Viêm da cơ địa ở người lớn là một dạng tổn thương ngoài da hiếm gặp và thường kéo dài dẳng. Bệnh lý này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như suy giảm hệ miễn dịch, yếu tố di truyền, thể trạng,…. Để biết cách chữa trị và phòng ngừa bệnh hiệu quả, trước hết bạn cần nắm rõ những thông tin trong bài viết sau đây.
Viêm da cơ địa ở người lớn là bệnh lý gì?
Theo các chuyên gia, viêm da cơ địa là một dạng tổn thương mãn tính trên da, xuất phát từ nhiều nguyên nhân như hệ miễn dịch suy giảm, thể trạng và yếu tố di truyền,… Bệnh lý này thường xảy ra ở trẻ nhỏ dưới 6 tuổi (chiếm khoảng 70% tổng số ca mắc) và chỉ có khoảng 3% trường hợp bị viêm da cơ địa là người trưởng thành.
Viêm da cơ địa ở người lớn không chỉ gây tổn thương da mà còn có thể kèm theo một số triệu chứng như sốt cỏ khô và hen suyễn. Tuy nhiên, do tính chất bệnh lý phức tạp, hiện vẫn chưa có phương pháp điều trị triệt để viêm da cơ địa ở người lớn. Hầu hết các biện pháp chữa trị đều tập trung khắc phục triệu chứng và bổ sung dưỡng chất để tăng cường khả năng tự phục hồi của da.
Triệu chứng viêm da cơ địa ở người lớn theo từng giai đoạn
Tương tự như các bệnh lý ngoài da khác, viêm da cơ địa ở người lớn cũng tiến triển theo 2 giai đoạn cấp và mãn tính. Mỗi giai đoạn đều có những biểu hiện và đặc điểm khác nhau. Trên thực tế, thời gian tiến triển của bệnh tương đối nhanh, các triệu chứng ban đầu thường khó phát hiện và dễ nhầm lẫn. Do đó, bạn cần hết sức chú ý đến những thay đổi trên cơ thể để nhận biết bệnh kịp thời.
Triệu chứng viêm da cơ địa ở người lớn trong giai đoạn cấp tính
Ở giai đoạn này, các triệu chứng của bệnh thường bùng phát đột ngột và tiến triển rất nhanh. Những tổn thương trên da thường bắt đầu ở vùng da mặt, bao gồm trán, má và cằm, sau đó lan rộng ra toàn bộ cơ thể.
Một số dấu hiệu điển hình của viêm da cơ địa ở giai đoạn cấp tính:
- Da nổi mẩn đỏ thành từng mảng có hình móng ngựa hoặc hình tròn và không có ranh giới rõ ràng với những vùng da xung quanh.
- Ở một số ít trường hợp da sẽ nổi từng đám sẩn nhỏ ở mắt, sau một thời gian sẽ hình thành các mụn nước li ti và tiết dịch nhẹ.
- Hiện tượng chảy dịch mủ sẽ diễn ra trong vài ngày khiến da bị phù nề và đau nhức, dần dần khô lại và đóng vảy tiết.
- Nếu xuất hiện bội nhiễm ngay từ giai đoạn cấp tính, làn da của bạn sẽ có các dấu hiệu như đỏ rát, sưng nóng và đóng vảy vàng, mọc mụn mủ nghiêm trọng.
Triệu chứng viêm da cơ địa ở giai đoạn mãn tính
Trong giai đoạn này, các triệu chứng viêm da cơ địa ở người trưởng thành thường rõ ràng và dai dẳng hơn so với giai đoạn cấp tính. Do đó, người bệnh cũng dễ dàng nhận biết hơn.
- Viêm da cơ địa ở mặt người lớn giai đoạn mãn tính đặc trưng bởi hiện tượng khô ráp, nứt nẻ và dày sừng trên da.
- Các vị trí tổn thương sẽ chuyển màu đỏ sẫm và có ranh giới rõ ràng so với những vùng da xung quanh.
- Theo thời gian, những vùng da bị tổn thương do viêm nhiễm sẽ có xu hướng Liken hóa, tăng sinh tế bào sừng và xuất hiện các vết nứt, khi dùng tay cào, gãi hoặc chà xát thường xuyên sẽ khiến da chảy máu.
- Ở giai đoạn này, viêm da cơ địa chủ yếu tác động đến những vùng da có nếp nhăn như khuỷu tay, bàn chân, bàn tay,…
- Tổn thương trên da thường đi kèm với cảm giác ngứa ngáy và đau rát dữ dội. Một số trường hợp nặng có thể gặp phải những vấn đề sức khỏe xuất phát từ yếu tố dị ứng như nổi mề đay, viêm mũi dị ứng, viêm xoang dị ứng, hen phế quản,…
Nguyên nhân gây bệnh ở người lớn
Giống như các bệnh lý về da khác, nguyên nhân gây viêm da cơ địa ở người lớn cũng tương đối phức tạp, là hệ quả của nhiều yếu tố trong và ngoài cơ thể. Do đó, y học ngày này vẫn chưa thể khẳng định chính xác căn nguyên của bệnh. Tuy nhiên, các ng
hiên cứu khoa học cũng cho thấy, nhiều người bệnh có nồng độ IgE trong cơ thể cao hơn bình thường.
