Đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải thường xảy ra khi người bệnh lặp đi lặp lại một số thói quen xấu. Cụ thể như nằm ngủ sai tư thế, ngồi lâu trước quạt hoặc máy điều hòa, làm việc với một tư thế trong thời gian dài. Ngoài ra cơn đau cũng có thể xuất hiện bởi một số bệnh lý tiềm ẩn. Tùy thuộc vào từng nguyên nhân, cơn đau có thể xuất hiện ở bên trái, bên phải hoặc ở cả hai bên khiến người bệnh khó chịu.
Nguyên nhân gây đau nửa đầu vai gáy bên trái
Đau nửa đầu vai gáy chính là một biến thể thường gặp của bệnh đau nửa đầu Migraine. Bệnh lý này xảy ra do quá trình sản xuất Serotonin trong máu bị trì trệ hoặc xuất hiện một số vấn đề liên quan đến mạch máu khiến mạch máu bị giãn nở bất thường. Điều này làm ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu, bệnh nhân khó chịu và có cảm giác đau nửa đầu vai gáy bên trái hoặc bên phải hay cả hai bên. Ngoài ra tùy thuộc vào một số nguyên nhân và yếu tố tác động khác, cơn đau có thể xuất hiện ở bên trái hoặc bên phải.
Những nguyên nhân gây đau nửa đầu vai gáy bên trái:
1. Duy trì thói quen sinh hoạt xấu
Tình trạng đau nửa đầu vai gáy bên trái thường xuất hiện kèm theo cảm giác khó chịu, tê nhẹ và co cứng khớp khi người bệnh duy trì những thói quen sinh hoạt xấu, cụ thể:
- Duy trì một tư thế làm việc trong thời gian dài: Kết quả nghiên cứu cho thấy những người ít vận động, có tính chất công việc buộc phải ngồi lâu hoặc làm việc với một tư thế trong thời gian dài sẽ làm tăng nguy cơ phát sinh cơn đau ở nửa đầu vai gáy. Nguyên nhân là do các khớp và dây chằng không được hoạt động, chịu nhiều áp lực và gây đau. Bên cạnh đó việc ít vận động còn cản trở quá trình lưu thông máu về não khiến bệnh nhân thường xuyên bị đau đầu.
- Ngồi trước máy điều hòa hoặc máy quạt: Cơn đau và tình trạng co cứng khớp có thể xuất hiện khi có luồng gió thổi thẳng vào sau gáy khi người bệnh ngồi trước máy quạt hoặc máy điều hòa.
- Nằm ngủ sai tư thế: Sử dụng gối kê đầu quá cao hoặc quá cứng hay ngủ nghiêng suốt đêm có thể làm phát sinh cơn đau mỏi nửa đầu vai gáy, đồng thời cảm giác khó chịu và co cứng vào mỗi buổi sáng sau khi thức dậy.
2. Thời tiết thay đổi
Thời tiết đột ngột chuyển từ nóng sang lạnh hoặc lạnh kéo dài có thể tạo ra cảm giác co cứng ở các khớp. Đồng thời gây khó chịu và đau nhói ở vùng đầu, cổ và vai gáy. Tình trạng này xảy ra phổ biến hơn vào buổi sáng sau khi ngủ dậy hoặc vào nửa đêm.
3. Thoái hóa đĩa đệm/ thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
Thoái hóa đĩa đệm cột sống cổ và thoát vị đĩa đệm cột sống cổ đều là những bệnh xương khớp nghiêm trọng, có liên quan đến tình trạng đau nửa đầu vai gáy. Cụ thể triệu chứng đau nhức từ hai
bệnh lý này có thể có thể nhanh chóng lan rộng khiến bệnh nhân bị đau nửa đầu, đau vai gáy hoặc đau toàn bộ vùng đầu.
Ngoài ra bệnh nhân bị thoái hóa đĩa đệm/ thoát vị đĩa đệm cột sống cổ nếu không được điều trị kịp thời bằng những phương pháp thích hợp, quá trình vận chuyển má cùng oxy lên não sẽ bị cản trở. Từ đó khiến bệnh nhân thường xuyên có cảm giác đau đầu, đau mỏi vai gáy tê bì tay chân, đau vai gáy và cứng cổ.
