Bướu cổ hay bướu tuyến giáp là bệnh ở tuyến giáp phổ biến. Tuy không nguy hiểm tới tính mạng người bệnh nhưng lại ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, nhất là trường hợp bướu tuyến giáp ác. Khi bệnh ở giai đoạn đầu, mức độ nhẹ thì bạn hoàn toàn có thể áp dụng bài thuốc Đông y, thuốc Nam để khắc phục. Và bài viết hôm nay sẽ gợi ý cho bạn một số bài thuốc chữa bướu cổ bằng Đông y được bác sĩ khuyên dùng.
Bệnh bướu cổ theo quan niệm của Y học cổ truyền
Bướu cổ là tên gọi dùng để chỉ bướu xuất phát ở tuyến giáp. Tại Việt Nam thì bướu cổ rất phổ biến, nếu ở dạng lành tính, khi bướu to sẽ gây ra tình trạng khó nuốt, nuốt vướng, khó thở, hoặc bướu có thể lồi ra trước cổ gây mất thẩm mỹ cho người bệnh.
Bướu tuyến giáp ác được xem là loại ung thư có thể gây xâm lấn những cơ quan xung quanh, đặc biệt là gây thần kinh hồi thanh quản làm người bệnh bị khàn tiếng. Nếu bướu di căn sẽ làm tổn thương xương, phổi, gan, não…
Còn trường hợp bướu cổ có rối loạn chức năng nội tiết như cường giáp, suy giáp thì bệnh có thể ảnh hưởng tới các cơ quan trong cơ thể dẫn tới sụt/ tăng cân, kiệt sức, mất ngủ, đổ mồ hôi…
Về phương pháp điều trị, hiện nay có nhiều phương pháp để khắc phục bướu cổ cho người bệnh như thuốc uống, thuốc xạ trị hoặc mổ (với trường hợp bướu to, ảnh hưởng tới sinh hoạt, ăn uống). Với trường hợp lành, nhỏ, không gây khó nuốt, khó thở cho người bệnh.
Và đối với trường hợp bướu lành, nhỏ, mức độ nhẹ hoặc mãn tính có thể chữa bướu cổ bằng đông y. Đây là một trong những lựa chọn của nhiều người nhờ sự an toàn, lành tính của mình.
Theo Y học cổ truyền, nguyên nhân gây bướu cổ có thể do một số yếu tố sau đây:
Bướu cổ địa phương (bướu giáp): Nguyên nhân chính là do thiếu i ốt. Bên cạnh đó còn do các yếu tố như điều kiện vệ sinh không đảm bảo, yếu tố di truyền, thiếu một số loại thức ăn…
Bướu cổ tán phát: Dạng bướu cổ này thường gặp ở nữ giới. Nhiều ý kiến cho rằng, nguyên nhân gây bệnh có thể do phản ứng của tuyến giáp hoặc bài tiết không đủ… Một số yếu tố liên quan gây nên bướu cổ tán phát gồm:
- Dị hình bẩm sinh nội tiết: Cơ thể hấp thụ các yếu tố có tính chất kháng giáp có trong thức ăn hoặc do thuốc. Nguyên nhân này thường kèm với tình trạng suy giáp kéo dài hoặc thoáng qua.
- Tăng nhu cầu nội tiết giáp: Có thể do người bệnh ở các thời điểm như tuổi dậy thì, tắt kinh, mang thai.
Tuy nhiên, bướu cổ thường do hai yếu tố khí trệ hoặc đàm thấp gây nên. Cụ thể, người bệnh có tỳ khí kém cộng thêm ảnh hưởng của thức ăn, nước uống khiến cho đàm thấp nội sinh, đàm thấp sinh nhiều sẽ càng làm tăng thêm khí trệ, theo đó mà sinh bướu cổ.
Ngoài ra, Đông y còn cho rằng do tức giận, can khí không thông đạt, uất nên sinh ra đờm, đờm khí kết ở cổ mà sinh bệnh.
Những bài thuốc chữa bướu cổ bằng Đông y hiệu quả
Theo nguyên tắc biện chứng luận trị của Y học cổ truyền thì bệnh bướu cổ sẽ được điều trị theo hai thể bệnh cơ bản là thể khí trệ và thể đàm thấp. Bên cạnh đó còn có những bài thuốc với tác dụng tương tự được các thầy thuốc sử dụng để khắc phục bướu cổ an toàn và hiệu quả: Cụ thể bài thuốc như sau:
Bài thuốc 1
Đây là bài thuốc được chủ trị cho trường hợp bướu cổ có nguyên nhân do khí trệ:
- Triệu chứng: Khi tức giận hoặc có kinh, mang thai bướu cổ thường to lên. Ngoài ra, người bệnh còn đau bụng dưới, mạch huyền, rêu lưỡi mỏng…
- Phương pháp trị: Giải uất, lý khí.
- Vị thuốc gồm: Trần bì, Hải cáp phấn, Hải phiêu tiêu, Hải tảo, Côn bố, Mộc hương, Hương phụ, Uất kim… Trường hợp người bệnh có biểu hiện dễ tức giận, hồi hộp mất ngủ, dễ tức giận, tay run, đổ nhiều mồ hôi thì cho thêm các vị như liên tử tâm, đơn bì, sơn chi, hoàng liên, long đởm thảo, hạ khô thảo.
- Cách dùng: Tất cả các vị thuốc đem trộn đều sắc thành thuốc, mỗi ngày một thang.
