Viêm đại tràng mãn tính có chữa được không là vấn đề được nhiều người quan tâm. Tuy nhiên, đây là bệnh lý thường gặp, nằm trong số chứng bệnh liên quan đến đường tiêu hóa chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Mặc dù vậy, nếu không sớm phát hiện và điều trị, viêm đại tràng mãn tính có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như xuất huyết, thủng hoặc ung thư đại tràng,…
Viêm đại tràng mãn tính là gì?
Viêm đại tràng là bệnh lý phổ biến, hình thành khi cơ quan này gặp phải tổn thương niêm mạc ở nhiều mức độ từ nhẹ đến phức tạp. Bệnh được chia thành giai đoạn viêm cấp và mãn tính. Viêm nhiễm có thể kéo dài từ phần ruột non đến trực tràng, thông qua nội soi phát hiện tình trạng sưng, viêm loét ở niêm mạc.
Viêm đại tràng mãn tính là giai đoạn nặng khi viêm đại tràng cấp tính không được điều trị. Lúc này, triệu chứng của bệnh thường lặp lại nhiều lần, kéo dài gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và đời sống của bệnh nhân. Người bệnh sẽ phải trải qua các mức độ viêm mãn tính khác nhau từ nhẹ đến tổn thương nặng gây xuất huyết dạ dày. Một số trường hợp nguy hiểm, người bệnh còn có khả năng bị xung huyết, áp xe đại tràng,…đe dọa tính mạng.
Triệu chứng viêm đại tràng mãn tính
Viêm đại tràng có thể gây ra những triệu chứng đột ngột hoặc kéo dài trong nhiều tháng liền tùy thuộc vào mức độ tổn thương và dạng viêm nhiễm mà người bệnh đang mắc phải. Với người bị viêm đại tràng mãn tính, một số triệu chứng để nhận biết điển hình như:
- Đau dạ dày: Cơn đau mãn tính kéo dài dọc khung đại tràng bên trái đến khu vực hai bên hố chậu. Cơn đau từng cơn, lặp lại hoặc kéo dài âm ỉ khiến người bệnh vô cùng khó chịu. Chúng giảm dần sau khi người bệnh đi đại tiện.
- Rối loạn đại tiện: Tình trạng viêm nhiễm đại tràng không thuyên giảm, từ cấp tính chuyển sang mãn tính có thể khiến cho người bệnh gặp vấn đề trong việc đại tiện. Lúc này, người bệnh thường đi phân lỏng nhiều ngày liên tục, thậm chí là đi nhiều lần trong ngày gây ảnh hưởng đến đời sống. Ngoài ra, một số trường hợp, người bệnh còn xen kẽ tiêu chảy với tình trạng táo bón vô cùng khó chịu.
- Đầy hơi chướng bụng: Có nhiều nguyên nhân ảnh hưởng gây nên tình trạng đầy hơi chướng bụng. Trong đó, bệnh lý đại tràng, cụ thể hơn là viêm đại tràng mãn tính là tác nhân phổ biến. Khi mắc bệnh, bạn sẽ nhận thấy khu vực bụng dưới thường căng cứng, chướng tức khó chịu.
- Suy nhược cơ thể: Viêm nhiễm, tổn thương kéo dài khiến cơ thể bệnh nhân mệt mỏi, khó chịu. Cơn đau có thể diễn ra âm ỉ ảnh hưởng đến giấc ngủ, gây cảm giác chán ăn. Lâu dần khiến cơ thể người bệnh trở nên suy nhược, thiếu sức sống, cân nặng ngày càng sụt giảm.
Bên cạnh những biểu hiện điển hình kể trên, viêm đại tràng mãn tính có thể kéo theo các triệu chứng khác như sốt, đại tiện lẫn máu, loét miệng hoặc dị ứng nổi mề đay,…Tuy nhiên chúng thường không phổ biến như các triệu chứng kể trên. Bạn cần thăm khám để xác định triệu chứng do viêm đại tràng mãn tính hay chứng bệnh tiêu hóa khác để có biện pháp can thiệp phù hợp, phòng bệnh biến chứng.
