Nổi hạt trong họng đơn giản có thể chỉ là dấu hiệu của viêm họng hạt, nhưng đây cũng là dấu hiệu nguy hiểm của bệnh ung thư vòm họng. Để xác định nguyên nhân cụ thể, người bệnh cần thăm khám sớm giúp tìm ra phương pháp điều trị phòng ngừa biến chứng xảy ra.
Bị nổi hạt trong họng là bệnh gì?
Thông thường khi dùng tay sờ sâu vào cuống họng bạn sẽ nhận thấy các hạt nhỏ, tuy nhiên đây là cấu trúc bình thường của họng hầu. Chỉ khi bạn liên tục bị ngứa rát, cộm, khó nuốt thì mới cần lo ngại về những bệnh lý liên quan đến hô hấp. Cổ họng nổi hạt có thể là dấu hiệu của viêm họng hạt, viêm amidan, và nghiêm trọng hơn là viêm amidan hốc mủ, ung thư…
Đối với viêm họng thông thường, tình trạng sưng tấy ở họng có thể xảy ra do các tế bào lympho làm việc liên tục để bảo vệ cổ họng tránh các tác nhân tấn công từ môi trường bên ngoài. Bạn có thể cảm nhận tình trạng sưng phồng ở cổ họng cùng rất nhiều hạt với kích thước khác nhau. Nhưng nếu vòng họng nổi hạt, đây có khả năng là do các bệnh lý:
Viêm họng hạt
Viêm họng hạt có mức độ nghiêm trọng hơn viêm họng thông thường. Lúc này, trong vòm họng bệnh nhân xuất hiện các hạt trắng hoặc đỏ li ti giống hạt đỗ. Những biểu hiện song song là tình trạng đau rát cổ họng, khô miệng,ngứa ngáy tại cổ họng, nuốt nghẹn, hơi thở nóng, sốt nhẹ, ho khan, đờm nhiều, mất giọng, đôi khi hơi thở có mùi hôi,…
Bệnh hình thành bởi vi khuẩn, virus, hoặc do người bệnh tiếp xúc với môi trường ô nhiễm. Cũng có thể do virus, nấm miệng như virus adeno, phế cầu, H.influenzae,… Ngoài ra những bệnh nhân đang mắc phải bệnh lý trào ngược dạ dày, viêm loét dạ dày, viêm xoang, viêm amidan mãn tính, sức đề kháng cơ thể yếu, biến chứng của viêm họng cấp,……có khả năng bị viêm họng hạt nếu không điều trị dứt điểm những bệnh lý trên.
Viêm họng hạt là một căn bệnh lành tính, điều trị dễ dàng và ít gây ra biến chứng nghiêm trọng. Quan trọng là bệnh nhân cần chủ động nhận biết và thăm khám, điều trị sớm để bệnh không phát triển phức tạp hơn.
Áp-xe thành họng
Tình trạng áp-xe là một triệu chứng nhiễm khuẩn tại khu vực cổ họng. Bệnh nhân bị áp-xe không chỉ bị đau họng nghiêm trọng mà còn thường xuyên bị mệt mỏi, cứng quai hàm, hơi thở có mùi hôi khó chịu, mất vị giác… Áp – xe cũng là nguyên nhân phát triển các triệu chứng viêm nhiễm tại vùng hầu họng.
Nếu không tiến hành điều trị kịp thời, áp-xe nghiêm trọng hơn sẽ gây ra tình trạng khó thở, khít hàm, người bệnh không thể nói chuyện,… Một số ít trường hợp người bị áp xe tử vong khi ổ áp – xe lan rộng, vi khuẩn gây nhiễm độc nặng các cơ quan lân cận gây chèn ép đường thở.
Bệnh viêm tấy quanh amidan
Viêm amidan là căn bệnh phổ biến mà ai cũng sẽ gặp phải ít nhất một lần trong đời. Trong một số trường hợp, bệnh lý này là hậu quả của bệnh viêm họng hạt gây ra. Tình trạng nổi hạt trong họng nằm quanh amidan là những khối nhiệt kèm theo, Khi khối amidan bị tổn thương lâu ngày sẽ khiến các hạt này nhanh chóng bị mưng mủ và rất dễ bị vỡ ra.
Mặc dù không nguy hiểm nhưng triệu chứng viêm tấy amidan kéo dài dai dẳng. Lâu ngày thanh quản của người bệnh bị ảnh hưởng và nhanh chóng bị phù nề. Bệnh bệnh có thể nhận thấy hạch xuất hiện ở góc hàm gây đau nhức, khó chịu. Trường hợp nguy hiểm nhất, động mạch tại cổ họng còn bị tổn thương và bệnh nhân có nguy cơ bị nhiễm khuẩn huyết nếu các hạch này vỡ.
