Các giai đoạn của ung thư đại tràng cho biết mức độ lan rộng của khối u. Việc xác định giai đoạn ung thư là điều cần thiết để lựa chọn phương pháp điều trị tốt nhất.
Các giai đoạn của ung thư đại tràng cho biết mức độ lan rộng của khối u. Việc xác định giai đoạn ung thư là điều cần thiết để lựa chọn phương pháp điều trị tốt nhất.
Vậy ung thư đại tràng được chia làm mấy giai đoạn? Cách điều trị ở mỗi giai đoạn có gì khác nhau?
Căn cứ phân loại giai đoạn ung thư đại tràng
Các giai đoạn của ung thư đại tràng thường được phân loại dựa trên hệ thống TNM của Ủy ban liên hợp về ung thư Hoa Kỳ (American Joint Committee on Cancer – AJCC). Các tiêu chí phân loại bao gồm:
- Khối u (T): Kích thước của khối u ban đầu và liệu ung thư đã lan đến thành đại tràng hoặc các khu vực lân cận hay chưa
- Hạch bạch huyết lân cận (N): Xem xét tế bào ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết lân cận hay chưa
- Di căn (M): Xem xét các tế bào ung thư đã di căn từ đại tràng đến các bộ phận khác của cơ thể như phổi, gan hay chưa.
Phân loại các giai đoạn của ung thư đại tràng theo hệ thống TNM
Căn cứ vào các tiêu chí trên, hệ thống TNM phân loại ung thư đại tràng thành các giai đoạn từ 0 – 4. Đặc điểm của mỗi giai đoạn được xác định như sau:
Ung thư đại tràng giai đoạn 0
Đây là giai đoạn sớm nhất của ung thư đại tràng. Tế bào ung thư ở giai đoạn này vẫn còn ở trong lớp niêm mạc đại tràng.
Ung thư đại tràng giai đoạn 1
Ung thư đại tràng giai đoạn 1 được xác định khi tế bào ung thư đã phát triển từ lớp niêm mạc vào lớp tiếp theo (được gọi là lớp dưới niêm mạc). Ở giai đoạn này, tế bào ung thư chưa lan đến các hạch bạch huyết.
Bạn có thể quan tâm: Dấu hiệu ung thư đại tràng giai đoạn đầu
Ung thư đại tràng giai đoạn 2
Ở giai đoạn 2, các tế bào ung thư đã phát triển vượt ra ngoài lớp niêm mạc và lớp dưới niêm mạc của đại tràng. Ung thư đại tràng giai đoạn 2 được chia nhỏ thành các giai đoạn 2A, 2B hoặc 2C.
- Giai đoạn 2A: Tế bào ung thư chưa lan đến các hạch bạch huyết hoặc mô lân cận. Tuy nhiên, chúng đã lan đến các lớp bên ngoài của đại tràng.
- Giai đoạn 2B: Ung thư chưa lan đến các hạch bạch huyết nhưng đã phát triển qua lớp ngoài của đại tràng và đến phúc mạc tạng (lớp màng bao quanh các cơ quan trong ổ bụng).
- Giai đoạn 2C: Ung thư chưa lan đến các hạch bạch huyết nhưng đã vượt khỏi các lớp ngoài của đại tràng và phát triển đến các cơ quan hoặc cấu trúc lân cận.
Ung thư đại tràng giai đoạn 3
Ung thư đại tràng giai đoạn 3 được chia nhỏ thành giai đoạn 3A, 3B và 3C:
Vậy ung thư đại tràng được chia làm mấy giai đoạn? Cách điều trị ở mỗi giai đoạn có gì khác nhau?
Căn cứ phân loại giai đoạn ung thư đại tràng
Các giai đoạn của ung thư đại tràng thường được phân loại dựa trên hệ thống TNM của Ủy ban liên hợp về ung thư Hoa Kỳ (American Joint Committee on Cancer – AJCC). Các tiêu chí phân loại bao gồm:
- Khối u (T): Kích thước của khối u ban đầu và liệu ung thư đã lan đến thành đại tràng hoặc các khu vực lân cận hay chưa
- Hạch bạch huyết lân cận (N): Xem xét tế bào ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết lân cận hay chưa
- Di căn (M): Xem xét các tế bào ung thư đã di căn từ đại tràng đến các bộ phận khác của cơ thể như phổi, gan hay chưa.
