Đau dạ dày ở trẻ em có những dấu hiệu khác biệt so với ở người lớn. Nếu ba mẹ không phát hiện và có cách chữa trị kịp thời, bé có thể đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng như viêm loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa,… Ba mẹ hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về bệnh lý này qua bài viết sau đây.
Dấu hiệu đau dạ dày ở trẻ em
Đau dạ dày là một bệnh lý phổ biến ở trẻ em nhưng phụ huynh chưa có sự quan tâm đúng mức. Ba mẹ thường nhầm lẫn chứng đau dạ dày với các rối loạn tiêu hóa thông thường, dẫn đến tâm lý chủ quan không cho trẻ chữa trị đúng cách.
Hiện tượng đau dạ dày xảy ra khi lớp niêm mạc bị tổn thương do tác động của những nhân tố bên trong và bên ngoài cơ thể. Thuật ngữ này cũng được dùng để chỉ chung những tổn thương ở các bộ phận lân cận dạ dày như thực quản, tá tràng,…
Những triệu chứng đau dạ dày ở trẻ em tương đối khác biệt với người lớn. Vì vậy, ba mẹ cần tìm hiểu kỹ và nắm rõ các thông tin cơ bản về bệnh để tránh nhầm lẫn với chứng rối loạn tiêu hóa thông thường.
Một số biểu hiện đau dạ dày ở trẻ em mà ba mẹ cần lưu ý:
- Đau bụng trên hoặc xung quanh rốn: Đây là dấu hiệu dễ nhận biết nhất của chứng đau dạ dày ở trẻ em. Những cơn đau sẽ xuất hiện đột ngột, đặc biệt dữ dội khi trẻ tiêu thụ thức ăn và lúc đi ngủ. Cơn đau có thể kéo dài đến hàng giờ đồng hồ sau đó.
- Biếng ăn, ăn không ngon miệng: Bé sẽ thường xuyên có cảm giác khó chịu khi đến bữa ăn, chán ăn và ăn không ngon miệng.
- Chậm tăng cân: Do không ăn uống đầy đủ, trẻ chậm lớn và cân nặng không tăng, thậm chí là giảm đi nhanh chóng.
- Đầy bụng, khó tiêu: Niêm mạc bị tổn thương gây ra những rối loạn trong quá trình bài tiết dịch vị. Dạ dày sẽ tăng tiết acid quá mức dẫn đến dư thừa và trào ngược lên tá tràng. Lúc này trẻ sẽ có biểu hiện ợ hơi, ợ chua, bụng liên tục căng chướng rất khó chịu. Acid dạ dày dâng lên cổ họng cũng gây ra cảm giác ngứa họng, khiến trẻ ho mạnh và liên tục. Nếu không được chữa trị kịp thời có thể dẫn đến viêm loét dạ dày, tá tràng và chảy máu dạ dày.
- Cơ thể xanh xao, chóng mặt: Những cơn đau kéo dài sẽ khiến trẻ mệt mỏi, không còn linh hoạt và vui tươi như trước nữa. Cơ thể xanh xao, suy nhược đáng kể.
- Nôn và buồn nôn: Triệu chứng này thường xuất hiện ở những trẻ dưới 2 tuổi. Trẻ liên tục có cảm giác buồn nôn và nôn tái đi tái lại nhiều lần không dứt.
- Thiếu máu: Đau dạ dày ở trẻ em có thể dẫn đến xuất huyết tiêu hóa khiến các mạch máu bị tổn thương, dẫn đến tình trạng thiếu máu.
- Đi ngoài ra máu hoặc phân đen: Đây cũng là một biểu hiện thường gặp của bệnh đau dạ dày ở trẻ em. Theo thống kê của các tổ chức y tế, có đến 50% trẻ mắc các bệnh về đường tiêu hóa có biểu hiện đại tiện có máu hoặc phân đen.
Nguyên nhân hình thành bệnh đau dạ dày ở trẻ em
Trẻ nhỏ có sức đề kháng yếu và các cơ quan tiêu hóa chưa được hoàn thiện. Do đó, cơ thể non nớt của trẻ rất dễ bị các loại vi khuẩn, virus tấn công kéo theo những bệnh lý nguy hiểm về đường tiêu hóa.
