Nang gan không phải là một vấn đề phổ biến, nó chỉ xảy ra ở khoảng 5% dân số. Đa số người bệnh sẽ không có bất kỳ dấu hiệu, triệu chứng gì. Các nang dường như chỉ được phát hiện nhờ vào các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm hay chụp CT.
Nang gan không phải là một vấn đề phổ biến, nó chỉ xảy ra ở khoảng 5% dân số. Đa số người bệnh sẽ không có bất kỳ dấu hiệu, triệu chứng gì. Các nang dường như chỉ được phát hiện nhờ vào các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm hay chụp CT.
Tìm hiểu chung
Nang gan là gì?
Nang gan là một khoang trống trong gan có chứa đầy dịch, máu, tế bào hay không chứa gì cả. Một hoặc hai nang gan thường không gây ra vấn đề gì và không cần điều trị nếu không biểu hiện triệu chứng. Nhìn chung, hiện tượng này ít khi ảnh hưởng đến chức năng gan. Tuy nhiên, nếu có nhiều nang hay chúng có kích thước lớn thì cần được can thiệp y khoa.
Một hoặc nhiều u nang lớn có thể gây đau hoặc khó chịu ở vùng bụng trên phía bên phải. Nếu chúng gây khó chịu, bác sĩ có thể dẫn lưu hoặc loại tiến hành phẫu thuật loại bỏ nang. Tin vui là đa số trường hợp nang gan đều lành tính, tức là không phải ung thư.
Nang gan có rất nhiều loại, bao gồm:
- Nang đơn giản (chỉ có một nang phát triển)
- Bệnh gan đa nang (một bệnh di truyền)
- Nang gây ra bởi ký sinh trùng (chẳng hạn như bệnh nang sán)
- Nang xảy ra cùng với bệnh ung thư gan.
Nang gan là gì?
Nang gan là một khoang trống trong gan có chứa đầy dịch, máu, tế bào hay không chứa gì cả. Một hoặc hai nang gan thường không gây ra vấn đề gì và không cần điều trị nếu không biểu hiện triệu chứng. Nhìn chung, hiện tượng này ít khi ảnh hưởng đến chức năng gan. Tuy nhiên, nếu có nhiều nang hay chúng có kích thước lớn thì cần được can thiệp y khoa.
Một hoặc nhiều u nang lớn có thể gây đau hoặc khó chịu ở vùng bụng trên phía bên phải. Nếu chúng gây khó chịu, bác sĩ có thể dẫn lưu hoặc loại tiến hành phẫu thuật loại bỏ nang. Tin vui là đa số trường hợp nang gan đều lành tính, tức là không phải ung thư.
Nang gan có rất nhiều loại, bao gồm:
- Nang đơn giản (chỉ có một nang phát triển)
- Bệnh gan đa nang (một bệnh di truyền)
- Nang gây ra bởi ký sinh trùng (chẳng hạn như bệnh nang sán)
- Nang xảy ra cùng với bệnh ung thư gan.
Triệu chứng thường gặp
Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh nang gan là gì?
Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh nang gan là gì?
Tình trạng này hầu như không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, nếu nang trở nên lớn, chúng có thể gây đầy hơi và đau ở phần trên bên phải của bụng. Đôi khi, nang gan có kích thước lớn đến mức bạn có thể cảm thấy chúng trong bụng.
Hiếm khi người bệnh phát hiện mình bị nang gan trước tuổi trưởng thành. Khi càng lớn tuổi, kích thước của nang tăng lên thường gây ra nhiều triệu chứng và biến chứng đáng chú ý. Chỉ khoảng 5–10% trường hợp các u nang này gây ra triệu chứng.
Các dấu hiệu và triệu chứng có thể gặp phải khi bị nang gan gồm:
- Bụng căng phồng
- Đau tức vùng thượng vị, hạ sườn phải
- Có cảm giác đầy bụng, đầy hơi
- Đau bụng, nhất là ở góc phần tư phía trên bên phải
- Ợ nóng
- Buồn nôn, ói mửa
- Gặp khó khăn khi hít thở
Nếu u nang bắt đầu bị chảy máu, người bệnh sẽ cảm thấy đau dữ dội và đột ngột ở vùng thượng vị. Tuy vậy, tình trạng chảy máu có thể tự hết và các triệu chứng cũng như cơn đau sẽ giảm dần sau vài ngày.
