Bệnh gai cột sống: Nguyên nhân, Triệu chứng, cách điều trị

Gai cột sống là một trong những các bệnh lý về xương khớp phổ biến. Đây là tình trạng các mỏm gai xương mọc ra từ cột sống với các triệu chứng như đau nhức, ê buốt, tê bì tay chân… Có rất nhiều nguyên nhân gây ra gai cột sống và nếu không phát hiện sớm để chữa trị sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. 

Gai cột sống là gì?

Cột sống đóng vai trò quan trọng đối với cơ thể. Nó vừa là bộ phận tạo dáng lưng thẳng nhờ độ cong sinh lý vừa là cơ quan thần kinh trung ương, nơi tập trung vô số các dây thần kinh có nhiệm vụ chi phối, điều khiển và kiểm soát toàn bộ những hoạt động của khớp xương thông qua hệ thống dây chằng, cơ bắp, thần kinh… nhờ đó mà con người có thể dễ dàng vận động.

Vì vậy, nếu có bất kỳ sự tác động ảnh hưởng tổn thương nào đến cột sống đều khiến cho cấu trúc của nó bị thay đổi và kèm theo đau đớn, trong đó có chứng bệnh gai cột sống.

Gai cột sống hay còn gọi là gai đốt sống (Osteophyte) là căn bệnh có liên quan đến sự thoái hóa cột sống. Đây là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên, khi các xương nhỏ mọc ra thêm phía ngoài và hai bên cột sống, đĩa sụn nhằm duy trì sự ổn định và giảm bớt áp lực cho cột sống. Tuy nhiên về lâu dài sẽ bắt đầu hình thành gai cột sống do lượng canxi dư thừa lắng đọng và tích tụ quá nhiều.

Những chiếc gai xương này làm cản trở sự vận động của xương, kèm theo đó là những cơn đau nhức dữ dội mỗi khi di chuyển, đi lại và giảm bớt khi người bệnh nghỉ ngơi. Bất kỳ vị trí nào trên cột sống đều có thể mọc gai, tuy nhiên phổ biến nhất là những bộ phận chịu nhiều áp lực như cột sống thắt lưng và cột sống cổ.

Có những dạng gai cột sống nào?

Các chuyên gia đã phân loại bệnh gai cột sống thành hai nhóm nhỏ gồm: gai cột sống lưng và gai cột sống cổ. Tùy vào từng vị trí khác nhau sẽ có những đặc điểm riêng nhận biết và đánh giá.

1. Gai cột sống lưng

Cột sống thắt lưng nằm giữa lồng xương sườn và xương chậu, đây là chuỗi các đốt sống thắt lưng được nối liền với nhau. Gai cột sống lưng hay còn được gọi là gai cột sống thắt lưng (Lumbar Osteophytes) là tình trạng xương phát triển thêm do quá trình xơ hóa của sụn khớp và xương dưới sụn ở cột sống bị bào mòn.

Theo các chuyên gia, lưng có chứa đến 5 đốt sống gai, được đánh dấu theo thứ tự L1, L2, L3, L4, L5. Hầu hết những người bị bệnh gai cột sống thắt lưng chủ yếu ở các đốt L4 và L5. Khi bị gai cột sống thắt lưng, người bệnh sẽ cảm nhận được những cơn đau nhức dữ dội, đặc biệt là khi vận động, hoạt động mạnh. Thậm chí, cơn đau còn có khả năng lan rộng ra một số bộ phận khác như hông, mông, hai chân…

Những triệu chứng gai cột sống thắt lưng có thể kéo dài trong một thời gian và tự thuyên giảm, sau đó biến mất. Hoặc cũng có vài trường hợp vận động, di chuyển đột ngột cũng có thể khởi phát triệu chứng gai cột sống. Các chuyên gia cũng cho biết, căn bệnh gai cột sống thắt lưng là bệnh mãn tính, có thể gây biến dạng cột sống mà không có triệu chứng viêm.

Bệnh diễn tiến từ từ, nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra ảnh hưởng đến nhiều vị trí khác trên cơ thể như phần giữa cột sống, vùng lưng dưới… do các gai xương nhô ra, khiến người bệnh đau nhức khi vận động, thậm chí nằm liệt một chỗ.

