Đau nhức xương khớp ở người già là một triệu chứng thường gặp. Người bệnh có thể kiểm soát các cơn đau bằng việc sử dụng các loại thuốc, xây dựng lối sống lành mạnh, khoa học. Bài viết dưới đây sẽ mang đến cho bạn thông tin về bệnh đau nhức xương khớp ở người già bao gồm nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh.
Đau nhức xương khớp ở người già là như thế nào? Dấu hiệu nhận biết
Đau nhức xương khớp là tình trạng phổ biến ở người lớn tuổi. Càng lớn tuổi hệ thống xương khớp của người già càng suy yếu, mô sụn có dấu hiệu xơ hóa, bào mòn, cấu trúc ổ khớp mất cân bằng và kém linh hoạt. Những vấn đề trên khiến cho xương khớp dễ bị đau nhức, tê bì, ê mỏi và thậm chí là nứt gãy khi vận động, đi lại.
Phần lớn bệnh đau nhức xương khớp ở người già xảy ra do hệ quả của quá trình lão hóa và không thể điều trị hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu chăm sóc đúng cách và có chế độ sinh hoạt lành mạnh thì bệnh có thể được kiểm soát.
Các triệu chứng đau nhức xương khớp thường gặp ở người già có thể kể đến như:
- Đau nhức khớp xương khi cử động mạnh, mang vác vật nặng hoặc đi lại nhiều.
- Cơn đau xuất hiện ở một hoặc nhiều khớp, chủ yếu xảy ra ở khớp gối, khớp háng, thắt lưng và vai gáy.
- Các khớp thường tê cứng vào sáng sớm sau khi thức dậy.
- Phát ra âm thanh lục cục, lạo xạo khi vận động, di chuyển.
- Cảm thấy tê bì, châm chích, ngứa ran do dây thần kinh bị chèn ép.
- Khả năng vận động, di chuyển bị suy giảm đáng kể.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng đau xương khớp ở người già là do lão hóa, thời tiết thay đổi, vận động và đi lại nhiều. Bên cạnh đó, triệu chứng này còn là biểu hiện của một số bệnh xương khớp mãn tính. Dưới đây là một số nguyên nhân gây đau nhức xương khớp ở người cao tuổi:
Nguyên nhân thông thường
Có đến 60% người cao tuổi bị đau nhức xương khớp do một số nguyên nhân thông thường như sau:
- Quá trình lão hóa: Đây được xem là một nguyên nhân phổ biến gây đau nhức, tê bì xương khớp. Tuổi tác cao khiến cơ quan trong cơ thể và hệ thống xương khớp dễ bị tổn thương, hư hại và suy yếu. Khi đó, các ổ khớp dễ bị đau nhức, ê mỏi khi vận động, đi lại.
- Vận động nhiều: Cấu trúc cột sống và khớp xương của người cao tuổi thường kém linh hoạt. Vì thế nếu vận động đi lại quá nhiều, các cơ quan này sẽ bị chèn ép, ma sát gây nên tình trạng nhức mỏi.
- Tiểu sử chấn thương khớp: Ở người già, quá trình phục hồi và chữa lành tổn thương rất chậm, hầu như là không thể phục hồi như ban đầu. Vì vậy, các vết thương có nguy cơ bùng phát lại khi đi lại nhiều, thời tiết lạnh và uống rượu bia.
- Thời tiết lạnh đột ngột: Khi thời tiết chuyển lạnh, người lớn tuổi thường bị đau nhức xương khớp. Nguyên nhân là khi thời tiết chuyển lạnh, mạch máu co lại và gây giảm lưu lượng máu đi nuôi dưỡng các khớp.
- Thừa cân béo phì: Người lớn tuổi bị thừa cân béo phì sẽ có nguy cơ bị đau nhức xương khớp cao. Vì trọng lượng cơ thể tăng sẽ làm tăng mức độ chèn ép lên đĩa đệm, mô sụn, dây thần kinh và các mô mềm xung quanh ổ khớp.
