5 điều bạn nên biết khi sử dụng nhân sâm Hoa Kỳ

Là một trong những loại thảo dược phổ biến nhất trên thế giới, nhân sâm Hoa Kỳ đã được sử dụng như một liều thuốc quý trong suốt nhiều thập kỷ để bồi bổ sức khỏe và điều trị bệnh.

Là một trong những loại thảo dược phổ biến nhất trên thế giới, nhân sâm Hoa Kỳ đã được sử dụng như một liều thuốc quý trong suốt nhiều thập kỷ để bồi bổ sức khỏe và điều trị bệnh.

Nhân sâm Hoa Kỳ còn có các tên gọi khác như Hoa Kỳ sâm, Tây Dương sâm, sâm Canada, sâm Bắc Mỹ và sâm Mỹ. Loại sâm này sinh trưởng tự nhiên ở vùng Bắc Mỹ, chủ yếu thuộc hai đất nước Canada và Hoa Kỳ. Tên gọi nhân sâm Hoa Kỳ phổ biến là do trước đây các công ty thương mại của Hoa Kỳ đã thu gom và mang sản phẩm này phân phối khắp thế giới. Ngày nay, nhân sâm Hoa Kỳ đã trở thành thương phẩm đại diện cho một trong những đặc sản nông sản cao cấp của Hoa Kỳ nói riêng và Bắc Mỹ nói chung.

1. Điểm khác biệt giữa sâm Hàn Quốc và nhân sâm Hoa Kỳ

Cũng giống như nhân sâm Hàn Quốc, nhân sâm Hoa Kỳ là một loại rễ củ, có hình thù trông giống cơ thể con người với phần củ và nhánh rễ tạo ra phần mình – tay – chân. Nếu bạn đã quen thấy hình ảnh mượt mà của củ sâm Hàn Quốc thì sâm Hoa Kỳ trông xù xì và gân guốc hơn.

Các nghiên cứu cho thấy mỗi loại nhân sâm đều có những lợi ích khác nhau. Tuy nhiên, nhân sâm Hoa Kỳ có thể giúp tăng cường miễn dịch như nhân sâm Hàn Quốc mà không cần kích thích quá mức nhờ hàm lượng ginsenoside Rb1 cao, có tác dụng an thần trên hệ thống thần kinh trung ương. Vì vậy, nhân sâm Hoa Kỳ phù hợp hơn cho những người trẻ, trung niên và người bị chứng stress.

So với sâm Hàn Quốc, sâm Hoa Kỳ có tính mát nên phạm vi sử dụng rộng rãi hơn. Do đó, sâm Hoa Kỳ có thể dùng được cho nhiều đối tượng hơn, đặc biệt là những ai hay lo âu, bứt rứt, mất ngủ, đau nhức, suy âm khí, tim đập mạnh, thở dốc, mệt mỏi… Ngoài ra, sâm Mỹ còn thường được phối hợp với cao bạch quả để hỗ trợ điều trị chứng rối loạn tăng động giảm chú ý.

2. Công dụng của nhân sâm Hoa Kỳ theo y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, nhân sâm Hoa Kỳ có công dụng bồi bổ sức khỏe và điều trị một số căn bệnh phổ biến hiện nay đang có rất nhiều người mắc phải:

Bệnh viêm phổi và viêm phế quản

Những người bị viêm phổi hay viêm phế quản thể “âm hư, hỏa vượng” thường có các biểu hiện như: nóng lòng bàn chân và bàn tay, ho, có đờm vàng đặc hoặc đờm có lẫn máu. Mỗi ngày bệnh nhân có thể dùng 5–10g sâm củ sắc uống, sau khi uống nước ăn luôn cả lát sâm.