2. Gai cột sống cổ

Cột sống vùng cổ bị thoái hóa gây chèn ép lên dây thần kinh có thể gây ra rất nhiều biến chứng, điển hình như tình trạng đau cột sống cổ tê tay và gai cột sống cổ. Trong đó, gai cột sống cổ là căn bệnh xương khớp rất phổ biến. Các triệu chứng thường diễn tiến khá âm thầm và dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh lý xương khớp khác.

Triệu chứng đặc trưng của gai cột sống cổ là những cơn đau nhức âm ỉ và dai dẳng, đeo bám trong vòng vài ngày cho đến vài tuần ở vùng vai gáy. Nếu không được điều trị, làm giảm đau kịp thời sẽ dần lan xuống những bộ phận khác như bả vai, cánh tay, bàn tay, tăng cảm giác tê bì, đau nhức.

Bệnh sẽ gây cản trở sự vận động của xương khớp, ảnh hưởng hoạt động hằng ngày, mất cảm giác sờ, chạm, thậm chí không thể cầm nắm đồ vật như bình thường, dù là nhỏ nhất.

Nguyên nhân gây bệnh gai cột sống

Về mặt lý thuyết, gai cột sống xuất phát từ việc sụn khớp và đĩa đệm chịu nhiều áp lực trong thời gian dài khiến chúng bị bào mòn dẫn đến thoái hóa, kết quả là hình thành các gai xương gây đau nhức và cản trở sự vận động của khớp. Tình trạng này xảy ra chủ yếu do một số nguyên nhân sau:

• Thoái hóa cột sống: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng gai cột sống. Thoái hóa cột sống là khi các sụn khớp đĩa đệm trong cộ
  t sống bị bào mòn quá mức, dẫn đến thoái hóa và gây ra nứt vỡ. Khi có các biểu hiện này, cơ thể sẽ tự động kích hoạt cơ chế bù đắp canxi. Tuy nhiên, việc bù đắp này sẽ diễn ra không đồng đều nên có chỗ thiếu hoặc thừa canxi. Trong đó, chỗ thừa canxi sẽ gây ra tình trạng xương gồ ghề, lâu dần hình thành các gai xương. Ngược lại, chỗ thiếu canxi sẽ hình thành các hõm xương sâu vào bên trong.
• Viêm cột sống mãn tính: Đây là tình trạng hai bề mặt xương tiếp xúc, ma sát với nhau nhưng lại không có một lớp bảo vệ, làm trơn. Tình trạng này thường diễn tiến kéo dài và gây ra nhiều ảnh hưởng, biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Để khắc phục tình trạng này, cơ thể sẽ tự động điều chỉnh thông qua việc giảm bớt sự cọ xát, áp lực cho cột sống. Tuy nhiên, hệ quả của quá trình này gây ảnh hưởng tiêu cực đến các khớp cột sống, dẫn đến tình trạng xơ hóa và mọc gai.

• Dây chằng bị chùng: Tình trạng hệ thống dây chằng trong cơ thể bị chùng xuống, các khớp sẽ bắt đầu chuyển động. Cơ thể sẽ khắc phục tình trạng này bằng cách tự điều chỉnh thông qua việc giữ nguyên tư thế của đốt sống và hình thành các gai xương.
• Do tích tụ, lắng đọng canxi: Đây cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất hình thành gai cột sống. Lúc này, các sụn khớp dần xẹp xuống do thoái hóa, dây chằng giữa bị chùng giãn. Lúc này, cơ thể bắt đầu sẽ phản ứng lại, trở nên dày hơn để cân bằng cột sống. Tình trạng này vô tình khiến canxi tích tụ từng ngày và hậu quả là hình thành các gai xương.
• Do chấn thương: Một số chấn thương do té ngã, tai nạn thể thao, tai nạn nghề nghiệp… gây ra sự cọ xát, va chạm và tạo những áp lực, cọ xát trực tiếp lên xương khớp cột sống. Thông qua cơ chế “tự sửa chữa” của cơ thể, các tổn thương sẽ được tu bổ, làm lành và kéo theo đó là sự xuất hiện của các gai xương.
• Do sai tư thế vận động: Những người thường xuyên thực hiện sai tư thế vận động như ngồi một chỗ quá lâu, vận động thể thao quá sức, mang vác, bưng bê đồ nặng… khiến cho xương khớp, cột sống bị chèn ép, chịu nhiều áp lực.
• Do tuổi tác: Tuổi tác càng cao thì quá trình lão hóa của cơ thể diễn ra càng nhanh. Đây chính là nguyên nhân phổ biến khiến cho cột sống bị tổn thương ít nhiều, lúc này không chỉ là gai cột sống mà người bệnh còn gặp phải nhiều bệnh lý xương khớp khác như thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống…
• Một số nguyên nhân khác: Bên cạnh những nguyên nhân vừa kể trên còn có một số yếu tố sức khỏe khác cũng làm tăng nguy cơ gây ra gai cột sống như: thừa cân, béo phì, do di truyền, mắc bệnh gout, lupus ban đỏ…

