Thông thường, tình trạng chảy máu mũi sẽ xuất hiện sau đó ngưng chảy sau 5 – 10 phút. Tuy nhiên đối với những trường hợp thường xuyên tái phát và xuất hiện kéo dài thì chảy máu mũi là biểu hiện của bệnh gì?
Chảy máu mũi là gì?
Chảy máu mũi hay còn gọi là chảy máu cam – một triệu chứng bệnh thường xuyên xuất phát từ phần trước của mũi. Chính vì thế, chảy máu cam còn được gọi là chảy máu mũi trước. Máu sẽ chảy từ các mạch máu nhỏ đến phần sụn – nơi phân cách hai lỗ mũi với nhau và có chức năng như một vách ngăn mũi. Trong vách ngăn này chứa rất nhiều mạch máu. Đa phần tình trạng chảy máu mũi trước thường xuất hiện nhưng không nghiêm trọng và không gây nguy hiểm. Tuy nhiên nếu tình trạng chảy máu cam được hình thành từ những mạch máu phía sau mũi (chảy máu mũi sau) sẽ ngay nguy hiểm. Đồng thời khó điều trị hơn so với những trường hợp thông thường.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng chảy máu mũi sau thường liên quan đến những mạch máu lớn. Tình trạng này có xu hướng xuất hiện ở những bệnh nhân bị rối loạn chảy máu, xơ vữa động mạch (làm giảm khối máu trong động mạch hoặc làm giảm dòng máu chảy), những người đã từng phẫu thuật xoang hoặc mũi. Ngoài ra tình trạng chảy máu mũi sau còn xuất hiện do nhiều bệnh lý nguy hiểm khác.
Chảy máu mũi là biểu hiện của bệnh gì?
Chảy máu mũi có thể là biểu hiện của một số bệnh lý sau:
U xơ lành tính
Trong trường hợp chảy máu cam kèm theo da xanh xao, thỉnh thoảng mắt lờ mờ, thể trạng kém, bạn có thể đang mắc phải bệnh u xơ lành tính. Để có thể chẩn đoán chính xác chứng chảy máu cam có phải là dấu hiệu của u xơ vòm mũi, họng hoặc khối u xâm lấn vào dây thần kinh vận nhãn hay không, người bệnh cần sớm đến bệnh viện để khám. Đồng thời tiến hành nội soi giúp chẩn đoán chính xác bệnh lý và mức độ phát triển. Sau khi đã chẩn đoán, bệnh nhân sẽ được bác sĩ chỉ định mổ để phòng ngừa nguy hiểm và loại bỏ hoàn toàn khối u.
Trong trường hợp để lâu hoặc không sử dụng những biện pháp điều trị phù hợp, khối u sẽ nhanh chóng phát triển to. Đồng thời xâm lấn sang một số dây thần kinh quan trọng. Điều này kéo theo những vấn đề về mắt như: Nhìn mờ, lé… Ngoài ra bệnh nhân có thể bị thiếu máu mãn tính do u xơ nếu tình trạng chảy máu xuất hiện lâu ngày mà không được điều trị.
U xơ lành tính sẽ xuất hiện với dấu hiệu thường gặp nhất là chảy máu tại điểm mạch (trong dân gian gọi là chảy máu cam). Tình trạng này xuất hiện thường xuyên nhất ở trẻ em dưới 9 tuổi. Nguyên nhân dẫn đến chứng chảy máu cam (biểu hiệu của u xơ lành tính) là do bệnh viêm xoang hoặc các sang chấn nhẹ. Trong thời gian này, người bệnh chỉ cần ngoáy mũi nhẹ hoặc hắt hơi cũng có thể làm vỡ điểm mạch dẫn đến chảy máu.
U xơ ác tính
Tình trạng chảy máu cam có thể là biểu hiện của u xơ ác tính. Bệnh ung thư vòm họng là một trong những tường hợp nguy hiểm nhất có thể xảy ra. Theo nghiên cứu, các bác sĩ chuyên khoa cho rằng tình trạng chảy máu cam có thể chỉ là một triệu chứng sớm ban đầu. Tuy nhiên ở một số trường hợp chảy máu cam lại là một triệu chứng chứng tỏ người bệnh đang bị viêm nhiễm, lở loét và khối u đã phát triển to.