Bệnh ung thư

Sâm Hoa Kỳ còn có thể giảm thiểu tác dụng phụ do điều trị ung thư bằng phóng xạ. Đây là một trong những công dụng đáng chú ý nhất của sâm Hoa Kỳ khi bệnh ung thư đã trở thành một trong 4 đại dịch của nhân loại cùng với tim mạch, tiểu đường và AIDS. Những bệnh nhân điều trị ung thư bằng phóng xạ thường có các triệu chứng mà Đông y gọi là “âm hư, nội nhiệt” (nóng nhiệt bên trong do phần âm của cơ thể bị hư hao). Bệnh nhân có thể dùng viên nang nhân sâm Hoa Kỳ mỗi ngày trước khi tiến hành xạ trị 15 ngày và sau khi xạ trị. Nếu bệnh nhân dùng dạng nhân sâm củ thì liều lượng khoảng 5–10g sắc uống/ngày.

Nhân sâm Hoa Kỳ còn có các tên gọi khác như Hoa Kỳ sâm, Tây Dương sâm, sâm Canada, sâm Bắc Mỹ và sâm Mỹ. Loại sâm này sinh trưởng tự nhiên ở vùng Bắc Mỹ, chủ yếu thuộc hai đất nước Canada và Hoa Kỳ. Tên gọi nhân sâm Hoa Kỳ phổ biến là do trước đây các công ty thương mại của Hoa Kỳ đã thu gom và mang sản phẩm này phân phối khắp thế giới. Ngày nay, nhân sâm Hoa Kỳ đã trở thành thương phẩm đại diện cho một trong những đặc sản nông sản cao cấp của Hoa Kỳ nói riêng và Bắc Mỹ nói chung.

1. Điểm khác biệt giữa sâm Hàn Quốc và nhân sâm Hoa Kỳ

Cũng giống như nhân sâm Hàn Quốc, nhân sâm Hoa Kỳ là một loại rễ củ, có hình thù trông giống cơ thể con người với phần củ và nhánh rễ tạo ra phần mình – tay – chân. Nếu bạn đã quen thấy hình ảnh mượt mà của củ sâm Hàn Quốc thì sâm Hoa Kỳ trông xù xì và gân guốc hơn.

Các nghiên cứu cho thấy mỗi loại nhân sâm đều có những lợi ích khác nhau. Tuy nhiên, nhân sâm Hoa Kỳ có thể giúp tăng cường miễn dịch như nhân sâm Hàn Quốc mà không cần kích thích quá mức nhờ hàm lượng ginsenoside Rb1 cao, có tác dụng an thần trên hệ thống thần kinh trung ương. Vì vậy, nhân sâm Hoa Kỳ phù hợp hơn cho những người trẻ, trung niên và người bị chứng stress.

So với sâm Hàn Quốc, sâm Hoa Kỳ có tính mát nên phạm vi sử dụng rộng rãi hơn. Do đó, sâm Hoa Kỳ có thể dùng được cho nhiều đối tượng hơn, đặc biệt là những ai hay lo âu, bứt rứt, mất ngủ, đau nhức, suy âm khí, tim đập mạnh, thở dốc, mệt mỏi… Ngoài ra, sâm Mỹ còn thường được phối hợp với cao bạch quả để hỗ trợ điều trị chứng rối loạn tăng động giảm chú ý.

2. Công dụng của nhân sâm Hoa Kỳ theo y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, nhân sâm Hoa Kỳ có công dụng bồi bổ sức khỏe và điều trị một số căn bệnh phổ biến hiện nay đang có rất nhiều người mắc phải:

Bệnh viêm phổi và viêm phế quản

Những người bị viêm phổi hay viêm phế quản thể “âm hư, hỏa vượng” thường có các biểu hiện như: nóng lòng bàn chân và bàn tay, ho, có đờm vàng đặc hoặc đờm có lẫn máu. Mỗi ngày bệnh nhân có thể dùng 5–10g sâm củ sắc uống, sau khi uống nước ăn luôn cả lát sâm.