Đồng thời, nếu trong gia đình có người từng mắc các bệnh lý liên quan tới cơ địa như bệnh chàm, viêm da tiếp xúc, hen suyễn,… thì nguy cơ mắc viêm da cơ địa ở người lớn cũng cao hơn. Ngoài ra, các triệu chứng của bệnh cũng có thể xuất phát từ những yếu tố sau đây.
- Dị ứng: Đây là một yếu tố liên quan mật thiết đến các bệnh lý viêm nhiễm ngoài da, đặc biệt là viêm da cơ địa ở người lớn. Tình trạng dị ứng chủ yếu xuất phát từ các phản ứng tự nhiên trong cơ thể trước những thay đổi đột ngột của thời tiết, tiếp xúc với nấm mốc, sử dụng hóa mỹ phẩm chứa chất độc hại,…
- Suy giảm hệ miễn dịch: Hệ miễn dịch suy giảm là nguyên nhân khiến các tác nhân gây bệnh ngoài môi trường xâm nhập vào cơ thể dễ dàng hơn. Từ đó làm bùng phát các triệu chứng viêm nhiễm trên da kèm theo một số bệnh lý như hen suyễn, viêm mũi dị ứng,…
- Kích ứng: Khi tiếp xúc với các tác nhân như mủ nhựa cây tầm ma, cây thường xuân hoặc nọc độc côn trùng, làn da của bạn rất dễ bị kích ứng dẫn đến viêm nhiễm.
- Yếu tố cơ học: Các triệu chứng của bệnh cũng có thể bùng phát khi làn da liên tục bị ma sát với các loại quần áo có chất liệu dày, thô và cứng hoặc khi bạn đi giày quá chật trong thời gian dài.
- Yếu tố tâm lý: Một số yếu tố như căng thẳng, stress quá mức, chất động tinh thần hoặc chịu nhiều áp lực trong thời gian dài cũng có thể là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc chứng viêm da cơ địa ở người lớn.
Bệnh có nguy hiểm không?
Người trưởng thành có sức đề kháng tốt và khả năng miễn dịch tương đối hoàn thiện, do đó các triệu chứng viêm nhiễm thường chỉ tập trung ở da và không gây ra các bệnh lý liên quan đến cơ địa khác. Tuy nhiên, do tính chất dai dẳng và dễ dàng tái phát, bệnh có thể nhanh chóng tiến triển đến giai đoạn mãn tính. Nếu không được can thiệp kịp thời và chăm sóc hợp lý, người bệnh sẽ phải đối mặt với một số biến chứng như:
- Viêm da cơ địa ở người lớn thể bội nhiễm: Tình trạng này thường xuất hiện ở giai đoạn cấp tính, tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn và tụ cầu vàng xâm nhập vào cơ thể. Những sinh vật này sẽ khiến da bị tổn thương nhiều hơn, kèm theo cảm giác ngứa ngáy dữ dội và sưng đỏ, đau rát nghiêm trọng.
- Nguy cơ bùng phát một số bệnh cơ địa: Với những trường hợp có sức đề kháng yếu, bị viêm da cơ địa trên 5 lần chỉ trong một năm, nguy cơ mắc các bệnh lý như hen suyễn, sốt cỏ khô,… cũng sẽ cao hơn bình thường.
- Giảm chất lượng cuộc sống: Trên thực tế, viêm da cơ địa ở người lớn không ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người bệnh. Tuy nhiên, cảm giác ngứa ngáy khó chịu sẽ khiến người bệnh ăn không ngon, ngủ không yên, không tỉnh táo và làm giảm chất lượng công việc.
- Ảnh hưởng xấu tới tâm lý: Những tổn thương do viêm da cơ địa ở người lớn gây ra thường rất dễ để lại thâm sẹo, vì sau khi trưởng thành khả năng tự phục hồi và tái tạo tế bào mới của cơ thể đã suy giảm đáng kể. Những vết thâm sẹo này sẽ ảnh hưởng xấu đến ngoại hình, khiến người bệnh mất đi sự tự tin trong giao tiếp hàng ngày.
