Đầy hơi chướng bụng là tình trạng thường gặp ở nhiều người. Nguyên nhân có thể xuất phát từ chế độ ăn uống không hợp lý, thói quen sinh hoạt không đều độ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, không thể loại trừ khả năng đầy hơi chướng bụng là triệu chứng của các bệnh lý, cần sớm phát hiện và điều trị để phòng tránh rủi ro.
Nguyên nhân gây đầy hơi chướng bụng
Đầy hơi chướng bụng là tình trạng khoang bụng bị đầy hơi, mở rộng, thường xảy sau bữa ăn. Đa số trường hợp đều liên quan đến các vấn đề dạ dày, đường tiêu hóa hoặc cấu trúc bụng. Hiện tượng này mặc dù không được xếp vào tình trạng bệnh, tuy nhiên đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề tiềm ẩn.
Có nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng đầy hơi chướng bụng. Chẳng hạn như chế độ ăn uống, do thói quen sinh hoạt, tác dụng phụ của thuốc hoặc yếu tố bệnh lý ảnh hưởng. Cụ thể:
Do chế độ ăn uống
Thói quen ăn uống không lành mạnh, dung nạp thức ăn không tốt cho sức khỏe là nguyên nhân gây ra các vấn đề về hệ tiêu hóa, trong đó có hiện tượng chướng bụng đầy hơi. Những người có thói quen dưới đây thường dễ gặp phải tình trạng này, cụ thể như:
- Ăn nhiều đồ ăn khó tiêu, dễ sinh khí như đồ ăn nhiều dầu mỡ, chiên xào, thức ăn nhanh, đồ ăn lên men,…
- Thường xuyên uống rượu bia hoặc các loại đồ uống chứa cồn, ga và chất kích thích.
- Ăn nhanh vội vàng, bỏ bữa, không tập trung khi ăn,…cũng là những thói quen xấu ảnh hưởng hoạt động tiêu hóa.
Đây có thể nói là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nhiều vấn đề tiêu hóa. Tình trạng chướng bụng đầy hơi khó chịu có thể xuất hiện sau khi ăn. Để khắc phục, bạn có thể điều chỉnh chế độ ăn uống sao cho hợp lý, hạn chế những thực phẩm, món ăn không tốt cho hệ tiêu hóa.
Do chế độ sinh hoạt
Không chỉ thói quen ăn uống không khoa học, người có chế độ sinh hoạt không đều độ cũng thường gặp các vấn đề về tiêu hóa, trong đó có hiện tượng đầy hơi chướng bụng. Chẳng hạn như thói quen thức khuya, ngủ không đủ giấc, nằm ngay sau khi ăn,…có thể gây rối loạn tiêu hóa. Lúc này, thức ăn không được tiêu hóa hết tồn đọng lại trong dạ dày dẫn đến hiện tượng bụng chướng khó chịu.
Bên cạnh đó, tình trạng chướng bụng đầy hơi có thể là do ảnh hưởng của tâm lý. Người thường xuyên chịu áp lực, stress trong thời gian dài dễ gặp nhiều vấn đề về tiêu hóa. Trong đó, không thể không kể đến hiện tượng ăn không tiêu, chướng bụng đầy hơi khó chịu sau bữa ăn.
Do tác dụng phụ của thuốc
Ngoài các nguyên nhân kể trên, tình trạng đầy hơi chướng bụng có thể xuất hiện do tác động của một số loại thuốc tân dược. Trong đó, các dạng như thuốc giảm đau, kháng sinh, kháng viêm, thuốc chữa bệnh tiêu đường, huyết áp hoặc thuốc ngừa thai,…có thể gây ra một số tác dụng phụ cho người bệnh trong thời gian sử dụng.