Triệu chứng và biểu hiện chứng bệnh gai cột sống

Các chuyên gia cho biết, những triệu chứng của bệnh gai cột sống thường dễ bị nhầm lẫn với một số bệnh lý xương khớp khác, do không quá đặc trưng và thường không xuất hiện từ sớm, dai dẳng âm ỉ kéo dài trong nhiều năm mới bùng phát mạnh.

Các gai cột sống có kích thước rất nhỏ, thường mọc ra ở mặt trước và hai cạnh bên của cột sống. Do đó, chỉ khi gai xương cọ xát với cột sống hoặc chèn ép cọ xát lên rễ dây thần kinh, dây chằng… mới làm bùng phát các cơn đau nhức.

Tùy vào mỗi vị trí mọc gai cột sống mà các triệu chứng sẽ khác nhau, có thể kể đến như:

• Gai cột sống gây ra đau nhức và tê cứng cột sống: Nếu gai cột sống ở cổ sẽ gây tê bì, không xoay trái xoay phải được. Cơn đau dần dần lan ngược lên vùng đầu, khiến người bệnh bị đau nhức và nặng đầu nặng nề. Còn nếu gai cột sống thắt lưng sẽ gây tê mỏi, co cứng vùng thắt lưng khiến người bệnh phải chịu đựng những cơn đau
• Khiến cơ thể bị mất cân bằng: Những cơn đau nhức dữ dội, bùng phát đột ngột khiến người bệnh không thể vận động nhiều, dẫn đến tình trạng kém lưu thông khí huyết. Đồng thời, các mỏm gai cột sống làm cản trở quá trình tuần hoàn máu. Từ đó khiến người bệnh dễ bị choáng váng, hoa mắt, chóng mặt và khiến cơ thể mất cân bằng.
• Mất cảm giác chi dưới: Gai cột sống chèn ép lên các rễ thần kinh làm tăng cảm giác đau nhức. Cơn đau lan rộng từ cột sống cổ hoặc lưng lên hai tay hoặc xuống hai chân khiến người bệnh dần mất đi cảm giác, không thể cầm nắm đồ vật hoặc không đi lại được.
• Bị rối loạn thần kinh thực vật: Các dây thần kinh thực vật có khả năng điều khiển kiểm soát sự hoạt động của một số cơ quan nội tạng trong cơ thể như huyết áp, nhịp tim, tiêu hóa, tiểu tiện… Khi hệ thần kinh thực vật bị rối loạn khiến các mỏm gai xương nhô ra tác động lên và gây ra các triệu chứng như tăng tiết mồ hôi, rối loạn phản xạ, huyết áp tăng cao hoặc giảm đột ngột, khó hô hấp…
• Một số triệu chứng khác: Người bệnh mệt mỏi, suy nhược, chóng mặt, buồn nôn, sụt cân nhanh chóng…

Bệnh gai cột sống có nguy hiểm không?

Theo các chuyên gia xương khớp, gai cột sống là một trong những bệnh lý xương khớp khá nguy hiểm, các triệu chứng thường kéo dài và đeo bám dai dẳng. Nếu không được phát hiện sớm, điều trị kịp thời và đúng cách sẽ làm tăng nguy cơ gây suy giảm khả năng vận động, thậm chí bại liệt, tàn phế.

