Sử dụng dược liệu để điều trị bệnh gút được nhiều người bệnh ưa chuộng vì khả năng điều trị bệnh tốt, đồng thời ít gây ra những tác dụng phụ. Trong đó dùng cây nở ngày đất chữa bệnh gút được biết đến rộng rãi trong dân gian, không chỉ đối với gút mà còn cải thiện các vấn đề xương khớp nói chung. Bài viết tổng hợp thông tin về phương pháp chữa gút bằng dược liệu này.
Đặc điểm cây nở ngày đất
Cây nở ngày đất có tên khoa học là Gomphrena celosiodes Mart. Cây thuộc họ Rau dền Amaranthaceae.
Cây nở ngày đất phát triển phổ biến ở châu Phi và một số khu vực phương Đông, trong đó có 120 loài được tìm thấy ở Queensland (Úc), Ấn Độ, Malaysia, các khu vực nằm trong vùng nhiệt đới Châu Mỹ và khoảng 46 loài nằm ở Brazil (theo báo cáo của Vieira và cộng sự, 2004).
Tại Việt Nam, bạn có thể bắt gặp các bụi cây nở ngày đất mọc hoang khắp nơi, từ Bắc vào Nam. Bạn cũng có thể tìm thấy cây nở ngày đất trên bãi cỏ, lề đường. Cây có thể sinh sống tốt ở những đất cát, rừng với sức sống mạnh mẽ. Cây nở ngày đất là loại cỏ sống lâu, chúng có thể mọc nằm hoặc đứng, phân nhiều nhánh với chùm rễ to. Thân cây có rãnh sâu và thân có lông mỏng bao phủ. Lá cây nở ngày đất không có cuống, mặt dưới lá phủ đầy lông màu trắng.
Cây nở ngày đất là thực vật có hoa, mỗi hoa có hình bông trụ rộng khoảng 1cm và dài 2-3cm. Mỗi hoa đều có lá bắc phía dưới dài từ 5-6mm, màu hoa trắng. Người ra thường nhầm cây nở ngày đất với cây Cúc bách nhật, cả hai đều thuộc nhóm thực vật có cùng chi nhưng khác loài (Gomphrena globosa L. Amaranthaceae).
Công dụng của cây nở ngày đất
Những công dụng chính của cây nở ngày đất chủ yếu được dân gian tận dụng để chữa bệnh. Một số ý kiến phản hồi của những người đã từng sử dụng cây nở ngày đất cho biết, dược liệu này có công dụng đáng kể trong điều trị làm giảm đau nhức xương khớp. Và đặc biệt cây nở ngày đất chữa bệnh gút rất hiệu quả được nhiều bệnh nhân công nhận. Tuy nhiên phương thuốc chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị chứ không loại bỏ được tận gốc nguyên căn gây bệnh.
Trong y học hiện đại vẫn chưa ghi nhận những tác dụng chữa bệnh của cây nở ngày đất. Tuy nhiên một số nghiên cứu đã thống kê các thành phần chính của cây nở ngày đất như Flavones, Gomphrenol, Flavonoïdes glycosides,… những hoạt chất này có hiệu quả đáng kể trong việc cải thiện triệu chứng sưng viêm, đau nhức đặc trưng ở bệnh xương khớp. Vì thế từ lâu dân gian đã biết đến cây nở ngày đất với khả năng trị một số bệnh xương khớp hiệu quả.
Ngoài ra, một số công dụng khác của cây nở ngày đất là làm giảm các triệu chứng sốt, cảm do virus và vi khuẩn gây ra. Đồng thời cây thuốc còn giúp ức chế hoạt động của các độc tố tích trữ trong máu. Đông y có ghi nhận về dược liệu cây nở ngày đất thải độc, điều huyết, chống sưng nề. Vì thế thuốc uống sắc từ dược liệu này có thể tham gia vào hoạt động đào thải các độc tố ra ngoài, hiện nay cây nở ngày đất được dân gian sử dụng phổ biến trong điều trị hỗ trợ, hoặc duy trì sửa chữa các bệnh lý kể trên.
