Tìm hiểu về vị trí của dạ dày (bao tử) là cách để nhận biết sớm nhất các cơn đau hoặc một số tình trạng bệnh lý ở khu vực này. Vậy dạ dày nằm ở đâu trong khoang bụng, có cấu tạo và chức năng như thế nào? Bạn đọc và người bệnh có thể tham khảo một số thông tin cơ bản trong bài viết bên dưới.
Dạ dày là gì?
Dạ dày (hay bao tử) là một cơ quan thuộc hệ thống tiêu hóa của một số loài động vật, bao gồm cả con người. Dạ dày nhận thức ăn từ thực quản, khi thức ăn đến cuối thực quản sẽ đi vào dạ dày thông qua một van cơ bắp được gọi là cơ co thắt thực quản dưới.
Dạ dày tiết ra axit và enzyme để tiêu hóa thức ăn. Ngoài ra, các cơ của dạ dày co bóp định kỳ, đảo lộn thức ăn để tăng cường hoạt động tiêu hóa. Sau khi quá trình tiêu hóa hoàn thành, hỗn hợp axit dạ dày, thức ăn rời khỏi dạ dày, di chuyển qua cơ thắt môn vị và di chuyển vào tá tràng trước khi đi vào ruột non, ruột già và ra khỏi cơ thể thông qua hậu môn.
Một số thông tin cơ bản về dạ dày
Dạ dày ở người có chung cấu trúc, hình dạng, trừ một số tình trạng dị tật dạ dày bẩm sinh. Nhận biết vị trí và chức năng của dạ dày trong hệ thống tiêu hóa là cách tốt nhất để bảo vệ và phòng ngừa các bệnh dạ dày.
1. Dạ dày nằm ở đâu?
Dạ dày là bộ phận ở khu vực phía trên, bên trái của khoang bụng và nằm dưới gan, bên cạnh lá lách. Ở người, dạ dày nằm giữa thực quản và tá tràng (phần đầu tiên của ruột non). Đỉnh của dạ dày là cơ hoành, phía sau dạ dày là tuyến tụy.
Dạ dày là nơi phình to nhất của hệ thống tiêu hóa. Về hình dạng, dạ dày là một chiếc túi tương tự như ký tự “J” trong bảng chữ cái Latin. Ở người trưởng thành, dạ dày có thể chứa khoảng 2 – 4 lít thức ăn và chất lỏng ở công suất tối đa trong khi ở trẻ sơ sinh là 30 ml. Dạ dày chỉ giữ thức ăn trong ba đến năm giờ, trước khi đưa thức ăn đi dọc theo đường tiêu hóa và ra khỏi cơ thể.
2. Cấu tạo của dạ dày
Trong các giải phẫu học cổ điển, dạ dày của con người được chia thành 4 phần, bắt đầu từ tim. Mỗi bộ phận có các tế bào và chức năng khác nhau như:
- Tâm vị: Là khu vực nối thực quản và dạ dày. Thức ăn đi qua khu vực này được phân phối bởi co cơ thắt thực quản dưới và cơ co thắt tim.
- Đáy vị: Là khu vực cao nhất của dạ dày, nằm ngay bên dưới cơ hoành và thường chỉ chứa không khí.
- Thân vị: Đây là phần phình to nhất và chiếm diện tích nhiều nhất của dạ dày, nằm giữa đáy vị và môn vị.
- Môn vị: Là khu vực mà thức ăn, chất lỏng chảy ra khỏi dạ dày để đi vào tá tràng. Môn vị được chia thành các hang môn vị nằm ở bên cạnh cơ thể và các ống môn vị nằm bên cạnh tá tràng.
3. Chức năng của dạ dày
Tiêu hóa:
- Dạ dày giải phóng các protease (enzyme tiêu hóa protein như pepsin) và axit hydrochloric để tiêu hóa thức ăn và tiêu diệt vi khuẩn có hại.
- Sau khi thức ăn đi qua thực quản, các cơ co thắt dạ dày sẽ chuyển hóa thức ăn thành chyme (một khối thức ăn được tiêu hóa một phần). Chyme từ từ đi qua cơ thắt môn vị và vào tá tràng của ruột non và bắt đầu hấp thụ các chất dinh dưỡng.
Hấp thụ:
Mặc dù sự hấp thụ trong hệ thống tiêu hóa của con người chủ yếu là chức năng của ruột non. Các chất thường được hấp thụ ở ruột non bao gồm:
- Nước đặc biệt là khi cơ thể bị mất nước
- Thuốc, chẳng hạn như Aspirin
- Axit amin
- Ethanol có trong thức uống, ví dụ như rượu
- Caffeine
- Vitamin tan trong nước
Kiểm soát bài tiết và vận động:
- Sự di chuyển và thức ăn đi qua dạ dày được kiểm soát bởi hệ thống thần kinh và các hormone tiêu hóa. Hormone Gastrin có thể làm tăng nhu động ruột trong dạ dày đ
ể tiêu hóa thức ăn, đặc biệt là các loại protein chưa được tiêu hóa hoàn toàn.
