Polyp đại tràng sigma hiện nay có xu hướng ngày càng gia tăng. Các khối u xuất hiện do hệ quả của hiện tượng tăng sinh tế bào tại đại tràng sigma. Chúng nằm lòi vào bên trong lòng đại tràng và thường là khối u lành tính. Tuy nhiên, người bệnh không nên chủ quan, vì nếu gặp điều kiện thuận lợi, polyp có khả năng phát triển kích thước, tính chất thành ung thư đại tràng nguy hiểm.
Polyp đại tràng sigma là gì?
Polyp đại tràng sigma nói riêng hay polyp đại tràng nói chung là hiện tượng hình thành khối u bên trong lòng đại tràng. Các khối u lòi nhô ra khỏi niêm mạc với kích thước nhỏ tương tự như nốt ruồi hoặc cũng có một số polyp dạng phẳng xuất hiện trên thành ruột. Chúng có thể phát triển riêng lẻ hoặc nhiều polyp tại một vị trí, khả năng di căn cao ra những khu vực lân cận.
Polyp hình thành do quá trình tăng sinh tế bào làm hình thành tổn thương bề mặt đại tràng. Tuy nhiên các khối u đa phần đều thuộc dạng lành tính, không gây hại trực tiếp tính mạng của người bệnh. Mặc dù vậy, bạn cũng không thể loại trừ hoàn toàn khả năng chúng sẽ phát triển và chuyển hóa thành ung thư. Chuyên gia phân loại polyp đại tràng sigma dựa vào các yếu tố như:
- Polyp có kích thước nhỏ nằm ở cuối đại tràng thường có tỷ lệ ung thư hóa thấp.
- Polyp tuyến khi phát triển về kích thước, mở rộng phạm vị ảnh hưởng có thể xâm lấn hơn 3/4 đại tràng. Loại này có khả năng chuyển hóa thành ung thư cao hơn những dạng khác.
Polyp đại tràng sigma thường phổ biến ở nhóm đối tượng ngoài 50 tuổi, ít phổ biến hơn nhưng cũng có khả năng xuất hiện ở trẻ em và người trưởng thành khác. Do các triệu chứng khởi phát mờ nhạt, dễ nhầm lẫn nên nhiều người không phát hiện và điều trị kịp thời. Triệu chứng bắt đầu nặng nề hơn cho thấy polyp đang di căn hoặc biến chứng thành ung thư.
Nguyên nhân gây polyp đại tràng sigma
Polyp đại tràng sigma là kết quả của quá trình tăng sinh tế bào quá mức của hai nhóm gen chính là nhóm ức chế khối u và nhóm gây ung thư. Tế bào đại tràng lúc này bị biến đổi cấu trúc, phân chia hình thành khối u. Chúng có tốc độ phát triển khá nhanh, lâu ngày có thể kéo theo tình trạng tổn thương hoặc di căn.
Tuy nhiên cho đến nay nguyên nhân dẫn đến tình trạng này vẫn chưa được xác định chính xác. Mặc dù vậy, các chuyên gia chỉ ra rằng, polyp đại tràng sigma có thể hình thành là do một số yếu tố tác động như:
- Thói quen ăn uống: Người có chế độ ăn uống nhiều dầu mỡ, lạm dụng chất kích thích, nghiện rượu, bia, hút thuốc lá thường xuyên,…có khả năng mắc bệnh cao hơn những đối tượng khác.
- Áp lực, căng thẳng: Tâm lý ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của hệ tiêu hóa. Người chịu áp lực, căng thẳng đầu óc trong thời gian dài khiến đại tràng tăng sinh tế bào, gây polyp đại tràng cao gấp 3 lần so với người bình thường.
- Di truyền: Khả năng di truyền của bệnh khá cao. Nếu trong gia đình bạn có người mắc bệnh đại tràng hoặc polyp đại tràng thường gặp phải tình trạng này. Tuy nhiên, giai đoạn dưới 40 tuổi hầu như sẽ không phát hiện polyp đại tràng sigma thông qua triệu chứng, do dấu hiệu lúc này khá mờ nhạt.