Bên cạnh đó, các chuyên gia còn cảnh báo về mức độ nguy hiểm của căn bệnh gai cột sống này. Chẳng hạn như:

• Gai cột sống ở cổ: Khiến người bệnh có thể đối mặt với những cơn đau đầu, chóng mặt, hoa mắt và mất ngủ. Kèm theo đó là biến chứng thoát vị đĩa đệm vùng cổ, tê bì tay chân do rễ thần kinh bị gai cột sống chèn ép, lâu dần có thể gây biến chứng vẹo, không thể nghiêng trái phải, thậm chí gây yếu cơ, teo chân, teo tay.
• Gai cột sống ở lưng: Bị gai cột sống lưng hay thắt lưng gây ra các cơn đau nhức lưng dữ dội. Cơn đau thường bắt nguồn từ giữa thắt lưng và lan xuống hông, những cơn đau này thường bùng phát dữ dội hơn khi vận động, khiến người bệnh không thể tiếp tục vận động, duy trì công gai cột sống, thậm chí làm tăng nguy cơ biến chứng gù, vẹo cột sống.

Ngoài những nguy hiểm điển hình vừa kể trên, người bệnh gai cột sống cũng có thể gặp phải một số biến chứng sau nếu không được điều trị kịp thời:

• Thoát vị đĩa đệm: Hệ thống dây thần kinh thực vật bị gai cột sống chèn ép quá sâu trong thời gian dài sẽ nhanh chóng biến chứng thành tình trạng thoát vị đĩa đệm. Thậm chí nếu điều trị muộn hoặc sai cách có thể gây ra bại liệt, teo cơ…
• Biến chứng huyết áp: Huyết áp thay đổi tăng hoặc giảm đột ngột xảy ra do rối loạn thần kinh thực vật, nặng hơn có thể gây ra chứng rối loạn hô ấp.
• Rối loạn tiền đình: Thoái hóa cột sống cổ gây bệnh gai cột sống là nguyên nhân chủ yếu khiến người bệnh gặp phải chứng rối loạn tiền đình. Nguyên nhân là do lượng máu và lượng oxy lưu thông lên não bị hạn chế.

Biện pháp chẩn đoán gai cột sống

Hiện nay, nền y học hiện đại đã phát minh ra rất nhiều biện pháp chẩn đoán gai cột sống như:

• Chụp X – quang: Đây là xét nghiệm được áp dụng phổ biến nhất trong việc phát hiện ra các gai xương và mức độ tổn thương thần kinh. Kết quả X – quang cột sống thu được giúp bác sĩ có cơ sở đánh giá những thay đổi của khớp xương.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Phương pháp này được chỉ định thực hiện nhằm mục đích kiểm tra mức độ tổn thương dù là nhỏ nhất và chức năng của cột sống, đĩa sụn một cách chi tiết để có kết luận điều trị phù hợp.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT scan): Hình ảnh chụp CT scan giúp đem lại hình ảnh chi tiết về cấu trúc của xương khớp, kiểm tra mức độ chèn ép của hệ thống dây thần kinh và sự hình thành của gai xương.
• Xét nghiệm máu: Đây là biện pháp chẩn đoán sàng lọc nhằm kiểm tra nồng độ của một số chất trong cơ thể, từ đó loại trừ các bệnh lý không liên quan đến xương khớp. Từ đó, chẩn đoán bệnh viêm khớp dạng thấp hoặc tìm ra nguyên nhân hình thành gai cột sống.
• Myelogram: Đây là biện pháp chẩn đoán CT scan đặc biệt, sử dụng thuốc cản quang để tiêm vào ống sống, giúp thu được hình ảnh về rễ thần kinh và tủy sống được rõ ràng hơn, từ đó dễ dàng xác định mức độ tổn thương do gai cột sống gây ra.
• Test điện cơ (EMG): Thử nghiệm này thường không được áp dụng phổ biến như những biện pháp trên. Cách này được áp dụng nhằm đo tốc độ thần kinh gửi tín hiệu điện về não và đánh giá mức độ tổn thương của rễ thần kinh. Để thực hiện bài test này, bác sĩ sẽ dùng các kim nhỏ và mỏng ghim vào cánh tay và chân để ghi lại các hoạt động điện, từ đó cho thấy mức độ chấn thương của dây thần kinh cột sống.

Các phương pháp điều trị gai cột sống hiện nay

Gai cột sống bắt nguồn chủ yếu từ quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể và không có cách nào để chống lại sự già đi của cơ thể. Vì vậy, điều trị gai cột sống chủ yếu dựa vào các nguyên tắc sau: sử dụng thuốc để làm giảm đau, chống viêm kết hợp tập luyện và vật lý trị liệu thần kinh cột sống để hỗ trợ phục hồi chức năng cột sống. Trong trường hợp gai xương đã quá to sẽ được cân nhắc chỉ định thực hiện phẫu thuật.

