Theo nghiên cứu từ viện tai mũi họng Hoa Kỳ, mỗi năm có khoảng 1 trong 8 người lớn mắc viêm xoang sàng cấp tính. Đặc biệt, khi trái đất dần nóng lên, khí hậu thay đổi đột ngột, môi trường ô nhiễm kéo theo tỷ lệ mắc bệnh lý này ngày một tăng cao, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe con người. Vậy, viêm xoang sàng cấp tính là gì, chữa thế nào?
Viêm xoang sàng cấp là gì? Có nguy hiểm không?
Viêm xoang sàng thể cấp tính được hiểu là tình trạng viêm ngắn hạn (khoảng 4 tuần) của màng lót dọc mũi và các xoang xung quanh. Nó khiến dịch nhầy tiết nhiều, mũi bị nghẹt từ đó tạo áp lực lên những vùng lân cận như mắt, gò má… làm người bệnh đau nhức, khó chịu.
Viêm xoang sàng cấp nếu không được chữa trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Cụ thể, một số vấn đề người bệnh có thể phải đối mặt khi mắc bệnh lý này như sau:
- Biến chứng ở mắt: Xoang sàng là một trong 3 xoang chính ở mặt, có vị trí rất gần với mắt. Vì vậy, một khi bộ phận này bị viêm nhiễm thì ít nhiều sẽ gây ảnh hưởng đến mắt. Khi tổn thương kéo dài, bệnh có thể dẫn đến một số vấn đề như viêm mí mắt, viêm ổ mắt, đau nhức mắt, suy giảm thị lực…
- Khởi phát các biến chứng ở đường hô hấp: Khi xoang mũi bị tắc, quá trình hô hấp không thể diễn ra bình thường sẽ khiến người bệnh phải thở bằng đường miệng. Không khí đi qua miệng không được lọc sạch và giữ ấm, dễ gây viêm họng, viêm phế quản, viêm amidan… Ngoài ra, dịch mủ chảy từ xoang sàng xuống họng cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến các biến chứng này.
- Viêm tai, viêm màng não mủ: Viêm xoang sàng là một trong những nguyên nhân gây viêm tai giữa, khiến dịch mủ tích tụ bên trong tai. Nếu tình trạng này không được xử lý sẽ làm tăng áp lực lên màng nhĩ gây thủng màng nhĩ dẫn đến điếc. Ngoài ra, dịch mủ tích tụ trong tai còn tiềm ẩn nguy cơ làm khởi phát viêm màng não mủ, đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng.
Nguyên nhân – Triệu chứng của viêm xoang sàng cấp
Một số nguyên nhân phổ biến gây viêm xoang sàng cấp tính như sau:
- Sự xâm nhập của vi khuẩn, virus: Vi khuẩn, virus được xem là nguyên nhân chính gây tình trạng viêm xoang cấp tính. Ở những người có sức đề kháng kém, tiền sử mắc các bệnh về hô hấp thì tỷ lệ bị vi khuẩn, virus tấn công sẽ cao hơn người bình thường.
- Cấu trúc khoang mũi bất thường: Các tình trạng như dị dạng vách ngăn, dị dạng cuống mũi, polyp mũi… khiến dịch nhầy khó thoát ra ngoài, tích tụ lại gây viêm nhiễm.
- Người có cơ địa nhạy cảm, bị dị ứng: Một số tác nhân bên ngoài là nguyên nhân gây tình trạng dị ứng, kích thích niêm mạc mũi làm viêm xoang sàng xuất hiện như phấn hoa, khói bụi, hóa chất….
- Người bệnh có hệ miễn dịch suy giảm: Với những người có hệ miễn dịch yếu hoặc mắc các bệnh làm suy giảm hệ miễn dịch như tiểu đường, HIV/AIDS… có tỷ lệ mắc viêm xoang sàng cấp cao. Ở trường hợp này, bệnh có xu hướng diễn biến dai dẳng, tiến triển nặng và khó chữa.
Người mắc bệnh viêm xoang sàng cấp tính thường xuất hiện các triệu chứng sau:
- Đau nhức đầu, vị trí đau thường tập trung ở hai bên thái dương, khu vực giữa 2 khóe mắt, đỉnh đầu, trán và sau gáy.
- Cơ thể mệt mỏi, khó chịu, người bệnh bị nghẹt mũi, khó thở.
- Dịch nhầy chảy xuống cổ họng sẽ khiến người bệnh bị hôi miệng. Tình trạng này sẽ trở nên nghiêm trọng hơn nếu người bệnh vệ sinh răng miệng không đảm bảo hoặc uống ít nước.