Nguyên nhân gây viêm đại tràng mãn tính
Viêm đại tràng mãn tính là hệ quả của việc không điều trị kiểm soát tốt viêm đại tràng cấp gây ra. Bên cạnh đó, những yếu tố dưới đây cũng là nguyên nhân khiến viêm đại tràng mãn tính khởi phát, ảnh hưởng đến cuộc sống và sức khỏe của nhiều người:
- Ảnh hưởng của thuốc điều trị: Một số người trong quá trình sử dụng thuốc tân dược điều trị bệnh gặp phải tác dụng phụ gây hại cho hệ tiêu hóa và viêm đại tràng là một trong số đó. Trường hợp lạm dụng thuốc trong thời gian dài có thể khiến bạn bị viêm đại tràng mãn tính. Một số bệnh nhân khác bị tác dụng phụ sau hóa trị, xạ trị khiến đại tràng bị viêm nhiễm từ cấp chuyển sang mãn tính.
- Thiếu máu cục bộ: Tình trạng thiếu máu động mạch khiến đại tràng không được cung cấp đủ dinh dưỡng, năng lượng kéo dài có thể dẫn đến viêm, thậm chí là hoại tử nguy hiểm.
- Chế độ dinh dưỡng kém lành mạnh: Nguyên nhân khiến tình trạng viêm đại tràng cấp tính chuyển sang mãn tính có thể là do người bệnh không ăn uống khoa học. Thường xuyên ăn đồ ăn cay nóng, dầu mỡ, dùng chất kích thích,…khiến hệ tiêu hóa chịu áp lực, nhu động ruột tăng lên quá mức dẫn đến mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tăng chất nhầy thành ruột. Đâu là những yếu tố gián tiếp khiến viêm nhiễm niêm mạc đại tràng ngày càng nghiêm trọng hơn.
- Áp lực, stress: Yếu tố tâm lý có ảnh hưởng khá lớn đến ho
ạt động hệ tiêu hóa và bài tiết. Do đó, người thường xuyên chịu căng thẳng đầu óc sẽ dễ mắc bệnh tiêu hóa, đường ruột hơn những người khác. Trong đó phổ biến là chứng viêm đại tràng cấp và mãn tính.
Ngoài những yếu tố như trên khiến viêm nhiễm từ cấp tính chuyển sáng mãn tính, gây hại cho đại tràng và hệ tiêu hóa, bệnh còn tiến triển nếu cơ thể tiếp tục bị vi khuẩn xâm nhập. Phổ biến là vi khuẩn lỵ, shigella,…ký sinh trùng hoặc nấm từ bên ngoài vào đường ruột. Bên cạnh đó, trường hợp bệnh nhân đã điều trị viêm đại tràng cấp nhưng không hoàn toàn loại bỏ nguyên nhân gây bệnh, một thời gian tổn thương chưa phục hồi tiếp tục khởi phát gây bệnh mãn tính.
Viêm đại tràng mãn tính có chữa được không?
Viêm đại tràng rất khó chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên người mắc viêm đại tràng mãn tính không nên quá bi quan, trên thực tế nếu phát hiện sớm và can thiệp đúng phương pháp bạn vẫn có thể chữa khỏi chứng bệnh này. Mặc dù vậy, để kiểm soát và theo dõi bệnh hiệu quả, người bệnh được yêu cầu tái khám thường xuyên sau điều trị.
Bởi, các tổn thương phục hồi giúp thuyên giảm triệu chứng nhưng có thể chưa hoàn toàn loại bỏ yếu tố gây bệnh ra khỏi cơ thể. Do đó, người bệnh có thể bị tái phát viêm nhiễm bất cứ lúc nào nếu gặp phải điều kiện thuận lợi. Vì thế, trong quá trình điều trị, bệnh nhân tuyệt đối cần tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ. Không tự ý ngưng sử dụng thuốc để tránh các tác dụng phụ và nguy cơ bệnh viêm đại tràng tái phát.
Bên cạnh đó, để kiểm soát bệnh hiệu quả nhất, người bệnh cần kết hợp chăm sóc cơ thể từ thay đổi chế độ dinh dưỡng đến thói quen sinh hoạt hằng ngày. Không chỉ phụ thuộc vào việc điều trị bằng thuốc, người bệnh có ý thức xây dựng thói quen sống lành mạnh sẽ kiểm soát và phòng ngừa các vấn đề khác dưới ảnh hưởng của bệnh lý tiêu hóa, đặc biệt là viêm đại tràng.