Để có thể chẩn đoán triệu chứng chảy máu mũi cũng như u xơ ác tính, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện phương pháp nội soi. Chính vì thế khi nhận thấy tình trạng chảy máu cam kéo dài hoặc thường xuyên tái phát, kèm theo đó là một số triệu chứng bất thường, người bệnh cần đến biện viện để kiểm tra. Quá trình kiểm tra sẽ giúp bạn phát hiện sớm bệnh lý và có những phương pháp điều trị thích hợp tránh gây nguy hiểm.
Trong các trường hợp hiếm gặp hơn, tình trạng chảy máu cam xuất hiện thường xuyên và xuất hiện kéo dài có thể là do bệnh ung thư hàm sàng gây ra. So với ung thư vòm họng, thời gian sống của bệnh ung thư hàm sàng kém hơn 5 năm.
Các bệnh lý tim mạch
Đối với những bệnh nhân đang mắc bệnh cao huyết áp, tình trạng chảy máu mũi sẽ thường xuyên xuất hiện khi huyết áp chưa ổn định và chưa được kiểm soát chặt chẽ. Hơn thế đây còn là dấu hiệu chứng tỏ huyết áp đang tăng đột biến. Bên cạnh đó xơ cứng động mạch và xơ cứng động mạch cao huyết áp cũng là nguyên nhân chủ yếu tác động và gây nên tình trạng chảy máu cam ở người lớn tuổi.
Xơ cứng động mạch là nguyên nhân cơ bản tạo ra nhiều bệnh lý khác. Huyết áp cao, đặc biệt là khi bệnh nhân bị táo bón, bị kích động hoặc khi dùng sức quá độ có thể gây giãn nứt mạch máu dẫn đến chảy máu cam. Ngoài ra việc hắt xì hơi, xoa bóp mũi mạnh, thở mạnh cũng là một trong những yếu tố gây tái phát tình trạng chảy máu cam.
Chứng chảy máu mũi còn xuất hiện ở những bệnh nhân đang mắc bệnh tim mạch, tăng huyết áp tĩnh mạch bệnh khí phế thủng, tổn thương trung thất. Ngoài ra còn có hẹp van tim hai lá, tổn thương trung thất và một số bệnh lý khác có liên quan đến tình trạng tăng huyết áp tĩnh mạch. Những bệnh lý này khiến bệnh nhân thường xuyên xuất hiện triệu chứng tắc nghẽn ứ huyết. Khi người bệnh dùng lực tác động như ho hoặc một số yếu tố khác sẽ dẫn đến giãn nứt mạch máu. Đồng thời gây chảy máu. Vị trí chảy máu thường xảy ra ở phần tĩnh mạch tồn tại phía sau xoang mũi.
Các bệnh lý về máu
Một số bệnh lý làm giảm thiểu chức năng và kết cấu mạch máu liên quan đến tình trạng chảy máu mũi gồm: Chứng thiếu vitamin C, chứng giảm mao mạch tính di truyền, ban xuất huyết do thuốc, ban xuất huyết Henoch-Schonlein, ban xuất huyết mạch máu do nhiễm khuẩn…
Bệnh lý rối loạn chức năng, thay đổi số lượng tiểu cầu: Những nguyên nhân dẫn đến chứng giảm tiểu cầu thứ phát và xuất huyết giảm tiểu cầu tự miễn.
Bệnh lý liên quan đến rối loạn chức năng đông máu: Chứng thiếu hụt vitamin K, các loại bệnh xuất huyết…
Ngoài ra, tình trạng chảy máu mũi còn xuất hiện do tác dụng của những loại thuốc chống đông máu quá mạnh như: Anti-fibrinoge và những chất chống đông tồn tại trong máu. Hoặc bệnh nhân sử dụng thuốc chống đông máu không đúng cách, triệu chứng đông máu rải rác trong nội mạch, những yếu tố chống đông máu được làm tan nhanh chóng.