Phân loại các giai đoạn của ung thư đại tràng theo hệ thống TNM
Căn cứ vào các tiêu chí trên, hệ thống TNM phân loại ung thư đại tràng thành các giai đoạn từ 0 – 4. Đặc điểm của mỗi giai đoạn được xác định như sau:
Ung thư đại tràng giai đoạn 0
Đây là giai đoạn sớm nhất của ung thư đại tràng. Tế bào ung thư ở giai đoạn này vẫn còn ở trong lớp niêm mạc đại tràng.
Ung thư đại tràng giai đoạn 1
Ung thư đại tràng giai đoạn 1 được xác định khi tế bào ung thư đã phát triển từ lớp niêm mạc vào lớp tiếp theo (được gọi là lớp dưới niêm mạc). Ở giai đoạn này, tế bào ung thư chưa lan đến các hạch bạch huyết.
Bạn có thể quan tâm: Dấu hiệu ung thư đại tràng giai đoạn đầu
Ung thư đại tràng giai đoạn 2
Ở giai đoạn 2, các tế bào ung thư đã phát triển vượt ra ngoài lớp niêm mạc và lớp dưới niêm mạc của đại tràng. Ung thư đại tràng giai đoạn 2 được chia nhỏ thành các giai đoạn 2A, 2B hoặc 2C.
- Giai đoạn 2A: Tế bào ung thư chưa lan đến các hạch bạch huyết hoặc mô lân cận. Tuy nhiên, chúng đã lan đến các lớp bên ngoài của đại tràng.
- Giai đoạn 2B: Ung thư chưa lan đến các hạch bạch huyết nhưng đã phát triển qua lớp ngoài của đại tràng và đến phúc mạc tạng (lớp màng bao quanh các cơ quan trong ổ bụng).
- Giai đoạn 2C: Ung thư chưa lan đến các hạch bạch huyết nhưng đã vượt khỏi các lớp ngoài của đại tràng và phát triển đến các cơ quan hoặc cấu trúc lân cận.
Ung thư đại tràng giai đoạn 3
Ung thư đại tràng giai đoạn 3 được chia nhỏ thành giai đoạn 3A, 3B và 3C:
- Giai đoạn 3A: Các tế bào ung thư đã phát triển đến hoặc xuyên qua các lớp cơ của đại tràng và được tìm thấy trong các hạch bạch huyết gần đó. Tuy nhiên, chúng chưa lan đến các cơ quan xa trong cơ thể.
- Giai đoạn 3B:
- Tế bào ung thư đã phát triển qua lớp ngoài cùng của đại tràng và xâm lấn vào phúc mạc tạng hoặc các cơ quan hoặc cấu trúc lân cận khác. Đồng thời, chúng được tìm thấy trong 1 đến 3 hạch bạch huyết lân cận.
- Tế bào ung thư chưa xuyên qua các lớp ngoài của thành đại tràng nhưng đã lan đến 4 hạch bạch huyết lân cận hoặc nhiều hơn.
- Giai đoạn 3C: Tế bào ung thư đã vượt ra ngoài các lớp cơ của thành đại tràng và xuất hiện trong 4 hoặc nhiều hơn các hạch bạch huyết gần đó nhưng chưa lan đến các cơ quan xa trong cơ thể.
Ung thư đại tràng giai đoạn 4 (ung thư đại tràng giai đoạn cuối)
Ung thư đại tràng giai đoạn 4 gồm 2 giai đoạn nhỏ hơn là 4A và 4B:
- Giai đoạn 4A: Các tế bào ung thư đã lan đến một cơ quan xa như gan hoặc phổi.
- Giai đoạn 4B: Đây là giai đoạn phát triển nhất của ung thư đại tràng. Ở giai đoạn này, ung thư đã lan đến 2 hoặc nhiều cơ quan xa trong cơ thể.
