Site icon Ung thư & Sức khỏe: Kiến thức chăm sóc điều trị bệnh nhân ung thư !

Mất ngủ kinh niên: Nguyên nhân và cách điều trị

Mất ngủ kinh niên (mất ngủ mãn tính) là hiện tượng khó ngủ, ngủ chập chờn, không ngon giấc, tỉnh dậy nhiều lần giữa đêm… diễn ra liên tục trong thời gian dài, ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh mất ngủ kinh niên và cách điều trị hiệu quả.

Bệnh mất ngủ kinh niên là gì?

Giấc ngủ có vai trò đặc biệt quan trọng, giúp não bộ được nghỉ ngơi, thư giãn hoàn toàn sau một ngày làm việc căng thẳng và khôi phục sức khỏe, tái tạo năng lượng cho ngày mới. Một giấc ngủ tiêu chuẩn có thời gian kéo dài từ 6 – 9 tiếng với hai giai đoạn nối tiếp nhau là ngủ nông và ngủ sâu.

Trong giai đoạn ngủ sâu (chiếm ¾ thời lượng giấc ngủ) cơ thể sẽ tự động tiết ra một lượng hormone giúp phục hồi các tế bào bị tổn thương, tăng cường hệ miễn dịch. Vì vậy chỉ cần ngủ đảm bảo giấc 6 tiếng mỗi ngày, bạn cũng có thể cảm thấy tinh thần sảng khoái, tỉnh táo. Ngược lại, nếu thời gian giấc ngủ sâu bị rút ngắn, cơ thể sẽ có cảm giác mệt mỏi khi thức giấc, dễ giật mình và hay mộng mị được xem là gặp tình trạng mất ngủ.

Mất ngủ kinh niên là nỗi ám ảnh của nhiều người

Vì vậy có thể hiểu đơn giản, mất ngủ kinh niên là một dạng rối loạn giấc ngủ đặc trưng diễn ra trong thời gian dài do không đảm bảo cả về chất và lượng của giấc ngủ. Điều này khiến các cơ quan trong cơ thể không được nghỉ ngơi, phục hồi. Mất ngủ kinh niên không chỉ làm ảnh hưởng tới trí nhớ, khả năng tập trung, tinh thần… mà còn gây suy giảm hệ miễn dịch và là nguyên nhân gia tăng các bệnh về thần kinh.

Mất ngủ kinh niên có nguy hiểm không?

Vì nhiều nguyên nhân khác nhau, nhiều người gặp khó khăn trong việc ngủ sâu giấc gây tình trạng mất ngủ kinh niên, ảnh hưởng tới sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày.

Nếu tình trạng mất ngủ kéo dài, giấc ngủ ở giai đoạn sâu ngắn thì cơ thể không đảm bảo thời gian nghỉ ngơi, phục hồi, suy giảm khả năng tiếp nhận.

Các chuyên gia về sức khỏe đã nghiên cứu và đưa ra khẳng định chỉ cần một giấc ngủ sâu trong thời gian ngắn cũng có thể thúc đẩy hiệu suất công việc tốt hơn.

Mất ngủ kinh niên sẽ gây ra trạng thái mệt mỏi, căng thẳng, stress và lo âu. Điều này khiến cơ thể rơi vào trạng thái trì trệ, vận động kém và không tiêu hao calo, dễ tăng cân mất kiểm soát.

Thiếu ngủ, ngủ không sâu, hay mộng mị khiến các hormone có sự phân bổ và điều tiết không đều, ảnh hưởng hoạt động của tim mạch. Vì vậy thiếu ngủ thường xuyên trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và rối loạn huyết áp ở người cao tuổi.

Bệnh mất ngủ kinh niên xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau

Bởi chất lượng giấc ngủ bị ảnh hưởng, thời gian ngủ không đủ sẽ gây tác động xấu tới việc điều chỉnh tâm trạng, dễ mệt mỏi, cáu gắt và lo âu… Đây đều là những biểu hiện phổ biến của bệnh trầm cảm.