Bệnh ung thư

Sâm Hoa Kỳ còn có thể giảm thiểu tác dụng phụ do điều trị ung thư bằng phóng xạ. Đây là một trong những công dụng đáng chú ý nhất của sâm Hoa Kỳ khi bệnh ung thư đã trở thành một trong 4 đại dịch của nhân loại cùng với tim mạch, tiểu đường và AIDS. Những bệnh nhân điều trị ung thư bằng phóng xạ thường có các triệu chứng mà Đông y gọi là “âm hư, nội nhiệt” (nóng nhiệt bên trong do phần âm của cơ thể bị hư hao). Bệnh nhân có thể dùng viên nang nhân sâm Hoa Kỳ mỗi ngày trước khi tiến hành xạ trị 15 ngày và sau khi xạ trị. Nếu bệnh nhân dùng dạng nhân sâm củ thì liều lượng khoảng 5–10g sắc uống/ngày.

Bồi bổ sức khỏe

Trong giai đoạn phục hồi sau khi ốm nặng, bệnh nhân cũng có thể sử dụng nhân sâm Hoa Kỳ để bồi bổ sức khỏe. Đối với những người có biểu hiện thuộc chứng “âm hư” như miệng khô, khát nước, đại tiện táo bón, tiểu gắt buốt thì mỗi ngày có thể dùng 5–10g sâm củ sắc uống.

Lưu ý khi nấu nhân sâm, bạn nên tránh các đồ chứa bằng sắt hoặc nhôm vì tương tác hóa học có thể xảy ra gây ảnh hưởng đến bản chất ban đầu của loại thảo mộc quý này. Thay vào đó, bạn có thể sử dụng gạch đất sét, thủy tinh hoặc thép không rỉ để đảm bảo các thành phần không bị biến đổi.

3. Lợi ích của nhân sâm Hoa Kỳ theo y dược hiện đại

Với thành phần chủ yếu gồm các saponins và panaquilon, các nghiên cứu y dược hiện đại đã cho thấy nhân sâm Hoa Kỳ có thể mang đến cho bệnh nhân các lợi ích sức khỏe sau đây:

• Giảm stress và suy nhược thần kinh: trấn tĩnh, chống căng thẳng thần kinh quá mức, giảm bớt sự phiền não, chống mệt mỏi suy nhược, tăng khả năng tập trung và ghi nhớ.
• Tăng sức bền: tăng sức chịu đựng của cơ thể trong điều kiện thiếu oxy, chống lão hóa.
• Điều hòa hoạt động của hệ tim mạch: chống sốc do suy nhược và mất máu, chống thiếu máu cơ tim và rối loạn nhịp tim.
• Điều chỉnh rối loạn lipid máu: Giảm cholesterol và lipoprotein có tỷ trọng thấp, tăng lipoprotein có tỷ trọng cao, chống sự hình thành các gốc tự do, chống tan máu và tăng khả năng cầm máu.
• Giúp ổn định đường huyết: kích thích tuyến tụy điều tiết insulin, tăng cường chuyển hóa đường.
• Cải thiện chứng tiểu đêm: thúc đẩy quá trình chuyển hóa, chống lợi niệu.
• Tăng cường hệ miễn dịch: đẩy mạnh chức năng miễn dịch và nâng cao sức đề kháng của cơ thể.

4. Khi nào bạn có thể sử dụng nhân sâm Hoa Kỳ?

Bạn có thể sử dụng sâm Hoa Kỳ để giảm stress, suy nhược thần kinh và kết hợp điều trị một số căn bệnh như viêm phổi, viêm phế quản, tim mạch, tiểu đường, ung thư… Những bệnh nhân ung thư vừa mổ xong hoặc sau khi xạ trị và hóa trị, thấy xuất hiện triệu chứng phổi, dạ dày, âm khí không tốt có thể dùng nhân sâm Hoa Kỳ để nhanh chóng phục hồi.