Do bệnh lý tiêu hóa
Bên cạnh đó, hiện tượng đầy hơi chướng bụng còn có khả năng là triệu chứng của các bệnh lý về tiêu hóa. Chẳng hạn như:
- Hội chứng ruột kích thích: Bệnh khởi phát khi các cơ trong ruột bị chuột rút co thắt đột ngột, gây ra những cơn đau. Mặc dù đây là dạng bệnh lý tiêu hóa lành tính, tuy nhiên một số triệu chứng của bệnh có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe của người bệnh. Ngoài chướng bụng, đầy hơi khó tiêu, người bệnh lúc này còn kèm theo các triệu chứng khác như đại tiện nhiều lần, đau bụng âm ỉ, đau sau khi ăn,…
- Bệnh trào ngược dạ dày: Tình trạng thức ăn tồn đọng trong dạ dày không được tiêu hóa hết không chỉ khiến bụng chướng to, tức căng khó chịu mà lâu dần còn sinh khí, lên men gây trào ngược dạ dày. Đây là bệnh lý tiêu hóa phổ biến, do đó khi nhận thấy bụng chướng, đầy hơi kèm theo ợ chua, đau thượng vị, đắng miệng, buồn nôn,…bạn nên thăm khám để điều trị sớm.
- Viêm loét dạ dày: Đây là một trong những hệ lụy do trào ngược dạ dày thực quản lâu ngày gây ra. Lúc này, dạ dày xuất hiện các vết loét lớn, khiến người bệnh gặp nhiều triệu chứng khó chịu. Không chỉ chướng bụng, người bệnh còn ợ hơi, đau bụng âm ỉ, nóng rát thượng vị, đại tiện rối loạn, cân nặng sụt giảm bất thường,…
- Bệnh viêm đại tràng: Đây cũng là một trong số bệnh lý hệ tiêu hóa có thể ảnh hưởng gây chướng bụng đầy hơi. Người bệnh còn có các triệu chứng khác như tiêu chảy, giảm cân đột ngột,…Viêm loét đại tràng hiện nay chưa có cách điều trị dứt điểm, bên cạnh đó còn có nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Do đó, người bệnh n
ên chủ động thăm khám sớm.
Trên đây là một số bệnh lý tiêu hóa có thể là tác nhân khiến bạn bị đầy hơi chướng bụng khó chịu sau khi ăn. Tuy nhiên chúng không phải là tất cả, còn rất nhiều bệnh về hệ tiêu hóa khác đều có thể gây ra triệu chứng này. Chính vì thế, bạn không nên chủ quan, thay vào đó hãy đến bệnh viện thăm khám và điều trị sớm.
Do bệnh lý khác
Bên cạnh bệnh về dạ dày, đường tiêu hóa gây đầy hơi chướng bụng, một số bệnh lý khác cũng là tác nhân gây nên vấn đề này. Chẳng hạn như:
- Bệnh phụ khoa: U xơ tử cung, u nang buồng trứng,…ở nữ giới là những nguyên nhân khiến cho bụng của chị em phụ nữ thường xuyên chướng to, có cảm giác đầy hơi, tức tối khó chịu. Các khối u phát triển âm thầm, khi kích thước lớn hơn nằm chèn ép lên các cơ quan khác. Ngoài triệu chứng chướng bụng bất thường, một số triệu chứng đi kèm khác như đau bụng dưới, táo bón, đi tiểu thường xuyên, đau mỏi lưng, hông,…
- Bệnh tiểu đường: Đây cũng là bệnh lý gây đầy hơi chướng bụng có mức độ nguy hiểm cao. Bệnh lý phát triển âm thầm nhưng lại có biến chứng nặng nề nếu không được phát hiện điều trị sớm.
- Bệnh sỏi mật: Túi mật hình thành những viên sỏi bất thường dưới ảnh hưởng của tình trạng mất cân bằng cholesterol trong cơ thể. Khi kích thước sỏi lớn dần, chúng nằm chèn ép lên ống dẫn mật. Điều này là nguyên nhân khiến bệnh nhân thường xuyên có cảm giác chướng bụng đầy hơi dữ dội, da và mắt ngả vàng, thân nhiệt tăng cao.
- Bệnh sỏi thận: Sỏi đường tiết niệu có thể là nguyên nhân khiến bụng của bạn bị chướng to, đau dữ dội. Nếu quan sát thấy nước tiểu có biểu hiện lạ, kèm theo tình trạng chướng bụng, buồn nôn, sốt, ớn lạnh xảy ra thường xuyên, bạn nên chủ động đến gặp bác sĩ.