Theo các nhà khoa học, bệnh đau dạ dày ở trẻ nhỏ có thể xuất phát từ những nguyên nhân sau đây:
- Yếu tố di truyền: Nếu ba mẹ có tiền sự đau dạ dày hoặc mắc các bệnh về đường tiêu hóa, trẻ nhỏ cũng có nguy cơ bị bệnh cao hơn. Một số trường hợp trẻ em có thể bị đau dạ dày ngay từ lúc mới sinh.
- Vi khuẩn Helicobacter pylori (Hp) tấn công: Hp là một loại vi khuẩn có khả năng làm tổn thương và phá hủy niêm mạc dạ dày. Nếu Helicobacter pylori xâm nhập vào cơ thể trẻ, chúng sẽ ký sinh lại ở niêm mạc và hình thành một ổ viêm loét tại đây khiến trẻ có cảm giác đau đớn và buồn nôn, chán ăn,…
- Vấn đề vệ sinh khi ăn uống: Hàm răng của trẻ còn yếu nên thường gặp khó khăn trong việc nhai nuốt thức ăn. Do đó, các mẹ thường có thói quen mớm đồ ăn cho trẻ dễ nuốt. Tuy nhiên, hành động này có thể vô tình khiến các vi khuẩn và tác nhân gây hại trong cơ thể mẹ truyền sang con, khiến trẻ bị đau dạ dày.
- Chế độ ăn thiếu khoa học: Mỗi trẻ có một thể trạng và cơ địa khác nhau, ba mẹ nên lựa chọn món ăn phù hợp với khả năng tiêu hóa của trẻ. Nếu không trẻ sẽ thường xuyên có cảm giác buồn nôn, không tiêu hóa được hết thức ăn dẫn đến đau dạ dày. Đặc biệt, những món chiên xào nhiều dầu mỡ, đồ cay nóng, có vị chua gắt,… cũng rất dễ khiến niêm mạc dạ dày của trẻ bị tổn thương.
- Yếu tố tâm lý: Ba mẹ thường có xu hướng chủ quan, cho rằng con trẻ không phải lo âu hay suy nghĩ nhiều dẫn đến đau dạ dày. Tuy nhiên, đây hoàn toàn là quan niệm sai lầm. Nếu trẻ phải chịu nhiều áp lực học hành dẫn đến sinh hoạt, ăn uống thất thường, hệ tiêu hóa cũng sẽ bị ảnh hưởng và xuất hiện nhiều rối loạn.
- Dùng thuốc không đúng cách: Việc lạm dụng thuốc giảm đau, chống viêm,… trong thời gian dài hoặc với liều lượng vượt quá mức cho phép cũng sẽ khiến môi trường acid trong dạ dày bé thay đổi. Trẻ rất dễ bị kích ứng dẫn đến tổn thương niêm mạc, đau và viêm loét dạ dày,…
Có thể thấy, nguyên nhân hình thành bệnh đau dạ dày ở trẻ em chủ yếu đến từ lối sống thiếu khoa học mà ba mẹ tạo cho bé. Vì vậy, bạn hãy giúp bé thay đổi ngay những thói quen xấu, tập cho bé sinh hoạt và ăn uống điều độ hơn để phòng ngừa nguy cơ đau dạ dày ở trẻ em.
Đau bao tử ở trẻ nhỏ có nguy hiểm không?
Nhìn chung, ở giai đoạn mới khởi phát, chứng đau dạ dày ở trẻ em không phải là một bệnh lý nguy hiểm. Trẻ có thể mệt mỏi, sụt cân và chậm phát triển hơn những bạn bè cùng trang lứa. Nhưng nếu được chữa trị đúng cách, con bạn vẫn có thể lớn lên khỏe mạnh mà không để lại di chứng nào.
Tuy nhiên, nếu bệnh không được phát hiện và chữa trị kịp thời, trẻ có thể đối mặt với nhiều biến chứng nghiêm trọng như:
- Viêm loét dạ dày – tá tràng: Ổ viêm loét dạ dày ngày càng lan rộng khiến cơn đau tái phát với tần suất thường xuyên hơn, tình trạng ợ chua, ợ hơi cũng liên tục tiếp diễn. Điều này ảnh hưởng rất lớn sự phát triển và sức khỏe của bé.
- Trào ngược dạ dày: Cơn đau kéo dài sẽ làm rối loạn hoạt động bài tiết axit. Dạ dày tăng tiết axit đột ngột dẫn đến hiện tượng trào ngược dạ dày, thực quản.