Cây nở ngày đất kháng khuẩn phổ khá rộng với mức độ gram âm, gram dương nên đáp ứng hiệu quả chữa bệnh về nấm Candida albicans. Từ đó có bài thuốc chữa viêm nhiệt mồm, tưa lưỡi trẻ em hoặc đắp chữa chứng mụn nhọt. Cây nở ngày có khả năng chống oxy hóa khá mạnh, vì thế
có thể dùng dược liệu khô để pha dạng trà với liều thấp 12 – 20 gam/ngày uống hỗ trợ hoạt động cơ thể, làm chậm quá trình lão hóa.
Cây nở ngày đất chữa bệnh gút có hiệu quả không?
Bệnh Gút (gout) là bệnh lý nguy hiểm ở khớp, bệnh tiến triển ở giai đoạn cấp tính với những triệu chứng đau nhức xương khớp thông thường. Nếu như không điều trị đúng cách, bệnh tiến triển đến giai đoạn mãn tính có thể dẫn đến biến dạng khớp và hủy hoại khớp do quá trình kết tủa các muối urat tại khớp xương. Để điều trị bệnh gút, nguyên tắc cơ bản là giữ chỉ số axit uric trong máu ở mức ổn định. Axit uric là hoạt chất có thể kết tủa thành các muối urat gây đau nhức, sưng và nóng đỏ khớp. Axit uric ở mức càng cao thì nguy cơ biến chứng gút càng lớn.
Dùng cây nở ngày đất là phương pháp điều trị được áp dụng chủ yếu trong Đông Y và y học dân tộc lâu nay. Về hiệu quả thật sự của bài thuốc, bác sĩ chuyên khoa 2 Trần Văn Năm – phó viện trưởng Viện Y dược học dân tộc TP.HCM – cho biết cây nở ngày đất có chứa một số hoạt chất kháng viêm, hạ nhiệt, giúp thải độc như steroides, glycosides, alkaloids, flavones.
Thành phần flavonoïdes và saponines của cây nở ngày đất được ứng dụng để giảm đau các triệu chứng cơ bắp và chấn thương do va chạm gây ra. Bằng cách đắp trực tiếp bài thuốc ngoài da, hoặc sử dụng nước sắc từ cả cây nở ngày đất để cải thiện các cơn đau nhất thời.
Mặc dù chưa có nghiên cứu khoa học về công dụng của cây nở ngày đất trong việc điều trị bệnh gút nhưng không thể phủ nhận tác dụng thải độc của bài thuốc đem lại cải thiện tích cực cho quá trình điều trị. Vì thế việc sử dụng cây nở ngày đất chữa bệnh gút vẫn là một phương pháp điều trị tự phát trong dân gian. Mặc dù không mang lại kết quả điều trị dứt điểm bệnh, nhưng cây thuốc cũng không gây hại đến sức khỏe bệnh nhân.
Bài thuốc chữa bệnh gút từ xây nở ngày đất
Theo cách sử dụng dân gian, cây nở ngày đất có tác dụng chống viêm và làm giảm lượng Acid uric thông qua hệ bài tiết. Nếu như kiên trì sử dụng thì triệu chứng đau nhức xương khớp có thể giảm nhẹ sau 7 – 10 ngày. Ban đầu thuốc không có hiệu quả rõ rệt, từ ngày thứ 5 trở đị, bệnh nhân sử dụng thuốc sẽ thấy phân nhão hơn và có màu đục hơn. Điều này được lý giải là do các chất chống độc được thải bỏ ra ngoài và nếu kiên trì lâu dài sẽ đảm bảo ổn định được nồng độ axit uric đạt mức an toàn.
-
Bài thuốc từ cây nở ngày đất chữa bệnh gút: Sử dụng dược liệu nở ngày đất khô sắc uống sẽ mang lại dược tính cao hơn, đồng thời bảo quản thuốc được lâu hơn. Sử dụng toàn bộ phần rễ, thân, lá 30g – 70g đem sắc cùng với 2 lit nước uống, đến khu thuốc sắc cạn còn 1 lít thì dùng thay nước uống hàng ngày. Phương thuốc cũng được sử dụng cho bệnh nhân bị sưng khớp.
