Trĩ là một nỗi ám ảnh với chị em đang mang thai. Theo thống kê, có đến 50% bà bầu mắc trĩ trong suốt thai kỳ với các triệu chứng như đau rát, ngứa ngáy khó chịu. Có nhiều nguyên nhân khiến chị em bị trĩ khi mang thai. Bệnh thường xuất hiện ở ba tháng cuối thai kỳ thậm chí có thể phát triển khi mẹ chuyển dạ và cả sau khi sinh bé.
Nguyên nhân bị trĩ khi mang thai
Thực tế, có nhiều nguyên nhân khiến các chị em bị trĩ khi mang thai, một số nguyên nhân chính có thể kể đến như:
- Ảnh hưởng từ trọng lượng của thai nhi: Càng về các tháng cuối, cân nặng thai nhi càng tăng, điều này khiến các mô và cơ quan nội tạng của mẹ chịu áp lực lớn hơn. Khi đó, máu vào và ra các tĩnh mạch bị hạn chế, các tĩnh mạch trong thành ruột bị căng và phình nghiêm trọng khiến chúng yếu đi dẫn đến sự rối loạn của các đám tĩnh mạch ở hậu môn gây ra bệnh trĩ.
- Sự thay đổi của nội tiết tố: Khi mang thai, nội tiết tố trong cơ thể chị em có sự thay đổi cực kỳ rõ rệt. Nồng độ hormone progesterone tăng cao khiến kết cấu các mô nhất là các mô ở tĩnh mạch lỏng lẻo. Do đó, chúng rất dễ bị tổn thương từ đó gây nên bệnh trĩ.
- Do sự gia tăng lưu lượng máu: Trong thời gian mang thai, lưu lượng máu trong cơ thể bà bầu tăng cao, có thể tăng hơn 35 – 40% để cung cấp đủ cho cả mẹ và bé. Do đó, các van và thành mạch phải hoạt động nhiều hơn bình thường. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh trĩ khi mang thai không thể bỏ qua.
- Táo bón: Táo bón là nguyên nhân gây ra bệnh trĩ ở hầu hết mọi người. Đặc biệt, với phụ nữ mang thai, táo bón là tình trạng thường xuyên xảy ra. Theo thống kế của một số nghiên cứu, có đến 38% phụ nữ mang thai gặp phải tình trạng táo bón. Nguyên nhân là do rối loạn của hệ tiêu hóa, việc sử dụng viên sắt hay sự lớn lên của thai nhi trong tử cung đè lên ruột gây ra tình trạng táo bón kéo dài.
- Nguyên nhân khác: Bệnh trĩ khi mang thai cũng có thể xuất phát từ một số nguyên nhân như mẹ tăng cân quá nhiều, ngồi hoặc đứng quá lâu trong thời gian dài, ít vận động.
Dấu hiệu nhận biết bị bệnh trĩ khi mang thai
Theo các bác sĩ chuyên khoa, phụ nữ mang thai thường dễ mắc phải trĩ ngoại nhiều hơn trĩ nội. Trĩ nội là tình trạng các búi trĩ nằm trong ống hậu môn, lâu ngày sẽ sa ra ngoài và không thể thụt vào trong. Còn trĩ ngoại là hiện tượng các búi trĩ nằm bên rìa hậu môn, có thể thấy được khi thành hình. Các biểu hiện sớm của bệnh cũng tương tự như ở người bệnh thông thường. Cụ thể:
- Táo bón lâu ngày, thường có cảm giác đau, khó chịu mỗi khi đi ngoài nhất là khi bị táo bón.
- Chảy máu, có máu dính trên phân hoặc trên giấy vệ sinh, đây là triệu chứng sớm và thường gặp nhất ở các bệnh nhân mắc trĩ.
- Sau một thời gian búi trĩ hình thành và phát triển, mẹ bầu sẽ gặp phải tình trạng đại tiện ra máu, có khối nhỏ lồi ra ở lỗ hậu môn. Khối nhỏ này được gọi là búi trĩ, kích thước của búi trĩ thường khác nhau ở mỗi người, mỗi giai đoạn. Càng về sau, búi trĩ càng sa ra ngoài hậu môn thậm chí nằm bên ngoài mà không thể tự co lại.