1. Phương pháp điều trị không dùng thuốc

Những người bệnh gai cột sống không quá nặng, chưa đau nhức nhiều không nhất thiết phải áp dụng các biện pháp điều trị chuyên sâu. Thay vào đó chỉ cần tập trung điều trị cải thiện giảm đau, làm chậm quá trình thoái hóa và phòng ngừa tái phát càng lâu càng tốt.

Một số phương pháp điều trị không dùng thuốc được áp dụng phổ biến như:

• Massage, xoa bóp: Các kỹ thuật massage, xoa bóp nhẹ nhàng đúng cách sẽ tác động tích cực đến các gai xương, giúp làm giảm bớt sự chèn ép nhờ đó giảm đau nhức, khó chịu… Tuy nhiên, cách này chỉ có tác dụng tạm thời, hỗ trợ các biện pháp trị liệu khác chứ không thể trị bệnh dứt điểm được.
• Nhiệt trị liệu: Chườm lạnh hoặc chườm nóng là mẹo hay giúp cắt nhanh cơn đau nhức gai cột sống mà người bệnh có thể áp dụng ngay tại nhà.
  • Đối với chườm lạnh sẽ giúp giảm nhanh cơn đau, giảm sưng viêm bằng cách đặt túi đá lên cột sống hoặc dán gel lạnh. Để mẹo này đạt hiệu quả tối ưu, hãy thực hiện theo công thức, chườm 20 phút rồi nghỉ và tiếp tục chườm 20 phút nữa.
  • Đối với chườm nóng nên áp dụng sau khi cơn đau do gai cột sống
    đã qua đi. Bạn có thể dùng miếng dán nhiệt hoặc dùng túi chườm chứa nước nóng để thực hiện. Nhiệt lượng này sẽ giúp giảm đau, kích thích lưu thông máu và làm giãn cơ.
• Điện trị liệu: Đây là các biện pháp vật lý trị liệu sử dụng các nguồn điện, sóng nhân tạo như tia laser, nguồn điện xung, bước sóng ngắn, sóng siêu âm hay tia hồng ngoại… để tác động lên cột sống nhằm giảm đau nhức, kích thích quá trình lưu thông máu và hỗ trợ phục hồi cột sống.

2. Sử dụng thuốc để điều trị

Dùng thuốc Tây

Đây là phương pháp được nhiều người chọn lựa nhất để điều trị gai cột sống bởi nó đem lại hiệu quả giảm đau cao và nhanh chóng tức thì. Một vài loại thuốc giảm đau được dùng phổ biến như:

• Paracetamol: Đây là loại thuốc giảm đau thông thường được sử dụng cho hầu hết những người bị đau nhức do gai cột sống. Thuốc có tác dụng giảm thiểu các cơn đau nhức thông qua cơ chế giảm dẫn truyền cảm giác đau nhức đến não bộ. Đồng thời, thuốc còn có khả năng hỗ trợ chống viêm và phục hồi những tổn thương xương khớp cột sống.
• Thuốc giảm đau NSAIDs: Đây là nhóm thuốc giảm đau không chứa steroid vừa có khả năng làm giảm nhanh cơn đau nhức cột sống vừa giúp làm tăng khả năng hoạt động. Nên uống thuốc này sau khi ăn no để tránh những tác dụng phụ của thuốc.
• Thuốc Eperisone HCL: Có tác dụng làm giãn mạch, giãn cơ vân và tạo ra sự co giãn nhất định cũng như sự hoạt động nhịp nhàng cho hệ thống dây chằng quanh cột sống. Nhờ đó, đem lại cảm giác thoải mái, dễ chịu cho người bệnh.

Lưu ý: Việc sử dụng bất kỳ loại thuốc Tây nào cũng cần phải do bác sĩ chỉ định, tuyệt đối tuân thủ liều dùng và không tự ý sử dụng các loại thuốc chưa rõ công dụng để tránh những rủi ro ngoài ý muốn.