Bồi bổ sức khỏe

Trong giai đoạn phục hồi sau khi ốm nặng, bệnh nhân cũng có thể sử dụng nhân sâm Hoa Kỳ để bồi bổ sức khỏe. Đối với những người có biểu hiện thuộc chứng “âm hư” như miệng khô, khát nước, đại tiện táo bón, tiểu gắt buốt thì mỗi ngày có thể dùng 5–10g sâm củ sắc uống.

Lưu ý khi nấu nhân sâm, bạn nên tránh các đồ chứa bằng sắt hoặc nhôm vì tương tác hóa học có thể xảy ra gây ảnh hưởng đến bản chất ban đầu của loại thảo mộc quý này. Thay vào đó, bạn có thể sử dụng gạch đất sét, thủy tinh hoặc thép không rỉ để đảm bảo các thành phần không bị biến đổi.

3. Lợi ích của nhân sâm Hoa Kỳ theo y dược hiện đại

Với thành phần chủ yếu gồm các saponins và panaquilon, các nghiên cứu y dược hiện đại đã cho thấy nhân sâm Hoa Kỳ có thể mang đến cho bệnh nhân các lợi ích sức khỏe sau đây:

• Giảm stress và suy nhược thần kinh: trấn tĩnh, chống căng thẳng thần kinh quá mức, giảm bớt sự phiền não, chống mệt mỏi suy nhược, tăng khả năng tập trung và ghi nhớ.
• Tăng sức bền: tăng sức chịu đựng của cơ thể trong điều kiện thiếu oxy, chống lão hóa.
• Điều hòa hoạt động của hệ tim mạch: chống sốc do suy nhược và mất máu, chống thiếu máu cơ tim và rối loạn nhịp tim.
• Điều chỉnh rối loạn lipid máu: Giảm cholesterol và lipoprotein có tỷ trọng thấp, tăng lipoprotein có tỷ trọng cao, chống sự hình thành các gốc tự do, chống tan máu và tăng khả năng cầm máu.
• Giúp ổn định đường huyết: kích thích tuyến tụy điều tiết insulin, tăng cường chuyển hóa đường.
• Cải thiện chứng tiểu đêm: thúc đẩy quá trình chuyển hóa, chống lợi niệu.
• Tăng cường hệ miễn dịch: đẩy mạnh chức năng miễn dịch và nâng cao sức đề kháng của cơ thể.

4. Khi nào bạn có thể sử dụng nhân sâm Hoa Kỳ?

Bạn có thể sử dụng sâm Hoa Kỳ để giảm stress, suy nhược thần kinh và kết hợp điều trị một số căn bệnh như viêm phổi, viêm phế quản, tim mạch, tiểu đường, ung thư… Những bệnh nhân ung thư vừa mổ xong hoặc sau khi xạ trị và hóa trị, thấy xuất hiện triệu chứng phổi, dạ dày, âm khí không tốt có thể dùng nhân sâm Hoa Kỳ để nhanh chóng phục hồi.

Bên cạnh tác dụng điều trị bệnh, bạn cũng có thể dùng nhân sâm Mỹ như thức ăn để bồi bổ sức khỏe. Nhờ tác dụng chống mệt mỏi, tăng oxy và làm cho đầu óc tỉnh táo, nhiều người luôn mang nhân sâm Hoa Kỳ theo người để ngậm mỗi khi mệt mỏi. Theo một số tài liệu cho thấy, do cuộc sống bận rộn trong xã hội hiện đại, có đến 70% số người sức khỏe không được bình thường nên việc chuẩn bị nhân sâm trong nhà là điều rất cần thiết. Đừng đợi đến khi bị ốm nặng hay mắc các căn bệnh nan y mới dùng đến nhân sâm, bạn có thể làm tăng sức đề kháng của cơ thể ngay từ bây giờ để đảm bảo sức khỏe bền bỉ và dẻo dai cho các hoạt động hàng ngày.

