Sở dĩ chị em quan tâm cách chữa nấm phụ khoa là bởi những biến chứng do bệnh gây ra vô cùng nghiêm trọng. Nếu không có phương pháp điều trị đúng cách bệnh có thể gây triệu chứng ung thư, thậm chí là vô sinh.
Theo số liệu thống kê từ Bộ y tế, có hơn 80% phụ nữ Việt Nam đang mắc bệnh phụ khoa, mà nguyên nhân chủ yếu là do nấm phụ khoa tác động. Theo Bác sĩ Nguyễn Thị Kim Hồng, chuyên gia sản phụ khoa của ĐH Y Dược TP.HCM, thì nấm phụ khoa là một loại nấm có tên Candida Albican – sống ký sinh ở nhiều nơi trên cơ thể và nhất là ở bên trong âm đạo phụ nữ.
Nội dung chính của bài viết bao gồm:
I/ Bệnh nấm phụ khoa – Những điều cần phải biết
1 Nấm phụ khoa do tác nhân nào gây ra?
2 Dấu hiệu nhận biết nấm phụ khoa
II/ 9 cách chữa nấm phụ khoa
III/ Thuốc điều trị nấm phụ khoa
IV/ Một số lưu ý khi điều trị nấm phụ khoa
Bệnh nấm phụ khoa – Những điều cần phải biết
Nấm phụ khoa là một dạng bệnh lý ở vùng kín thường gặp ở nữ giới mà nguyên nhân chủ yếu do nấm gây ra. Hiện nay, căn bệnh này đang khá phổ biến và có tác động không nhỏ đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của đa số bệnh nhân.
Nấm phụ khoa do tác nhân nào gây ra?
Bệnh nấm phụ khoa do một loại nấm men có tên gọi là Candida gây ra. Loại nấm này thường ký sinh ở một số vị trí trên cơ thể như ngoài da và âm đạo. Khi độ pH trong âm đạo ở mức trung hòa, các vi nấm thường không có cơ hội phát triển, cho đến khi môi trường âm đạo bị tác động làm tăng hoặc giảm độ axit khiến cho viêm nấm phát triển mạnh hơn.
Theo lý giải của các chuyên gia, có rất nhiều nguyên nhân khiến cho môi trường âm đạo bị thay đổi như là:
– Nội tiết tố thay đổi: Khi bước vào giai đoạn tiền – mãn kinh, dậy thì, sử dụng kháng sinh, thuốc tránh thai có thể khiến cho độ pH của âm đạo thay đổi, điều này tạo điều kiện cho nấm phát triển.
– Vệ sinh vùng kín chưa đúng cách: Những người thường xuyên làm việc trong môi trường ẩm ướt, mặc quần áo bó sát, quần lót khó thấm hút, thụt rửa sâu khiến cho môi trường âm đạo thay đổi và khiến cho vi nấm phát triển.
– Quan hệ tình dục không an toàn: Tình dục không chung thủy, không sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ, dùng chung khăn lau và đồ dùng với người bệnh có thể khiến cho tình trạng bệnh lan tỏa nhanh hơn.
– Mắc bệnh phụ khoa: Không chỉ ở những người bình thường, bệnh nhân suy giảm hệ miễn dịch, đái tháo đường cũng có nguy cơ mắc bệnh nấm phụ khoa do nội tiết tố trong cơ thể không ổn định.
Dấu hiệu nhận biết bệnh nấm phụ khoa
Khi gặp phải một trong số những triệu chứng được kể dưới đây, tốt nhất nên gặp chuyên gia để được tư vấn và hỗ trợ điều trị hợp lý. Các triệu chứng nấm phụ khoa thường dễ bị nhầm lẫn với một số bệnh “vùng kín”, vì vậy hãy hết sức thận trọng khi nhận biết và điều trị.
Các triệu chứng của bệnh nấm phụ khoa đó là:
- Bị ngứa nhiều ở âm đạo, nhất là về đêm.
- Ra nhiều khí hư, khí hư có màu trắng đục, vón cục màu vàng.
- Niêm mạc âm đạo sưng đỏ, có cảm giác đau rát khi đi tiểu.
- Vùng kín có mùi khó chịu, mặc dù đã vệ sinh trước đó.