Các bài thuốc Đông y chữa gai cột sống

Các bài thuốc Đông y chữa gai cột sống chủ yếu sử dụng các loại thực vật tự nhiên, được bào chế làm vị thuốc nên rất an toàn, lành tính cho sức khỏe và đem lại hiệu quả bền vững. Người bệnh có thể tham khảo một vài bài thuốc phổ biến sau:

• Bài thuốc 1: Chuẩn bị bạch thược, mộc qua, uy linh tiên, cát căn, đỗ trọng, cam thảo, kê huyết đằng sắc cùng 3 chén nước đến khi nước trong siêu cạn còn 1 chén thì chắt lấy nước uống khoảng 3 lần/ ngày.
• Bài thuốc 2: Chuẩn bị tần giao, kỳ xà, chế phụ tử, xích thược, đương quy, quế chi, sinh địa, tàm sa, uy linh tiên đun sôi lấy nước uống đều đặn hằng ngày
• Bài thuốc 3: Chuẩn bị các vị thuốc gồm đào nhân, hoa hồng, quế chi, độc hoạt, đương quy, phòng phong, xuyên khung, khương hoạt, sài hồ và hoàng bá sắc lấy nước uống mỗi ngày 1 thang.
• Bài thuốc 4: Chuẩn bị tế thạch, ngưu tất, miên hoa, độc diêu thảo, tơ xanh, vương cốt đằng, kim lê, chi mẫu, cu li, cỏ dĩ, dây đau xương sắc cùng 1.5 lít nước, đun đến khi nước thuốc cô đặc lại thì uống hết, kiên trì áp dụng trong vòng 10 ngày để đạt hiệu quả tối ưu.

Lưu ý: Các bài thuốc Đông y cần được kê toa bởi thầy thuốc sau khi được thăm khám, chẩn đoán. Kiên trì theo thuốc trong thời gian dài mới đạt được hiệu quả cải thiện rõ rệt.

Các bài thuốc dân gian

Song song đó, bệnh gai cột sống cũng có thể được điều trị thông qua các bài thuốc dân gian hay còn gọi là các bài thuốc Nam quen thuộc.

• Lá đinh lăng + lá lốt: Chuẩn bị 500g lá lốt và 50g lá đinh lăng sắc cùng 3 chén nước và uống hết sau khi ăn tối khoảng 30 phút. Mỗi ngày dùng tối đa một thang và thực hiện liên tục trong vòng 10 – 15 ngày.
• Lá ngải cứu + muối: Chuẩn bị 300g ngải cứu tươi và 100g muối hạt. Sao nóng các nguyên liệu với nhau và cho vào túi vải rồi chườm trực tiếp lên vùng cột sống bị đau nhức do mọc gai xương. Nên chườm mỗi ngày 1 lần trước khi đi ngủ để hỗ trợ giảm đau, ngủ ngon hơn vào ban đêm.

3. Can thiệp điều trị ngoại khoa

Phẫu thuật gai cột sống là phương pháp cuối cùng được chỉ định áp dụng khi các biện pháp điều trị bảo tồn hay sử dụng thuốc không đem lại kết quả như mong muốn. Phẫu thuật là biện pháp rất hiệu quả, có đến 85% người bệnh sau khi phẫu thuật đã khỏi bệnh, tuy nhiên tỷ lệ tái phát bệnh lại rất cao kèm theo nguy cơ tiềm ẩn các rủi ro, biến chứng như nhiễm trùng, tổn thương đến tủy sống, rễ thần kinh…

Vì vậy, chỉ những người bị gai cột sống nghiêm trọng, đang biến chứng đến tủy, hệ thần kinh biến chứng tê bì tay chân, giảm khả năng vận động, thậm chí bại liệt, rối loạn chức năng bàng quang, đại tràng gây mất khả năng kiểm soát đại tiện, tiểu tiện.

Một số phương pháp phẫu thuật loại bỏ gai cột sống phổ biến như:

• Phương pháp mổ hở (mổ truyền thống)
• Phương pháp nội soi
• Phẫu thuật bằng tia laser
• Phương pháp nẹp cố định vùng cột sống thắt lưng

Mỗi phương pháp phẫu thuật có ưu và khuyết điểm riêng, tùy vào tình trạng bệnh và điều kiện kinh tế của gia đình mà bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp phẫu thuật xâm lấn hoặc không xâm lấn phù hợp. Sau khi phẫu thuật loại bỏ các gai xương, người bệnh phải chú ý duy trì các thói quen chăm sóc, ăn uống và sinh hoạt lành mạnh vì gai cột sống có thể mọc lại vị trí cũ bất kỳ lúc nào.