Cách điều trị viêm da cơ địa ở người lớn
Nguyên nhân gây viêm da cơ địa ở người lớn chưa được xác định rõ ràng, do đó hiện vẫn chưa có một biện pháp đặc trị nào đối với chứng bệnh này. Nguyên tắc điều trị chung là kết hợp nhiều phương pháp để kiểm soát triệu chứng, giảm ngứa và giúp da hồi phục nhanh chóng hơn, đồng thời ngăn ngừa nguy cơ bội nhiễm.
Theo đó, các bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân sử dụng kết hợp một số biện pháp như dùng thuốc Tây, thuốc Đông Y và một số mẹo dân gian tại nhà .
Dùng thuốc trị viêm da cơ địa ở người lớn theo Tây Y
Đây là biện pháp chính trong phác đồ điều trị viêm da cơ địa. Các loại thuốc Tây có ưu điểm là mang lại hiệu quả nhanh chóng, giúp kiểm soát cơn ngứa và không để tổn thương lan rộng. Tuy nhiên, biện pháp này không thể trị bệnh tận gốc mà chỉ tạm khỏi về mặt lâm sàng. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần lưu ý không lạm dụng thuốc quá mức để hạn chế những tác dụng phụ không mong muốn.
Các loại thuốc trị viêm da cơ địa thường được chỉ định tùy theo từng giai đoạn tiến triển và khả năng hấp thu của người bệnh.
Thuốc trị viêm da cơ địa ở giai đoạn cấp tính:
- Thuốc bôi ngoài da: Sử dụng dung dịch sát khuẩn như nước muối sinh lý, thuốc tím pha loãng, dung dịch Bạc Nitrat và Yarish,… để làm khô da và loại bỏ nhanh các dị nguyên gây bệnh. Sau 5 – 7 ngày, người bệnh có thể dùng
dung dịch Metin 1% hoặc hồ nước để ngăn ngừa nguy cơ bội nhiễm. - Thuốc uống: Với những trường hợp nặng, các bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thêm một số loại thuốc chống dị ứng, thuốc kháng Histamin và chứa Corticoid để kiểm soát bệnh từ bên trong. Nếu có dấu hiệu bội nhiễm, người bệnh cần dùng Erythromycin – một loại thuốc kháng sinh toàn thân có dược tính cao hơn so với kháng sinh thông thường.
Thuốc trị bệnh ở giai đoạn mãn tính:
- Thuốc bôi: Ở giai đoạn này, người bệnh cần sử dụng một số loại thuốc đường bôi như Goudron, thuốc ức chế Calcineurin, thuốc mỡ Corticoid,… để kiểm soát các triệu chứng ngát rát và sưng đỏ nghiêm trọng trên da.
- Thuốc uống: Với những trường hợp da bị tổn thương nặng và cảm giác ngứa ngáy kéo đến liên tục, người bệnh cần sử dụng một số loại thuốc kháng Histamin và viên uống bổ sung Kẽm,…
Ngoài việc sử dụng thuốc Tây, người bệnh có thể được chỉ định thực hiện liệu pháp ánh sáng nếu các triệu chứng tái phát nhiều lần và không có dấu hiệu thuyên giảm. Tuy nhiên, phương pháp này có thể kèm theo một số rủi ro như khiến da yếu và dễ bị cháy nắng, tăng tốc độ lão hóa và nguy cơ ung thư da.
Cách chữa viêm da cơ địa ở người lớn bằng thuốc Đông Y
Trị viêm da cơ địa ở người lớn bằng phương pháp Đông Y cũng là phương pháp đang được nhiều bệnh nhân lựa chọn. Theo đó, các bài thuốc Đông Y thường chú trọng điều trị từ căn nguyên, kết hợp bồi bổ khí huyết và tăng cường chức năng can thận.
Khác với phương pháp Tây Y, các bài thuốc trị viêm da cơ địa theo Đông Y luôn sử dụng nguyên liệu có nguồn gốc từ thiên nhiên, hoàn toàn lành tính và phù hợp với thể trạng của người bệnh. Đồng thời, mang lại hiệu quả lâu dài và phù hợp với nhiều đối tượng, kể cả trẻ em và phụ nữ đang trong thời kỳ thai sản.
Một số bài thuốc Đông Y trị viêm da cơ địa ở người lớn:
- Bài thuốc Tiêu phong tán: Chuẩn bị hương truật, địa hoàng, hoa kim ngân, ngổ núi, thổ tỳ giải, rau má, bồ công anh mỗi vị 12g, xuyên quy, cù đèn, giả tô mỗi vị 10g, tri mẫu, ngưu bàng tử, trúc diệp phòng phong, tế thạch mỗi vị 8g, cam thảo, xác ve sầu mỗi vị 6g. Đem các dược liệu rửa sạch, để ráo nước rồi đun sôi với khoảng 2 lít nước, chờ đến khi cạn còn ⅓ thì tắt bếp và chia ba lần uống mỗi ngày.