Một số bệnh lý liên quan đến dạ dày
Trên thực tế, dạ dày là bộ phận dễ bị tổn thương nhất trong hệ thống tiêu hóa. Các bệnh lý phổ biến thường bao gồm:
- Trào ngược dạ dày thực quản: Là tình trạng thức ăn, axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Các triệu chứng là ợ nóng, buồn nôn hoặc ho.
- Đầy bụng khó tiêu: Là tình trạng bụng căng cứng, khó chịu. Đôi khi người bệnh có thể bị khó thở.
- Loét dạ dày: Là tình trạng xói mòn niêm mạc dạ dày gây đau hoặc chảy máu.
- Viêm dạ dày: Thường dẫn đến các triệu chứng như buồn nôn hoặc đau dạ dày. Viêm dạ dày có thể do rượu, một số loại thuốc, nhiễm khuẩn Hp hoặc các yếu tố khác.
- Ung thư dạ dày: Là một dạng ung thư không phổ biến có thể dẫn đến tử vong.
- Hội chứng Zollinger – Ellison: Là tình trạng xuất hiện một hoặc nhiều khối u tiết ra hormone dẫn đến tăng sản xuất axit dạ dày và có thể dẫn đến viêm loét dạ dày tá tràng.
- Giãn tĩnh mạch dạ dày: Ở những người bị bệnh gan nặng, tĩnh mạch trong dạ dày có thể sưng lên và phình ra. Tình trạng này được gọi là giãn tĩnh mạch và làm tăng nguy cơ xuất huyết dạ dày.
- Xuất huyết dạ dày: Viêm dạ dày, loét hoặc ung thư dạ dày có thể dẫn đến xuất huyết. Xuất huyết dạ dày cần được điều trị để tránh các biến chứng nguy hiểm.
Cách phòng chống bệnh dạ dày
Đau dạ dày có thể là các cơn đau âm ỉ đến đau nhói có thể dẫn đến cảm giác buồn nôn, đầy hơi hoặc chướng bụng. Xác định được nguyên nhân gây đau dạ dày là cách tốt nhất để điều trị và phòng ngừa tình trạng này. Tuy nhiên, đôi khi việc thay đổi một vài thói quen có thể hạn chế và phòng ngừa các tổn thương ở dạ dày.
Một số cách phòng ngừa các bệnh lý ở dạ dày như:
- Ăn chậm, nhai kỹ là cách bảo vệ dạ dày phổ biến. Ăn những miếng quá to hoặc nuốt mà không nhai kỹ có thể khiến bạn vô tình nuốt phải không khí và dẫn đến chướng bụng, đầy hơi, đau dạ dày. Ngoài ra, ăn chậm cũng giúp não bộ có thời gian phát ra tín hiệu no để ngăn cơ thể ăn quá nhiều.
- Thay đổi tần suất ăn nếu bạn thường hay khó chịu hoặc đau bụng giữa các bữa ăn. Hãy chia nhỏ bữa ăn hoặc ăn các bữa ăn nhẹ hơn để giảm áp lực lên dạ dày.
- Thay đổi chế độ ăn uống, giảm thực phẩm béo, chiên, hoặc cay để tránh làm tổn thương bao tử và hệ thống tiêu hóa. Đôi khi các loại thực phẩm cay làm chậm quá trình tiêu hóa và dẫn đến táo bón. Do đó, hãy bổ sung nhiều chất xơ, rau củ tươi để hỗ trợ hệ thống tiêu hóa và giúp cho dạ dày luôn khỏe mạnh.
- Uống nhiều nước để giúp thức ăn di chuyển trong dạ dày một cách dễ dàng hơn. Do đó, hãy chú ý đến các cơn khát của cơ thể để bổ sung nước khi cần thiết. Tuy nhiên, hạn chế tiêu thụ soda, nước có gas, đồ uống có cồn và caffeine. Các loại đồ uống này có thể dẫn đến một số rối loạn ở dạ dày và gây đau dạ dày.
- Căng thẳng, stress, áp lực có thể gây ra các cơn đau nhói ở dạ dày. Vì vậy, hãy dành thời gian để nghỉ ngơi, tập thể dục, thiền định để làm giảm áp lực và bảo vệ dạ dày.
Phương pháp điều trị bệnh dạ dày cần phải biết
Vì nằm ở vị trí khá đặc biệt, lại thường xuyên phải co bóp, tiếp xúc với thức ăn và dịch vị nên khả năng tổn thương, viêm nhiễm, bị bào mòn niêm mạc dẫn đến các bệnh lý về tiêu hóa là rất cao.
Nếu không điều trị kịp thời, có thể gây ra những biến chứng vô cùng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp sức khỏe, thậm chí cả tính mạng.
Khi gặp phải một trong số những bệnh kể trên, tốt nhất hãy đi thăm khám và điều trị sớm để có hiệu quả phục hồi cao nhất. Người bệnh có 2 lựa chọn là nội soi Tây y hoặc Vọng – văn – vấn – thiết Đông y.