Hướng dẫn cách chăm sóc và phòng ngừa gai cột sống hiệu quả

Để việc điều trị gai cột sống đạt hiệu quả cao và không tái phát, người bệnh cần xây dựng một chế độ chăm sóc, phòng ngừa đúng cách.

1. Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh

Một chế độ ăn uống phù hợp và khoa học góp phần không nhỏ trong việc làm giảm bớt các triệu chứng gai cột sống. Thậm chí, trong những trường hợp bệnh nhẹ không nhất thiết phải sử dụng thuốc, người bệnh có thể dùng các dưỡng chất tự nhiên trong thực phẩm để đạt được hiệu quả như mong muốn.

Bên cạnh việc cân đối hàm lượng và bổ sung đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu vào thực đơn ăn uống hằng ngày, bạn cũng có thể thêm vào một số loại thực phẩm sau đây để hỗ trợ cải thiện tình trạng bệnh:

• Các loại thực phẩm có chứa hàm lượng cao chất chống oxy hóa như: bông atiso, dâu tây, cải xoăn, việt quất, hạt bồ đào, các loại đậu… giúp tăng khả năng chống viêm tại vùng cột sống bị mọc gai.
• Ưu tiên sử dụng các loại gia vị có đặc tính hỗ trợ giảm đau tự nhiên như nghệ, tỏi, gừng, quế… vào chế biến các món ăn hằng ngày.
• Các loại thực phẩm giàu canxi như sữa, trứng, đậu nành, cá…
• Nhóm thực phẩm giàu vitamin D và vitamin K như ngũ cốc, trứng, nấm… Chúng giúp tăng cường khả năng hấp thụ canxi của cơ thể, giúp bạn có hệ xương khớp ổn định và khỏe mạnh.
• Các loại thực phẩm giàu vitamin C như ớt chuông, cam, quýt, bưởi, kiwi… giúp tăng khả năng chống viêm, giảm sưng và thúc đẩy làm lành các vết thương.

2. Thực hiện các hoạt động thể dục nhẹ nhàng

Vận động cũng là một cách hữa phòng ngừa gai cột sống rất tốt. Ban đầu, có thể bạn sẽ gặp một vài cảm giác đau nhức, tê mỏi lưng, nhưng theo thời gian cơ thể quen dần cảm giác vận động sẽ giúp hệ thống xương khớp linh hoạt hơn, giảm triệu chứng và ngăn ngừa tái phát bệnh hiệu quả.

Những hoạt động thể dục nhẹ nhàng bạn có thể thực hiện từ các công việc hằng ngày như dọn dẹp nhà cửa, tập yoga, đi dạo… hoặc cân nhắc chọn lựa các môn thể dục như tập aerobic, bơi lội, đi bộ, đạp xe… Tuy nhiên, bạn đảm bảo sự phân bổ thời gian và sức lực khi tập kết hợp nghỉ ngơi nhiều để đạt hiệu quả tối ưu.

3. Điều chỉnh tư thế ngồi làm việc và ngủ

• Khi ngủ nên nằm ngửa, lưng thẳng, tránh nghiêng người hay vẹo lưng nhưng mặt ngửa. Bên cạnh đó, chọn đệm cứng vừa phải để nâng đỡ cột sống nằm ở tư thế sinh lý.
• Điều chỉnh ghế ngồi và bàn làm việc phù hợp với chiều cao của bản thân.
• Hạn chế các động tác cúi gập thắt lưng quá mức vì chỉ cần giữ cột sống thẳng sẽ giúp giảm thiểu các chấn thương.

Gai cột sống là vấn đề sức khỏe dai dẳng, nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây ảnh hưởng đến công việc và các sinh hoạt hằng ngày. Do đó, khuyến cáo người bệnh nên thăm khám tại bệnh viện sớm để tăng khả năng điều trị khỏi bệnh hoàn toàn.

Có thể bạn quan tâm

• Đau cột sống lưng dưới là bệnh gì? Cách điều trị
• Đau cột sống cổ tê tay là bệnh gì? Nguyên nhân và Cách điều trị
• Đau cột sống thắt lưng: Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa
• Mổ cột sống có nguy hiểm không? Có nên mổ?

Xem thêm: Bệnh tiểu đường và cách điều trị, phòng tránh