Để phòng ngừa các nguy cơ gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe, khi nhận thấy bụng đầy hơi, chướng to trong thời gian dài hoặc xuất hiện thường xuyên, bạn nên thăm khám sớm. Bởi, không thể loại trừ nguyên nhân gây ra tình trạng này là bệnh lý nguy hiểm, tuyệt đối bạn không nên chủ quan.
Triệu chứng đầy hơi chướng bụng
Bạn có thể dễ dàng nhận biết những biểu hiện bất thường của cơ thể khi bị đầy hơi chướng bụng. Triệu chứng thường xuất hiện sau khi ăn no. Tình trạng này có thể là dấu hiệu cảnh báo cho việc hệ tiêu hóa đang bị rối loạn chức năng, hoạt động kém, cần được điều chỉnh khắc phục. Bạn nên theo dõi và thăm khám sớm nếu nhận thấy các biểu hiện sau đây xuất hiện thường xuyên:
- Chướng bụng: Biểu hiện thường gặp ở nhiều người. Bụng luôn trong trạng thái căng tức, ấm ách khó chịu, đặc biệt là ở khu vực thượng vị. Tình trạng này có thể xảy ra khi bạn ăn no hoặc kể cả khi bụng đói. Nếu không khắc phục sớm, chướng bụng kéo dài có nguy cơ dẫn đến đau bao tử, buồn nôn, nôn.
- Ợ hơi: Ngoài bụng chướng to, tình trạng đầy bụng khiến cho bạn thường xuyên bị ợ hơi. Bên cạnh đó, bạn còn gặp các triệu chứng khác kèm theo ợ hơi như đau tức ngực, khó thở, nóng rát cổ họng, khó nuốt,…
- Chán ăn: Đầy hơi chướng bụng khiến bạn không có cảm giác đói bụng, dẫn đến việc chán ăn, bỏ bữa. Tuy nhiên, tình trạng này nếu kéo dài có thể gây suy nhược vì cơ thể không được cung cấp đủ dinh dưỡng. Lâu dần, bạn có thể bị sút cân, ốm yếu, người hay mệt mỏi,…
- Sôi bụng, khó thở: Chướng bụng đầy hơi kèm theo hiện tượng sôi bụng, khó thở. Nguyên nhân do ảnh hưởng của tình trạng rối loạn tiêu hóa ảnh hưởng đến dây thần kinh. Lúc này bạn còn nhận thấy cơ thể bồn chồn, hay lo lắng.
Thông thường, tình trạng đầy hơi chướng bụng kèm theo triệu chứng xuất hiện bất chợt và không kéo dài. Tuy nhiên, trường hợp bạn mắc các bệnh lý nguy hiểm, lâu dần phải đối mặt với các triệu chứng nặng nề hơn. Do đó, bạn nên chủ động đến gặp bác sĩ để kiểm tra, điều trị khi các triệu chứng kể trên lặp lại thường xuyên hoặc kéo dài không khỏi.
Đầy hơi chướng bụng có nguy hiểm không?
Nhiều người cho rằng tình trạng đầy hơi chướng bụng chỉ là vấn đề tiêu hóa bình thường, có thể tự khỏi sau khi thức ăn tiêu hóa hết. Thế nhưng, như đã đề cập, tình trạng này có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề bất thường khác của sức khỏe. Trường hợp không sớm tìm hiểu nguyên nhân và điều trị, bạn có thể phải đối mặt với nhiều nguy cơ, chẳng hạn:
- Đầy hơi chướng bụng kéo dài khiến viêm nhiễm hang vị, viêm thực quản hoặc ung thư hóa cực kỳ nguy hiểm.
- Nguy cơ gây thủng dạ dày, xuất huyết dạ dày do tổn thương niêm mạc không được điều trị. Ngoài ra, bạn còn có nguy cơ mắc bệnh đại tràng, viêm loét dẫn đến ung thư.
- Tình trạng chướng bụng, trào ngược lâu ngày làm nhiễm trùng thực quản, nguy cơ ung thư cao,…Và nhiều biến chứng tiêu hóa, sức khỏe nguy hại khác.
