách dùng xạ đen phù hợp.
Cách dùng cây xạ đen theo truyền thống
Xạ đen trong Đông y cũng được dùng như một vị thuốc kết hợp với nhiều vị khác tạo thành bài thuốc Nam. Theo các bài thuốc lâu đời, cây xạ đen được sử dụng theo các cách sau:
- Sắc nấu nước uống.
- Cao xạ đen.
- Ngâm rượu xạ đen.
- Giã nát đắp lên mụn nhọt chốc lở.
- Sao vàng tán bột uống (Ít thông dụng).
Cách dùng cây xạ đen theo dạng hiện đại
Cách dùng cây xạ đen theo dạng hiện đại khác biệt với dạng truyền thống ở hai đặc điểm: Có sự tham gia của các nhà nghiên cứu – dược sỹ bào chế thuốc cùng công nghệ hiện đại. Một số cách dùng xạ đen hiện đại điển hình như:
- Tinh bột xạ đen.
- Viên nang với tam thất.
- Tinh bột nghệ cucurmin với xạ đen dạng viên nang.
Ưu điểm và nhược điểm của hai dạng cách dùng:
- Về mặt giá thành: Sử dụng lá xạ đen đã bào chế thường đắt hơn so với lá xạ đen nguyên bản Vậy nên người dùng thường lựa chọn xạ đen chưa qua chế biến hơn.
- Về mặt dược chất: Nếu sử dụng lá xạ đen nguyên bản thường có hàm lượng dược chất thấp hơn so với lá xạ đen đã qua bào chế. Theo so sánh, người dùng phải sử dụng một lượng lớn lá xạ đen mới bằng một viên nén hoặc viên nang. So sánh ngược lại, nếu dùng viên nén thì sẽ có hàm lượng dược chất cao hơn, phù hợp với bệnh nhân mắc bệnh nặng. Đồng thời, sử dụng cũng tiện lợi hơn, phù hợp với người dùng không có thời gian đun uống.
Cách nấu nước uống xạ đen
Cách dùng cây xạ đen để nấu nước uống cơ bản nhất là đun cùng 1,5 lít nước trong thời gian 20 phút rồi lấy nước uống. Nếu người dùng quá bận, không có thời gian để đun nấu thì cho xạ đen vào phích nước sôi hãm uống dần. Tuy nhiên, người dùng vẫn nên hạn chế sử dụng cách trên. Nguyên nhân là khi hãm quá lâu, dược chất và vitamin sẽ bị tiêu hủy khá nhiều, người bệnh sẽ không hấp thu được nhiều dưỡng chất.
Khi sắc nấu xạ đen, tuyệt đối không sử dụng dụng cụ chất liệu nhôm hoặc dụng cụ kim loại khác. Sử dụng chất liệu kim loại sẽ khiến dược chất bị kết tủa tạo thành chất độc. Người dùng có thể bị nguy hại đến sức khỏe nếu vẫn cố dùng nồi nhôm để sắc xạ đen.
Cách dùng cơ bản nhất là đun lá xạ đen lên lấy nước uống hằng ngày
Liều dùng cây xạ đen
Lưu ý khi sử dụng xạ đen, người dùng cần tuân thủ liều lượng hợp lý. Sử dụng quá lạm dụng xạ đen dẫn tới nhiều tác dụng phụ ngoài ý muốn.
Liều dùng xạ đen điều trị ung thư, u bướu
- Dùng 100gram lá tươi sắc với 800ml – 1 lít nước.
- Dùng 50gram lá xạ đen với 25 gram bạch hoa xà thiệt thảo cùng 25 gram bán chi liên, sắc uống hằng ngày.
Liều dùng xạ đen chữa bệnh lý về gan
- Dùng 40 gram lá xạ đen tươi hoặc 20 gram lá xạ đen khô, sắc với 1,5 lít nước.
- Dùng 30 gram lá xạ đen – 20 gram chó đẻ răng cưa, sắc uống mỗi ngày.
Liều dùng xạ đen trị cao huyết áp, ổn định huyết áp
- Dùng 30 gram lá xạ đen tươi hoặc 15 gram lá xạ đen khô, sắc 1,5 lít nước.
- Dùng 30 gram lá tươi với 10gram hoa hòe khô đem sắc uống hằng ngày.
Liều dùng lá xạ đen dành cho bệnh nhân mỡ máu cao, máu nhiễm mỡ
- Dùng 30 gram lá xạ đen tươi hoặc 15 gram lá xạ đen khô, sắc 1,5 lít nước.
Liều dùng cây xạ đen có lợi cho người bị tiêu viêm, chữa mụn nhọt
- Dùng 20 gram lá tươi hoặc 10 gram lá khô, sắc với 1 lít nước uống trong ngày.
- Giã nát lá xạ đen non với vài hạt muối để đắp vào mụn nhọt, chốc lở.
Xem thêm: Cây xạ đen có tác dụng điều trị ung thư – Vnex