- Có cảm giác đau đớn, khó chịu khi giao hợp.
9 Cách chữa nấm phụ khoa mang lại hiệu quả cao
Bệnh nấm phụ khoa ở giai đoạn nhẹ có thể sử dụng các loại nguyên liệu tự nhiên để hỗ trợ điều trị. Tuy nhiên, khi bệnh có dấu hiệu nghiêm trọng thì phương pháp này dường như không phát huy hết tác dụng. Trong thời kỳ bệnh bùng phát, tốt nhất chị em nên khám và điều trị bằng tân dược để chấm dứt sự khó chịu nhanh hơn.
1- Cách chữa nấm phụ khoa hiệu quả bằng tỏi
Tỏi có chứa hàm lượng lớn allicin – một loại kháng sinh tự nhiên có tác dụng kháng viêm, chống oxy hóa, ngăn ngừa các bệnh về đường hô hấp, viêm tai giữa,… Không chỉ vậy, tỏi còn có khả năng chống lại một số loại virus, vi khuẩn và kí sinh trùng gây bệnh. Cũng chính vì điều này mà tỏi được sử dụng như một dạng kháng sinh điều trị nấm phụ khoa.
Từ lâu trong dân gian đã lưu truyền những phương pháp chữa nấm phụ khoa bằng tỏi khá phổ biến như:
– Cách 1: Chữa nấm phụ khoa bằng tỏi và sữa chua
- Chuẩn bị 2-3 tép tỏi đã bỏ vỏ, 1 hộp sữa chua không đường.
- Tỏi đem cắt thành những lát mỏng và để ngoài không khí khoảng 15-20 phút.
- Ăn hết số tỏi vừa chuẩn bị này và uống thêm 20ml nước vào.
- Sau đó ăn hết hộp sữa chua.
- Kiên trì thực hiện cách này có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch cho bệnh nhân, đồng thời hạn chế bệnh viêm nấm phát triển.
– Cách 2: Dùng tỏi đặt vào âm đạo chữa nấm phụ khoa
- Dùng 1 nhánh tỏi bóc vỏ, rồi để tỏi tiếp xúc với môi trường bên ngoài trước khi sử dụng.
- Gói tỏi trong miếng vải sạch sau đó buộc chặt tỏi trong miếng vải bằng sợi dây nhỏ, dài để có thể kéo ra dễ dàng.
- Rửa sạch vùng kín rồi nhẹ nhàng đưa tỏi vào sâu bên trong và để yên khoảng vài giờ.
→ Lưu ý khi chữa nấm phụ khoa bằng tỏi:
+ Cách này có thể làm tổn thương âm đạo nên hãy hết sức thận trọng khi sử dụng và cách này chỉ phù hợp với những người đã từng quan hệ, lập gia đình và đã có con.
+ Phương pháp này chỉ phù hợp với tình trạng bệnh nhẹ và phù hợp với cơ địa của bệnh.
+ Thời điểm tốt nhất để ăn tỏi là sau khi dạ dày đã có thức ăn.
+ Việc đặt tỏi vào âm đạo có thể khiến niêm mạc âm đạo bị tổn thương, thậm chí phồng rộp và bỏng rát. Vì vậy hãy cân nhắc trước khi sử dụng và không nên lạm dụng.
2- Cách chữa nấm phụ khoa đơn giản chỉ với hoa cúc
Theo nghiên cứu của Đông y, hoa cúc có chứa lượng lớn Corticoid tự nhiên có khả năng ức chế enzyme kháng viêm, kháng khuẩn vô cùng hiệu quả. Ngoài ra, hoa cúc còn có tác dụng thanh lọc cơ thể, tốt cho thời kỳ kinh nguyệt. Mặc dù hoa cúc có rất nhiều tác dụng đối với sức khỏe nhưng liệu cách điều trị nấm phụ khoa này có hiệu quả không?
Dùng trà hoa cúc để vệ sinh vùng kín
- Chuẩn bị hoa cúc khô hoặc hơi héo.
- Cho hoa cúc vào nấu với nước khoảng 10 phút thì để nguội, chắt lấy nước.
- Dùng nước này để vệ sinh âm đạo mỗi ngày, nên sử dụng vào buổi tối là tốt nhất.