Ngoài cách phân loại theo giai đoạn, ung thư đại tràng còn được phân loại theo độ mô họ
c (grade). Độ mô học dựa vào mức độ giống nhau giữa tế bào ung thư và tế bào khỏe mạnh để chia thành các cấp từ 1 – 4.
Tế bào ung thư có grade càng cao nghĩa là nó càng bất thường. Ung thư đại tràng có grade thấp thường có xu hướng phát triển chậm hơn và có tiên lượng tốt hơn grade cao.
Xét nghiệm xác định các giai đoạn ung thư đại tràng
Bác sĩ thường sử dụng phương pháp nội soi để phát hiện ung thư đại tràng. Sau khi phát hiện ung thư, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh thực hiện các xét nghiệm bổ sung để xác định kích thước khối u và xem liệu nó đã lây lan sang các bộ phận khác hay chưa. Các xét nghiệm này có thể bao gồm chụp CT, chụp X-quang hoặc chụp MRI… cho vùng bụng, gan, ngực…
- Giai đoạn 3A: Các tế bào ung thư đã phát triển đến hoặc xuyên qua các lớp cơ của đại tràng và được tìm thấy trong các hạch bạch huyết gần đó. Tuy nhiên, chúng chưa lan đến các cơ quan xa trong cơ thể.
- Giai đoạn 3B:
- Tế bào ung thư đã phát triển qua lớp ngoài cùng của đại tràng và xâm lấn vào phúc mạc tạng hoặc các cơ quan hoặc cấu trúc lân cận khác. Đồng thời, chúng được tìm thấy trong 1 đến 3 hạch bạch huyết lân cận.
- Tế bào ung thư chưa xuyên qua các lớp ngoài của thành đại tràng nhưng đã lan đến 4 hạch bạch huyết lân cận hoặc nhiều hơn.
- Giai đoạn 3C: Tế bào ung thư đã vượt ra ngoài các lớp cơ của thành đại tràng và xuất hiện trong 4 hoặc nhiều hơn các hạch bạch huyết gần đó nhưng chưa lan đến các cơ quan xa trong cơ thể.
Ung thư đại tràng giai đoạn 4 (ung thư đại tràng giai đoạn cuối)
Ung thư đại tràng giai đoạn 4 gồm 2 giai đoạn nhỏ hơn là 4A và 4B:
- Giai đoạn 4A: Các tế bào ung thư đã lan đến một cơ quan xa như gan hoặc phổi.
- Giai đoạn 4B: Đây là giai đoạn phát triển nhất của ung thư đại tràng. Ở giai đoạn này, ung thư đã lan đến 2 hoặc nhiều cơ quan xa trong cơ thể.
Ngoài cách phân loại theo giai đoạn, ung thư đại tràng còn được phân loại theo độ mô họ
c (grade). Độ mô học dựa vào mức độ giống nhau giữa tế bào ung thư và tế bào khỏe mạnh để chia thành các cấp từ 1 – 4.
Tế bào ung thư có grade càng cao nghĩa là nó càng bất thường. Ung thư đại tràng có grade thấp thường có xu hướng phát triển chậm hơn và có tiên lượng tốt hơn grade cao.
Xét nghiệm xác định các giai đoạn ung thư đại tràng
Bác sĩ thường sử dụng phương pháp nội soi để phát hiện ung thư đại tràng. Sau khi phát hiện ung thư, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh thực hiện các xét nghiệm bổ sung để xác định kích thước khối u và xem liệu nó đã lây lan sang các bộ phận khác hay chưa. Các xét nghiệm này có thể bao gồm chụp CT, chụp X-quang hoặc chụp MRI… cho vùng bụng, gan, ngực…
Trong một số trường hợp, người bệnh có thể cần phẫu thuật để xác định giai đoạn ung thư.
Cách điều trị ung thư đại tràng ở từng giai đoạn
Mỗi giai đoạn của ung thư đại tràng thường được điều trị bằng những phương pháp sau:
Ung thư đại tràng giai đoạn đầu
Đối với ung thư đại tràng giai đoạn đầu (giai đoạn 0 và 1), bác sĩ sẽ thường chỉ định phẫu thuật để loại bỏ khối u. Các kỹ thuật phẫu thuật được áp dụng có thể khác nhau dựa vào vị trí và kích thước khối u.