Ngoài ra, tình trạng đau nhức xương khớp ở người già còn xảy ra do thói quen uống nhiều rượu bia, thức khuya, suy nhược cơ thể, thiếu hụt chất dinh dưỡng…
Nguyên nhân bệnh lý
Một số nguyên nhân bệnh lý có thể gây ra tình trạng nhức mỏi xương khớp ở người già như:
- Loãng xương: Loãng xương là một trong những bệnh lý phổ biến ở người già. Biểu hiện đặc trưng của căn bệnh này là tình trạng mất xương, xương giòn, dễ nứt gãy và mật độ xương thấp. Loãng xương gây ra các cơn đau nhức âm ỉ, tê cứng khớp, suy giảm khả năng vận động.
- Thoái hóa khớp: Thoái hóa khớp là một bệnh lý xương khớp mãn tính. Bệnh xảy ra do quá trình hủy hoại mô sụn, đầu xương diễn ra nhanh hơn hoạt động tái tạo và phục hồi. Thoái hóa khớp có triệu chứng là đau khớp, ê mỏi, cứng khớp, suy giảm khả năng vận động.
- Thoát vị đĩa đệm: Thoát vị đĩa đệm là hiện tượng đĩa đệm bị thoái hóa, giảm khả năng đàn hồi và nhân nhầy thoát ra bên ngoài. Bệnh gây ra triệu chứng đau nhức, chèn ép dây thần kinh, nóng rát, châm chích trong xương.
- Viêm khớp dạng thấp: Bệnh gây ra triệu chứng đau nhức khớp ngón tay, cổ chân, đầu gối… Ngoài tình trạng đau nhức, viêm khớp dạng thấp còn gây sưng khớp, sốt nhẹ, phù nề khớp… Nguyên nhân gây bệnh là do hệ miễn dịch tạo ra các kháng thể tấn công trực tiếp vào các mô khỏe mạnh.
- Bệnh gout: Bệnh xảy ra khi nồng độ acid uric trong máu tăng mạnh, gây ra hiện tượng tích muối urat tại các khớp. Cơn đau do bệnh gout gây ra có mức độ dữ dội, khởi phát đột ngột, gây phù nề, sưng đỏ.
Mức độ nguy hiểm khi người già bị đau nhức xương khớp
Đau nhức xương khớp ở người lớn tuổi thường xuất hiện bởi các nguyên nhân thông thường và không đe dọa trực tiếp đến sức khỏe của người bệnh. Tuy nhiên, bệnh sẽ gây ra triệu chứng mất ngủ, đau nhức, ảnh hưởng đến chức năng vận động và khiến suy nhược cơ thể kéo dài.
Bên cạnh đó, tình trạng này cũng có thể là dấu hiệu nhận biết của nhiều bệnh lý nguy hiểm như viêm khớp, loãng xương, bệnh gout, lao xương khớp… Nếu không điều trị sớm nhất thì bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như teo cơ, liệt chi, không cúi, gập người được… Do đó, người bệnh nên quan tâm đến sức khỏe của mình, thăm khám và chữa trị sớm nhất khi phát hiện các triệu chứng của bệnh.
Cách điều trị khi bị đau nhức xương khớp ở người già
Những người cao tuổi thường có chức năng gan, thận kém nên cần hạn chế việc sử dụng thuốc giảm đau và thuốc kháng viêm. Để giảm đau nhức, người bệnh nên ưu tiên áp dụng các biện pháp giảm đau tại nhà và chỉ sử dụng các loại thuốc tân dược trong những trường hợp cần thiết.
Biện pháp giảm đau nhức ngay tại nhà
Tình trạng đau nhức ở người lớn tuổi thường có mức độ từ nhẹ đến trung bình, tiến triển dai dẳng. Để cải thiện triệu chứng, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp giảm đau tại nhà như:
- Chườm ấm: Để thúc đẩy tuần hoàn máu và làm giãn không gian trong khớp, người bệnh nên chườm túi ấm lên xương khớp từ 10 – 15 phút. Bạn có thể áp dụng cách này trước khi đi ngủ hoặc khi cơn đau bùng phát.