Bệnh sốt truyền nhiễm cấp tính
Tình trạng chảy máu mũi có thể là biểu hiện của những bệnh sốt truyền nhiễm cấp tính sau: Bệnh thương hàn, sốt tinh hồng nhiệt, sốt virus, sốt xuất huyết, sởi, sốt rét… Chảy máu mũi là triệu chứng của bệnh sốt truyền nhiễm cấp tính vì khi sốt cao các mạch máu sẽ bị tổn thương. Đồng thời khiến niêm mạc mũi xung huyết, áp xe, khô rát. Điều này dẫn đến mao mạch giãn nở và gây ra tình trạng chảy máu. Lượng máu thường xuất hiện ít và xuất hiện vào những lúc bạn đang bị sốt. Vị trí chảy máu trong trường hợp này là ở trước mũi xoang.
Các chứng viêm trong khoang mũi
Trong khoang mũi thường xuất hiện những triệu chứng viêm khác nhau như: Viêm mũi dạng khô, viêm xoang cấp tính, viêm mũi dạng co… Các chứng viêm trong xoang mũi thường gây gây chảy máu mũi. Tuy nhiên lượng máu chảy ra không nhiều.
Ngoài ra tình trạng chảy máu mũi còn là biểu hiện của một số bệnh truyền nhiễm khác xảy rá trong khoang mũi. Đó là: Giang mai mũi, mũi lao, bệnh mề đay, lupus, bệnh bạch cầu… Những bệnh lý này có thể làm bào mòn niêm mạc dẫn đến viêm loét, nổi hạch thủng vách ngăn mũi. Cuối cùng dẫn đến chảy máu mũi.
Vẹo vách ngăn mũi
Vẹo vách ngăn mũi chủ yếu xảy ra ở vách ngăn lệch bề mặt lồi hoặc xương sườn xương sống mũi, niêm mạc thường mỏng hơn. Khi lượng không khí lưu thông ra vào thay đổi sẽ khiến niêm mạc trở nên khô. Tử đó gây giãn nứt mạc máu dẫn đến chảy máu. Vì thế những người đang mắc phải các bệnh lý có liên quan đến vách ngăn mũi, bệnh xuất hiện do niêm mạc thành khoang mũi khô hoặc gây bào mòn khô khan lâu ngày dẫn đến bong tróc sẽ kéo theo tình trạng chảy máu cam.
Tổn thương khoang mũi
Những chấn thương cơ học do tai nạn, va đập mạnh, ngã hoặc do một số tác động mạnh khác xảy ra trực tiếp trên mũi cũng là nguyên nhân gây nên tình trạng chảy máu cam. Ngoài ra, một số nguyên nhân khác gây tổn thương khoang mũi dẫn đến chứng chảy máu cam còn là:
- Chấn thương khí áp khi lặn hoặc khi ngồi máy bay trên cao. Trong trường hợp khí áp bên ngoài và khí áp bên trong khoang mũi đột ngột thay đổi sẽ dẫn đến sự chênh lệch quá lớn. Khi đó khoang mũi và niêm mạc trong khoang mũi sẽ dần giản nở và gây chảy máu.
- Chấn thương xảy ra trong quá trình điều trị hoặc sau khi điều trị những bệnh lý liên quan đến vùng đầu, cổ. Khi đó niêm mạc mũi sẽ phát sinh triệu chứng xuất huyết phù nề kèm theo bong da dẫn đến viêm mũi và gây chảy máu.
Các bệnh lý khác trong cơ thể
Trong thời kỳ mang thai, thời kỳ mãn kinh và thời kỳ tiền mãn kinh, bạn đều có khả năng bị tác động bởi các yếu tố và gây chảy máu cam. Điều này xuất hiện có thể là do tính cứng giòn mao mạch đột ngột tăng cao. Bên cạnh đó do rối loạn yếu tố đông máu, những người mắc bệnh gan nặng cũng có khả năng gặp phải chứng chảy máu cam. Hơn thế tình trạng nhiễm độc niệu đạo cũng có khả năng tác động và gây chảy máu. Ngoài ra, chảy máu cam còn là một trong những triệu chứng ban đầu chứng tỏ bạn đang mắc bệnh thấp khớp.