- Lười vận động: Thói quen lười vận động là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh lý cho cơ thể, trong đó có hiện tượng hình thành khối u trong đại tràng.
Các triệu chứng nhận biết polyp đại tràng sigma
Như đã đề cập, giai đoạn đầu hình thành polyp đại tràng sigma hầu như không có triệu chứng rõ ràng. Điều này là lý do vì sao bệnh nhân phát hiện muộn lúc polyp đã phát triển to, lan rộng. Ngoài ra, trường hợp khởi phát triệu chứng, chúng khá tương đồng với các vấn đề tiêu hóa khác khiến cho nhiều người nhầm lẫn trong điều trị.
Mặc dù đa số polyp đều lành tính, tuy nhiên bác sĩ khuyến khích người bệnh cắt bỏ ngay khi phát hiện để loại trừ các rủi ro về sau. Chính vì thế, bạn nên chủ động thăm khám nếu nhận thấy cơ thể có các biểu hiện sau đây, những triệu chứng này có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn đang có polyp đại tràng sigma:
- Rối loạn đại tiện
: Tiêu chảy xen kẽ táo bón khiến nhiều người khó chịu. Tình trạng này có thể kéo dài hơn một tuần không rõ nguyên do. - Phân lẫn máu: Một trong những triệu chứng có thể dựa vào để nhận biết polyp đại tràng là trong phân có lẫn máu. Tuy nhiên lượng máu rất ít, khó quan sát bằng mắt thường.
- Buồn nôn: Đây là biểu hiện đi kèm mà người bệnh có thể gặp phải. Cơ thể có cảm giác buồn nôn, nôn thường xuyên khi khối polyp phát triển kích thước ngày càng lớn.
- Đau bụng: Cơn đau xuất hiện ở dọc khung đại tràng, đau quặn khó chịu, khiến người bệnh mệt mỏi.
Những biểu hiện kể trên kéo dài dẫn đến suy nhược, ảnh hưởng giấc ngủ của người bệnh. Lúc này, người bệnh nên chủ động thăm khám y tế để nhận diện bệnh lý và điều trị sớm, phòng tránh bệnh biến chứng.
Polyp đại tràng sigma nguy hiểm không?
Polyp đại tràng sigma đa phần đều là những khối u lành tính, ít nguy cơ biến chứng. Tuy nhiên, chúng hoàn toàn có khả năng phát triển kích thước lớn hơn theo thời gian. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chức năng của đại tràng sigma mà còn có thể chuyển hóa thành ung thư, nhất là khi polyp lan rộng.
Polyp không sớm được phát hiện, tồn tại trong đại tràng sigma càng lâu thì khả năng biến chứng càng cao. Thế nhưng do giai đoạn khởi phát, polyp hầu như không gây triệu chứng nhận biết nào cụ thể, chỉ đến giai đoạn phát triển kích thước và tính chất thì dấu hiệu mới rõ ràng hơn. Trường hợp polyp đại tràng sigma tồn tại trong thời gian dài có thể ảnh hưởng và gây ra một số biến chứng như:
- Viêm đại tràng sigma: Hình thành tổn thương, viêm loét niêm mạc đại tràng sigma. Đây là tình trạng nguy hiểm, có thể gây ra nhiều vấn đề cho sức khỏe người bệnh. Nhất là nguy cơ kéo theo xuất huyết, thủng hoặc ung thư,…Nhận biết biến chứng thông qua biểu hiện bụng dưới đau từ âm ỉ đến quặn thắt, rối loạn đại tiện nghiêm trọng,…
- Xoắn đại tràng sigma: Đây cũng là một trong những hệ lụy có thể xảy ra dưới tác động của polyp đại tràng. Nếu không sớm phát hiện tình trạng xoắn lâu ngày có thể gây ra hiện tượng tắc ruột, hoại tử đại tràng sigma hoặc chuyển hóa thành ung thư.