- Bấm huyệt, châm cứu: Các kỹ thuật này giúp giảm đau bằng cách thúc đẩy tuần hoàn máu, giảm chèn ép lên dây thần kinh. Bên cạnh đó, châm cứu và bấm huyệt còn giúp ổn định ổ khớp, tăng cường chức năng vận động. Tuy nhiên, người bệnh nên châm cứu tại các bệnh viện, phòng khám Đông y uy tín, có đủ chuyên môn.
- Nghỉ ngơi: Người lớn tuổi nên hạn chế đi lại quá nhiều, vận động quá mức, mang vác vật nặng. Thay vào đó, bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi để kiểm soát các cơn đau và giảm áp lực lên ổ khớp.
Sử dụng các loại thuốc Tây y
Khi đau nhức xương khớp kéo dài dai dẳng và ảnh hưởng đến hoạt
động sinh hoạt hàng ngày, người bệnh có thể cân nhắc dùng một số loại thuốc tân dược trị đau nhức xương khớp như:
- Paracetamol: Khi bị đau ở nhiều khớp hoặc cơ thể không đáp ứng với các loại thuốc dùng tại chỗ, người bệnh có thể sử dụng Paracetamol dạng uống. Thuốc này có tác dụng giảm đau ở mức độ nhẹ đến trung bình. Tuy nhiên, người bệnh nên hạn chế sử dụng thuốc nếu có vấn đề về gan, thận hoặc nghiện rượu.
- Voltaren gel: Đây là một loại thuốc giảm đau dạng bôi chứa hoạt chất chống viêm không steroid Diclofenac. Thuốc có công dụng giảm đau, sưng viêm và kiểm soát cơn đau hiệu quả. Người bệnh nên sử dụng thuốc 1 – 2 lần/ngày để cải thiện triệu chứng bệnh.
- Capsaicin Gel: Capsaicin Gel là một loại thuốc giảm đau dạng bôi chứa thành phần là Capsaicin chiết xuất từ quả ớt. Thuốc này có tác dụng kiểm soát cơn đau từ mức độ nhẹ đến trung bình.
Các loại thuốc kể trên tương đối an toàn cho người sử dụng. Tuy nhiên, người bệnh chỉ nên sử dụng thuốc theo khuyến cáo của bác sĩ, không nên lạm dụng gây nguy hại cho sức khỏe.
Bài thuốc Đông y chữa bệnh đau nhức xương khớp ở người già
Trong Đông y, bệnh đau nhức xương khớp thuộc chứng tý, gây ra do chính khí của cơ thể không đủ, khiến tà khí bên ngoài xâm nhập dẫn đến các cơn đau nhức xương khớp. Nguyên tắc chữa bệnh trong Đông y là cải thiện triệu chứng của bệnh đau nhức đồng thời tăng cường sức khỏe tổng thể cho người bệnh.
- Bài thuốc số 1: Đương quy 16g, phòng phong 6g, hy thiêm và đỗ trọng mỗi vị 8g, cẩu tích, độc hoạt, quế chi mỗi vị 6g, tri mẫu và ngưu tất mỗi vị 12g. Người bệnh sắc các nguyên liệu với 400ml nước, đến khi nước cô đặc lại còn 150ml nước thì dùng để uống.
- Bài thuốc số 2: Tần giao và phòng phong mỗi vị 10g, quế chi 12g, sinh khương 4g, hoàng cầm và đương quy mỗi vị 12g, cam thảo 6g, cát căn 6g. Người bệnh sắc tất cả các nguyên liệu trên với 3 bát nước trong 30 phút, bạn chia thuốc thành 2 – 3 lần uống trong ngày.
- Bài thuốc số 3: Hồng tơ xanh và vương cốt đằng mỗi vị 10g, dây đau xương 20g, hy thiêm 6g, cẩu tích 6g, thạch cao, đỗ trọng bắc, độc hoạt mỗi vị 12g. Bạn sao khô tất cả nguyên liệu trên và nấu sôi với 300ml nước. Bạn đun lửa nhỏ đến khi nước cạn còn ½ thì chia thuốc thành 2 – 3 lần uống mỗi ngày.
Trước khi sử dụng thuốc Đông y, người bệnh nên đến bác sĩ thăm khám và điều trị theo phác đồ của bác sĩ. Ngoài ra, thuốc Đông y thường phát huy công dụng rất chậm nên bệnh nhân cần kiên trì uống thuốc trong nhiều ngày.