- Cổ họng bị ngứa ngáy, vướng víu, người bệnh ho và khạc nhổ liên tục. Tình trạng ho có xu hướng xuất hiện nhiều về đêm.
- Ở trường hợp nặng, người bệnh có thể thấy mắt mờ, thị lực suy giảm.
- Xuất hiện cảm giác nặng ở trong tai, đau tai.
Phương pháp điều trị viêm xoang sàng cấp hiệu quả
Viêm xoang sàng cấp là bệnh lý thường gặp và nguy hiểm. Vì vậy, việc phát hiện sớm bệnh và có cách điều trị hiệu quả là điều đặc biệt quan trọng.
Cụ thể, dưới đây là một số cách chữa viêm xoang sàng cấp cho kết quả cao, được nhiều người sử dụng nhất hiện nay.
Chẩn đoán viêm xoang sàng cấp
Một số biện pháp dùng để chẩn đoán chính xác tình trạng viêm xoang sàng cấp như sau:
- Dựa trên các triệu chứng lâm sàng: Trước tiên, bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng cũng như tiền sử bệnh lý của người bệnh. Tiếp theo, bác sĩ sẽ tiến hành khám thực thể tai, mũi, họng để đưa ra các kết luận chính xác nhất.
- Thực hiện chụp CT, MRI: Thông thường, hai phương pháp này được sử dụng trong trường hợp nghi ngờ nguyên nhân làm khởi phát bệnh đến từ khối u hoặc nấm.
- Thực hiện chụp X – quang: Phương pháp này thường được kết hợp với chẩn đoán lâm sàng để xác định chính xác nguyên nhân và tình trạng bệnh.
Ứng dụng các mẹo chữa bệnh dân gian trong điều trị bệnh
Trong trường hợp bệnh nhẹ, mới khởi phát, người bệnh hoàn toàn có thể khắc phục các triệu chứng của viêm xoang sàng cấp tính tại nhà bằng các mẹo dân gian. Với ưu điểm tiết kiệm, đơn giản, đem lại hiệu quả lâu dài, phương pháp này được rất nhiều người ưu tiên sử dụng.
Một số cách chữa viêm xoang bằng mẹo dân gian tại nhà an toàn như sau:
- Xông hơi thảo dược: Người bệnh chuẩn bị một số nguyên liệu như lá bạc hà, gừng, sả… Người bệnh rửa sạch các nguyên liệu trên rồi cho vào nồi nấu đến khi nước sôi là có thể tiến hành xông hơi. Lưu ý, để tăng hiệu quả, người bệnh cần kết hợp hít thở sâu và trùm chăn kín khi xông hơi.
- Sử dụng gừng và hành khô: Gừng khô và hành khô sau khi lột vỏ, rửa sạch thì tiến hành xay nhuyễn và ép lấy nước cốt. Hỗn hợp nước cốt này được dùng để xịt mũi hằng ngày, liều lượng 2 – 3 lần/ngày nhằm giúp xoang mũi thông thoáng.
- Sử dụng nước muối sinh lý: Người bệnh sử dụng ống bơm chuyên dụng để bơm nước muối sinh lý vào một bên mũi và hỉ ra với bên còn lại. Tiếp theo, người bệnh thực hiện tương tự với bên còn lại, mỗi bên từ 2 – 3/lần để đạt hiệu quả điều trị cao.
Phương pháp này chỉ giúp giảm nhẹ triệu chứng chứ không có khả năng điều trị bệnh triệt để. Do đó, người bệnh không nên lạm dụng các mẹo dân gian như một cách thức điều trị chính.
Sử dụng Đông y trong điều trị
Theo Đông y, viêm xoang sàng cấp là bệnh lý thuốc chứng Tý Lậu, Tỵ Uyên, Não Lậu, khởi phát do gan, thận suy tổn, mất cân bằng âm dương, ngoại tà xâm nhập. Dựa trên căn nguyên này, các bài thuốc Đông y tập trung phục hồi chức năng gan thận, giúp họa tự yên vị, chính khí vững vàng song song với nâng cao sức đề kháng.
Một số bài thuốc Đông y được sử dụng trong điều trị viêm xoang sàng cấp hiệu quả như:
- Tiêu Xoang Linh Dược Thang của Trung tâm Thừa kế và Ứng dụng Đông y Việt Nam được bào chế từ các thảo dược như tế tân, bạch chỉ, xuyên khung, kỷ tử, thục địa, tam điệp… Bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt, thải độc, bổ thận, mát gan, cân bằng âm dương và hỗ trợ phục hồi sức khỏe của người bệnh một cách toàn diện. Hiện này, bài thuốc này đã chữa khỏi cho hơn 20.000 trường hợp mắc viêm xoang cấp tính và mãn tính.