- Xuất hiện tình trạng xuất tiết, có dịch tiết gây ẩm ướt, ngứa ngáy, khó chịu ở hậu môn.
- Có thể thường xuyên cảm giác đau do tắc mạch, nứt hậu môn, lâu ngày còn gây ra hoại tử.
Bà bầu bị trĩ có sinh thường được không?
Mang thai mắc trĩ có nguy hiểm không, có sinh thường được hay không hay có ảnh hưởng gì đến sự phát triển của thai nhi hay không là thắc mắc chung của nhiều mẹ bầu. Theo các bác sĩ, bị trĩ khi mang thai không quá nguy hiểm, việc sinh thường hay sinh mổ còn phụ thuộc nhiều vào tình trạng bệnh của mẹ.
Với trường hợp mắc trĩ ở mức độ nhẹ, không bị chảy máu thì mẹ vẫn có thể sinh thường nếu thể trạng tốt, thai vị ổn định. Tuy nhiên, khi sinh thường, mẹ sẽ phải đối mặt với một số rủi ro như búi trĩ sa ra ngoài nặng hơn, mức độ bệnh cũng theo đó mà nghiêm trọng hơn sau khi sinh. Do khi sinh thường, mẹ buộc phải dùng sức để rặn mạnh đồng thời cũng không thể tránh khỏi tình trạng bị rạch tầng sinh môn gây ảnh hưởng đến các tĩnh mạch ở hậu môn. Do đó, mẹ nên cân nhắc việc có nên sinh thường khi bị trĩ hay không.
Bệnh trĩ khi mang thai có tự khỏi không?
Bệnh trĩ khác với tiểu đường thai kỳ, tức là sau khi mang thai, bệnh sẽ không tự khỏi nếu mẹ không có biện pháp can thiệp kịp thời, đúng cách. Mặc dù căn bệnh này không quá nguy hiểm nhưng nếu mẹ chủ quan để bệnh ngày một nặng hơn thì có thể sẽ gặp phải các biến chứng nguy hiểm:
- Ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và bé: Do trong phân chứa nhiều chất độc, nếu không được thải ra ngoài sẽ bị trực tràng hút ngược vào cơ thể. Điều này gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ và em bé. Không chỉ vậy, khi bị trĩ, cơ thể mẹ thường giữ một lượng nước lớn, điều này làm các cơ nhão ra khiến mẹ dễ gặp phải tình trạng khó sinh.
- Thiếu máu: Mẹ bầu rất dễ bị thiếu máu nếu không được bổ sung đầy đủ dưỡng chất. Đặc biệt, khi bị trĩ, nguy cơ thiếu máu càng cao do các đám rối tĩnh mạch ở búi trĩ rất dễ bị chảy máu. Do đó, mẹ sẽ thường xuyên gặp phải các triệu chứng như ngất xỉu, chóng mặt, đau đầu, nghiêm trọng hơn có thể gây sinh non.
- Tắc nghẽn, bội nhiễm búi trĩ: Nếu bệnh chuyển biến nặng, các búi trĩ phát triển mạnh, kích thước lớn thì rất dễ hình thành các cục máu đông làm tắc nghẽn búi trĩ. Không chỉ vậy, lúc này, búi trĩ sẽ tiết ra nhiều dịch nhờn ẩm ướt hơn khiến vi khuẩn có điều kiện sinh sôi, phát triển dẫn đến nhiễm trùng hậu môn và gây ra các bệnh như áp xe hậu môn, viêm hậu môn.
- Ung thư trực tràng: Khi búi trĩ bị nhiễm trùng, hậu tử, lâu ngày, các tế bào ác tính sẽ phát triển từ đó gây ra ung thư trực tràng. Nếu không kịp thời điều trị có thể dẫn đến tử vong.