Biến chứng nguy hiểm của viêm đại tràng mãn tính
Để bạn đọc hiểu hơn về căn bệnh viêm đại tràng mãn tính, dưới đây là một số biến chứng người bệnh có thể gặp phải trong trường hợp không điều trị hoặc điều trị bằng biện pháp không phù hợp. Nếu không phát hiện xử lý kịp thời, biến chứng viêm đại tràng mãn tính thậm chí có thể đe dọa tính mạng, bạn đọc không nên chủ quan. Cụ thể:
- Xuất huyết đại tràng: Niêm mạc đại tràng có thể bị viêm nhiễm, tổn thương nặng nề nếu người bệnh viêm đại tràng mãn tính không can thiệp điều trị. Vị trí tổn thương lâu ngày bị bào mòn dẫn đến loét, vỡ mạch máu. Xuất huyết đại tràng khá nguy hiểm, có thể kéo theo nhiễm độc.
- Thủng đại tràng: Trong quá trình điều trị bằng thuốc tân dược, việc sử dụng sai thuốc hoặc quá liều có thể ảnh hưởng khiến vết loét trở nên nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, các yếu tố như thói quen ăn uống, sinh hoạt,…có thể tác động làm tổn thương niêm mạc đại tràng nặng nề, gây thủng đại tràng. Tình trạng này cần được cấp cứu ngay nếu không có thể dẫn đến tử vong.
- Ung thư hóa: Viêm đại tràng mãn tính có khả năng chuyển hóa tình ung thư. Theo thống kê có khoảng 20% số bệnh nhân viêm mãn tính gặp phải trường hợp này. Thời gian để tế bào ác tính hình thành và phát triển trong khoảng 7-10 năm.
Vì mức độ nguy hiểm như trên, bạn không nên chủ quan đối với chứng bệnh này. Ngay khi nhận thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường, bạn nên chủ động thăm khám y tế để kịp thời điều trị, phòng tránh các biến chứng không mong muốn.
Chẩn đoán viêm đại tràng mãn tính
Việc chẩn đoán bệnh viêm đại tràng mãn tính có thể sẽ được tiến hành kết hợp với điều tra bệnh sử liên quan đến các vấn đề như đau dạ dày, tiêu chảy, đại tiện ra máu,….Người bệnh sẽ được yêu cầu thực hiện một số phương pháp xét nghiệm như:
- Xét nghiệm máu: Mục đích kiểm tra tình trạng bạch cầu trong cơ thể.
- Xét nghiệm phân: Kiểm tra phân tích mẫu phân của bệnh nhân nhằm xác định có sự tồn tại của vi khuẩn, ký sinh trùng trong đường ruột không.
- Chụp X quang, CT: Thu hình ảnh đại tràng, phát hiện ổ viêm loét, áp xe.
- Nội soi sinh thiết: Kiểm tra mức độ tổn thương, lấy mẫu tế bào sinh thiết xác định yếu tố ung thư.
Sau khi có kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị cho từng bệnh nhân. Với mức độ tổn thương khác nhau sẽ có biện pháp can thiệp khác nhau. Người bệnh nên trao đổi các thắc mắc với bác sĩ chuyên khoa để lựa chọn hướng điều trị phù hợp, an toàn và hiệu quả nhất.
Điều trị bệnh viêm đại tràng mãn tính
Viêm đại tràng khi đã chuyển sang giai đoạn mãn tính rất khó để kiểm soát và điều trị dứt điểm. Dựa vào tình trạng của mỗi người, bác sĩ sẽ cân nhắc áp dụng biện pháp phù hợp. Đ
ể đạt được hiệu quả tốt nhất, người bệnh nên tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa, kết hợp thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt để phòng ngừa biến chứng. Các hướng điều trị như sau:
Sử dụng thuốc điều trị
Kiểm soát bệnh viêm đại tràng mãn tính bằng thuốc tân dược mang lại hiệu quả nhanh chóng. Tuy nhiên, như các bệnh lý khác việc sử dụng thuốc cần đặc biệt thận trọng. Nếu sử dụng quá liều, tự ý dùng thuốc không phù hợp có thể gây ra các tác dụng phục không mong muốn. Không chỉ ảnh hưởng kết quả điều trị mà còn có khả năng khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Do đó, người bệnh chỉ nên dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Không tự ý thay đổi liều dùng hoặc ngưng thuốc khi chưa được bác sĩ chỉ định. Một số thuốc tân dược được kê toa như:
- Aminosalicylate/ Mercilaurine: Thuốc ức chế miễn dịch, dạng này đang được dùng phổ biến hiện nay trong điều trị bệnh viêm đại tràng mãn tính. Tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ để sớm kiểm soát bệnh, đồng thời phòng tránh tác dụng phụ.
- Cyclosporine: Thường được sử dụng cho bệnh nhân không thích ứng với những loại thuốc khác. Trong quá trình sử dụng, người bệnh có thể gặp phải tác dụng phụ. Do đó, loại này thường không được kê toa cho người bệnh dùng trong thời gian dài.