Bệnh viêm amidan hốc mủ
Tình trạng vòm họng nổi cục là một trong những dấu hiệu cho thấy người bệnh bị viêm amidan hốc mủ. Viêm amidan hốc mủ là tình trạng nguy hiểm hơn của viêm amidan thông thường, lúc này bệnh nhân có thể bị đau rát cổ họng, cơ thể có thể sốt nhẹ hoặc không có biểu hiện sốt.
Hốc mủ hình thành tại amidan khiến hơi thở người bệnh có mùi hôi và tiết ra cùng nhiều đờm, rất khó chịu trong ăn uống và sinh hoạt. Thỉnh thoảng, bệnh nhân có thể bị ho ra máu hoặc mủ lẫn máu khi các hạt này bị vỡ. Nếu như không điều trị sớm bằng kháng sinhg, triệu chứng có thể gây ảnh hưởng đến tai, thậm chí gây nguy hiểm cho màng não.
Ung thư vòm họng
Bệnh ung thư vòm họng không có biểu hiện đặc trưng trong giai đoạn đầu. Do triệu chứng khá mơ hồ, nhiều người lầm tưởng đây chỉ là tình trạng viêm họng thông thường khiến cho việc điều trị diễn ra chậm trễ. Ban đầu, cổ họng nổi hạt đỏ kèm theo một số biểu hiện cơ bản như đau rát cổ họng, họng sưng tấy, cơ thể suy nhược,…
Một số thông tin được khẳng định, ung thư vòng họng có thể bắt nguồn từ viêm họng hạt mãn tính. Tuy nhiên những nguyên nhân khác có thể là do hút thuốc lá, ảnh hưởng từ môi trường sống, cơ địa,… Bệnh còn gây ra bởi virus Epstein-Barr gây ra, hoặc gen di truyền trong cùng một gia đình có người mắc bệnh cũng có thể xem là nguyên nhân gây bệnh.
Bệnh ung thư vòm họng là một dạng bệnh lý ác tính nguy hiểm, diễn tiến nhanh một cách thầm lặng. Bệnh tiến triển càng lâu, việc điều trị càng khó khăn hơn. Bệnh có thể gây tử vong khi khối u di căn tới nhiều tổ chức mô, cơ quan khác trong cơ thể.
Sùi mào gà
Sùi mào gà là căn bệnh xã hội lây qua đường sinh dục. Nguyên nhân gây sùi mào gà do một loại virus có tên là HPV (Human papilloma virus) gây ra khi quan hệ tình dục không an toàn. Triệu chứng điển hình là cảm giác khó nuốt và nổi hạt trắng trong cổ họng như các chùm trứng cá. Các hạt này có chứa dịch trong, phát triển lớn dần, gây cản trở trong việc ăn uống, sinh hoạt. Khi chúng vỡ ra dễ gây lở loét, viêm nhiễm.
Hiện nay chưa có thuốc điều trị triệt để căn bệnh sùi mào gà và càng không thể tự khỏi nếu bệnh nhân không điều trị. Giải pháp được áp dụng chữa trị là đốt các sang thương bằng laser CO2 hay đốt điện.
Phân biệt viêm họng và ung thư vòm họng
Viêm họng hạt và ung thư vòm họng đều là những bệnh lý xuất phát từ viêm nhiễm niêm mạc họng kéo dài. Trong đó vòm họng nổi hạt là dấu hiệu chung của hai căn bệnh này. Cơ bản các hạt này là sự phù nề quá mức của các lympho ở thành họng, chúng phân bố rải rác hai bên thành của niêm mạc họng.
Đối với viêm họng hạt, các hạt này có kích thước to nhỏ không đồng nhất, gây ngứa rát và đau tại vùng cổ họng. Bệnh viêm họng hạt thường gặp phải trong điều kiện thời tiết chuyển mùa. Trong khi đó, ung thư vòm họng là một trong những tình trạng bệnh lý hết sức nguy hiểm, là sự phát triển của các tế bào ung thư ác tính xảy ra tại vị trí vòm họng. Bệnh ung thư vòm họng phổ biến tại các quốc gia Đông Nam Á, đặc biệt là nam giới trong độ tuổi từ 30-45.