→ Lưu ý khi chữa nấm phụ khoa bằng hoa cúc:
Cùng với quá trình điều trị nấm phụ khoa bằng hoa cúc, chị em cũng nên lưu ý một số vấn đề sau:
- Nên lựa chọn loại hoa cúc khô có nguồn gốc rõ ràng.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa khi bệnh có dấu hiệu chuyển biến nghiêm trọng.
3- Cách chữa nấm phụ khoa bằng sữa chua
Sữa chua không chỉ có tác dụng như một loại thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa mà lượng lớn men vi sinh probiotics và axit lactic còn giúp điều trị bệnh nấm phụ khoa rất tốt. Việc tăng cường lượng lớn sữa chua giúp âm đạo được kiểm soát ở mức cân bằng và kiềm chế sự sinh sôi quá mức của vi khuẩn có hại và hạn chế tấn công vùng kín.
Cách 1: Chữa nấm phụ khoa bằng sữa chua và giấm táo
Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng trong giấm táo chứa một lượng axit nhẹ vừa đủ để cân bằng độ pH trong môi trường âm đạo. Đồng thời giúp loại bỏ vi nấm gây hại một cách hữu hiệu. Khi kết hợp giữa giấm táo và sữa chua sẽ giúp loại bỏ tình trạng ngứa âm đạo, triệu chứng nấm phụ khoa giai đoạn nhẹ.
- Chuẩn bị 1/2 hộp sữa chua không đường cùng với 2 thìa giấm táo.
- Trộn sữa chua không đường cùng với giấm táo rồi cho thêm 2 thìa nước sạch vào, khuấy đều.
- Dùng dung dịch này để rửa vùng kín, sau đó vệ sinh lại bằng nước sạch và thấm khô.
Cách 2: Chữa nấm phụ khoa bằng sữa chua và tỏi
Như chúng ta đã biết, tỏi là một loại kháng sinh tự nhiên rất tốt. Đặc biệt là khi kết hợp sữa chua với tỏi để điều trị nấm phụ khoa.
- Chuẩn bị 1, 2 tép tỏi và 1 hộp sữa chua không đường.
- Giã nhuyễn tỏi rồi vắt lấy nước và trộn nó với sữa chua không đường và nước sạch để pha loãng.
- Dùng dung dịch này để rửa nhẹ nhàng bên ngoài vùng kín, sau đó rửa sạch với nước và thấm khô.
- Sử dụng cách này sau khi tắm là tốt nhất.
→ Lưu ý khi chữa nấm phụ khoa bằng sữa chua
Cách chữa nấm phụ khoa bằng sữa chua bằng cách này sẽ giúp các vi khuẩn tốt (lactobacilli) trong sữa chua loại bỏ mầm bệnh nhanh chóng hơn.
+ Sữa chua chỉ có tác dụng cân bằng lợi khuẩn trong âm đạo, đồng thời ngăn ngừa các bệnh phụ khoa thông thường.
+ Không dùng sữa chua bôi sâu vào trong âm đạo vì nó khiến cho vi khuẩn gây hại có điều kiện đi sâu vào bên trong và làm cho âm đạo bị tổn thương hơn.
+ Mỗi ngày nên sử dụng 1-2 hộp sữa chua không đường để tăng cường hiệu quả điều trị nấm phụ khoa.
Như vậy, qua đây có thể thấy mặc dù sữa chua có tác dụng rất tốt đối với tình trạng nấm phụ khoa nhưng không thể xem nó như phương thuốc điều trị. Thực chất, đây chỉ là phương pháp hỗ trợ điều trị bệnh viêm nấm phụ khoa mà thôi.
4- Cách chữa nấm phụ khoa bằng lá trầu không
Từ lâu, lá trầu không được xem như một loại thảo dược tự nhiên có tác dụng làm khô, làm lành vết thương đồng thời giúp ngăn ngừa vi khuẩn tấn công vào âm đạo. Bởi vì trong lá trầu không có chứa lượng lớn tinh dầu có hoạt tính ức chế nấm, vi khuẩn lây lan. Vì vậy, cách điều trị nấm phụ khoa bằng trầu không nhanh chóng được nhiều chị em truyền tai nhau trong thời gian gần đây.