5. Cách sử dụng nhân sâm Hoa Kỳ hiệu quả nhất

Mặc dù nhân sâm Hoa Kỳ đôi khi cũng được bổ sung vào thành phần của một số loại thức ăn và nước uống, nhưng không có nguồn thực phẩm tự nhiên. Trên thị trường hiện có rất nhiều sản phẩm được chế biến từ nhân sâm như: nguyên củ, tinh bột, cắt lát tẩm mật ong, thuốc viên, sirô, nước uống, chè, cao sâm… mỗi loại phù hợp với từng đối tượng khác nhau. Trong đó, nhân sâm dạng thuốc viên được nhiều người ưa dùng vì tiện lợi và có thành phần rõ ràng.

Cho đến nay, vẫn chưa có một chuẩn mực nhất định về liều lượng sử dụng nhân sâm do chất lượng và thành phần hoạt tính trong chất bổ sung có thể khác nhau phụ thuộc vào nhà sản xuất. Đây là một loại thảo dược đắt tiền nên rất có nguy cơ các đơn vị trá hình sản xuất và đưa ra thị trường nhân sâm giả hoặc hàm lượng nhân sâm thật ít hơn thông tin niêm yết trên sản phẩm. Vì thế, bạn nên mua nhân sâm từ các cơ sở sản xuất uy tín và tham khảo ý kiến của bác sĩ để sử dụng sâm đạt hiệu quả tốt nhất.

Bên cạnh tác dụng điều trị bệnh, bạn cũng có thể dùng nhân sâm Mỹ như thức ăn để bồi bổ sức khỏe. Nhờ tác dụng chống mệt mỏi, tăng oxy và làm cho đầu óc tỉnh táo, nhiều người luôn mang nhân sâm Hoa Kỳ theo người để ngậm mỗi khi mệt mỏi. Theo một số tài liệu cho thấy, do cuộc sống bận rộn trong xã hội hiện đại, có đến 70% số người sức khỏe không được bình thường nên việc chuẩn bị nhân sâm trong nhà là điều rất cần thiết. Đừng đợi đến khi bị ốm nặng hay mắc các căn bệnh nan y mới dùng đến nhân sâm, bạn có thể làm tăng sức đề kháng của cơ thể ngay từ bây giờ để đảm bảo sức khỏe bền bỉ và dẻo dai cho các hoạt động hàng ngày.

5. Cách sử dụng nhân sâm Hoa Kỳ hiệu quả nhất

Mặc dù nhân sâm Hoa Kỳ đôi khi cũng được bổ sung vào thành phần của một số loại thức ăn và nước uống, nhưng không có nguồn thực phẩm tự nhiên. Trên thị trường hiện có rất nhiều sản phẩm được chế biến từ nhân sâm như: nguyên củ, tinh bột, cắt lát tẩm mật ong, thuốc viên, sirô, nước uống, chè, cao sâm… mỗi loại phù hợp với từng đối tượng khác nhau. Trong đó, nhân sâm dạng thuốc viên được nhiều người ưa dùng vì tiện lợi và có thành phần rõ ràng.

Cho đến nay, vẫn chưa có một chuẩn mực nhất định về liều lượng sử dụng nhân sâm do chất lượng và thành phần hoạt tính trong chất bổ sung có thể khác nhau phụ thuộc vào nhà sản xuất. Đây là một loại thảo dược đắt tiền nên rất có nguy cơ các đơn vị trá hình sản xuất và đưa ra thị trường nhân sâm giả hoặc hàm lượng nhân sâm thật ít hơn thông tin niêm yết trên sản phẩm. Vì thế, bạn nên mua nhân sâm từ các cơ sở sản xuất uy tín và tham khảo ý kiến của bác sĩ để sử dụng sâm đạt hiệu quả tốt nhất.

Xem thêm: Dày sừng ánh sáng