Ung thư đại tràng giai đoạn 2
Phẫu thuật được khuyến nghị để loại bỏ các tế bào ung thư ở đại tràng và các hạch bạch huyết gần đó. Ngoài ra, trong một số trường hợp nhất định (ví dụ khi ung thư có độ mô học cao), bác sĩ cũng có thể đề nghị điều trị bằng hóa trị.
Ung thư đại tràng giai đoạn 3
Quá trình điều trị thường bao gồm phẫu thuật cắt bỏ khối u và các hạch bạch huyết, sau đó tiến hành hóa trị. Trong một số trường hợp, xạ trị cũng có thể được sử dụng.
Ung thư đại tràng giai đoạn cuối
Phẫu thuật, hóa trị và xạ trị là những phương pháp được sử dụng để điều trị ung thư đại tràng giai đoạn cuối. Trong một số trường hợp, bác sĩ cũng có thể đề nghị người bệnh điều trị bằng liệu pháp nhắm mục tiêu.
Các giai đoạn của ung thư đại tràng sẽ ảnh hưởng đến triển vọng điều trị của người bệnh. Những người được chẩn đoán ung thư đại tràng ở giai đoạn đầu thường có tiên lượng tốt hơn những giai đoạn sau. Tuy nhiên, giai đoạn ung thư không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến tỷ lệ sống sót. Các yếu tố khác như tuổi tác, sức khỏe tổng thể, mức độ đáp ứng với phương pháp điều trị… cũng sẽ là căn cứ để dự đoán tiên lượng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân ung thư.
Trong một số trường hợp, người bệnh có thể cần phẫu thuật để xác định giai đoạn ung thư.
Cách điều trị ung thư đại tràng ở từng giai đoạn
Mỗi giai đoạn của ung thư đại tràng thường được điều trị bằng những phương pháp sau:
Ung thư đại tràng giai đoạn đầu
Đối với ung thư đại tràng giai đoạn đầu (giai đoạn 0 và 1), bác sĩ sẽ thường chỉ định phẫu thuật để loại bỏ khối u. Các kỹ thuật phẫu thuật được áp dụng có thể khác nhau dựa vào vị trí và kích thước khối u.
Ung thư đại tràng giai đoạn 2
Phẫu thuật được khuyến nghị để loại bỏ các tế bào ung thư ở đại tràng và các hạch bạch huyết gần đó. Ngoài ra, trong một số trường hợp nhất định (ví dụ khi ung thư có độ mô học cao), bác sĩ cũng có thể đề nghị điều trị bằng hóa trị.
Ung thư đại tràng giai đoạn 3
Quá trình điều trị thường bao gồm phẫu thuật cắt bỏ khối u và các hạch bạch huyết, sau đó tiến hành hóa trị. Trong một số trường hợp, xạ trị cũng có thể được sử dụng.
Ung thư đại tràng giai đoạn cuối
Phẫu thuật, hóa trị và xạ trị là những phương pháp được sử dụng để điều trị ung thư đại tràng giai đoạn cuối. Trong một số trường hợp, bác sĩ cũng có thể đề nghị người bệnh điều trị bằng liệu pháp nhắm mục tiêu.
Các giai đoạn của ung thư đại tràng sẽ ảnh hưởng đến triển vọng điều trị của người bệnh. Những người được chẩn đoán ung thư đại tràng ở giai đoạn đầu thường có tiên lượng tốt hơn những giai đoạn sau. Tuy nhiên, giai đoạn ung thư không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến tỷ lệ sống sót. Các yếu tố khác như tuổi tác, sức khỏe tổng thể, mức độ đáp ứng với phương pháp điều trị… cũng sẽ là căn cứ để dự đoán tiên lượng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân ung thư.
Xem thêm: Thuốc trị tàn nhang: Top 12 sản phẩm điều trị từ gốc đến ngọn