- Infliximab/Adalimumab/ Golomumab: Thuốc ức chế quá trình hoại tử khối u. Cơ chế hoạt động dựa trên một dạng protein được hệ thống miễn dịch trung hòa. Thuốc dùng trong trường hợp người bị viêm đại tràng nặng, không còn đáp ứng điều trị với những dạng thuốc khác.
- Vedolizumab: Hiện nay loại thuốc này được chính thức đưa vào phác đồ điều trị viêm loét đại tràng, đặc biệt là trường hợp người bệnh không còn đáp ứng điều trị bằng các dạng thuốc khác. Thuốc hoạt động tương tự như thuốc chống viêm, bởi cơ chế hoạt động ngăn chặn các tế bào gây viêm trong cơ thể.
Ngoài các thuốc kể trên, tùy theo tình trạng của từng người, bác sĩ có thể chỉ định kết hợp thêm các thuốc bổ trợ khác nhằm kiểm soát tốt hơn triệu chứng viêm đại tràng. Tuy nhiên, người bệnh không nên tự ý dùng, thay vào đó cần tham vấn trước ý kiến của bác sĩ chuyên khoa. Một số nhóm thuốc như:
- Thuốc kháng sinh: Dành cho người viêm đại tràng mãn tính kèm theo sốt. Thuốc có tác dụng ngăn ngừa và kiểm soát triệu chứng nhiễm trùng.
- Thuốc chống tiêu chảy: Bác sĩ sẽ chỉ định dạng thuốc cho từng trường hợp cụ thể.
- Thuốc giảm đau: Phù hợp cho người bệnh bị viêm nhiễm gây ra những cơn đau nhẹ. Người bệnh được khuyến cáo không lạm dụng thuốc này, bởi nó có thể khiến triệu chứng viêm trở nên nghiêm trọng hơn.
- Bổ sung sắt: Viên uống bổ sung sắt được dùng cho trường hợp bệnh nhân bị chảy máu do viêm đại tràng mãn tính. Ngoài ra, việc bổ sung duy trì chất này cũng được khuyến khích nhằm kiểm soát quá trình tái tạo hồng cầu, bạch cầu trong cơ thể.
Người bệnh hãy tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ để sớm thu được kết quả điều trị tốt nhất. Đồng thời phòng tránh được nhiều rủi ro gặp tác dụng phụ trong quá trình điều trị bằng thuốc tân dược.
Giảm viêm bằng thuốc dân gian
Ngoài sử dụng thuốc Tây y, người bị viêm đại tràng mãn tính cũng có thể chọn cách kiểm soát bệnh thông qua các bài thuốc dân gian. Với nguyên liệu dễ tìm, không chỉ giúp bạn tiết kiệm chi phí điều trị mà còn khá an toàn và lành tính. Mặc dù vậy, phương pháp dân gian thực tế chỉ áp dụng hiệu quả trong trường hợp viêm nhiễm nhẹ, người bệnh cũng cần kết hợp thăm khám y tế định kỳ để theo dõi diễn biến của bệnh. Tham khảo mẹo chữa như:
Dùng lá ổi: Được dùng nhiều trong điều trị chứng đầy hơi, khó tiêu, tiêu chảy,…do có vị chát tự nhiên. Ngoài ra trong lá ổi còn chứa nhiều dưỡng chất tốt cho hệ tiêu hóa, giúp phục hồi vết thương mau chóng hơn. Cách dùng nước lá ổi chữa viêm đại tràng mãn tính đơn giản như sau:
- Hái một nắm lá ổi non, rửa sạch sau đó cho vào nồi nấu với 1/2 lít nước lọc.
- Đến khi thấy nước thuốc cạn lại còn khoảng 300ml thì tắt bếp, chắt thuốc ra chén chia thành nhiều lần uống trong ngày.
- Do vị chát hơi khó uống nên bạn cần kiên trì áp dụng, triệu chứng sẽ được kiểm soát từ từ.
Dùng nha đam: Nha đam có tính mát, giúp thanh nhiệt thải độc cho cơ thể. Sử dụng nha đam chữa viêm đại tràng vốn là mẹo chữa được nhiều người áp dụng. Bạn có thể chế biến nha đam thành nước uống hoặc nấu chè với đường phèn thanh mát. Ngoài ra, bạn có thể trộn nha đam xay với mật ong để ăn mỗi ngày, bảo quản trong lọ thủy tinh có nắp đậy trong ngăn mát tủ lạnh, để sử dụng lâu hơn.