Ung thư vòm họng triển triển âm thầm với những giai đoạn chuyển biến rất nhanh, khó phát hiện sớm . Ở giai đoạn đầu của bệnh, khối u không quan sát được bằng mắt thường và bệnh nhân cũng chỉ có những triệu chứng tương tự như viêm họng thông thường. Bắt đầu ở giai đoạn III hoặc IV thì khối u mới di căn xâm lấn rộng, lúc này các biểu hiện suy yếu thể chất đã rất rõ, nhưng ở giai đoạn này bệnh đã phức tạp gây khó khăn cho việc điều trị.
Viêm họng hạt và ung thư vòm họng là hai bệnh chứng hô hấp có nhiều triệu chứng tương tự nhau, ngay cả các bác sĩ cũng rất dễ gây chẩn đoán nhầm bệnh trong giai đoạn đầu. Vì thế để phân biệt tình trạng cổ họng nổi hạt do ung thư vòm họng hay viêm họng hạt, phương án chính xác nhất là theo dõi dấu hiệu, và thực hiện sinh thiết ung thư vòm họng (chẩn đoán kích thước khối u hoặc đánh giá giai đoạn bệnh cụ thể).
*Phân biệt qua dấu hiệu
Nếu như bệnh nhân bị viêm họng hạt, người bệnh sẽ dễ dàng nhận biế
t bởi chúng có những dấu hiệu đặc trưng như đau, đau tăng khi nuốt, nổi hạt vòm họng, có đờm vướng víu, sưng đỏ phần họng và hạch bạch huyết. Những triệu chứng kèm theo có thể xuất hiện như mệt mỏi, hơi thở có mùi hôi và sốt cao.
Đa số bệnh nhân phát hiện mình bị ung thư vòm họng đều đang ở giai đoạn nặng. Mặc dù vậy, bạn vẫn có thể nghi ngờ một số triệu chứng của bệnh như cảm giác khó nuốt, thay đổi giọng nói bất thường do thanh quản bị ảnh hưởng, vòm cổ nổi cục kéo dài, hạch sưng tại quai hàm thường xuyên. Nếu như các triệu chứng khiến bạn nghi ngờ nguy cơ bị ung thư vòm họng, cần nhanh chóng đến khám bác sĩ để được chẩn đoán. Nếu như bạn mắc bệnh, các bác sĩ có thể điều trị nội khoa sớm để ức chế sự phát triển của khối u.
Bệnh nhân cũng có thể căn cứ vào thời gian xuất hiện những triệu chứng để chẩn đoán. Thông thường, tình trạng nổi hạt ở họng do viêm họng hạt chỉ kéo dài trong khoảng 2 tuần và các hạt này biến mất hoàn toàn sau khi được điều trị. Nhưng đối với ung thư vòm họng, tình trạng cổ họng nổi hạt sẽ kéo dài khá lâu. Giai đoạn đầu của bệnh triển âm thầm trong 8-10 tháng, sau đó chuyển sang những dấu hiệu phức tạp hơn.
Vòm họng nổi hạt – Khi nào cần đi khám?
Do cổ họng nổi hạt là dấu hiệu cảnh báo rất nhiều bệnh lý khác nhau, vì thế đây là triệu chứng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Nếu như không điều trị sớm, tình trạng viêm nhiễm và nổi hạt tại hầu họng khiến bệnh nhân ăn uống không ngon miệng, sức đề kháng suy giảm. Nếu như có mủ xuất hiện, triệu chứng bắt đầu nghiêm trọng hơn và có thể phát sinh nhiều biến chứng nguy hiểm.
Chưa kể đến tình trạng nổi hạt trong cổ họng do các bệnh lý mãn tính gây ra, đặc biệt là ung thư vòm họng sẽ đẩy bệnh nhân đến bờ vực tử vong. Vì vậy hãy đi thăm khám thường xuyên để sớm phát hiện bệnh và có phương pháp điều trị kịp thời.
Đối với các triệu chứng viêm họng cơ bản, các hạt biến mất sau 2 – 3 ngày mà không có triệu chứng bất thường thì không cần lo ngại. Ngược lại, các chuyên gia khuyên người bệnh sớm tìm đến cơ sở chuyên khoa tai mũi họng để thăm khám nếu nhận thấy các biểu hiện như:
- Nổi hạt trong họng kèm mùi hôi kéo dài.
- Có dấu hiệu sốt nhẹ, sốt cao, cơ thể mệt mỏi.
- Đau rát cổ họng, ho nhiều, có thể ho ra mủ hoặc máu.
- Cảm giác khó nuốt, khó thở, sưng phù ở cổ họng.
- Đau đầu, đau tai và một số dấu hiệu bất thường khác…
Nên xử lý thế nào khi cổ họng có hạt?