- Bài thuốc Thanh dinh thang: Sử dụng các dược liệu đảng sâm, ngổ núi, kim ngân hoa, rau má, dương cửu, khôi nhung mỗi loại 12g, đan sâm 10g, chi liên, trúc diệp mỗi vị 8g, đem sắc lấy nước uống tương tự như bài thuốc Tiêu phong tán.
Mẹo dân gian trị viêm da cơ địa
Ngoài các phương pháp điều trị chuyên sâu, người bị viêm da cơ địa có thể kết hợp sử dụng thêm một số mẹo dân gian để hỗ trợ quá trình điều trị bệnh. Việc tận dụng các nguyên liệu tự nhiên sẽ giúp người bệnh giảm nhanh cảm giác ngứa ngáy, làm sạch dị nguyên mà không khiến da bị khô ráp.
Dưới đây là một số cách chữa viêm da cơ địa người lớn theo dân gian được nhiều người sử dụng nhất hiện nay.
- Dùng lá chè xanh: Trong lá chè xanh chứa nhiều chất chống Oxy hóa mạnh như Epigallocatechin Gallate, Catechin, Polyphenol,… giúp da khỏe mạnh, giảm ngứa và chống viêm hiệu quả. Để thực hiện mẹo chữa viêm da cơ địa này, người bệnh chỉ cần dùng một nắm lá chè xanh, đem rửa sạch và bỏ vào nồi đun cũng khoảng 2 lít nước rồi tắt bếp. Chờ nước chè nguội bớt và dùng để ngâm rửa những vùng da bị tổn thương.
- Trị viêm da cơ địa ở người lớn bằng tỏi: Theo các chuyên gia, tỏi có tính kháng khuẩn, chống viêm và khả năng đào thải độc tố cực kỳ hiệu quả. Dược liệu này cũng có hàm lượng Acid Amin và lưu huỳnh cao, giúp kích thích quá trình sản sinh Collagen để phục hồi da. Bạn có thể ngâm tỏi với mật ong, sau đó dùng các nhánh tỏi chà nhẹ lên vùng da bị viêm nhiễm, chờ khoảng 15 phút rồi rửa lại với nước sạch. Để đạt được kết quả tốt nhất ngoài việc sử dụng tỏi để chữa viêm da cơ địa người bệnh còn nên kết hợp chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý.
- Dùng gel nha đam: Dược liệu này có tác dụng cấp ẩm và bổ sung dưỡng chất cho da, giúp cải thiện tình trạng ngứa ngáy, khô ráp và bong tróc do bệnh lý gây ra. Bạn chỉ cần chuẩn bị vài chiếc lá nha đam tươi, đem rửa sạch rồi tách lấy phần gel trong suốt, sau đó thoa trực tiếp lên những vùng da bị tổn thương mỗi ngày 1 lần trước khi đi ngủ.
Nhờ tính an toàn cao và giá thành rẻ, phương pháp trị viêm da cơ địa ở người lớn bằng dược liệu tự nhiên đang được rất nhiều người áp dụng và đánh giá cao. Tuy nhiên, người bệnh cũng cần lưu ý rằng, cách chữa này chỉ có tác dụng hỗ trợ, cần kết hợp với các phương pháp điều trị c
huyên sâu khác để mang lại hiệu quả tốt nhất.
Biện pháp phòng ngừa bệnh và chăm sóc da
Viêm da cơ địa ở người lớn là bệnh lý mang tính hệ thống, thường kéo dài dai dẳng và tái phát nhiều lần trong năm. Do đó, ngoài việc điều trị tại chỗ, người bệnh cũng cần thay đổi chế độ sinh hoạt, cách ăn uống và chăm sóc da để tăng cường khả năng miễn dịch tự nhiên của cơ thể.
Dưới đây là những nguyên tắc cơ bản để phòng ngừa bệnh viêm da cơ địa mà bạn cần lưu ý:
- Loại bỏ các sản phẩm có thành phần gây dị ứng, kích ứng da như xà phòng, hóa mỹ phẩm kém chất lượng,… Thay vào đó hãy sử dụng những sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, được chiết xuất từ nguyên liệu tự nhiên để chăm sóc da an toàn.
- Dành thời gian nghỉ ngơi và chăm sóc bản thân, không nên làm việc quá sức hay thức khuya thường xuyên khiến da yếu và suy giảm khả năng miễn dịch.
- Duy trì thói quen bôi kem dưỡng ẩm cho da 2 lần/ ngày kết hợp với việc sử dụng kem chống nắng mỗi khi ra ngoài để bảo vệ da trước tác hại của ánh nắng mặt trời.
Trên đây là những thông tin cơ bản về chứng viêm da cơ địa ở người lớn. Hy vọng qua bài viết này, bạn đọc có thể nắm rõ các triệu chứng cơ bản của bệnh, cũng như biết cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả.