Site icon Ung thư & Sức khỏe: Kiến thức chăm sóc điều trị bệnh nhân ung thư !

Rối loạn giấc ngủ: Cách trị và thông tin cần biết

Rối loạn giấc ngủ là bệnh lý thuộc tâm thần học xảy ra phổ biến. Bệnh lý này có thể gây mất ngủ, khó ngủ, ngủ nhiều hay phát sinh nhiều vấn đề khác khiến cơ thể mệt mỏi, suy nhược, làm ảnh hưởng đến tâm lý, công việc và các hoạt động sinh hoạt thường ngày. Đồng thời phát sinh nhiều vấn đề về sức khỏe tổng thể. Bệnh xảy ra do nhiều nguyên nhân. Vì thế để quá trình điều trị diễn ra suôn sẻ, bạn nên sớm bệnh viện và tiến hành thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.

Tìm hiểu bệnh rối loạn giấc ngủ, dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân và cách khắc phục

Rối loạn giấc ngủ là gì?

Cần đảm bảo đáp ứng hai yếu tố gồm thời gian ngủ và chất lượng của giấc ngủ để có một giấc ngủ bình thường. Rối loạn giấc ngủ là căn bệnh thể hiện cho hiện tượng cận giấc ngủ khi phát sinh nhiều vấn đề, thay đổi bất thường trong suốt thời gian ngủ của bệnh nhân, điển hình như thường xuyên gặp ác mộng, thời gian ngủ dài hơn so với bình thường hoặc quá ngắn.

Trong trường hợp bị rối loạn giấc ngủ, người bệnh sẽ có dấu hiệu ngủ chập chờn, thường xuyên gặp ác mộng nghiêm trọng đến mức sợ phải đi ngủ hoặc tỉnh giấc rất nhiều lần trong đêm. Ác mộng của bệnh nhân thường liên quan đến nổi buồn, nhiều nguy hiểm tự nhiên khiến người mơ có suy nghĩ tiêu cực, sợ hãi hoặc đau khổ.

Phân loại rối loạn giấc ngủ

Tình trạng rối loạn giấc ngủ được chia thành hai nhóm chính, bao gồm:

Các loại rối loạn giấc ngủ và nguyên nhân gây bệnh

Các loại rối loạn giấc ngủ thường xảy ra gồm:

1. Mất ngủ

Mất ngủ là một dạng rối loạn giấc ngủ xảy ra phổ biến. Ngoài ra đây cũng là một than phiền nhưng chủ quan của người mắc vấn đề, bệnh lý về giấc ngủ. Cụ thể: Thời gian ngủ không đủ, chất lượng giấc ngủ không tốt. Điều này đồng nghĩa bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, suy nhược, có cảm giác uể oải, cảm giác buồn ngủ kéo dài, sức khỏe và tinh thần không hồi phục sau khi ngủ dậy.

Tùy thuộc vào từng nguyên nhân cũng như trường hợp cụ thể, dấu hiệu nhận biết tình trạng rối loạn có thể là thức dậy quá sớm, gặp nhiều khó khăn để đi vào giấc ngủ, thức giấc nhiều lần trong đêm hay có cảm giác mệt mỏi và thiếu ngủ hoàn toàn.

Kết quả thống kê cho thấy, có khoảng 10 – 15% bệnh nhân bị mất ngủ trên tổng dân số. Bệnh mất ngủ phát sinh với nhiều dạng khác nhau. Tuy nhiên mất ngủ tạm thời là dạng mất ngủ xảy ra thường xuyên nhất. Nguy cơ mắc bệnh tăng dần theo độ tuổi và giới tính (nguy cơ mất ngủ ở phụ nữ cao gấp đôi so với nam giới).

Mất ngủ tạm thời

Mất ngủ trong thời gian ngắn (một vài tuần) hoặc mất ngủ vài đêm đối với những người có thể trạng bình thường được gọi là mất ngủ tạm thời. Bệnh lý này được xác định là một dạng rối loạn xuất hiện phổ biến nhất (khoảng 30 – 40% dân số).

Mất ngủ tạm thời là một dạng rối loạn xuất hiện phổ biến nhất

Mất ngủ thứ phát xảy ra do bệnh lý tâm thần hoặc bệnh thực thể

Nguyên nhân là bệnh lý tâm thần: Tình trạng mất ngủ có thể xảy xuất hiện ở tất cả bệnh nhân mắc bệnh rối loạn tâm thần (có khoảng 30 – 60% trường hợp mắc bệnh)

Nguyên nhân thực thể: Tình trạng mất ngủ xảy ra do bệnh lý, đặc biệt là những vấn đề, bệnh lý sau:

Nguyên nhân do sử dụng thuốc và các chất kích thích

Mất ngủ mạn tính tiên phát

Phần lớn trường hợp mất ngủ rơi vào tình trạng mất ngủ mạn tính tiên phát. Tuy nhiên không thể xác định nguyên nhân cụ thể về bệnh lý tâm thần hay bệnh lý thực thế nào. Biểu hiện duy nhất của bệnh là chứng mất ngủ.

Mất ngủ mạn tính tiên phát gồm những loại sau:

Không thể xác định nguyên nhân cụ thể gây mất ngủ mạn tính tiên phát

2. Ngủ nhiều và rối loạn tỉnh táo

Ngủ nhiều và rối loạn tỉnh táo liên quan đến thời gian (số lượng) và chất lượng của trạng thái tỉnh táo trong ngày. Rối loạn này đi kèm với những biểu hiện sau: Ngủ nhiều, buồn ngủ liên tục, thường xuyên ngủ gà, ngủ gật trong ngày. Không giống với tình trạng mất ngủ hay khó ngủ, ngủ nhiều và rối loạn tỉnh táo thường không được bệnh nhân sớm nhận biết và quan tâm.

Việc phát hiện bệnh muộn gây ra nhiều khó khăn cho bác sĩ trong việc chẩn đoán bệnh lý và điều trị, bệnh nhân không nhân ra sự xáo trộn, rối loạn cấu trúc của giấc ngủ.

Ngủ nhiều do thiếu ngủ

Tình trạng thiếu ngủ thường xuất hiện ở những người có công việc buộc phải trực gác, làm việc quá nhiều, làm việc vào ban đêm người thân bị bệnh, mới sinh con. Biểu hiện của tình trạng ngủ nhiều do thiếu ngủ gồm ngủ li bì khó thức dậy, ngủ gà ngủ gật trong ngày, bồn chồn dễ cáu giận, giảm hiệu suất làm việc, cơ thể mệt mỏi, khó tập trung chú ý.

Ngủ nhiều do sử dụng thuốc

Một số loại thuốc chữa bệnh có thể tạo cảm giác buồn ngủ liên tục và khiến bệnh nhân ngủ nhiều. Chẳng hạn như thuốc ngủ, thuốc chống loạn thần thuốc giải lo âu có thời gian bán hủy dài, thuốc hướng thần, thuốc chống trầm cảm, thuốc điều chỉnh khí sắc, thuốc chống động kinh, thuốc chống dị ứng, thuốc giãn cơ…

Hội chứng ngưng thở trong giấc ngủ

Trong thời gian ngủ, người bệnh thường ngưng thở khoảng vài phút. Tình trạng này thường lặp đi lặp lại từ 5 – 6 lần trong 1 giờ đồng hồ. Trước khi ngưng thở trong khi ngủ, bệnh nhân thường ngáy lớn lên rồi nhanh chóng ngưng thở. Tình trạng này xuất hiện nhiều lần, lặp đi lặp lại, cuối cùng là giấc ngủ rất ngắn.

Người bệnh thường không phát hiện tình trạng ngưng thở trong thời gian ngủ. Bệnh nhân thở lại một cách ồn ào sau khi ngưng thở. Thông thường, hội chứng ngưng thở trong giấc ngủ xuất hiện đồng thời với biểu hiện đau đầu, đi tiểu nhiều trong đêm, thường xuyên gặp ác mộng. Vào ban ngày, người bệnh ngủ gà ngủ gật, mệt mỏi, quên, lo lắng, mất tập trung…

Hội chứng ngưng thở trong giấc ngủ xuất hiện phổ biến ở những bệnh nhân là nam, có độ tuổi trên 50 và người có cân nặng dư thừa.

Chứng ngủ rũ

Chứng ngủ rủ thường xuất hiện ở những nam giới có độ tuổi vị thành niên. Bệnh lý này đi kèm với những triệu chứng sau:

Ngủ nhiều vô căn

Tình trạng ngủ nhiều vô căn được thể hiện thông qua một giấc ngủ dài không bình thường vào ban đêm. Người bệnh cảm thấy khó khăn để thức dậy hoàn toàn vào mỗi buổi sáng, thường xuyên ngủ gà ngủ gật vào ban ngày.

So với những dạng rối loạn ngủ nhiều khác, những người mắc chứng ngủ nhiều vô căn có thể cưỡng lại cơn buồn ngủ. Sau khi ngủ vào ban đêm và ngủ trưa, trạng thái, sức khỏe và tinh thần của bệnh nhân không được phục hồi. Bệnh lý này có thể phát sinh ở những người có độ tuổi vị thành niên hoặc người trưởng thành.

Chứng ngủ nhiều vô căn được thể hiện thông qua một giấc ngủ dài không bình thường vào ban đêm

Những cử động theo chu kỳ của tứ chi và hội chứng chân không nghỉ

3. Những rối loạn nhịp sinh học ngày đêm

Những rối loạn nhịp sinh học ngày đêm gồm các hội chứng sau:

Hội chứng pha sớm

Tình trạng ru giấc ngủ, thường xuyên thức dậy rất sớm là những đặc trưng của hội chứng pha sớm. Những người mắc phải hội chứng này thường tỉnh giấc vào khung giờ 2 – 3 giờ sáng. Hội chứng pha sớm làm tăng nhu cầu ngủ sớm vào buổi chiều. Bệnh lý này xảy ra nhiều hơn ở những người lớn tuổi.

Hội chứng pha trễ

Ru vào giấc ngủ trễ là đặc trưng của hội chứng pha trễ. Đối với những người có công việc buộc phải thức dậy sớm, tình trạng ngủ gà ngủ gật vào ban ngày sẽ xuất hiện.

Hội chứng nhịp ngày đêm dài

Hiện tượng nhịp ngày đêm dài hơn 24 giờ phát sinh với một sự khác biệt rất rõ rệt trong suốt thời gian ngủ khoảng một tiếng đồng hồ mỗi ngày khiến tình trạng ru giấc ngủ ngày diễn ra ngày càng trễ. Bệnh nhân thường xuyên mất ngủ cả đêm và phát sinh tình trạng ngủ gà vào ban ngày.

Thay đổi múi giờ

Khi di chuyển sang những múi giờ khác nhau, tình trạng mất ngủ, khó ngủ sẽ xuất hiện. Tình trạng mất ngủ, khó ngủ trong giai đoạn ru ngủ xảy ra khi bệnh nhân di chuyển về phía đông và ngủ dậy sớm hơn bình thường khi bệnh nhân di chuyển về phía tây, xuất hiện đồng thời với tình trạng mệt mỏi, ngủ gà, có sự rối loạn về khí sắc. Những biểu hiện của chứng mất ngủ do thay đổi múi giờ thường kéo dài trong một tuần.

Thay đổi múi giờ khiến tình trạng mất ngủ, khó ngủ xuất hiện

4. Những hiện tượng bất thường xảy ra trong thời gian ngủ

Những hiện tượng bất thường xảy ra trong thời gian ngủ gồm:

Các rối loạn khi thức giấc

Các rối loạn di chuyển từ thức sang ngủ

Các rối loạn trong giấc ngủ nghịch thường

Các biểu hiện chính của bệnh rối loạn giấc ngủ

Biểu hiện của tình trạng rối loạn giấc ngủ phụ thuộc vào nguyên nhân và loại rối loạn của từng trường hợp cụ thể. Tuy nhiên căn bệnh này thường phát sinh với những biểu hiện gồm:

Thức dậy rất sớm, ngưng thở khi ngủ… là các biểu hiện chính của bệnh rối loạn giấc ngủ

Rối loạn giấc ngủ – Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu rơi vào một trong những trường hợp được liệt kê dưới đây, bạn cần sớm gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị.

Rối loạn giấc ngủ được điều trị như thế nào?

Có ba phương pháp được áp dụng phổ biến trong điều trị rối loạn giấc ngủ. Bao gồm: Sử dụng thuốc chữa trị, thư giãn tâm lý và vệ sinh giấc ngủ.

1. Thư giãn tâm lý

Nếu chỉ thỉnh thoảng không ngủ đủ 8 giờ mỗi đêm hoặc không ngủ đúng giờ, sức khỏe tổng thể của những người khỏe mạnh, bình thường sẽ không bị ảnh hưởng nhiều. Vì thế, bạn không cần phải quá lo lắng.

Những bệnh nhân bị mất ngủ lâu năm thường có cảm giác không an toàn, sợ hãi vào mỗi buổi tối. Điều này xuất hiện là do họ luôn có suy nghĩ không ngủ được vào ban đêm. Tuy nhiên, theo các chuyên gia càng sợ hãi, lo lắng, buồn rầu về tình trạng rối loạn giấc ngủ càng khó đi vào giấc ngủ.

Nếu một số vấn đề vẫn chưa được giải quyết xong vào ban ngày, bạn nên tạm gác lại và ngừng suy nghĩ. Bạn không nên vừa suy nghĩ vừa chờ đợi cảm giác buồn ngủ. Điều này có nghĩ, sau khi lên giường ngủ, bạn cần ngừng suy nghĩ và không nên làm bất cứ điều gì. Nếu sau 10 – 15 phút nằm trên giường vẫn không thể ngủ được, bạn nên bước ra khỏi giường, làm một việc khác ở một vị trí khác trong 10 phút.

Thư giãn tâm lý để dễ rơi vào trạng thái ru ngủ, có giấc ngủ ngon và sâu hơn

2. Vệ sinh giấc ngủ

Không nhất thiết phải dùng thuốc điều trị rối loạn giấc ngủ, giấc ngủ vẫn có thể đến dễ dàng hơn nếu bạn vệ sinh giấc ngủ đúng cách bằng những biện pháp sau:

3. Sử dụng thuốc điều trị

Tồn tại rất nhiều loại thuốc giúp khắc phục tình trạng rối loạn giấc ngủ hiệu quả. Điển hình như chloral hydrate, benzodiazepine, zolpidem. Tuy nhiên việc uống hoặc sử dụng bất kỳ loại thuốc điều trị nào đều cần phải có sự chỉ định và hướng dẫn liều dùng, cách dùng của bác sĩ chuyên khoa.

Đối với trường hợp r
ối loạn giấc ngủ xuất hiện đồng thời hoặc phát sinh từ hội chứng lo âu hoặc trầm cảm, bạn nên sử dụng phối hợp các thuốc dùng trong điều trị rối loạn giấc ngủ.

Sử dụng thuốc điều trị tình trạng rối loạn giấc ngủ

Nếu không được điều trị, tình trạng rối loạn giấc ngủ có thể chuyển sang giai đoạn mãn tính, gây nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tổng thể và tâm lý của bệnh nhân. Vì thế, nếu mất ngủ dài ngày, ngủ nhiều hoặc phát sinh nhiều vấn đề về rối loạn giấc ngủ khác, bạn nên sớm thăm khám, áp dụng biện pháp chăm sóc phù hợp và phác đồ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Xem thêm: Nám da là gì? Nguyên nhân gây nám da và cách xử lý hiệu quả

Rate this post
Exit mobile version