Nếu như bạn nhận thấy tình trạng cổ họng có hạt, trước tiên cần thăm khám để nhận được chẩn đoán làm rõ nguyên nhân. Người bệnh không nên quá lo lắng, ảnh hưởng đến sức khỏe, bởi vì ở từng dạng bệnh lý đều có cách điều trị tương ứng. Quan trọng là bạn cần được điều trị bệnh sớm nếu cổ họng có dấu hiệu bất thường.
Song song với việc tuân thủ các hướng dẫn thăm khám của bác sĩ điều trị, bệnh nhân cần chăm sóc tại nhà để cải thiện sức khỏe. Đặc biệt là khu vực vòm họng cần được bảo vệ, phòng ngừa tái phát và các biến chứng nghiêm trọng hơn xảy ra. Cụ thể:
- Mỗi ngày cần vệ sinh răng miệng sạch sẽ bằng nước muối sinh lý để loại bỏ vi khuẩn tồn tại trong cổ họng.
- Không tự ý dùng tay hay bất kỳ vật dụng nào là vỡ các hạt nổi ở cổ họng, điều này sẽ gây nhiễm trùng niêm mạc họng.
- Trước và sau thời gian điều trị, bệnh nhân cần hạn chế sử dụng các chất kích thích gây hại cho sức khỏe như rượu, bia, thuốc lá,…
- Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng mũi họng khi thời tiết quá lạnh hoặc quá khô.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý, tăng cường thêm nhiều rau xanh trong bữa ăn và trái cây hỗ trợ đề kháng.
- Hạn chế dùng thực phẩm quá lạnh, tránh uống nước đá, không dùng thức ăn quá cay nóng…
- Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để bổ sung độ ẩm cần thiết, tránh để họng bị khô, tăng cường đề kháng cơ thể.
- Người bệnh nên đeo khẩu trang khi ra ngoài, đến nơi đông người hoặc phải làm việc với môi trường nhiều khói bụi.
- Vệ sinh mũi họng sau khi đến nơi công cộng hoặc sau tiếp xúc với không khí ô nhiễm.
- Thường xuyên rèn luyện thể thao và luyện tập thể dục để tăng cường sức đề kháng.
- Bạn nên tuân thủ đúng các chỉ định của bác sĩ chuyên khoa trong quá trình điều trị bệnh
- không tự ý sử dụng thuốc hoặc thay đổi đơn thuốc của bác sĩ.
Các địa chỉ khám và điều trị nổi hạt trong họng
Bệnh nhân đang thắc mắc về triệu chứng cổ họng nổi hạt nên tìm đến các bệnh viện – phòng khám chuyên khoa Tai – mũi – họng để được hỗ trợ. Người bệnh tham khảo những địa chỉ uy tín sau:
Tại Hà Nội
- Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương (78 Đường Giải Phóng, quận Đống Đa, Hà Nội)
- Khoa Tai Mũi Họng – Bệnh viện Bạch Mai (78 Đường Giải Phóng, Đống Đa, Hà Nội)
- Khoa Tai Mũi Họng – Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Số 1 Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội)
- Phòng khám số 1 – Bệnh viện Đại học Y Hà Nội (Nhà A5, số 1 Tôn Thất Tùng, Đống Đa, Hà Nội)…
Tại Hồ Chí Minh
- Bệnh viện Tai Mũi Họng TP HCM (155B Trần Quốc Thảo, Quận 3)
- Bệnh viện Tai Mũi Họng Sài Gòn (1–3, 6–8, 9–15 Trịnh Văn Cấn, phường Cầu Ông Lãnh, Quận 1)
- Phòng khám Bệnh viện Đại học Y Dược 1 (Số 20 – 22 Dương Quang Trung, Phường 12, Quận 10).
Tại miền Trung
- Bệnh viện Tai Mũi Họng miền Trung (Số 12 Đại Lộ, V.I. Lê Nin, Hà Huy Tập, Vinh, Nghệ An)
- Bệnh viện Hữu Nghị Đa Khoa Nghệ An (Km5, V.I. Lê Nin, Nghi Phú, Vinh, Nghệ An); Bệnh viện Trung ương Huế.
Tình trạng nổi hạt trong cổ họng, vòm họng là bị gì, có phải ung thư hay không chỉ được trả lời chính xác khi bệnh nhân thăm khám bác sĩ. Khi được điều trị sớm sẽ có thể kiểm soát triệu chứng dễ dàng, đồng thời phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm hơn do bệnh lý tại đường hô hấp gây ra.
Bài viết liên quan: Họng nổi hạt nhưng không đau là bệnh gì? Điều trị ra sao?
Xem thêm: Bệnh viêm khớp: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và điều trị