Bài thuốc 2
Bài thuốc chủ trị cho trường hợp bướu cổ bằng Đông y thể đàm thấp. Cụ thể:
- Triệu chứng: Người bệnh có bướu to, hay buồn ngủ, người mệt mỏi. Ngoài ra còn bị tức ngực, đầy bụng, ăn kém, rêu lưỡi dày…
- Phương pháp trị: Trừ thấp, kiện tỳ, hóa đàm, làm mềm khối cứng.
- Vị thuốc gồm: Côn bố, hải đới, hải tảo, trần bì, xuyên khung, bán hạ, đương qui, bạch truật, đảng sâm, bạch linh, triết bối mẫu, cam thảo.
- Nếu có các biểu hiện như sợ lạnh, chân tay lạnh thì có thể gia giảm thêm các vị thuốc như: Nhục quế, Phụ tử (chế). Trường hợp bướu cổ to có cục sẽ gia giảm thêm các vị như hương phụ, đơn sâm, đào nhân, hồng hoa.
- Cách dùng: Tất cả các vị thuốc đem trộn đều sắc thành thuốc, mỗi ngày một thang.
Lưu ý: Liều lượng các vị thuốc sẽ được thầy thuốc chẩn đoán bệnh sau đó gia giảm phù hợp. Bởi vậy người bệnh tuyệt đối không được tự ý mua thuốc Đông y về điều trị.
Bài thuốc 3
- Vị thuốc gồm: Bạch thược, trạch tả, mỗi thứ 15g; huyền sâm 9g; hải phù thạch 39g; hạ khô thảo 30g; hương phụ chế, bạch giới tử, gia cường tằm, mỗi thứ 12g; thất diệp nhất chi hoa 20g.
- Cách dùng: Tất cả các vị thuốc này bạn trộn đều, rửa sạch nếu cần, sau đó sắc uống mỗi ngày.
Bài thuốc 4
- Vị thuốc gồm: Côn bố, hải tảo, mẫu lệ, bạch tật lê, huyền sâm, sinh địa, bạch thược, sinh địa, kỷ tử, sung uý tử với lượng bằng nhau.
- Cách dùng: Các vị thuốc này đem tán thành bột mịn, sau đó nặn thành viên hoàn khoảng 10g. Mỗi ngày dùng 2 đến 3 lần với nước sôi.
Bài thuốc 5
- Vị thuốc gồm: Hải đới 60g và đậu xanh 150g
- Cách chế dùng: Hai nguyên liệu này bạn đem nấu chín, sau đó cho thêm ít đường và ăn hằng ngày. Đây được đánh giá là bài thuốc chữa bướu cổ bằng Đông y an toàn hiệu quả cho người bệnh.
Bài thuốc 6:
- Vị thuốc gồm: Côn bố và hải tảo với lượng như nhau
- Cách thực hiện: 2 dược liệu đem tán mịn, nặn thành viên hoàn, mỗi lần uống khoảng 10-20g ngậm nuốt sau bữa tối.
Bài thuốc 7
:
- Vị thuốc gồm: Côn bố, hải tảo lượng bằng nhau, thanh bì bằng ⅓ côn bố
- Thực hiện: Đem sao vàng tán mịn nặn thành viên. Mỗi ngày uống 10g sau bữa tối, dùng lâu dài để có hiệu quả.
Bài thuốc 8:
- Vị thuốc gồm:Đơn sâm, uất kim, hải tảo mỗi vị 15g.
- Thực hiện: Trộn đều các vị thuốc và sắc uống mỗi ngày 1 thang. Có thể cho thêm ít đường khi uống, uống liên tục, thường xuyên trong 3-4 tuần.
Những lưu ý khi chữa bướu cổ bằng Đông y
Để có được hiệu quả cũng như đảm bảo an toàn trong quá trình dùng thuốc, người bệnh cần lưu ý những điểm sau đây khi áp dụng bài thuốc Đông y chữa bướu cổ.
- Dù Đông y được đánh giá là phương pháp lành tính an toàn nhờ thành phần thảo dược thiên nhiên nhưng trước khi dùng thuốc người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa. Tuyệt đối không được tự ý mua thuốc về dùng tránh những tác dụng phụ không đáng có.
- Với bài thuốc chữa bướu cổ bằng Đông y với tam thất thì phụ nữ có thai và đang cho con bú không nên sử dụng vì trong tam thất có một số thành phần có thể gây dị tật thai nhi. Hoặc những người bị bướu cổ nhưng kèm bệnh lý như ung thư cổ tử cung, ung thư vú, ung thư buồng trứng thì cần phải cẩn trọng khi dùng tam thất.
- Trong thời gian dùng thuốc, người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ từ liều lượng cho tới thời gian uống thuốc. Không lạm dụng cũng như không bỏ dở giữa chừng.
- Chú ý chế độ dinh dưỡng để hỗ trợ điều trị bệnh tốt hơn bằng cách tăng cường bổ sung các thực phẩm như tỏi, sữa chua, pho mát, trà xanh… Đồng thời tránh sử dụng rượu bia, đồ uống kích thích để hạn chế sự hưng phấn của thần kinh.
- Ngoài ra, người bệnh nên giữ cho mình tâm trạng vui vẻ, lạc quan để bệnh sớm được đẩy lùi.
Đó là những bài thuốc chữa bướu cổ bằng Đông y hiệu quả mà nhiều người đang áp dụng hiện nay. Tuy nhiên, nó chỉ áp dụng cho trường hợp nhẹ, bệnh mới khởi phát, nếu tình trạng bướu tuyến giáp trở nặng, gây khó khăn trong sinh hoạt, ăn uống thì bạn nên tới cơ sở y tế và tiếp nhận những tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa. Chúc bạn sức khỏe!
Xem thêm: Ngứa khắp người không nổi mẩn là bệnh gì? Điều trị như thế nào?