Mẹo dân gian chữa bệnh tại nhà
Khi bị đau nhức xương khớp ở mức độ nhẹ, người cao tuổi có thể sử dụng các bài thuốc dân gian chữa bệnh ngay tại nhà. Dưới đây là một số mẹo dân gian hay chữa bệnh đau nhức xương khớp tại nhà:
Đinh lăng
Với 20 loại axit amin cùng với 8 loại saponin và nhiều vitamin, rễ đinh lăng có tác dụng cải thiện tuần hoàn máu, kiểm soát các cơn đau hiệu quả. Ngoài ra, phần rễ đinh lăng có chứa nhiều hoạt chất tốt tác động trực tiếp đến sức khỏe xương khớp.
Cách thực hiện:
- Bạn chuẩn khoảng 20 – 30g rễ cây đinh lăng tươi.
- Bạn mang nguyên liệu đi rửa sạch, phơi khô rồi sao vàng
- Cho thuốc vào 1 lít nước nấu trong 20 phút trên lửa nhỏ, chắt bỏ bã, chia thuốc thành 3 – 4 lần uống/ngày.
Gừng
Gừng là một vị thuốc chữa đau nhức xương khớp hiệu quả mà người bệnh có thể áp dụng. Gừng có tác dụng giảm đau nhức và tăng cường lưu thông máu đến các khớp xương.
Cách thực hiện:
- Bạn chuẩn bị 100g gừng cùng với một ít rượu trắng.
- Cạo vỏ gừng thật sạch rồi mang gừng đi sấy khô.
- Bạn cho gừng và
o rượu trắng, khuấy đều lên rồi uống trực tiếp.
Những bài thuốc trên chỉ có tác dụng giảm đau nhức ở mức độ nhẹ và không thể thay thế các loại thuốc đặc trị bệnh. Do đó, người bệnh không nên quá phụ thuộc vào thuốc dân gian chữa bệnh tại nhà.
Một số lưu ý khi điều trị và cách kiểm soát bệnh đau nhức xương khớp ở người già
Để giảm thiểu tình trạng đau nhức xương khớp, người bệnh nên xây dựng một lối sống lành mạnh, khoa học. Cụ thể như sau:
- Người bệnh nên hạn chế đi lại quá nhiều, lao động quá sức và khuân vác nặng. Bên cạnh đó, người bệnh nên hạn chế ngồi xổm, tư thế sai lệch, mang vác vật nặng đột ngột…
- Duy trì cân nặng ở một mức độ hợp lý, tránh thừa cân béo phì. Vì trọng lượng cơ thể quá mức sẽ gây ra nhiều vấn đề cho xương khớp.
- Tìm hiểu thông tin đau nhức xương khớp nên ăn gì? Bổ sung nhiều thực phẩm tốt cho cơ thể như sữa, cá hồi, rau xanh, trái cây, các loại hạt, ngũ cốc. Bên cạnh đó, người bệnh tuyệt đối không sử dụng các loại thức ăn nhanh, thuốc lá, rượu bia, caffeine.
- Người lớn tuổi nên dành khoảng 15 – 20 phút mỗi ngày để tập luyện các bộ môn như bơi lội, đi bộ, yoga, dưỡng sinh. Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên giúp tăng cường lưu thông máu, kiểm soát cân nặng và làm chậm quá trình lão hóa.
- Người bệnh nên cẩn thận khi đi lại, tham gia giao thông, chơi thể thao… để giảm thiểu những chấn thương cho xương khớp.
- Trong trường hợp bị đau nhức xương khớp do các bệnh lý, người bệnh nên điều trị bệnh sớm nhất để ngăn ngừa tiến triển của bệnh.
Bài viết trên đã cung cấp cho bạn đọc thông tin về bệnh đau nhức xương khớp ở người già. Nếu các cơn đau kéo dài dai dẳng thì bệnh nhân nên nhanh chóng đến bác sĩ thăm khám, tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh và điều trị kịp thời.
Xem thêm: Canesten®