Hormone Melatonin sản xuất không theo cơ chế ở những người bị mất ngủ kinh niên, tạo điều kiện cho các khối u sinh trưởng, thậm chí phát triển thành bệnh ung thư vú (theo nghiên cứu của Đại học Harvard – Mỹ năm 2008)

Dấu hiệu của bệnh mất ngủ kinh niên

Những người bị mất ngủ kinh niên thường có thời gian rối loạn giấc ngủ kéo dài trong một tháng hoặc lâu hơn với các biểu hiện dễ nhận biết như sau:

Nguyên nhân bệnh mất ngủ kinh niên

Theo các chuyên gia, mất ngủ thường phổ biến ở người già và không có nguyên nhân xác định. Mất ngủ có thể xuất phát từ căng thẳng trong cuộc sống hoặc do lối sống thay đổi, tác dụng phụ của thuốc… Có thể tạm chia nguyên nhân gây ra tình trạng mất ngủ thành hai nhóm chính là chủ quan và khách quan.

Thói quen sinh hoạt

Những yếu tố thuộc về bản thân người bệnh có thể gây hiện tượng mất ngủ như: thói quen sinh hoạt không khoa học, ngủ ngày quá nhiều, quen thức khuya, thường xuyên sử dụng các chất kích thích (bia, rượu, trà, cà phê…), stress vì công việc, cuộc sống…

Nguyên nhân mất ngủ kinh niên do bệnh lý

Các bệnh lý phổ biến cũng có thể gây ra tình trạng đau nhức, khó chịu ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ như: đau dạ dày, tiêu hóa kém, tiết niệu… Đặc biệt, theo nhiều nghiên cứu, một trong những nguyên nhân chính gây mất ngủ kinh niên là thiểu năng tuần hoàn não (thường xảy ra ở người già, phụ nữ tiền mãn kinh, phụ nữ mang thai thiếu máu).

Hiểu một cách đơn giản, thiểu năng tuần hoàn não tức là suy giảm lưu thông máu lên não, khiến lượng oxy cung cấp cho não không đủ. Biểu hiện của việc mất ngủ do thiếu máu não là khó đi vào giấc ngủ ngủ, ngủ không sâu, trằn trọc, tỉnh dậy mệt mỏi, khó tập trung, suy giảm trí nhớ…. Ngoài ra, người bệnh bị mất ngủ do nguyên nhân này còn có các triệu chứng cơ bản của việc thiếu máu như hoa mắt, chóng mặt, ù tai, đau cứng cổ, đau tê bì tay chân…

Mất ngủ cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm

Mất ngủ do tuổi tác

Quá trình lão hóa do tuổi tác khiến chất lượng giấc ngủ của người lớn tuổi bị suy giảm. Vì vậy, đối tượng bị mất ngủ kinh niên thường gặp nhất là ở người già. Sự thay đổi nội tiết theo độ tuổi (tiền mãn kinh, mãn kinh, dậy thì) cũng là nguyên nhân khiến nhiều người bị khoa ngủ, mất ngủ. Với sự thay đổi của cuộc sống hiện đại, mất ngủ ở người trẻ cũng rất phổ biến.

Các nguyên nhân khác

Bên cạnh yếu tố chủ quan, mất ngủ cũng có thể xuất phát từ những yếu tố bên ngoài như tiếng ồn lớn, ánh sáng quá mạnh, hương liệu mùi nồng…

Mất ngủ kinh niên phải làm sao?

Mất ngủ kinh niên là một trong những bệnh lý phổ biến trong cuộc sống hiện đại nhưng rất khó điều trị dứt điểm. Vì vậy người bệnh nên kết hợp nhiều biện pháp điều trị và thay đổi thói quen sinh hoạt lành mạnh.

Trị mất ngủ kinh niên bằng Tây y

Tây y là phương pháp phổ biến thường được các bệnh nhân tìm đến đầu tiên khi điều trị căn bệnh mất ngủ. Để giúp bệnh nhân khắc phục tình trạng mất ngủ, các bác sĩ có thể kê đơn một số loại thuốc như:

Đây là một dạng thuốc an thần được sử dụng rất phổ biến có công dụng gây ngủ, giảm căng thẳng thần kinh, giãn cơ. Tuy nhiên loại thuốc này cần được sử dụng thận trọng, bởi có thể gây nhiều tác dụng phụ nguy hiểm như lú lẫn, hay quên, hạn chế khả năng vận động. Thuốc có chiều hướng gây tăng liều và lệ thuộc, nếu sử dụng lâu dài có thể dẫn tới suy giảm thần kinh.