Cách 1: Xông vùng kín bằng lá trầu không
- Chuẩn bị khoảng 1 thìa muối biển và 9 lá trầu không.
- Lá trầu không mang đi rửa sạch rồi cho vào nồi nhỏ, đun sôi trong khoảng 15 phút.
- Cho thìa muối vào và khuấy đều rồi cho hỗn hợp này ra chậu.
- Kê chậu ở vị trí an toàn rồi ngồi phía trên chậu để hơi nước xông vào vùng kín.
- Xông vùng kín khoảng 10 phút rồi dùng nước này để vệ sinh vùng kín.
- Thực hiện đều đặn cách này mỗi ngày cho đến khi dứt điểm triệu chứng viêm nấm.
Cách 2: Kết hợp lá trầu không và lá húng quế
- Chuẩn bị 5-6 lá trầu không, 2-3 lá húng quế, mang đi rửa sạch.
- Cho 2 nguyên liệu này xay nhuyễn với một ít nước thì chắt lấy nước cốt rồi đổ ra chậu nhỏ.
- Pha loãng hỗn hợp này với nước và dùng để vệ sinh sạch sẽ bên ngoài vùng kín.
→ Lưu ý khi chữa nấm phụ khoa bằng lá trầu không
+ Chỉ nên rửa bên ngoài chứ không được thụt rửa hay ngâm trong chậu để tránh tình trạng vi khuẩn từ hậu môn vào âm đạo.
+ Không quá lạm dụng hay rửa nước trầu không quá nhiều lần trong ngày.
+ Trước khi đun lá trầu không tốt nhất nên rửa thật sạch
+ Trước khi rửa vùng kín nên để nước thật nguội để tránh gây bỏng rát.
5- Cách chữa nấm phụ khoa bằng lá trà xanh
Các nhà khoa học đã khẳng định rằng, lá trà xanh có tác dụng khuyến khích sự phát triển của các chủng vi khuẩn có lợi trong hệ tiêu hóa như Lactobacillus và Bifidobacter. Bên cạnh đó, ngăn chặn sự lan tỏa của nhóm vi khuẩn Salmonella, Clostridum và các vi khuẩn gây hại khác.
Ngoài ra, lá trà xanh có chứa hợp chất epigallocatechin-3-gallate (EGCG) có tác dụng ngăn ngừa tình trạng oxy hóa da, đồng thời làm suy yếu hoạt động của các vi nấm, đặc biệt là tế bào Candida. Khi được nấu chín, các vitamin tự nhiên trong trà xanh bị phân hủy và tạo thành tannin giúp làm se khít niêm mạc.
Hướng dẫn cách chữa bệnh phụ khoa bằng lá chè xanh:
- Chuẩn bị 1 nắm lá trà xanh, 1 thìa muối biển loại hạt to.
- Lá trà xanh mang đi rửa sạch, để ráo nước rồi cho vào nồi nấu cùng với nước và muối.
- Sau khi đun sôi khoảng 20 phút thì đổ ra chậu và dùng nó để xông vùng kín trong vài phút.
- Khi nước nguội hẳn thì dùng để rửa vùng kín và dùng khăn mềm để thấm khô.
Bạn đọc có thể tìm hiểu thêm: Cách chữa bệnh phụ khoa bằng lá chè xanh tốt không?
→ Lưu ý khi chữa nấm phụ khoa bằng lá trầu không
+ Chọn lá chè xanh tươi, sạch và sơ chế sạch sẽ trước khi dùng.
+ Khi xông vùng kín, nên giữ khoảng cách an toàn, không để vùng kín bị bỏng.
+ Chỉ dùng nước chè xanh rửa bên ngoài vùng kín, tuyệt đối không thụt rửa sâu vào âm đạo khiến các tác nhân gây bệnh thâm nhập dễ dàng khiến bệnh nặng hơn.
+ Chỉ nên dùng dung dịch này vệ sinh vùng kín trong ngày.
6- Cách chữa nấm phụ khoa bằng ngải cứu
Ngải cứu có tên khoa học là Artemisia vulgaris Lis, thuộc họ cúc (COMPOSITAE). Theo nghiên cứu của Đông y, ngải cứu có vị đắng, tính thơm, tác dụng điều hòa nội tiết, cân bằng khí huyết, trà hàn thấp, giảm đau, cầm máu, sát trùng,…
Với đặc tính sát khuẩn mạnh, nên ngải cứu được nhiều chị em ưa chuộng trong việc điều trị các bệnh phụ khoa. Các chuyên gia cũng đã khẳng định rằng, loại thảo dược này có tác dụng làm hồng vùng kín, giúp phụ nữ tự tin hơn trong chuyện sinh hoạt vợ chồng.
Cách 1: Xông vùng kín bằng lá ngải cứu
- Chuẩn bị khoảng 20g ngải cứu khô.
- Cho ngải cứu vào nồi rồi cho thêm khoảng 300ml nước và đun sôi.
- Khoảng 15 phút thì cho nước ra chậu và xông vùng kín với khoảng cách vừa phải.
- Khi nước nguội hoàn toàn, các bạn có thể dùng nước này để vệ sinh vùng kín.
Cách 2: Uống nước lá ngải cứu trị nấm phụ khoa
Ngoài việc ngâm rửa, xông hơi được kể trên, các bạn có thể sử dụng kết hợp với lá ngải cứu để uống. Phương pháp này mang lại công dụng kép cho việc điều trị.
- Dùng 40g lá ngải cứu khô cho vào ấm và nấu với 600ml nước.
- Đun nhỏ lửa cho đến khi còn khoảng 100ml nước thì tắt bếp.
- Chia nước thành các lần uống và sử dụng hết trong ngày.
7- Cách chữa nấm phụ khoa bằng đậu bắp
Trong đậu bắp có chứa lượng lớn probiotic – một loại lợi khuẩn tự nhiên, có khả năng chống lại các hại khuẩn và làm tăng sức đề kháng cho cơ thể. Ngoài ra, các lợi khuẩn này còn có tác dụng khống chế tình trạng viêm, nấm và ngăn ngừa bệnh tái phát.
Cách thực hiện đơn giản như sau:
- Dùng 100g đậu bắp đem rửa sạch với nước muối loãng và để ráo nước.
- Cho đậu bắp vào nồi cùng với 100ml nước, đun với lửa nhỏ trong khoảng 20 phút.
- Đến khi nước nguội thì dùng nước này để uống và cải thiện hiện tượng nấm phụ khoa, khí hư bất thường.
8- Cách chữa nấm phụ khoa hiệu quả bằng lá hùng quế
Không chỉ là loại rau gia vị quen thuộc trong các nhà bếp, lá húng quế còn được xem như một loại thảo dược tự nhiên có tác dụng kháng khuẩn rất hiệu quả.
Hướng dẫn thực hiện:
- Đầu tiên, lấy 1 nắm lá húng quế nghiền nát để tạo thành hỗn hợp sền sệt.
- Tiếp theo, bạn đun sôi hỗn hợp này với khoảng 200ml nước.
- Dùng hỗn hợp này để nguội và vệ sinh vùng kín.
- Ngoài ra, chị em có thể dùng lá húng quế để uống, bài thuốc này có tác dụng hỗ trợ điều trị nấm phụ khoa rất tốt.
9- Cách chữa nấm phụ khoa bằng nước muối pha loãng
Cách thực hiện khá đơn giản như sau:
- Dùng một lượng nhỏ muối hòa với nước ấm để vệ sinh vùng kín.
- Sau khi vệ sinh xong, dùng khăn ấm để thấm khô.
- Không nên lạm dụng phương pháp này, bởi tính thấm hút mạnh này muối có thể khiến cho vùng kín bị khô và tạo môi trường cho vi khuẩn tấn công.
- Thay vì sử dụng nước muối pha loãng, chị em có thể sử dụng nước muối sinh lý được bác sĩ chuyên khoa chỉ định.
Các loại thuốc điều trị nấm phụ khoa tốt nhất
Dựa vào tình trạng lâm sàng, sự phát triển của bệnh, đặc tính bệnh lý, cơ địa mỗi người mà việc sử dụng thuốc điều trị nấm phụ khoa cũng được chỉ định khác nhau. Quá trình sử dụng thuốc cần tuân thủ theo đơn của bác sĩ chuyên khoa, các loại thuốc được gợi ý dưới đây chỉ mang tính tham khảo, tuyệt đối không được tự ý kê đơn sử dụng thuốc tại nhà.