- Hẹp môn vị: Ổ viêm loét lan rộng gây sưng và hẹp môn vị. Trẻ thường xuyên phải chịu nhiều đau đớn mỗi khi nằm, ăn uống,…
- Xuất huyết tiêu hóa: Niêm mạc dạ dày bị viêm loét trong thời gian dài cũng sẽ ảnh hưởng đến các mạch máu. Cuối cùng gây ra hiện tượng xuất huyết và chảy máu trong ồ ạt ở trẻ. Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh đau dạ dày ở trẻ em.
Hướng dẫn chữa đau dạ dày ở trẻ em hiệu quả
Trẻ nhỏ có sức đề kháng yếu và cơ thể nhạy cảm, do đó ba mẹ không nên tự ý sử dụng các phương pháp trị đau dạ dày ở người lớn cho bé. Khi phát hiện các triệu chứng của bệnh, ba mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ ngay để được thăm khám và chữa trị kịp thời.
Thông thường các bác sĩ sẽ kiểm tra qua các triệu chứng lâm sàng và yêu cầu bé thực hiện một số xét nghiệm y khoa như nội soi dạ dày, xét nghiệm phân,… Sau đó, các chuyên gia sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp với thể trạng của từng bé.
Sử dụng thuốc Tây chữa đau dạ dày
Đối với những trường hợp đau dạ dày do nhiễm vi khuẩn Hp, các bác sĩ thường sẽ kê đơn thuốc để giảm đau và đẩy lùi các triệu chứng của bệnh. Một số loại thuốc điều trị đau dạ dày ở trẻ em phổ biến hiện nay:
- Yumangel: Là loại thuốc giảm đau và đẩy lùi các triệu chứng đầy hơi, buồn nôn cho bé. Thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ như tiêu chảy, táo bón,…
- Gastropulgite: Có tác dụng giảm đau nhanh, trị chứng đầy hơi, ợ chua,… Loại thuốc này ít gây tác dụng phụ và tốt cho hệ tiêu hóa của bé nên được nhiều ba mẹ tin dùng.
- Nexium: Hỗ trợ quá trình hồi phục và chữa lành tổn thương trong niêm mạc dạ dày. Thuốc được điều chế dưới dạng bột và dạng cốm nên rất dễ sử dụng.
- Phosphalugel: Là loại thuốc giảm đau phù hợp với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, được sản xuất dưới dạng sữa để bé dễ sử dụng và hấp thu nhanh hơn.
Việc sử dụng thuốc có thể kèm theo nhiều tác dụng không mong muốn. Do đó, ba mẹ cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, không tự ý gia giảm liều lượng gây phản tác dụng, nguy hiểm đến sức khỏe của bé.
Phương pháp chữa trị tại nhà
Đối với những trường hợp đau dạ dày do thói quen ăn uống, sinh hoạt thiếu khoa học, ba mẹ cần thay đổi ngay chế độ dinh dưỡng và cách chăm sóc trẻ. Đồng thời, kết hợp với những phương pháp chữa trị tại nhà để bé mau khỏi bệnh hơn.
Massage bụng nhẹ nhàng để điều trị đau dạ dày ở trẻ em
Để giảm đau nhanh chóng và giúp bé dễ chịu hơn, ba mẹ nên dùng một ít dầu ấm hoặc dùng ô liu để thoa lên vùng bụng quanh rốn. Sau đó làm ấm hai lòng bàn tay rồi massage nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ. Ba mẹ lưu ý dùng lực tay vừa phải, tiếp tục massage cho đến khi thấy bé đã đỡ đau và thoải mái hơn.
Chữa đau dạ dày cho trẻ bằng mật ong và gừng tươi
Gừng có tính ấm, vị cay nên rất hiệu quả trong việc đẩy lùi các triệu chứng đau nhức và tăng cường tuần hoàn máu. Trong khi đó, mật ong có tính kháng khuẩn, chống viêm mạnh, giúp tiêu diệt các loại vi khuẩn có hại trong hệ tiêu hóa, ngăn ngừa nguy cơ hình thành ổ viêm.
Kết hợp mật ong với gừng tươi là một cách chữa đau dạ dày ở trẻ em rất an toàn và hiệu quả. Nếu ba mẹ kiên trì thực hiện, các triệu chứng đầy hơi, chướng bụng, ợ nóng,… sẽ nhanh chóng biến mất.
Nguyên liệu:
- 1 củ gừng tươi.
- ½ muỗng mật ong nguyên chất (nên sử dụng mật ong rừng nếu có).
Cách thực hiện:
- Gừng tươi gọt sạch vỏ rồi rửa qua với nước.