- Bài thuốc chữa viêm xoang của nhà thuốc Đỗ Minh Đường được chế xuất từ các loại thảo dược quý như kim ngân hoa, đơn đỏ, ké đầu ngựa, bồ công anh… Sau khi đi vào tạng phủ, các vị thuốc giúp thông kinh hoạt lạc, kháng khuẩn tiêu viêm, cải thiện hệ miễn dịch từ đó tự động đẩy lùi
bệnh.
Thuốc Đông y với nguyên liệu chính là thảo dược thiên nhiên nhờ vậy đảm bảo được sự lành tính cao, phù hợp với mọi đối tượng. Tuy nhiên, thuốc phát huy công dụng từ từ, đòi hỏi người bệnh phải kiên trì sử dụng trong thời gian dài.
Một liệu trình dùng thuốc Đông y kéo dài từ 1 – 3 tháng. Tùy theo đặc tính cơ địa, khả năng hấp thụ thuốc mà mức độ phát huy tác dụng ở mỗi người sẽ có sự khác biệt nhất định.
Chữa bệnh hiệu quả bằng phương pháp điều trị Tây y
Điều trị Tây y tập trung làm giảm triệu chứng, người bệnh nhanh chóng cảm nhận được cảm giác dễ chịu sau vài lần sử dụng. Chính bởi vậy, phương pháp này hiện được rất nhiều người tin tưởng lựa chọn và đa phần đều cho các kết quả tích cực.
Một số loại thuốc Tây thường có trong phác đồ điều trị viêm xoang sàng cấp như sau:
- Thuốc kháng sinh được chỉ định trong trường hợp nhiễm khuẩn như Amoxicilin, Cephalexin, Cefuroxim…
- Thuốc kháng histamin, thuốc có chứa corticosteroid giúp giảm sưng, đau.
- Thuốc thông mũi như phenylpropanolamin, pseudoephedrin…
- Thuốc giảm đau chứa paracetamol, ví dụ Panadol hoặc Efferalgan.
Thuốc Tây nếu không được sử dụng đúng cách sẽ rất nguy hiểm, dễ gây các biến chứng phụ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Vì vậy, người bệnh chỉ nên dùng thuốc chữa viêm xoang sàng khi có chỉ định từ phía bác sĩ chuyên khoa và không được tự ý thay đổi thuốc hoặc liều lượng dùng.
Với một số trường hợp nặng, bệnh tái đi tái lại nhiều lần hoặc cấu trúc mũi bất thường, bác sĩ có thể chỉ định tiến hành phẫu thuật. Đây là phương pháp đòi hỏi trình độ chuyên môn cao vì vậy người bệnh chỉ nên thực hiện tại các cơ sở y tế uy tín để tránh các biến chứng hậu phẫu thuật.
Cách phòng ngừa viêm xoang sàng cấp
Để ngăn cản các ảnh hưởng tiêu cực của viêm xoang sàng cấp đến sức khỏe thì cách tốt nhất là mỗi người cần có hướng phòng ngừa bệnh ngay từ đầu. Dưới đây là một số phương pháp phòng ngừa viêm xoang sàng cấp hiệu quả:
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ và tránh tuyệt đối tình trạng sử dụng chung đồ dùng cá nhân với người khác.
- Vệ sinh tai, mũi, họng sạch sẽ hằng ngày và che chắn kĩ những bộ phận này mỗi khi ra ngoài.
- Vệ sinh môi trường sống thường xuyên để ngăn cản vi khuẩn, virus hoặc các tác nhân khác có cơ hội tấn công cơ thể.
- Không để không khí quá khô hoặc quá lạnh khiến niêm mạc mũi bị khô, kích thích. Nhiệt độ phòng duy trì ở mức từ 27 – 28 độ C được xem là vừa phải.
- Thường xuyên tập thể dục thể thao, xây dựng lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng đầy đủ.
- Không sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá… khiến sức khỏe suy giảm, làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại bệnh lý trong đó có viêm xoang sàng cấp.
Viêm xoang sàng cấp nếu được phát hiện và điều trị sớm sẽ không gây ra bất cứ ảnh hưởng xấu nào đến sức khỏe. Vì vậy, ngay khi thấy các dấu hiệu của bệnh, người mắc cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế kiểm tra để có biện pháp can thiệp phù hợp.
Xem thêm: 8 nguyên nhân gây ợ hơi có mùi hôi và cách điều trị nhanh chóng