Nguyên nhân gây đau nửa đầu vai gáy bên phải
Cơn đau nửa đầu vai gáy bên phải thường xảy ra khi người bệnh có tâm lý bất ổn, căng thẳng thần kinh kéo dài hoặc phát sinh từ những bệnh lý nguy hiểm.
1. Căng thẳng thần kinh kéo dài
Căng thẳng là một phản ứng tự nhiên của cơ thể. Phản ứng này phát sinh nhằm tạo ra sự phòng thủ và thích nghi với các yếu tố sinh lý hay những kích thích tâm lý thần kinh. Tuy nhiên sự căng thẳng kéo dài có thể khiến cơn đau xuất hiện và làm phát sinh nhiều vấn đề nghiêm trọng khác.
Thông thường cơn đau vai gáy bên phải sẽ xảy ra khi tâm lý không ổn định, thường xuyên căng thẳng và lo âu kéo dài. Tuy nhiên khi người bệnh thư giãn, kiểm soát tốt tình trạng căng thẳng và có tâm lý thoải mái, cơn đau sẽ thuyên giảm đáng kể, người bệnh không còn cảm giác đau hay khó chịu trong thời gian ngắn.
2. Thay đổi thời tiết, cơ thể mệt mỏi, sốt, cảm cúm
Thay đổi thời tiết, cơ thể mệt mỏi, sốt, cảm cúm đều được xác định là những nguyên nhân khiến người bệnh thường xuyên có cảm giác khó chịu và đau nửa đầu vai gáy bên phải. Đố với trường hợp này, người bệnh sẽ nhận thấy cơn đau xuất hiện một cách âm ỉ kéo dài. Đôi khi người bệnh có thể bị đau nhói từng cơn kèm theo biểu hiện co cứng cổ và vai. Tình trạng này khiến người bệnh khó chịu và làm ảnh hưởng đến các hoạt động sinh hoạt thường ngày.
3. Bệnh u não
Bệnh u não có thể gây ra những cơn đau nghiêm trọng ở nửa đầu vai gáy bên phải. Một số cuộc nghiên cứu đã được thực hiện và cho thấy rằng hệ thống dây thần kinh của não có thể bị chèn ép và chịu nhiều áp lực khi trong vỏ não xuất hiện một hoặc nhiều khối u. Điều này khiến người bệnh thường xuyên có cảm giác đau nhức đầu. Đặc biệt cơn đau sẽ nặng nề hơn ở nửa đầu vai gáy bên phải.
Cơn đau phát sinh do bệnh u não có thể khiến bệnh nhân mệt mỏi, suy nhược cơ thể, chán ăn, ăn không ngon miệng. Đồng thời gây ra một số biến chứng nghiêm trọng khác. Vì thế người bệnh cần gặp bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra tình trạng và xử lý càng sớm càng tốt.
Để nhận biết bệnh u não, người bệnh có thể dựa vào một số triệu chứng sau:
- Đau đầu trầm trọng
- Những biến đổi về tâm trạng và tính cách
- Động kinh
- Có trí nhớ kém, thường xuyên lẫn lộn
- Cơ thể mệt mỏi
- Trầm cảm
- Yếu liệt và tê bì
- Buồn nôn và nôn ói.
4. Đau dây thần kinh chẩm
Đau dây thần kinh chẩm xảy ra khi dây thần kinh chẩm bị chèn ép, tổn thương hoặc bị viêm. Khi đó người bệnh sẽ thường xuyên có cảm giác đau rát bỏng liên tục. Thông thường cơn đau do dây thần kinh chẩm bị tổn thương sẽ bắt đầu từ nền hộp sọ. Sau một khoảng thời gian nhất định, cơn đau sẽ lan rộng và chạy dọc theo phần đầu bên phải.