Tình trạng này hầu như không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, nếu nang trở nên lớn, chúng có thể gây đầy hơi và đau ở phần trên bên phải của bụng. Đôi khi, nang gan có kích thước lớn đến mức bạn có thể cảm thấy chúng trong bụng.
Hiếm khi người bệnh phát hiện mình bị nang gan trước tuổi trưởng thành. Khi càng lớn tuổi, kích thước của nang tăng lên thường gây ra nhiều triệu chứng và biến chứng đáng chú ý. Chỉ khoảng 5–10% trường hợp các u nang này gây ra triệu chứng.
Các dấu hiệu và triệu chứng có thể gặp phải khi bị nang gan gồm:
- Bụng căng phồng
- Đau tức vùng thượng vị, hạ sườn phải
- Có cảm giác đầy bụng, đầy hơi
- Đau bụng, nhất là ở góc phần tư phía trên bên phải
- Ợ nóng
- Buồn nôn, ói mửa
- Gặp khó khăn khi hít thở
Nếu u nang bắt đầu bị chảy máu, người bệnh sẽ cảm thấy đau dữ dội và đột ngột ở vùng thượng vị. Tuy vậy, tình trạng chảy máu có thể tự hết và các triệu chứng cũng như cơn đau sẽ giảm dần sau vài ngày.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân nào gây ra nang gan?
Những nang này có thể phát triển khi một vùng nhỏ các tế bào gan chết hoặc thoái hóa. Nguyên nhân phổ biến nhất là do tuổi tác và chế độ ăn uống, lối sống không lành mạnh. Đôi khi, các nang có thể chứa đầy “chất béo” ở những người bị gan nhiễm mỡ. Trong trường hợp khác, các nang chứa đầy dịch hoặc chất nhầy. Những nang này chưa gây ra bệnh gan vì các tế bào khỏe mạnh còn lại vẫn đủ để hoạt động, duy trì chức năng gan bình thường.
Nang gan còn thường là một vấn đề bẩm sinh. Các u nang này hình thành từ trước khi bạn được sinh ra đời. Đôi khi, u nang cũng có thể xuất hiện bất kỳ thời điểm nào trong đời mà nguyên nhân vẫn chưa được biết rõ. Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy phụ nữ có nhiều khả năng bị nang gan hơn nam giới.
Nguyên nhân nào gây ra nang gan?
Những nang này có thể phát triển khi một vùng nhỏ các tế bào gan chết hoặc thoái hóa. Nguyên nhân phổ biến nhất là do tuổi tác và chế độ ăn uống, lối sống không lành mạnh. Đôi khi, các nang có thể chứa đầy “chất béo” ở những người bị gan nhiễm mỡ. Trong trường hợp khác, các nang chứa đầy dịch hoặc chất nhầy. Những nang này chưa gây ra bệnh gan vì các tế bào khỏe mạnh còn lại vẫn đủ để hoạt động, duy trì chức năng gan bình thường.
Nang gan còn thường là một vấn đề bẩm sinh. Các u nang này hình thành từ trước khi bạn được sinh ra đời. Đôi khi, u nang cũng có thể xuất hiện bất kỳ thời điểm nào trong đời mà nguyên nhân vẫn chưa được biết rõ. Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy phụ nữ có nhiều khả năng bị nang gan hơn nam giới.
Một số u nang là do nhiễm ký sinh trùng, nhiễm sán dây Echinococcus gây ra. Các ký sinh trùng này thường hiện diện ở trang trại động vật và có khả năng dẫn đến u nang ở nhiều bộ phận khác nhau trên cơ thể, bao gồm gan.
Bệnh gan đa năng là một bệnh lý di truyền hiếm gặp khác. Những người mắc bệnh này sẽ phát triển nhiều nang trong suốt cuộc đời nhưng thường không gây ra triệu chứng. Họ cũng thường dễ mắc thêm bệnh thận đa nang.
Một số u nang là do nhiễm ký sinh trùng, nhiễm sán dây Echinococcus gây ra. Các ký sinh trùng này thường hiện diện ở trang trại động vật và có khả năng dẫn đến u nang ở nhiều bộ phận khác nhau trên cơ thể, bao gồm gan.