Cách xử lý khi bị chảy máu mũi
Khi bị chảy máu mũi, người bệnh không nên ngước mặt và nhìn thẳng lên trời để ngăn không cho dòng máu chảy ra. Bởi khi đó, máu sẽ từ mũi chảy xuống vùng cổ họng. Tiếp đến là chảy xuống dạ dày khiến người bệnh có cảm giác buồn nôn và nôn ói. Hơn thế việc ngước mặt lên trời sẽ gây khó khăn cho các bác sĩ trong việc đánh giá lượng máu tiết ra từ mũi. Ngoài ra người bệnh cũng không nên xử lý tình trạng chảy máu cam bằng cách dùng thuốc xịt mũi hoặc hít nước đá lạnh. Bởi nếu không thực hiện đúng cách, người bệnh có thể gặp phải nhiều biến chứng nguy hiểm làm ảnh hưởng đến sức khỏe.
Để xử lý tình trạng chảy máu cam, bạn nên ngồi trên ghế, phần đầu hơi cúi về phía trước. Đồng thời dùng hai đầu ngón tay bóp chặt cánh mũi. Giữ nguyên trạng thái từ 5 – 10 phút. Trong thời gian này bạn nên thở bằng miệng. Trong trường hợp vẫn thấy máu chảy ồn ạt xuống cổ họng, bạn cần nằm sấp trên đùi của người thân. Đồng thời liên hệ với cơ sở y tế hoặc nhanh chóng di chuyển đến bệnh viện gần nhất để được kiểm tra và xử lý kịp thời.
Ngoài ra người bệnh cần liên hệ ngay với bác sĩ chuyên khoa hoặc sớm đến bệnh viện khi tình trạng chảy máu mũi xuất hiện kèm theo nhưng trường hợp sau:
- Cơ thể xuất hiện nhiều vết bầm
- Chảy máu cam kèm theo máu xuất hiện trong phân hoặc trong nước tiểu
- Tình trạng chảy máu cam diễn ra quá 15 phút, bệnh nhân cảm thấy khó thở, nhịp thở nhanh
- Nôn ra máu, sốt cao, choáng váng, đầu óc mệt mỏi chóng mặt
- Bệnh nhân bị chảy máu cam và đang trong thời gian chữa bệnh cùng với những loại thuốc làm loãng máu như aspirin hoặc warfarin
- Chảy máu cam kèm theo những bệnh lý nguy hiểm có liên quan đến khả năng đông máu. Hoặc bệnh nhân vừa mới hoàn thành một đợt hóa trị.
Những cách phòng tránh tình trạng chảy máu mũi
Người bệnh có thể phòng tránh tình trạng chảy máu cam bằng những cách sau đây:
- Duy trì độ ẩm nhất định
- Không ngoáy mũi
- Giữ gìn vệ sinh cá nhân thật tốt
- Tránh để cơ thể nóng lạnh đột ngột
- Bảo vệ mũi khi thời tiết trở lạnh thất thường, mùa đông kéo dài. Hoặc làm mát mũi khi thời tiết oi bức
- Rửa mũi bằng muối sinh lý 2 lần/tuần. Người bệnh không nên rửa mũi bằng nước muối quá nhiều lần.
Từ những thông tin trên chúng ta có thể thấy tình trạng chảy máu cam là biểu hiện của nhiều bệnh lý nguy hiểm. Chính vì thế để đảm bảo an toàn, người bệnh nên thường xuyên đến bệnh viện để kiểm tra sức khỏe. Hoặc thông báo ngay với bác sĩ khi bạn bị chảy máu cam thường xuyên, chảy máu quá lâu, chảy nhiều máu hoặc chảy máu cam kèm theo những triệu chứng bất thường khác. Khi đó các bác sĩ sẽ kiểm tra và xác định chính xác nguyên nhân gây chảy máu. Đồng thời áp dụng những phương pháp điều trị thích hợp. Điều này sẽ giúp bạn tránh gặp nguy hiểm và tránh mắc phải những rủi ro không mong muốn.
Bài viết trên đây là những thông tin xoay quanh vấn đề “Chảy máu mũi là biểu hiện của bệnh gì?”. Tuy nhiên những thông tin này chỉ mang tính chất tham khảo. Người bệnh nên chủ động liên hệ với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và giải đáp cụ thể hơn. Chúng tôi không đưa ra lời khuyên, những chẩn đoán và phương pháp chữa bệnh thay cho bác sĩ có chuyên môn.
Xem thêm: 10 cách trị táo bón sau sinh tự nhiên “Nhanh lại tốt sữa”