Zolpidem, Eszopiclone, Zaleplon. Đây là những loại thuốc thế hệ mới, có công dụng gây ngủ, chống co giật, an thần. Mặc dù tác dụng phụ được kiểm soát hơn song vẫn dễ gây lệ thuộc và ảnh hưởng tới thần kinh nếu dùng quá liều.

Nhìn chung các loại thuốc chữa mất ngủ bằng Tây y đều tiềm ẩn nguy cơ tác dụng phụ và tình trạng tăng liều, lệ thuộc. Do đó bệnh nhân bắt buộc phải tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ dẫn của bác sĩ, không tự ý sử dụng để tránh những hệ lụy nguy hiểm cho sức khỏe.

Trị mất ngủ kinh niên bằng phương pháp dân gian

Nhiều bệnh nhân cũng thường tìm đến các biện pháp dân gia
n để điều trị chứng mất ngủ. Các phương pháp này nhìn chung an toàn hơn, nhưng hiệu quả không thực sự cao và chỉ phù hợp với trường hợp mất ngủ nhẹ. Một số phương pháp phổ biến như:

Chữa mất ngủ bằng tâm sen: Tâm sen là vị thuốc an thần, ngủ ngon được sử dụng trong hầu hết các bài thuốc mất ngủ dân gian và Đông y. Tim sen có vị đắng, vị thơm có tác dụng an thần và gây ngủ tự nhiên. Cách sử dụng tâm sen trị mất ngủ như sau:

Chữa mất ngủ bằng mật ong:  Mật ong có tác dụng giải độc, thanh nhiệt, an thần, bổ tỳ vị và chứa các hoạt chất dẫn truyền thần kinh tốt cho giấc ngủ. Bên cạnh đó, các dưỡng chất có trong mật ong có tác dụng dưỡng não, ổn định đường huyết giú cải thiện giấc ngủ. Cách sử dụng mật ong chữa mất ngủ như sau:

Cách chữa mất ngủ bằng mật ong hiệu quả

Chữa mất ngủ bằng đậu xanh: Đậu xanh có khả năng chống oxy hóa và nhiều dưỡng chất tốt với sức khỏe cũng như chất lượng giấc ngủ. Cách sử dụng đậu xanh chữa mất ngủ như sau:

Chữa mất ngủ bằng củ bình vôi: Củ bình vôi được nghiên cứu và chứng minh tác dụng an thần, gây ngủ. Đồng thời đây cũng là dược liệu tốt cho trí nhớ, cải thiện tình trạng suy nhược thâng kinh, cơ thể mệt mỏi. Cách sử dụng như sau: Sử dụng 8g củ bình vôi, 10g long nhãn, 10g hạt sen, 10g hạt táo chua, 12g lá vông đem sắc uống.

Chữa mất ngủ bằng cây lạc tiên: Lạc tiên được biết đến với công dụng dưỡng tâm, an thần. Cách dùng lạc tiên chữa mất ngủ kinh niên như:

Chữa mất ngủ bằng Đông y hiệu quả và an toàn

Mất ngủ theo Đông y được xếp vào chứng bất mị hay thất miên xảy ra khi cơ thể gặp các vấn đề như tâm tỳ huyết hư, can khí uất kết. Đông y quan niệm, con người có được trạng thái ngủ ngon khi tâm, can khỏe mạnh, thần kinh tốt và tinh thần thư thái. Người bị mất ngủ, khó ngủ, ngủ không ngon giấc là khi tâm, can không ổn định. Vì vậy, để điều trị mất ngủ kinh niên hiệu quả, các bài thuốc Đông y đi sâu bồi bổ tâm, can, tỳ, trấn an hệ thần kinh.