– Thuốc uống chữa nấm phụ khoa
Hiện nay, bệnh nấm phụ khoa thông thường được chỉ định 2 loại thuốc uống cơ bản, đó là:
+ Fluconazol (Diflazon, Flucomedil, PymePUCAN)
+ Itraconazol (Canditral, Itcon, Itraxcop, Sanuzo, Sporal)…
– Thuốc đặt nấm phụ khoa
Ngoài các loại kháng sinh được chỉ định uống, bệnh nhân còn được hướng dẫn đặt thuốc kết hợp. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc đặt thường áp dụng vào buổi tối trước khi đi ngủ.
Một số thuốc đặt nấm phụ khoa thường được dùng là: Clotrimazol (Clomaz, Canesten), Ecozole), Miconazol (Mikopenotran), Econazol (Gyno-pevaryl, Depot, Fenticonazol (Lomexin)…
– Thuốc bôi trị nấm phụ khoa
Thông thường, việc sử dụng thuốc bôi trị nấm phụ khoa được chỉ định trong trường hợp bệnh nhẹ, hoặc kích ứng với một số thành phần kháng sinh và thuốc đặt được gợi ý trên. Các loại thuốc bôi trị nấm phụ khoa bao gồm:
- Thuốc mỡ bôi ngoài có tác dụng diệt nấm được kê đơn là Ketoconazol.
- Dung dịch vệ sinh phụ khoa giúp cân bằng môi trường thuận lợi của nấm.
- Có thể dùng thêm natri bicacbonate để làm giảm triệu chứng viêm ngứa.
Đối với phụ nữ mang thai, bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc đặc trị như Fluconazol, Itraconazol, Clotrimazol, Miconazol, Econazol…trong vòng 7 ngày. Trong thời gian sử dụng thuốc cần có sự theo dõi và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, tránh gây tác dụng phụ làm ảnh hưởng đến thai nhi.
Một số lưu ý khi điều trị nấm phụ khoa
Tình trạng nấm phụ khoa rất khó để điều trị dứt điểm nhưng lại dễ tái phát. Do vậy, bên cạnh việc tuân thủ việc dùng thuốc thì những lời khuyên hữu ích sau đây chị em cũng nên lưu ý thực hiện để quá trình chữa trị được rút ngắn và hạn chế tối đa khả năng bệnh tái phát.
- Khi phát hiện những triệu chứng của bệnh nấm phụ khoa, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để cho việc điều trị diễn ra thuận lợi hơn.
- Nên xây dựng chế độ dinh dưỡng rõ ràng, bằng cách bổ sung đủ lượng nước và thực phẩm chứa nhiều vitamin tự nhiên từ rau xanh. Bên cạnh đó, nên hạn chế thực phẩm chứa nhiều đường, chất kích thích vì chúng có thể khiến cho tình trạng nấm phụ khoa diễn ra trầm trọng hơn.
- Trong thời gian điều trị nấm phụ khoa, nên hạn chế quan hệ tình dục, khi quan hệ nên sử dụng bao cao su để ngăn chặn tình trạng bệnh lây nhiễm.
- Nên tìm đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và hướng dẫn điều trị phù hợp.
- Nâng cao hệ thống miễn dịch bằng những bài tập vận động, đi bộ, chạy nhảy và luôn giữ cho tinh thần thoải mái.
Qua bài viết trên đây chắc hẳn bạn đọc đã tìm thấy cách chữa nấm phụ khoa phù hợp với thể trạng của mình. Nấm phụ khoa là căn bệnh rất dễ để lại biến chứng nghiêm trọng nếu không được nhận biết và khắc phục kịp thời. Vì vậy, đừng nên chủ quan khi phát hiện triệu chứng bệnh. Chúc các bạn sức khỏe!
Có thể bạn quan tâm:
- Cách điều trị nấm candida tốt nhất
- 3 cách chữa bệnh viêm âm đạo dứt điểm hạn chế nguy cơ vô sinh
Xem thêm: Suy giảm nhận thức nhẹ