- Thái lát rồi bỏ gừng vào cối giã, chắt lấy phần nước cốt và lọc bỏ bã gừng.
- Trộn ¼ muỗng nước cốt gừng vừa thu được với ½ muỗng mật ong đã chuẩn bị.
- Cho trẻ uống ngay khi vừa thực hiện xong.
- Lưu ý đối với những trẻ dưới 2 tuổi, ba mẹ nên pha loãng hỗn hợp với nước để trẻ dễ uống và an toàn hơn.
- Áp dụng 2 lần mỗi ngày để thấy tình trạng đau dạ dày ở trẻ có những chuyển biến rõ rệt.
Chữa đau dạ dày ở trẻ em bằng sữa chua
Sữa chua không chỉ là món ăn vặt thơm ngon, bổ dưỡng mà còn là phương thuốc hữu hiệu cho bệnh đau dạ dày ở trẻ em. Theo các nghiên cứu, sữa chua có tính mát, chứa nhiều lợi khuẩn rất tốt cho hệ tiêu hóa.
Ba mẹ nên cho bé ăn sữa chua mỗi ngày để hạn chế cơn đau, kích thích tiêu hóa. Tuy nhiên, ba mẹ chỉ nên dùng một lượng vừa đủ, nếu cho bé ăn quá nhiều sẽ rất dễ khiến bé bị lạnh bụng, tiêu chảy,…
Chườm ấm để làm dịu cơn đau
Chườm ấm là phương pháp tác dụng nhiệt rất hiệu quả để đẩy lùi các cơn đau. Nhiệt độ cao sẽ giúp vùng bụng của bé được xoa dịu, sưởi ấm và mang lại cảm giác dễ chịu hơn.
Khi nhận thấy bé có dấu hiệu đau tức bụng, ba mẹ nên dùng ngay một túi chườm ấm để áp lên vùng bụng của bé. Duy trì thực hiện 1 – 3 lần mỗi ngày, mỗi lần 15 – 20 phút để giúp bé nhanh khỏi bệnh.
Tập cho trẻ uống nhiều nước
Trẻ nhỏ thường có thói quen “lười uống nước”, điều này sẽ ảnh hưởng xấu đến hoạt động co bóp và chuyển hóa các chất của dạ dày. Ba mẹ nên nhắc bé uống đủ nước mỗi ngày để cân bằng lượng acid bên trong dạ dày, ngăn ngừa các triệu chứng như chướng bụng, đầy hơi, ợ nóng,… Đồng thời, thức ăn cũng sẽ được hấp thu và chuyển hóa dễ dàng hơn.
Khi cơn đau xuất hiện, mẹ nên cho bé uống ngay một cốc nước ấm để xoa dịu dạ dày của bé.
Trị đau dạ dày bằng nghệ tươi và nước dừa
Nước dừa có hàm lượng vitamin và khoáng chất dồi dào bao gồm sắt, đồng, kẽm, magie, vitamin C, kali, canxi,… có tác dụng giảm đau, kháng viêm và làm lành tổn thương niêm mạc hiệu quả. Nước dừa cũng chứa nhiều loại enzyme như dehydrogenase, catalase, axit phosphate,… có khả năng thúc đẩy quá trình tiêu hóa thức ăn ở dạ dày.
Trong khi đó nghệ tươi luôn là một thảo dược không thể thiếu trong các bài thuốc chữa bệnh về đường tiêu hóa. Nghệ có tính kháng khuẩn, chống viêm giúp ngăn ngừa nguy cơ viêm loét và tăng tiết dịch vị ở dạ dày.
Khi kết hợp hai nguyên liệu này với nhau, ba mẹ sẽ giúp bé chữa trị bệnh đau dạ dày một cách an toàn và hiệu quả.
Nguyên liệu:
- 1 củ nghệ tươi loại nhỏ.
- 1 cốc nước dừa.
Cách thực hiện:
- Nghệ tươi cạo vỏ, đem rửa sạch rồi thái lát mỏng.
- Cho những lát nghệ vừa thái vào nồi nước dừa và đun sôi trong khoảng 10 phút.
- Chia thành 3 lần uống mỗi ngày và cho trẻ dùng khi còn ấm.
- Ba mẹ kiên trì thực hiện sau khoảng 5 ngày sẽ thấy hiệu quả rõ rệt.