Tình trạng đầy hơi chướng bụng ở thể nhẹ có thể khỏi sau vài ngày mà không cần can thiệp điều trị quá chuyên sâu. Tuy nhiên, trường hợp bạn đang mắc bệnh lý nào đó, không thăm khám và điều trị lâu dần khiến bệnh trở nên nặng nề, nguy cơ biến chứng khó tránh khỏi.
Ở trường hợp nhẹ, bạn có thể điều chỉnh thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống hàng ngày để cải thiện tình trạng đầy hơi chướng bụng khó chịu. Ngược lại, nếu nhận thấy ngoài triệu chứng này còn kèm theo các biểu hiện bất thường khác, bạn nên đến bệnh viện để thăm khám, chẩn đoán cụ thể hơn. Điều trị sớm theo phác đồ của bác sĩ phòng tránh rủi ro nguy hại sức khỏe và tính mạng.
Cách xử lý đầy hơi chướng bụng hiệu quả
Khi nhận thấy cơ thể có biểu hiện đầy hơi chướng bụng, bạn nên tìm hiểu nguyên nhân và xử lý sớm, tránh các tình huống không mong muốn gây hại sức khỏe. Như đã đề cập, trường hợp nhẹ, bạn có thể xử lý bằng cách điều chỉnh thói quen sinh hoạt và ăn uống. Trường hợp cần thiết, bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn điều trị theo hướng chuyên sâu hơn. Dưới đây là các hướng khắc phục thường được áp dụng:
Điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt
Chế độ ăn uống, sinh hoạt là nguyên nhân hàng đầu gây ra các vấn đề về tiêu hóa. Do đó, để cải thiện chứng đầy hơi chướng bụng, trước hết bạn nên điều chỉnh thói quen ăn uống và sinh hoạt. Một số lưu ý như:
- Bổ sung thực phẩm dinh dưỡng, ăn nhiều rau và trái cây giúp cải thiện hệ tiêu hóa. Tránh ăn nhiều đồ ăn dầu mỡ, cay nóng, hạn chế ăn thức ăn chế biến sẵn, thức ăn nhanh. Ưu tiên tự chế biến tại nhà, ăn món dễ tiêu hóa, ít gia vị để bảo vệ sức khỏe.
- Ăn chậm nhai kỹ, chia nhỏ bữa ăn, không ăn quá no trong một lần ăn, bổ sung men vi sinh từ các thực phẩm tốt.
- Tránh lạm dụng rượu bia, không hút thuốc lá, hạn chế sử dụng đồ uống chứa ga, cồn hoặc các chất kích thích gây hại cho sức khỏe.
- Ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng, áp lực, giữ tinh thần thoải mái, lạc quan. Sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý.
- Tập thể dục, vận động cơ thể giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Tránh nằm ngay sau khi ăn, tuy nhiên cũng không nên vận động mạnh, nên nghỉ ngơi 20-30 phút, đi bộ nhẹ nhàng để dạ dày tiêu hóa thức ăn.
Dùng mẹo chữa dân gian tại nhà
Bên cạnh thay đổi thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống hàng ngày, bạn có thể áp dụng một vài mẹo chữa sau đây để cải thiện chứng đầy hơi chướng bụng khó chịu:
- Chườm nóng: Biện pháp đơn giản, dễ thực hiện, không chỉ giúp giảm cảm giác khó chịu do chướng bụng, đầy hơi, chườm nóng còn kích thích tiêu hóa. Bạn có thể dùng túi chườm nóng hoặc dùng khăn bông thấm nước nóng và vắt khô, trực tiếp áp lên bụng.
- Massage bụng: Đầy hơi chướng bụng khó chịu có thể được xoa dịu nhanh chóng thông qua một số động tác massage nhẹ nhàng. Bạn dùng tay xoa bụng theo chiều kim đồng hồ, hoặc kết hợp dùng một ít tinh dầu để giảm đau, kích thích tiêu hóa.
- Dùng trà gừng: Gừng có tính ấm, giúp giảm buồn nôn, ợ hơi, hỗ trợ hoạt động tiêu hóa. Ngoài ra, các chất trong củ gừng còn giúp diệt khuẩn, kháng viêm, sát trùng vết thương niêm mạc dạ dày. Do đó, nhiều người dùng củ gừng để điều trị các bệnh tiêu hóa tại nhà. Bạn sử dụng gừng tươi, rửa sạch sau đó thái thành nhiều lát mỏng. Hãm vài lát gừng với nước sôi như hãm trà, uống khi bụng chướng đầy hơi khó chịu.
