Viêm hang vị tiền môn vị là bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa phổ biến, các triệu chứng của bệnh lý gây đau đớn, khiến người bệnh khó chịu, làm ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống hàng ngày. Viêm hang vị tiền môn vị nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Viêm hang vị tiền môn vị là gì?
Dạ dày có hình chữ J, đây là bộ phận có diện tích hơn nhất ở ống tiêu hóa. Ở trên dạ dày là thực quản còn phía dưới là hành tá tràng. Tùy vào trạng thái no hay đói mà dạ dày sẽ thay đổi kích thước nhưng vẫn giữ nguyên hình dạng ban đầu.
Trong dạ dày cũng được chia thành nhiều bộ phận nhỏ từ trên xuống bao gồm phình vị, kế là thân vị, hang vị và môn vị ở vị trí cuối cùng. Chính vì thế, tiền môn vị sẽ nằm ở bờ cong nhỏ dưới lỗ của môn vị.
Viêm hang vị tiền môn vị đặc trưng bởi tình trạng tổn thương ở vùng hang vị giáp với môn vị. Những khu vực bị viêm này thường là hệ quả của việc mạch máu giãn nở và ứ đọng lại tạo thành.
Viêm hang vị tiền môn vị có thể điều trị hoàn toàn nếu được thăm khám sớm, chữa trị đúng phương pháp và kết hợp với chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, trường hợp chủ quan, không điều trị kịp thời có thể khiến tình trạng viêm lan sang các vùng lân cận và phát sinh các biến chứng nguy hiểm như hẹp môn vị, ung thư dạ dày, bị xuất huyết dạ dày,…
Nguyên nhân gây viêm hang vị tiền môn vị
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến khởi phát các triệu chứng viêm hang vị tiền môn vị, trong đó có thể kể đến như:
Nhiễm vi khuẩn HP: Loại xoắn khuẩn này được xem là nguyên nhân phổ biến gây viêm hang vị tiền môn vị. Helicobacter Pylori kích thích tăng tiết axit dạ dày đột ngột gây viêm loét, dẫn đến tổn thương khu vực này. Viêm hang vị tiền môn vị dương tính với xoắn khuẩn HP nếu không được điều trị sớm có thể gây ra các biến chứng nặng nề.
Tác dụng phụ thuốc điều trị: Việc lạm dụng một số loại thuốc chữa bệnh có thể gây ra tác dụng phụ dẫn đến viêm hang vị tiền môn vị, đặc biệt nhóm thuốc kháng sinh. Thuốc có tác dụng tiêu diệt các loại vi khuẩn trong cơ thể người.
Tuy nhiên, hạn chế của thuốc kháng sinh là không thể phân biệt được nhóm lợi khuẩn và hại khuẩn. Chính vì vậy nên có thường xảy ra tình trạng kháng thuốc, chất nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày cũng sẽ bị giảm, tạo điều kiện cho acid dịch vị bào mòn các bộ phận dạ dày dễ dàng hơn.
Căng thẳng thần kinh: Tình trạng áp lực, stress, căng thẳng trong thời gian dài có thể là nguyên nhân dẫn đến phát sinh các triệu chứng viêm hang vị tiền môn vị. Có nhiều người thường lầm tưởng căng thẳng thần kinh sẽ không ảnh hưởng đến dạ dày. Tuy nhiên, trên thực tế đây chính là nguyên nhân gây co thắt, tăng tiết dịch vị dạ dày gây đau thượng vị và kèm theo một số biểu hiện như ợ hơi, chướng bụng,…
Thói quen sinh hoạt không khoa học: Việc duy trì các thói quen sinh hoạt không lành mạnh như lạm dụng rượu bia, thuốc lá, uống nước có gas, dung nạp các thức ăn cay nóng, chứa nhiều dầu mỡ, gia vị,… Sẽ làm tăng nguy cơ dạ dày bị kích ứng dẫn đến viêm nhiễm, từ đó gây khởi phát các triệu chứng viêm hang vị tiền môn vị.
Dấu hiệu nhận biết viêm hang vị tiền môn vị
Viêm hang vị tiền môn vị có thể nhận biết thông qua các triệu chứng cơ năng. Do đó, nếu bạn nhận thấy các biểu hiện sau đây, hãy chủ động đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị hợp lý.
Đau vùng bụng trên: Vị trí của hang vị được xác định nằm ở trên rốn nên khi bị viêm khu vực này sẽ gây đau nhức, khó chịu. Các cơn đau do viêm hang vị tiền môn vị gây ra thường dữ dội hoặc kéo dài âm ỉ, đôi khi vùng bụng cồn cào. Khi bụng rỗng, acid dạ dày sẽ tăng hoạt động tiết khiến dạ dày co bóp mạnh mẽ và cơn đau trở nên nặng nề hơn.