Da đầu thường rất nhạy cảm khi bị đau dây thần kinh chẩm. Vì thế bệnh nhân có thể bị đau nhói, khó chịu ngay cả khi chải tóc.
Đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải là bệnh gì?
Đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải có thể là biểu hiện của những bệnh lý sau:
1. Bệnh đau nửa đầu Migraine
Cơn đau nửa đầu vai gáy có thể xuất hiện khi bệnh nhân mắc chứng đau nửa đầu Migraine. Đối với trường hợp này, cơn đau có thể xuất hiện ở bên trái, bên phải hoặc ở cả hai bên. Thông thường khi xuất hiện, mỗi cơn đau sẽ kéo dài từ khoảng 4 đến 72 giờ.
Ngoài tình trạng đau nửa đầu vai gáy, chứng đau nửa đầu Migraine còn khiến bệnh nhân bị mờ mắt, mắc chứng sợ tiếng động, sợ ánh sáng, chóng mặt, buồn nôn, đau giật nhói từng cơn.
Hiện tại vẫn chưa xác định rõ nguyên nhân gây đau nửa đầu Migraine. Tuy nhiên kết quả tổng hợp từ nhiều cuộc nghiên cứu đã cho thấy rằng những cơn đau đầu có thể xảy ra và tăng nhanh mức độ nghiêm trọng khi người bệnh bị rối loạn chức năng não, các chất gồm serotonin và dopamin được giải phóng, các mạch máu não giãn nở, mất ngủ, thần kinh căng thẳng.
2. Thiếu máu não
Đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải hoặc đau bên phải hay bên trái đều là phản ứng của não đối với tình trạng thiếu hụt oxy và máu đến não. Thông thường bệnh thiếu máu não thường làm phát sinh những cơn đau âm ỉ, không quá dữ dội nhưng có xu hướng kéo dài.
Ngoài ra tình trạng đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải do thiếu máu não còn xuất hiện đồng thời với những biểu hiện khó chịu khác. Bao gồm ù tai, suy giảm trí nhớ, nhức mỏi vai gáy, chóng mặt, dễ mất thăng bằng, tê bì đầu ngón tay.
3. Đột quỵ
Khi lượng máu cung cấp lên n
ão bị thiếu hụt hoặc bị ngưng trệ do mạch máu tắc nghẽn, người bệnh sẽ bị đột quỵ. Nguyên nhân là do sự ngưng trệ của mạch máu cũng khiến lượng oxy lên não đột ngột giảm. Khi đó các tế bào này sẽ bị suy yếu do không được nuôi dưỡng. Lâu ngày tế bào chết đi dẫn đến hiện tượng đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải, tê cứng, nói líu lưỡi và đột tử ở trường hợp nặng.
Đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải có nguy hiểm không?
Đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải thường không gây nguy hiểm, người bệnh có thể dễ dàng kiểm soát cơn đau bằng cách nghỉ ngơi, thay đổi thói quen xấu và áp dụng một số biện pháp chăm sóc tại nhà. Cụ thể như sử dụng biện pháp chườm lạnh hoặc chườm nóng để làm dịu cơn đau, ăn uống phù hợp và bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết tốt cho quá trình lưu thông máu, giúp cơn đau thuyên giảm.
Tuy nhiên đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải có thể xảy ra từ một số bệnh lý nguy hiểm, người bệnh có thể bị đột tử nếu cơn đau xảy ra do chứng đột quỵ. Chính vì thế, khi nhận thấy đau nhức nghiêm trọng hay đau âm ỉ kéo dài, hoặc cơn đau xuất hiện với những biểu hiện bất thường khác, người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện để được thực hiện một số kỹ thuật kiểm tra giúp chẩn đoán tình trạng. Đồng thời áp dụng những biện pháp xử lý để làm giảm nguy cơ phát sinh nhiều biến chứng, khắc phục bệnh hiệu quả.
Kỹ thuật chẩn đoán nguyên nhân gây đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải
Thông thường bác sĩ chuyên khoa sẽ kiểm tra triệu chứng lâm sàng, mức độ nghiêm trọng và vị trí bị đau để xác định nguyên nhân gây đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải. Bên cạnh đó, để kết quả chẩn đoán trở nên chính xác hơn, giúp loại bỏ một số nguyên nhân nguy hiểm, người bệnh sẽ được thực hiện thêm một số kỹ thuật theo hướng dẫn của bác sĩ. Bao gồm:
- Chụp CT
- Chụp X-quang
- Xét nghiệm máu
- Chụp cộng hưởng từ MRI…
Phương pháp điều trị đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải
Có nhiều phương pháp giúp khắc phục tình trạng đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải. Tùy thuộc vào từng nguyên nhân và mức độ đau, bác sĩ chuyên khoa có thể yêu cầu bạn sử dụng thuốc hoặc áp dụng các biện pháp điều trị tại nhà nếu bị đau nhẹ.
1. Điều trị đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải bằng thuốc
Đối với những trường hợp đau nặng và đau do bệnh lý, người bệnh sẽ được sử dụng một số loại thuốc phù hợp với tình trạng để khắc phục đồng thời cơn đau nửa đầu vai gáy và nguyên nhân gây đau. Thông thường sau khi có kết quả chẩn đoán, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bạn sử dụng một số loại thuốc sau:
Thuốc điều trị ngắt cơn cho trường hợp nhẹ
Thuốc điều trị ngắt cơn dùng trong điều trị đau nửa đầu vai gáy thường là các thuốc giảm đau không chứa steroid. Cụ thể như indometacin, aspirin, diclofenac…
Đối với trường hợp có tiền sử hoặc đang mắc bệnh về đường tiêu hóa như đau dạ dày, viêm dạ dày, viêm loét dạ dày – tá tràng, viêm tá tràng… người bệnh sẽ được sử dụng paracetamol để ngắt cơn đau. Nguyên nhân là do thuốc giảm đau không chứa steroid không được khuyến cáo sử dụng cho bệnh nhân mắc bệnh ở đường tiêu hóa vì có thể gây tác dụng phụ.
Cơn đau có thể nhanh chóng thuyên giảm khi sử dụng các thuốc giảm đau thông thường không chứa steroid. Tuy nhiên loại thuốc giảm đau này chỉ phù hợp với những bệnh nhân có mức độ đau từ nhẹ đến trùng bình, cơn đau xảy ra với tần suất thấp và kéo dài trong thời gian ngắn, nguyên nhân gây đau không quá mức tạp.
Thuốc điều trị ngắt cơn cho trường hợp nặng
Ở trường hợp nặng bệnh nhân sẽ được sử dụng các thuốc điều trị ngắt cơn dưới đây:
- Ergotamin
Thuốc Ergotamin có tác dụng làm co mạch, đồng thời giúp phòng ngừa tình trạng mất trương lực. Vì thế loại thuốc này có thể kiểm soát cơn đau nửa đầu vai gáy hiệu quả. Tuy nhiên Ergotamin chỉ được sử dụng khi bệnh nhân không có đáp ứng tốt với thuốc giảm đau thông thương. Nguyên nhân là do thuốc này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn.
Người bệnh cần sử dụng thuốc Ergotamin đúng liều, thời gian điều trị không quá 7 ngày. Không dùng thuốc cho bệnh nhân bị bệnh tim, suy tuần hoàn ngoại vi, suy gan nặng, xơ vữa động mạch và phụ nữ mang thai.
- Thuốc kháng viêm không chứa steroid
Thuốc kháng viêm không chứa steroid được sử dụng để kiểm soát cơn đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải ở mức độ trung bình đến nặng. Trong đó Ibuprofen và Naproxen là hai loại thuốc được dùng phổ biến nhất.
Việc sử dụng thuốc kháng viêm không chứa steroid sẽ giúp người bệnh ức chế quá trình tổng hợp prostaglandin. Đồng thời giúp kiểm soát hoạt động prostaglandin cùng một số chất trung gian có khả năng kích thích phản ứng viêm khác. Khi đó khả năng cảm thụ với các chất gây viêm (thường gặp là serotonin, bradykinin) của dây thần kinh sẽ bị suy giảm, giúp người bệnh giảm đau hiệu quả.
Tuy nhiên thuốc kháng viêm không steroid có thể gây tác dụng phụ, nhất là khi sử dụng cho những bệnh nhân bị xuất huyết dạ dày, suy giảm chức năng thận, suy giảm chức năng gan, phụ nữ mang thai. Vì chống chỉ định dùng thuốc kháng viêm không steroid cho những đối tượng này.
Nhóm thuốc
điều trị dự phòng
Đối với những trường hợp nặng muốn khắc phục cơn đau và phòng ngừa tái phát, người bệnh sẽ được sử dụng nhóm thuốc điều trị dự phòng theo hướng dẫn của bác sĩ.
Những loại thuốc điều trị dự phòng được dùng phổ biến gồm:
- Flunarizin
Việc sử dụng thuốc Flunarizin sẽ giúp người bệnh ức chế quá trình hình thành và tích tụ ion diễn ra trong tế bào thần kinh. Từ đó giúp khắc phục và phòng ngừa tái phát cơn đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải. Ngoài ra thuốc Flunarizin còn có tác dụng phòng ngừa và cải thiện tình trạng chóng mặt do những vấn đề, bệnh lý diễn ra ở trung ương thần kinh.
- Pizotifen
Thuốc Pizotifen có tác dụng chống lại hoạt động và sự tăng cường của những hoạt chất trung gian hóa học, đặc biệt là bradykinin và serotonin. Điều này giúp bệnh nhân kiểm soát tốt và phòng ngừa cơn đau nửa đầu vai gáy.
Tuy nhiên chống chỉ định dùng thuốc Pizotifen cho phụ nữ mang thai, bệnh nhân bị tăng nhãn áp, nam giới bị phì đại tuyến tiền liệt vì có thể gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng.
- Dihydroergotamin
Nhờ khả năng ức chế hoạt chất trung gian là serotonin, thuốc Dihydroergotamin được sử dụng phổ biến trong dự phòng và điều trị đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải. Tuy nhiên loại thuốc này không được khuyến cáo dùng cho phụ nữ đang cho con bú, phụ nữ mang thai, bệnh nhân bị suy giảm chức năng thận nặng. Bởi Dihydroergotamin có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng với nhóm đối tượng này.
Thuốc chống trầm cảm 3 vòng
Trong một số trường hợp, thuốc chống trầm cảm 3 vòng có thể được chỉ định để điều trị đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải. Loại thuốc này có tác dụng an thần và giảm đau đầu, phù hợp với những bệnh nhân có cơn đau làm ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe.
Nếu đau nửa đầu vai gáy kèm theo hiện tượng cứng cơ, người bệnh sẽ được điều trị kết hợp với thuốc giãn cơ để khắc phục tình trạng.
2. Biện pháp chăm sóc và điều trị tại nhà
Một số biện pháp chăm sóc và điều trị tại nhà dưới đây có thể giúp người bệnh kiểm soát cơn đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải ở trường hợp nhẹ, đau ngắn hạn và không phải do bệnh lý.
- Nghỉ ngơi
Ngay khi cơn đau nửa đầu vai gáy xuất hiện, người bệnh nên nằm nghỉ tại chỗ để làm dịu thần kinh, giúp cơn đau thuyên giảm. Ngoài ra trong thời gian này người bệnh có thể sử dụng một ít dầu nóng thoa lên vùng đầu và vai gáy, sau đó massage nhẹ để các dây thần kinh và cơ được thư giãn, rút ngắn thời gian khắc phục cơn đau.
- Chườm nóng
Biện pháp chườm nóng có tác dụng cải thiện cơn đau từ nhẹ đến nặng nhờ khả năng kích thích quá trình lưu thông khí huyết và giúp tan máu bầm. Ngoài ra biện pháp này còn có tác dụng cải thiện chứng co cứng khớp, co cứng cổ không thể cử động, giúp các cơ, dây thần kinh thư giãn và làm lành tổn thương.
Để thực hiện biện pháp chườm nóng, bạn cần sử dụng túi chườm hoặc cho một ít nước nóng vào chai thủy tinh, để nguội bớt và chườm nhẹ lên vùng đầu cổ. Thực hiện từ 3 lần/ ngày.
- Chườm nóng bằng lá ngải cứu và muối hạt
Chườm nóng bằng lá ngải cứu và muối hạt có tác dụng giảm đau, cải thiện tình trạng co cứng khớp, chống viêm, giảm sưng tấy và kích thích làm lành tổn thương.
Khi điều trị đau nửa đầu vai gáy bằng biện pháp chườm nóng bằng lá ngải cứu và muối hạt, người bệnh cần sao nóng các nguyên liệu, sau đó đựng trong một túi vải và chườm lên vị trí bị đau. Thực hiện liên tục từ 2 – 3 lần/ ngày sẽ nhận thấy cơn đau thuyên giảm đáng kể.
- Chườm lạnh
Chườm lạnh có tác dụng gây tê, làm dịu cơn đau và giảm sưng viêm hiệu quả. Tuy nhiên biện pháp này không phù hợp với những bệnh nhân bị co cứng khớp khi mắc chứng đau nửa đầu vai gáy. Để giảm đau và giảm sưng viêm, người bệnh có thể sử dụng một chiếc khăn lạnh hoặc bọc vài viên đá trong khăn, sau áp lên vị trí bị đau trong 10 phút, thực hiện từ 2 – 3 lần/ ngày.
Biện pháp phòng ngừa đau nửa đầu vai gáy trái – phải
Người bệnh nên duy trì chế độ dinh dưỡng khoa và xây dựng thói quen sinh hoạt hợp lý để phòng ngừa phát sinh cơn đau nửa đầu vai gáy trái – phải. Cụ thể:
- Không nên ngồi trước máy điều hòa hoặc máy quạt. Đồng thời tránh để luồng gió lạnh từ bên ngoài tác động vào vùng vai gáy và đầu.
- Không nên ngồi lâu hoặc đứng lâu một chỗ, nên đi lại, vận động nhẹ nhàng mỗi 1 – 2 tiếng/ lần trong thời gian làm việc.
- Không nên chỉ nằm ngủ với một hoặc hai tư thế, không nằm gối quá cao hoặc quá cứng.
- Giữ ấm vùng đầu cổ khi thời tiết thay đổi.
- Tránh làm việc gắng sức, căng thẳng kéo dài, nên dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi và kiểm soát căng thẳng.
- Luyện tập thể dục và tham gia vào các hoạt động thể chất mỗi ngày để nâng cao sự dẻo dai, sức chịu đựng của xương khớp và sức khỏe tổng thể. Đồng thời phòng ngừa tình trạng co cứng và cơn đau xuất hiện. Những bài tập tốt cho sức khỏe và xương khớp gồm yoga, bơi lội, chạy bộ, đi bộ…
- Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể. Đặc biệt nên bổ sung vào chế độ ăn uống thực phẩm giàu chất sắt, canxi, vitamin, chất chống oxy hóa. Đây đều là những dưỡng chất có thể giúp phòng ngừa lão hóa, nâng cao sức khỏe tổng thể và sức khỏe xương khớp, phòng ngừa thiếu máu não, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa đốt sống cổ…
- Tránh sử dụng những thực phẩm
có khả năng tạo phản ứng viêm dẫn đến đau nhức như thực phẩm cay nóng, thực phẩm nhiều chất béo, dầu mỡ, nhiều đường hoặc nhiều muối, thức ăn chứa chất bảo quản, rượu bia…
Đau nửa đầu vai gáy bên trái – phải xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Vì thế người bệnh người bệnh nên đến bệnh viện để được kiểm tra, chẩn đoán nguyên nhân và áp dụng các phương pháp điều trị thích hợp để đảm bảo an toàn, tránh gây nguy hiểm. Đặc biệt là khi cơn đau phát sinh do bệnh lý.