Đông y điều trị chứng đau bao tử ở trẻ
Ngoài các biện pháp điều trị bằng Tây y hay mẹo chữa tại nhà, sử dụng các bài thuốc Đông y trong chữa bệnh cũng là một phương pháp tốt rất được ưa chuộng hiện nay. Đông y sử dụng các thành phần dược liệu tự nhiên, gia giảm theo công thức nhất định để cân bằng dược tính vốn có của thảo mộc.
Những bài thuốc Đông y được chiết xuất từ thiên nhiên, vì thế chúng an toàn, lành tính và tiết kiệm chi phí hơn hẳn. Vì vậy, bố mẹ hoàn toàn có thể yên tâm khi sử dụng các bài thuốc chữa đau dạ dày bằng Đông y cho trẻ nhỏ mà không cần lo ngại về vấn đề tác dụng phụ. Sử dụng kiên trì các bài thuốc sắc Đông y kết hợp với phương pháp cải thiện bệnh tại nhà, chắc chắn chứng đau dạ dày ở trẻ nhỏ sẽ nhanh chóng được loại bỏ.
Để trẻ nhỏ có thể sử dụng phương pháp trị bệnh đau dạ dày bằng Đông y một cách tốt nhất và đảm bảo an toàn, bố mẹ nên cho trẻ đến các địa chỉ thăm khám Y học cổ truyền uy tín. Tại đây, các lương y sẽ tiến hành chẩn bệnh, kê đơn và bốc thuốc sao cho phù hợp với thể trạng người bệnh một cách tốt nhất. Tránh việc tự ý mua thuốc về nhà tự dung vì chúng có thể gây quá liều khiến bệnh lâu khỏi.
Biện pháp phòng ngừa đau bao tử ở trẻ
Chứng đau dạ dày ở trẻ em hoàn toàn có thể ngăn chặn từ sớm nếu ba mẹ biết tập cho bé những thói quen ăn uống, sinh hoạt lành mạnh.
Ngay từ khi trẻ biết nhận thức về hành động của mình, ba mẹ nên hướng dẫn bé áp dụng những nguyên tắc sau đây:
- Giữ vệ sinh cá nhân và tắm rửa sạch sẽ mỗi ngày. Rửa tay trước mỗi bữa ăn, sau khi đi vệ sinh và đi từ ngoài về.
- Để bé dùng riêng các vật dụng cá nhân như bàn chải đánh răng, khăn mặt,… để phòng ngừa nguy cơ nhiễm khuẩn do tiếp xúc.
- Luôn giữ vệ sinh nhà cửa và môi trường xung quanh sạch sẽ, không để bé vui chơi ở những nơi ẩm thấp, nhiều rác bẩn.
- Mẹ cần thay đổi thói quen mớm đồ ăn cho trẻ, nên dạy trẻ tự nhai chậm bắt đầu từ những miếng cơm nhỏ vừa ăn.
- Thực hiện ăn chín uống sôi, không nên cho trẻ ăn đồ sống, đồ tái,… Vì hệ tiêu hóa của trẻ còn yếu nên rất dễ bị các loại vi khuẩn, giun, sán xâm nhập.
- Không nên cho trẻ ăn đồ cay nóng, chiên xào nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, đồ đóng hộp,…
- Hạn chế ăn đồ chua và sử dụng đồ uống có gas.
- Xây dựng một thói quen ăn uống lành mạnh. Nên cho trẻ ăn nhiều đồ ăn dạng lỏng, dễ tiêu hóa như cháo, súp,… Các món ăn giúp giảm lượng axit tiết ra trong dạ dày như mật ong, ngũ cốc, dầu thực vật, bánh quy,…
- Bổ sung các loại hoa quả, trái cây và rau củ tươi để tăng cường sức đề kháng cho trẻ.
- Cho trẻ ăn đúng giờ, ngủ đúng giờ. Nên thay đổi thực đơn thường xuyên để tạo cho bé cảm giác thèm ăn, không để bé ăn quá đói hoặc quá no.
Trên thực tế, bệnh đau dạ dày ở trẻ em ít dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng về sức khỏe. Nếu các triệu chứng được phát hiện sớm, ba mẹ hoàn toàn có thể giúp bé đẩy lùi cơn đau bằng các phương pháp dân gian tại nhà. Tuy nhiên, với những trẻ phát hiện muộn, ba mẹ cần đưa bé đến gặp bác sĩ ngay để được điều trị đúng cách, tránh những rủi ro đáng tiếc sau này.
Xem thêm: Da mỏng