- Viêm túi thừa đại tràng sigma: Hiện tượng viêm nhiễm hình thành khi những khối u phát triển to hơn về kích thước và lan rộng ra các khu vực lân cận. Viêm túi thừa đại tràng sigma khiến người bệnh gặp phải nhiều triệu chứng nặng nề hơn. Đặc biệt nguy cơ kéo theo các vấn đề khác như thủng, rách thành ruột khiến chất thải bên trong tràn vào khoang bụng cực kỳ nguy hiểm. Thậm chí nguy cơ cao đe dọa tính mạng người bệnh.
- Ung thư đại tràng sigma: Ung thư hóa là biến chứng có thể xảy ra khi người bệnh không sớm phát hiện và loại bỏ polyp đại tràng sigma. Lúc này các triệu chứng sẽ bắt đầu rõ nét hơn cho thấy tình trạng bệnh đã chuyển biến nặng. Nếu phát hiện ung thư ở giai đoạn càng muộn thì khả năng điều trị càng thấp, người bệnh có tiên lượng xấu.
Với những ảnh hưởng kể trên, việc thăm khám và điều trị các vấn đề về đại tràng, đặc biệt là polyp đại tràng sigma thật sự cần thiết. Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ đối tượng nào, tuy nhiên nguy cơ có cao ở những người trên 40 tuổi, người có tiền sử người thân bị ung thư, polyp đại tràng, người bị tiểu đường hoặc hội chứng lynch, gardner,…Các nhóm đối tượng này nên kiểm tra sức khỏe thường xuyên để kịp thời phát hiện và điều trị.
Chẩn đoán polyp đại tràng sigma như thế nào?
Bạn nên tìm đến cơ sở y tế uy tín, chất lượng để theo dõi tình trạng polyp đại tràng sigma, khi cần thiết nên tiến hành điều trị ngay để phòng tránh các rủi ro. Bác sĩ sẽ dựa vào triệu chứng lâm sàng, kết hợp các xét nghiệm kiểm tra để đưa ra kết luận chẩn đoán. Một số phương pháp như sau:
- Nội soi đại tràng: Là phương pháp được áp dụng rộng rãi. Thông qua một ống nội soi có gắn đèn và camera, bác sĩ sẽ quan sát bên trong cơ quan này của người bệnh. Những tổn thương, polyp hay các bất thường khác sẽ được hiển thị trên màn hình. Trong khi nội soi, bác sĩ có thể thực hiện lấy mẫu sinh thiết hoặc cắt polyp đại tràng cho người bệnh.
- Chẩn đoán bằng hình ảnh: Một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp X quang, CT scan,….được thực hiện để củng cố độ chính xác của kết quả chẩn đoán. Bác sĩ có thể loại trừ những nguyên nhân gây bệnh khác, đồng thời xác định mức độ thương tổn, cũng như biến chứng đang diễn ra tại đại tràng sigma.
Ngoài ra, người bệnh cũng có thể được chỉ định xét nghiệm phân, xét nghiệm máu đi kèm để chẩn đoán tổng thể tình trạng sức khỏe, phát hiện các nguy cơ khác nếu có. Sau khi có được kết quả cuối cùng, bác sĩ tư vấn hướng điều trị cho
người bệnh.
Phương pháp điều trị polyp đại tràng sigma
Khi phát hiện đại tràng sigma có các khối polyp, bác sĩ thường chỉ định cắt bỏ để phòng tránh các rủi ro sau đó. Đây cũng là phương pháp điều trị chính đối với chứng bệnh này. Dựa vào kết quả thăm khám, bác sĩ tiến hành kiểm tra khối polyp qua kính hiển vi, sinh thiết mô tế bào và đưa ra giải pháp tốt nhất cho người bệnh. Hai hướng điều trị cơ bản như sau:
- Cắt nội soi polyp đại tràng sigma: Phương pháp được thực hiện song song với quá trình nội soi đại tràng. Tức là, trong quá trình nội soi kiểm tra đại tràng, nếu phát hiện thấy trong đại tràng có polyp, bác sĩ có thể cân nhắc tiến hành loại bỏ ngay. Đặc biệt là khi khối u có kích thước nhỏ, thuộc u lành tính.