- Trà hoa cúc mật ong: Ngoài sử dụng trà gừng, bạn cũng có thể uống trà hoa cúc mật ong hàng ngày để cải thiện hệ tiêu hóa. Bên cạnh giúp giảm đầy hơi, trà hoa cúc còn có tác dụng an thần, giúp bạn ngủ ngon và sâu giấc hơn, đồng thời còn chống viêm, tiêu sưng và làm dịu niêm mạc dạ dày,…Uống mỗi ngày một tách trà hoa cúc pha mật ong cải thiện sức khỏe toàn diện.
Đây là một số mẹo chữa đầy hơi chướng bụng tại nhà trường hợp bệnh nhẹ. Nếu bạn nhận thấy cơ thể kèm theo nhiều triệu chứng bất thường khác, bạn nên kết hợp thăm khám y tế để tìm hiểu nguyên nhân và can thiệp điều trị bằng biện pháp chuyên sâu hơn.
Sử dụng thuốc
Trường hợp tình trạng đầy hơi chướng bụng do bệnh lý tiêu hóa, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh sử dụng một số loại thuốc tân dược để điều trị. Các loại thường dùng như:
- Nhóm thuốc kháng axit, ức chế axit dạ dày: Thành phần của thuốc chủ yếu là nhôm, photphat. Chúng có công dụng cải thiện tình trạng khó tiêu, đầy hơi và ngăn sản sinh axit dạ dày dư thừa,…qua cơ chế trung hòa dịch vị. Bên cạnh đó, thuốc còn mang lại hiệu quả giảm tức ngực, đau thượng vị, ợ chua, ợ hơi,…khi bạn gặp tình trạng đầy bụng khó tiêu.
- Nhóm thuốc kháng H2: Thuốc có tác dụng điều tiết axit dạ dày, tránh hiện tượng sản xuất dư thừa gây bệnh tiêu hóa.
- Nhóm thuốc ức chế bơm proton: Thuốc có thành phần giúp ức chế quá trình bơm proton, giảm tiết axit và kiểm soát chứng trào ngược dạ dày kèm ợ chua, tức bụng đầy hơi khó chịu.
- Nhóm thuốc ổn định co bóp dạ dày: Kiểm soát tốc độ co bóp của dạ dày, cải thiện triệu chứng khó tiêu, ổn định hoạt động tiêu hóa.
- Nhóm thuốc kích thích tiêu hóa, men tiêu hóa: Kích tích quá trình tiết dịch vị, ổn định hoạt động tiêu hóa, bổ sung men vi sinh giúp đường ruột phục hồi chức năng.
Sử dụng thuốc theo phác đồ của bác sĩ, không tự ý dùng thuốc hoặc kết hợp thuốc bừa bãi. Bởi thuốc tân dược có tác dụng nhanh nhưng nguy cơ gây tác dụng phụ khá cao. Do đó, bạn đọc trước khi dùng thuốc nên thăm khám và nhờ bác sĩ tư vấn điều trị để đảm bảo an toàn sức khỏe.
Đầy hơi chướng bụng là tình trạng thường gặp ở nhiều người. Nguyên nhân do nhiều yếu tố bên ngoài lẫn bên trong cơ thể tác động gây ra. Trường hợp nhẹ, bạn có thể điều chỉnh thói quen ăn uống và sinh hoạt để khắc phục. Tuy nhiên, đối với tình trạng đầy hơi chướng bụng bệnh lý, bạn nên thăm khám và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Có thể bạn quan tâm:
- 10+ Mẹo chữa trào ngược dạ dày thực quản tại nhà nhanh chóng
- 16 Cách chữa đau dạ dày tại nhà nhanh nhất, giảm đau cấp tốc
- 9 loại thuốc đau dạ dày dạng sữa tốt nhất được dùng phổ biến
- Top 10 Thuốc trị trào ngược dạ dày tốt nhất, phổ biến hiện nay
Xem thêm: Viêm xoang sàng là bệnh gì? Có nguy hiểm không? Cách điều trị