>> Xem thêm: Trung tâm Thuốc dân tộc – Địa chỉ khám chữa bệnh dạ dày bằng YHCT uy tín, chất lượng nhất hiện nay
Căn cứ vào mục đích điều trị để lựa chọn phương pháp khác nhau. Thông thường có 3 phương pháp điều trị đau bao tử chính.
1/ Điều trị đau bao tử bằng Tây y
Chủ yếu dùng các loại thuốc kháng sinh, tiêu viêm, giảm đau, thuốc kháng acid, thuốc ức chế bơm Proton,…
Tác dụng chính: Điều trị triệu chứng, giảm cảm giác khó chịu cho người bệnh. Hiệu quả thấy rõ ngay sau khi sử dụng từ 1 – 2 tiếng. Tuy nhiên thuốc không điều trị được về lâu dài, chỉ mang tính tạm thời và gây ra nhiều tác dụng phụ. Nếu lạm dụng quá hoặc tự ý sử dụng không đúng có thể dẫn đến phản tác dụng khiến bệnh nặng hơn.
2/ Chữa đau dạ dày bằng bài thuốc dân gian
Có rất nhiều mẹo dân gian hay như dùng nghệ vàng + mật ong, chuối xanh, gừng,…
Cách thực hiện khá đơn giản, nguyên liệu không khó tìm nên được người bệnh yêu thích lựa chọn. Tuy nhiên, hiệu quả của giải pháp này cũng không đem đến tác dụng lâu dài và thường chỉ tốt trong giai đoạn đầu của bệnh hoặc kết hợp bài thuốc đặc trị có công hiệu cao hơn.
Bởi vậy hãy tham khảo kỹ ý kiến chuyên gia để có giải pháp toàn diện hơn.
3/ Bài thuốc Đông y loại bỏ đau dạ dày từ gốc
Theo đánh giá từ chuyên gia, đây là cách tối ưu nhất để điều trị đau dạ dày vì nó đảm bảo được 2 yếu tố. Một là tính an toàn, không tác dụng phụ, không gây bào mòn
niêm mạc. Hai là hiệu quả triệt để tận gốc, bệnh ít có khả năng tái lại.
Bài thuốc Đông y được khuyên dùng và tin tưởng nhất hiện nay là Sơ can Bình vị tán của Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc.
Với 3 chế phẩm đặc trị kết hợp cùng trong 1 liệu trình, Sơ can Bình vị tán đem đến hiệu quả điều trị từ trong ra ngoài, loại bỏ vi khuẩn HP, hoạt huyết lưu thông máu để giảm đau. Đồng thời ngăn chặn sự phát triển của triệu chứng bên ngoài.
Bài thuốc có thành phần dược liệu đặc trị + dược liệu bồi bổ nên vừa xử lý bệnh, vừa giúp hồi phục thể trạng tốt hơn. Điều này giúp khắc phục yếu điểm của Tây y trong việc gây suy nhược, mệt mỏi khi dùng trong thời gian dài.
Thạc sĩ, bác sĩ Tuyết Lan (Nguyên Trưởng khoa khám bệnh, bệnh viện YHCT Trung ương) đã giới thiệu và phân tích rất kỹ về bài thuốc trong chương trình Vì sức khỏe người Việt VTV2. Bạn đọc quan tâm có thể xem thêm để hiểu hơn nguyên lý điều trị cũng như liệu trình thích hợp.
Xem Thêm: Chương Trình Vì Sức Khỏe Người Việt VTV2 – Giới Thiệu Bài Thuốc Chữa bệnh DẠ DÀY bằng ĐÔNG Y tại THUỐC DÂN TỘC
Sơ can Bình vị tán đã được kiểm nghiệm lâm sàng cũng như chứng minh hiệu quả trên thực tế. Qua nhiều năm ứng dụng, giải pháp đã giúp chữa khỏi cho cả ngàn bệnh nhân viêm đau dạ dày, hang vị, trào ngược khác nhau. Trong đó có những trường hợp đặc biệt như trẻ em, người cao tuổi, nghệ sĩ nổi tiếng như NSND Trần Nhượng,,…
Với sự hướng dẫn từ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, tận tâm, nhiệt huyết, người bệnh hoàn toàn có thể an tâm lựa chọn điều trị.
Dạ dày là bộ phận quan trọng của hệ thống tiêu hóa. Nắm rõ vị trí, chức năng và một số rối loạn ở dạ dày có thể giúp người bệnh phòng ngừa và cải thiện các hoạt động ở dạ dày một cách tốt nhất.
Bài viết trên đã cung cấp thông tin về vấn đề dạ dày nằm ở đâu và những bệnh lý cũng như cách điều trị liên quan trong trường hợp cần thiết. Hi vọng sẽ giúp bạn phòng tránh cũng như điều trị có hiệu quả nhất. Chúc bạn luôn có sức khỏe dạ dày thật tốt.
>> Thông tin bổ sung:
- Chuyên gia phân biệt các dạng viêm, đau dạ dày và cách điều trị hiệu quả
- Đánh giá của chuyên gia và người bệnh về bài thuốc Sơ can Bình vị tán đặc trị bệnh dạ dày