- Phẫu thuật nội soi: Áp dụng đối với các khối u lớn hơn, nằm ở vị trí khó tìm thấy. Phẫu thuật nội soi an toàn, ít xâm lấn, chính vì thế thời gian hồi phục khá nhanh. Các khối u polyp được loại bỏ ra khỏi cơ thể, hạn chế nguy cơ phát triển gây biến chứng ảnh hưởng sức khỏe tiêu hóa.
Sau khi cắt polyp, người bệnh nên tái khám định kỳ để theo dõi mức độ phục hồi và kiểm tra có tình trạng tái phát polyp hay không. Nếu phát hiện các biểu hiện bất thường, bác sĩ sẽ nhanh chóng xử lý giúp người bệnh. Ngoài ra, để bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa, người bệnh nên kết hợp thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học hơn. Đây cũng là yếu tố then chốt góp phần giúp điều trị đạt kết quả như tốt nhất.
Biện pháp phòng tránh polyp đại tràng sigma
Để phòng tránh biến chứng và nguy cơ polyp đại tràng sigma tái phát gây hại, bạn nên lưu ý một số vấn đề sau đây:
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, đầy đủ dưỡng chất, nhất là chất xơ, vitamin, khoáng chất. Cân bằng dinh dưỡng hàng ngày, ăn nhiều rau xanh và trái cây tươi, uống nhiều nước để hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
- Tránh ăn những thực phẩm cay nóng, đồ ăn nhiều dầu mỡ, tránh dùng rượu bia, chất kích thích, không nên hút thuốc lá,…để bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa nói chung và sức khỏe tổng thể nói riêng.
- Ăn chín uống sôi, chọn lựa thực phẩm sạch không lẫn hóa chất độc hại. Trước khi chế biến hãy thận trọng trong khâu sơ chế, ưu tiên nấu những món đơn giản, ít gia vị, dầu mỡ.
- Ăn chậm nhai kỹ, không nhịn ăn hoặc bỏ bữa. Chia nhỏ bữa ăn giúp giảm áp lực cho hệ tiêu hóa.
- Không vận động mạnh ngay sau khi ăn, có thể nghỉ ngơi 20-30 phút sau bữa cơm và thư giãn bằng cách đi bộ nhẹ nhàng, việc này góp phần kích thích hoạt động tiêu hóa.
- Tránh căng thẳng, áp lực, sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý. Tập luyện thể dục thể thao nâng cao sức khỏe.
- Tái khám định kỳ để theo dõi tình trạng phục hồi sau cắt polyp và kiểm soát khả năng tái phát để kịp thời điều trị phòng tránh các rủi ro.
Polyp đại tràng sigma hiện nay có xu hướng gia tăng số lượng bệnh nhân mắc phải. Tuy nhiên do triệu chứng khi khởi phát khá nghèo nàn dẫn đến nhiều người bệnh không phát hiện và điều trị sớm. Do đó, chuyên gia khuyến khích mọi người chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhất là hệ tiêu hóa để theo dõi và kiểm soát các vấn đề càng sớm càng tốt.
Có thể bạn quan tâm:
- Các bài thuốc dân gian chữa viêm đại tràng từ thảo dược dễ kiếm
- Thuốc kháng sinh chữa viêm đại tràng và những điều cần biết
- Khám viêm đại tràng ở đâu tại TPHCM tốt nhất? [Update 2021]
- Viêm đại tràng nên ăn gì, kiêng gì để hỗ trợ điều trị hiệu quả
Xem thêm: Đau bụng dưới rốn: Dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm ở cả nam và nữ