Cách điều trị bệnh trĩ khi mang thai
Biện pháp điều trị tại nhà
Với trường hợp mắc trĩ ở mức độ nhẹ, chỉ mới có cảm giác ngứa, khó chịu ở hậu môn hoặc khi búi trĩ có kích thước nhỏ mẹ có thể áp dụng một số biện pháp như:
Trị trĩ bằng lá diếp cá
Diếp cá hay ngư tinh thảo có vị chua, mùi tanh nhẹ, tính hàn. Thường được sử dụng để chữa các bệnh như rối loạn tiêu hóa, dị ứng, trĩ… Do có khả năng kháng viêm, sát trùng, làm bền chắc mao mạch, tĩnh mạch hậu môn đồng thời có thể giúp búi trĩ co lại tự nhiên nên có thể chữa bệnh trĩ ở mức độ nhẹ rất tốt.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị 150 – 200g lá diếp cá, rửa sạch, để ráo nước
- Đun sôi với 1 – 2 lít nước, khi lá chuyển sang màu vàng thì đổ nước ra chậu
- Ngồi tư thế chồm hổm để xông hậu môn, khi không còn thấy hơi nước bốc lên thì dùng nước này rửa vùng bị trĩ.
Chữa trĩ tại nhà bằng dầu dừa
Dầu dừa có đặc tính kháng viêm, kháng khuẩn, tốt cho sức khỏe. Do đó, mẹ bầu bị trĩ có thể sử dụng dầu dừa mà không sợ ảnh hưởng đến thai nhi. Dầu dừa còn có khả năng ngăn ngừa tình trạng nhiễm khuẩn ở búi trĩ đồng thời thúc đẩy làm lành vết thương ở niêm mạc hậu môn.
Cách thực hiện:
- Vệ sinh sạch sẽ vùng bị trĩ bằng nước muối pha loãng
- Lau khô, dùng dầu dừa bôi lên búi trĩ và vùng da xung quanh
- Để trong 30 phút rồi rửa lại với nước ấm
- Thực hiện 2 – 3 lần/ngày, đều đặn nhiều ngày liền để thấy hiệu quả.
Cách trị trĩ khi mang thai bằng quả sung
Dùng sung chữa trĩ cũng là một biện pháp mà mẹ bầu có thể áp dụng. Bởi lẽ hoạt chất trong quả sung có thể giúp cải thiện tình trạng sa búi trĩ, giúp búi trĩ co lại tự nhiên.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị: 15 quả sung tươi, 200g lá sung, 200g lá lốt, 200g lá cúc tần, 1 củ nghệ, 1 ít muối
- Rửa sạch nguyên liệu đã chuẩn bị, đun sôi với 2 lít nước để xông búi trĩ
- Khi không còn thấy hơi nước bốc lên thì dùng nước này rửa hậu môn.
Biện pháp hạn chế sự phát triển của búi trĩ
Song song với việc áp dụng các biện pháp chữa trĩ tại nhà khi mang thai, mẹ bầu cũng cần:
Tắm hoặc ngâm mình với nước ấm
Nước ấm giúp giảm đau rát, cải thiện tình trạng khó chịu của mẹ bầu. Do đó, mẹ có thể ngâm hậu môn hoặc ngâm mình trong nước ấm từ 10 – 15 phút. Cần lưu ý rằng không sử dụng nước quá ấm hoặc ngâm mình lâu để tránh ảnh hưởng đến thai nhi. Đặc biệt, mẹ nên ngâm hậu môn với nước ấm pha muối loãng mỗi ngày và lau khô bằng khăn mềm. Không nên mặc đồ khi cơ thể còn chưa khô để tránh tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
Chườm lạnh giảm đau
Nếu không thích ngâm hậu môn với nước ấm, mẹ có thể áp dụng phương pháp chườm lạnh ở búi trĩ để giảm đau. Biện pháp này vừa an toàn, vừa đơn giản lại rất dễ thực hiện. Mẹ chỉ cần cho vài viên đá vào một miếng vải mềm, sạch sẽ rồi áp nhẹ lên khu vực bị trĩ. Chườm đá sẽ giúp mẹ giảm sưng viêm và đau ngứa nhanh chóng. Tuy nhiên, tuyệt đối không chườm trực tiếp viên đá lên vùng bị trĩ.
Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng
Chế độ ăn uống của mẹ bầu ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng bệnh. Nếu mẹ không điều chỉnh mà vẫn duy trì chế độ ăn hiện tại sẽ khiến chứng táo bón tiếp tục diễn ra từ đó khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, khi bị trĩ, mẹ bầu cần:
- Chia nhỏ bữa ăn hàng ngày, duy trì lượng thức ăn ở mỗi bữa, không tăng khối lượng thức ăn đột ngột để tránh tạo gánh nặng cho hệ tiêu hóa.
- Hạn chế các chất béo động vật thay vào đó là các chất béo lành mạnh từ dầu đậu nành, bơ, hạnh nhân, dầu ô liu, cá thu để giảm á lực khi đi đại tiện.
- Cân bằng giữa việc sử dụng nhóm thực phẩm giàu đạm với nhóm giàu vitamin, khoáng chất, chất xơ… Đồng thời, mẹ cũng nên ăn nhiều chất xơ từ rau củ, trái cây để cải thiện tình trạng táo bón.
- Hạn chế sử dụng các thực phẩm chiên, xào, nướng, sấy… tốt nhất nên chế biến thực phẩm dưới dạng luộc, nấu canh, hầm vì chúng vừa tốt cho sức khỏe mẹ và sự phát triển của bé lại vừa cải thiện được chứng táo bón.
- Đặc biệt, mẹ nên ăn nhạt, uống đủ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày để làm mềm phân và duy trì lượng ối cần thiết.
Thay đổi thói quen sinh hoạt
Như đã đề cập, bệnh trĩ có thể xuất phát từ một số thói quen xấu như ít vận động, ngồi hoặc đứng quá lâu. Do đó, tốt nhất mẹ bầu nên:
- Tránh ngồi hoặc nằm quá lâu, việc ngồi quá lâu sẽ gây áp lực lên hậu môn, làm giảm khả năng hấp thu đường ruột. Vì thế, mẹ nên dành thời gian đi bộ nhẹ nhàng, có thể tập các bài tập đơn giản từ 15 – 20 phút để tăng hoạt động của nhu động ruột.
- Khi đi đại tiện, không nên ngồi quá lâu, tập thói quen đi tiêu đúng giờ và đi ngay khi có nhu cầu. Tuyệt đối không rặn, không nhịn đi vệ sinh để tránh gây áp lực cho vùng hậu môn.
- Nếu khó khăn trong việc đi tiêu mẹ nên ngâm hậu môn với nước ấm hoặc sử dụng các thực phẩm nhuận tràng trong bữa ăn như đu đủ chín, táo, khoai lang luộc…
- Tuyệt đối không thức khuya, tránh làm việc hoặc suy nghĩ quá nhiều để hạn chế táo bón và không làm tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn.
Thăm khám bác sĩ
Khi mang thai, mẹ bầu không thể tùy tiện sử dụng các loại thuốc Tây y mà cần phải có chỉ định của bác sĩ. Do đó, tốt nhất là mẹ nên thăm khám bác sĩ để được thăm khám và có biện pháp điều trị kịp thời. Mẹ nên thăm khám khi:
- Có cảm giác đau đầu, mệt mỏi, suy nhược cơ thể, đây là dấu hiệu cho thấy mẹ bị thiếu máu khi bị trĩ
- Các triệu chứng bệnh không có dấu hiệu thuyên giảm mà ngày một nghiêm trọng hơn
- Búi trĩ có kích thước lớn, máu chảy thành từng tia khi đi đại tiện
- Sa búi trĩ, búi trĩ không thể co lại mà lòi hẳn ra ống hậu môn gây ra các cơn đau khó chịu ảnh hưởng đến sức khỏe.
Trên đây là một số thông tin về tình trạng bị trĩ khi mang thai và cách điều trị phù hợp. Chúng rất thường gặp, vì vậy mẹ bầu nên chủ động phòng ngừa, ngăn ngừa sự phát triển của búi trĩ, nếu khó chịu thì phải nhanh chóng thăm khám bác sĩ. Tuyệt đối không vì tâm lý e ngại, chủ quan, lười biếng để bệnh phát triển ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.
Có thể bạn quan tâm:
- Mẹo chữa trĩ cho bà bầu bằng lá diếp cá tại nhà
- Bà bầu bị trĩ sinh thường được không hay phải mổ?
Xem thêm: Bà bầu ra khí hư màu vàng có sao không?