-
Bài thuốc chữa bệnh huyết áp, tim mạch: Dùng 50 gr cây nở ngày đất khô đem đun sôi với 1it nước uống nóng hàng ngày. Nên duy trì uống kết hợp với nước lọc để thanh lọc các độc tố trong máu và điều chỉnh đường huyết. Bài thuốc cũng có hiệu quả làm giảm cholesterol ở mức an toàn.
-
Bài thuốc chữa bệnh cảm cúm: Sắc thuốc uống bằng 50g cây nở ngày đất khô cùng với 1 lít nước. Có thể kết hợp sắc thuốc từ cây nở ngày đất với lá tía tô để tăng công hiệu chữa bệnh của cây nở ngày đất.
Cần lưu ý, dược liệu tươi và khô đều mang lại hiệu quả tương đương. Tuy nhiên người bệnh nên dùng cây nở ngày đất khô hoặc đã qua sao vàng để đun nước uống. Cách này sẽ giảm thiểu được những độc tính có trong dược liệu, đồng thời giúp cơ thể dễ tiếp nhận các chất hơn.
Lưu ý khi sử dụng cây nở ngày đất chữa bệnh
Khi sử dụng dược liệu chữa bệnh, người bệnh cần hiểu rõ thành phần của dược liệu có gây dị ứng với cơ thể trước đó hay không. Ngoài ra người bệnh cũng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị về việc sử dụng bài thuốc uống kết hợp cùng thuốc kê đơn, nhằm đảm bảo không có tình trạng phản ứng giữa các chất xảy ra.
Mặc dù không điều trị dứt điểm được bệnh gút nhưng thành phần dược tính của dược liệu có lợi thế giúp giảm đau, chống viêm, chống oxy hóa và lợi tiểu, mang lại những tác dụng tạm thời đối với bệnh gút. Người mắc bệnh gút cấp tính hoặc mới phát các triệu chứng có thể sử dụng bài thuốc này để theo dõi tiến triển bệnh. Với bệnh nhân mãn tính, nếu không đáp ứng với thuốc điều trị tây y nên tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được hỗ trợ.
Một số nghiên cứu tại Úc cho thấy cây nở ngày đất có nguồn độc tính ở dạng dược liệu tươi. Nếu dùng quá liều, người bệnh có dấu hiệu ngộ độc với những dấu hiệu như là run cơ, choáng váng, hoa mắt, mất phương hướng nhận định, tinh thần suy sụp. Việc sử dụng trên 200 gram cây ngày đất tươi mỗi ngày cũng gây ra những rối loạn mãn tính ở thận. Vì những cảnh báo trên nên mọi người cần thận trọng khi dùng cây nở ngày đất chữa bệnh gút.
Tuy nhiên vì bài thuốc với dược liệu cây nở ngày đất khô đã được nhiều bệnh nhân áp dụng và không phát sinh tác dụng phụ nên phương thuốc vẫn được sử dụng rộng rãi tại Việt Nam. Đồng thời những kết quả nghiên cứu cũng cho thấy dược liệu được dùng đun nước uống đã loại bỏ được một phần độc tố và không gây nguy hiểm đến tính mạng.
Vì vậy nếu bệnh nhân đang có ý định điều trị bệnh gút bằng cây nở ngày đất vẫn phải theo lời hướng dẫn của thầy thuốc chuyên khoa, tránh để bị tiền mất tật mang.
Tóm lại, việc sử dụng cây nở ngày đất chữa bệnh gút có tác dụng tốt hay không sẽ tùy thuộc vào từng bệnh nhân. Nếu như bạn nhận thấy những cải thiện tốt sau điều trị, không có phản ứng phụ thì có thể áp dụng và theo dõi song song. Ngược lại nếu nhận thấy các triệu chứng bất thường thì nên dừng sử dụng thuốc ngay lập tức. Hơn nữa đây là loài cây có độc tính nên cần thận trọng khi sử dụng.
Bài viết liên quan: Cách làm giảm axit uric máu giúp hỗ trợ điều trị bệnh gout
Xem thêm: Nhìn ngón chân cái ở nam giới đoán biết “chuyện ấy” mạnh hay yếu