Ngoài hai nguyên liệu thiên nhiên kể trên, người bệnh có thể dùng củ nghệ vàng, gừng, lá trà xanh,…nấu nước uống giảm viêm đại trà
ng. Chúng là những thảo dược được dùng nhiều trong việc kiểm soát bệnh lý về tiêu hóa, giúp giảm đau và kháng viêm hữu hiệu.
Phẫu thuật can thiệp
Trước tình trạng viêm đại tràng mãn tính biến chứng nghiêm trọng hơn, không áp dụng điều trị bằng nội khoa, bác sĩ sẽ cân nhắc phẫu thuật điều trị cho người bệnh. Phương pháp này thường áp dụng trong trường hợp nghi nhờ bệnh nhân đang mắc ung thư, xuất hiện biến chứng. Bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật cắt bỏ trực tràng và thông ruột cho người bệnh hoặc cắt toàn bổ trực tràng và tạo một lỗ hậu môn nhân tạo.
Phòng ngừa viêm đại tràng mãn tính biến chứng
Viêm đại tràng mãn tính có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, kéo dài ảnh hưởng đến đời sống và sức khỏe của người bệnh. Trường hợp biến chứng, viêm đại tràng có thể gây xuất huyết, thủng hoặc chuyển hóa thành ung thư nguy hiểm tính mạng người bệnh. Do đó, bạn nên chủ động trong việc điều trị, phòng ngừa bệnh viêm đại tràng cấp tính chuyển sang mãn tính, cũng như phòng nguy cơ viêm mãn tính biến chứng. Một số vấn đề cần lưu ý như sau:
- Bổ sung cho cơ thể đầy đủ dinh dưỡng, lựa chọn thực phẩm sạch, không lẫn phân thuốc, nguồn nước sử dụng hàng ngày hợp vệ sinh. Chế biến sạch sẽ, ăn chín uống sôi nhằm đảm bảo không khiến đại tràng tiếp nhận thêm hại khuẩn.
- Ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, ít chất béo, mỗi ngày có thể chia bữa ăn thành nhiều bữa giúp việc tiêu hóa được tốt hơn, giảm áp lực cho đại tràng. Tuy nhiên trường hợp người bệnh tiêu chảy nặng cần hạn chế các thực phẩm quá nhiều chất xơ để tránh làm tổn thương thành ruột.
- Bổ sung hoa quả tươi chứa vitamin, khoáng chất tốt cho hệ tiêu hóa, tránh một số trái cây quá chua như chanh, bưởi,…Hạn chế sử dụng món ăn chế biến nhiều dầu mỡ, đồ ăn chế biến sẵn, món quá cay, quá nóng,…
- Tránh sử dụng rượu bia, thuốc lá, chất kích thích ảnh hưởng đến bệnh viêm đại tràng.
- Hạn chế căng thẳng, áp lực, nên sắp xếp thời gian nghỉ ngơi, thư giãn để hoạt động tiêu hóa dễ ra trơn tru hơn.
- Nếu sử dụng thuốc hãy tuân thủ nghiêm ngặt theo hướng dẫn. Tránh sử dụng thuốc tùy tiện hoặc thay đổi liều dùng. Ngoài ra, người bệnh nên tái khám định kỳ để theo dõi diễn biến phục hồi niêm mạc đường tiêu hóa.
- Tập thể dục, xây dựng lối sống lành mạnh để cơ thể sớm hồi phục, cải thiện chức năng tiêu hóa.
Viêm đại tràng mãn tính nếu được phát hiện và điều trị với phương pháp phù hợp có khả năng chữa khỏi. Tuy nhiên do diễn biến âm thầm, khó kiểm soát nên nhiều người không phát hiện sớm. Chính vì thế, bạn nên chủ động gặp bác sĩ nếu nhận thấy cơ thể có biểu hiện bất thường, nhất là cơn đau bụng âm ỉ, đại tiện rối loạn, cân nặng sụt giảm không rõ nguyên do,…
Có thể bạn quan tâm:
- Viêm đại tràng có nên uống mật ong? Giải đáp từ chuyên gia
- Cách chữa viêm đại tràng bằng nghệ và lưu ý cần biết
- Chữa viêm đại tràng bằng mật lợn: Bài thuốc dân gian cực hay
- Chữa viêm đại tràng bằng vừng đen (mè đen) có thực sự tốt?
Xem thêm: Viêm gân vai vôi hóa