Bệnh gan đa năng là một bệnh lý di truyền hiếm gặp khác. Những người mắc bệnh này sẽ phát triển nhiều nang trong suốt cuộc đời nhưng thường không gây ra triệu chứng. Họ cũng thường dễ mắc thêm bệnh thận đa nang.
Nguy cơ mắc phải
Những ai dễ có nguy cơ bị nang gan?
Nang gan có thể ảnh hưởng bất cứ ai trong mọi lứa tuổi. Bạn có thể kiểm soát bệnh này bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.
Các yếu tố nguy cơ
Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ bị nang gan, chẳng hạn như:
- Giới tính: tình trạng này phổ biến hơn ở phụ nữ so với đàn ông, nhưng không nhiều. Tỷ lệ nữ nam là 1,5:1. Khi lớn tuổi, khả năng bệnh xuất hiện ở phụ nữ so với nam giới tăng lên.
- Xơ hóa và xơ gan: gây ra bởi các bệnh gan khác như viêm gan siêu vi không phải là yếu tố nguy cơ gây ra nang đơn giản hoặc bệnh đa nang. Xơ gan bẩm sinh có liên quan đến nang và tương tự như xơ gan do virus, nhưng nói chung, xơ gan không làm tăng nguy cơ phát triển các nang này.
Những ai dễ có nguy cơ bị nang gan?
Nang gan có thể ảnh hưởng bất cứ ai trong mọi lứa tuổi. Bạn có thể kiểm soát bệnh này bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.
Các yếu tố nguy cơ
Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ bị nang gan, chẳng hạn như:
- Giới tính: tình trạng này phổ biến hơn ở phụ nữ so với đàn ông, nhưng không nhiều. Tỷ lệ nữ nam là 1,5:1. Khi lớn tuổi, khả năng bệnh xuất hiện ở phụ nữ so với nam giới tăng lên.
- Xơ hóa và xơ gan: gây ra bởi các bệnh gan khác như viêm gan siêu vi không phải là yếu tố nguy cơ gây ra nang đơn giản hoặc bệnh đa nang. Xơ gan bẩm sinh có liên quan đến nang và tương tự như xơ gan do virus, nhưng nói chung, xơ gan không làm tăng nguy cơ phát triển các nang này.
Chẩn đoán và điều trị
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh nang gan?
U nang này đa số được phát hiện (thường do tình cờ) bằng việc sử dụng phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp CT hoặc MRI. Bác sĩ cũng có thể thực hiện khám bụng để xem có nang hay không. Trường hợp nghi ngờ nang do nhiễm sán, bác sĩ có thể tiến hành phương pháp xét nghiệm miễn dịch tìm kháng thể trong máu.
Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh nang gan?
Hầu hết các nang không cần điều trị và tự khỏi. Nang trở nên to hơn hoặc ác tính cần được phẫu thuật cắt bỏ. Bác sĩ có thể tiến hành dẫn lưu dịch nhưng hiệu quả chỉ là tạm thời. Ở một số bệnh nhân bệnh gan đa nang, họ sẽ cần ghép gan. Các phương pháp dùng để điều trị bệnh gan bao gồm:
- Phẫu thuật. Việc loại bỏ nang hoàn toàn là phương pháp điều trị tốt nhất, đặc biệt là với trường hợp của u nang và ung thư nang tuyến. Bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật nội soi (phương pháp phẫu thuật xâm lấn tối thiểu) bằng cách đưa dụng cụ vào vùng phẫu thuật thông qua các ống nhỏ chèn vào trong ổ bụng.
- Thuốc. Nang ký sinh trùng gây ra sán kim thường được điều trị bằng phẫu thuật và dùng thuốc đến hai năm để giảm các triệu chứng. Bác sĩ sẽ chỉ định các thuốc điều trị giun sán.
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán bệnh nang gan?
U nang này đa số được phát hiện (thường do tình cờ) bằng việc sử dụng phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp CT hoặc MRI. Bác sĩ cũng có thể thực hiện khám bụng để xem có nang hay không. Trường hợp nghi ngờ nang do nhiễm sán, bác sĩ có thể tiến hành phương pháp xét nghiệm miễn dịch tìm kháng thể trong máu.
Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh nang gan?
Hầu hết các nang không cần điều trị và tự khỏi. Nang trở nên to hơn hoặc ác tính cần được phẫu thuật cắt bỏ. Bác sĩ có thể tiến hành dẫn lưu dịch nhưng hiệu quả chỉ là tạm thời. Ở một số bệnh nhân bệnh gan đa nang, họ sẽ cần ghép gan. Các phương pháp dùng để điều trị bệnh gan bao gồm:
- Phẫu thuật. Việc loại bỏ nang hoàn toàn là phương pháp điều trị tốt nhất, đặc biệt là với trường hợp của u nang và ung thư nang tuyến. Bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật nội soi (phương pháp phẫu thuật xâm lấn tối thiểu) bằng cách đưa dụng cụ vào vùng phẫu thuật thông qua các ống nhỏ chèn vào trong ổ bụng.
- Thuốc. Nang ký sinh trùng gây ra sán kim thường được điều trị bằng phẫu thuật và dùng thuốc đến hai năm để giảm các triệu chứng. Bác sĩ sẽ chỉ định các thuốc điều trị giun sán.
Chế độ sinh hoạt phù hợp
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh nang gan?
Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh nang gan?
Nếu bạn chỉ có một hoặc một vài nang gan không đáng báo động thì bác sĩ có thể chỉ tập trung vào việc ngăn chặn chúng nhân lên. Một số biện pháp giúp bạn kiểm soát bệnh này bao gồm:
- Loại bỏ các sản phẩm sữa từ chế độ ăn uống. Các kích thích tố tự nhiên hiện diện trong tất cả sản phẩm sữa thúc đẩy sự phát triển các nang và chất nhầy trong cơ thể.
- Tránh hoặc giảm thiểu tiếp xúc với các chất gây hại cho tế bào gan như rượu, một số loại thuốc, hóa chất môi trường và không ăn quá nhiều đường.
- Dùng thuốc bổ gan chất lượng tốt. Điều này sẽ giúp bảo vệ tế bào gan khỏi những mối nguy hiểm và giúp phục hồi các tế bào gan bị hư hỏng.
- Bổ sung selen. Selen cần thiết để cho gan sản xuất glutathione, chất chống oxy hóa mạnh mẽ. Selen giúp bảo vệ tế bào gan khỏi bị tổn thương.
- Uống nước ép rau quả tươi thường xuyên. Các loại rau tốt nhất cho lá gan khỏe mạnh bao gồm cải xoăn, bông cải xanh, củ cải và hành tây. Bổ sung một củ cà rốt và táo trong nước trái cây để làm cho gan dễ chịu hơn.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị nang gan tốt nhất.
Nếu bạn chỉ có một hoặc một vài nang gan không đáng báo động thì bác sĩ có thể chỉ tập trung vào việc ngăn chặn chúng nhân lên. Một số biện pháp giúp bạn kiểm soát bệnh này bao gồm:
- Loại bỏ các sản phẩm sữa từ chế độ ăn uống. Các kích thích tố tự nhiên hiện diện trong tất cả sản phẩm sữa thúc đẩy sự phát triển các nang và chất nhầy trong cơ thể.
- Tránh hoặc giảm thiểu tiếp xúc với các chất gây hại cho tế bào gan như rượu, một số loại thuốc, hóa chất môi trường và không ăn quá nhiều đường.
- Dùng thuốc bổ gan chất lượng tốt. Điều này sẽ giúp bảo vệ tế bào gan khỏi những mối nguy hiểm và giúp phục hồi các tế bào gan bị hư hỏng.
- Bổ sung selen. Selen cần thiết để cho gan sản xuất glutathione, chất chống oxy hóa mạnh mẽ. Selen giúp bảo vệ tế bào gan khỏi bị tổn thương.
- Uống nước ép rau quả tươi thường xuyên. Các loại rau tốt nhất cho lá gan khỏe mạnh bao gồm cải xoăn, bông cải xanh, củ cải và hành tây. Bổ sung một củ cà rốt và táo trong nước trái cây để làm cho gan dễ chịu hơn.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị nang gan tốt nhất.