Thuốc Đông y chữa mất ngủ hiệu quả

Đặc biệt là thuốc Đông y thường tập trung vào việc bồi bổ và tăng cường tuần hoàn não. Các loại dược liệu giúp lưu thông khí huyết được ưu tiên sử dụng, giúp tăng cường trao đổi oxy, dưỡng chất, các vitamin và khoáng chất lên não, nuôi dưỡng não tốt hơn và nhanh chóng đào thải chất độc nhờ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Nhiều vị thuốc Đông y được sử dụng theo hướng này như: tâm sen, cỏ bình vôi, lá vông, củ lạc tiên… Tùy vào từng bệnh nhân với mức độ mất ngủ khác nhau mà bác sĩ có thể thay đổi, gia giảm thành phần vị thuốc cho phù hợp. Tuy nhiên vẫn tuân thủ nguyên tắc điều trị chú trọng dưỡng tâm, an thần, cải thiện thể trạng cho bệnh nhân.

Đây là bài thuốc phù hợp với người bị mất ngủ liên quan đến các bệnh lý về đường tiêu hóa. Các vị thuốc gồm có: 6g cam thảo, 12g quất hồng bì, 12g phục linh, 8g chỉ thực, 12g bán hạ. Sắc tất cả các nguyên liệu với nước và uống 3 lần mỗi ngày.

Bài thuốc hiệu quả với các chứng khó ngủ do tâm hỏa vượng, bồn chồn, hay mơ màng. Các vị thuốc gồm: 4g Chu sa, 2g quy thân, 2g sinh địa, 6g hoàng liên kết hợp với chích thảo 2g. Thuốc được tán bột và uống với nước nóng trước khi ngủ theo liều lượng được thầy thuốc chỉ định.

Bài thuốc này phù hợp với các chứng mất nhủ, suy nhược thần kinh sau ốm dậy, mất ngủ ở người già, mất ngủ ở phụ nữ sau
sinh… Các vị thuốc gồm: long nhãn, đại táo, viễn chí, cam thảo, phục thần, nhân sâm, mộc hương, bạch truật… Thuốc dạng sắc thang uống 2 lần mỗi ngày.

Điều trị mất ngủ kinh niên không dùng thuốc

Nhìn chung, điều trị mất ngủ kinh niên không ưu tiên sử dụng thuốc mà cần loại bỏ nguyên nhân gây ra tình trạng này. Đối với những người bị mất ngủ do yếu tố sinh hoạt không lành mạnh (uống nhiều chất kích thích, đảo lộn giờ giấc sinh hoạt…) cần thay đổi lối sống và hạn chế các tác nhân bên ngoài.

Ngâm chân trước khi đi ngủ giúp lưu thông khí huyết, cải thiện chất lượng giấc ngủ

Làm gì khi bị thức giấc giữa đêm?

Đặc biệt, với những người bị mất ngủ kinh niên, việc tỉnh dậy giữa đêm sẽ diễn ra thường xuyên và khó quay trở lại giấc, khiến cơ thể căng thẳng, mệt mỏi. Vì vậy, nếu bị tỉnh dậy giữa đêm, bạn có thể áp dụng các mẹo sau:

Các cách phòng bệnh mất ngủ bạn nên biết

Ngày nay càng nhiều người bị bệnh mất ngủ kinh niên, đặc biệt là giới trẻ do áp lực từ cuộc sống, công việc và thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Vì vậy, để cải thiện tình trạng này từ sớm, bạn cần lưu ý những điều sau đây.

Thay đổi thói quen sinh hoạt

Ăn uống lành mạnh

Chè sen có tác dụng điều trị mất ngủ kinh niên

Mất ngủ kinh niên là bệnh mãn tính, tuy không trực tiếp gây ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh. Nhưng sẽ dần làm suy yếu hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho các bệnh khác tấn công cơ thể và ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày. Nếu không phòng tránh và điều trị kịp thời bệnh sẽ có xu hướng phát triển sớm, khó điều trị dứt điểm. Vì vậy, những người bị mất ngủ không nên chủ quan, cần kịp thời thay đổi thói quen sớm, thăm khám và điều trị theo tư vấn của bác sĩ nếu tình trạng trở nên nghiêm trọng.

Thông tin hữu ích:

Xem thêm: Liệt dây thần kinh số 7: Nguyên nhân, Triệu Chứng, Cách điều trị

Rate this post
Exit mobile version