Buồn nôn và nôn mửa: Khi hệ tiêu hóa gặp vấn đề, lượng thức ăn được dung nạp vào sẽ không di chuyển như bình thường, gây ra tình trạng buồn nôn và nôn mửa. Trường hợp người bị viêm hang vị tiền môn vị nôn ra dịch có màu cà phê hoặc máu có thể là dấu hiệu của xuất huyết dạ dày. Lúc này cần đến bệnh viện và xử lý kịp thời, tránh tình trạng mất máu quá nhiều gây tử vong.
Ợ hơi, ợ chua: Với các trường hợp bị viêm hang vị tiền môn vị sau khi ăn no có thể xuất hiện tình trạng ợ hơi, ợ chua thậm chí khởi phát triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản. Tình trạng này có tần suất lặp lại thường xuyên, nhất là những người thường xuyên tiêu thụ các thực phẩm cay nóng, thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, sử dụng các chất kích thích.
Viêm hang vị tiền môn vị nguy hiểm không?
Viêm hang vị tiền môn vị là một trong những bệnh lý về tiêu hóa, có thể kiểm soát hoàn toàn nếu được thăm khám, điều trị sớm và kết hợp với các biện pháp chăm sóc đúng cách.
Tuy nhiên, đa số những trường hợp mắc bệnh thường chủ quan, điều trị không đúng cách hoặc tự mua thuốc về điều trị, duy trì những thói quen sinh hoạt xấu. Chính những điều này tạo điều kiện thuận lợi để bệnh lý phát sinh các biến chứng nguy hiểm như:
Viêm loét dạ dày: Những ổ viêm ở hang vị tiền môn vị nếu không được khắc phục kịp thời có thể gây lan rộng sang các khu vực lân cận và nặng hơn là toàn bộ dạ dày. Viêm loét dạ dày là một trong những biến chứng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và sinh hoạt của người bệnh.
Xuất huyết dạ dày: Tổn thương do viêm hang vị tiền môn vị gây ra nếu không được kiểm soát kịp thời có thể dẫn đến loét dạ dày nghiêm trọng. Xuất huyết dạ dày chính là hệ quả của tình trạng dạ dày bị acid dịch vị ăn sâu. Biểu hiện điển hình của triệu chứng này là người bệnh nôn ra dịch nhầy có màu cà phê hoặc máu tươi.
Hẹp môn vị: Tình trạng này đề cập đến bộ phận môn vị bị tắt nghẽn. Bệnh lý này thường khởi phát ở những đối tượng trẻ nhỏ. Tuy nhiên, với các trường hợp bị viêm hang vị tiền môn vị thì khả năng phát sinh biến chứng này sẽ tăng cao.
Thủng dạ dày: Bệnh viêm hang vị tiền môn vị thường khởi phát những cơn đau co thắt ở dạ dày. Tình trạng này khiến khu vực bụng của bệnh nhân phình chướng, căng cứng, cản trở hoạt động tiêu hóa thức ăn. Triệu chứng này nếu không được khắc phục kịp thời có thể dẫn đến thủng dạ dày, loét viêm nặng nề.
Ung thư dạ dày: Đây được xem là biến chứng nghiêm trọng nhất của viêm hang vị tiền môn vị gây ra và đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh. Các triệu chứng viêm hang vị tiền môn vị không được điều trị dứt điểm mà thường xuyên tái đi tái lại chính là một trong những tác nhân gây ra ung thư dạ dày.
Chẩn đoán viêm hang vị tiền môn vị
Với các trường hợp bị viêm hang vị tiền môn vị, các bác sĩ chuyên khoa sẽ thực hiện phương pháp chẩn đoán lâm và và tiền sử bệnh lý. Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh thực hiện một số kỹ thuật xét nghiệm để xác định được mức độ tổn thương và nguyên nhân gây bệnh.
Nội soi dạ dày: Đây được xem là một trong những xét nghiệm chính trong chẩn đoán các bệnh lý về đường tiêu hóa. Từ kết quả nội soi, bác sĩ sẽ xác định được tình trạng bệnh lý, đồng thời trong quá trình nội soi, bác sĩ có thể lấy mô nhỏ dạ dày nhằm xác định sự có mặt của vi khuẩn HP hay không, thông qua sinh thiết mô.
Chụp X- quang và dùng thuốc cản quang: Để xác định được mức độ tổn thương viêm hang vị tiền môn vị, bác sĩ chuyên khoa có thể yêu cầu người bệnh thực hiện chụp X- quang kết hợp dùng thuốc cản quang. Hạn chế của kỹ thuật chẩn đoán này là không đánh giá được mức độ các triệu chứng của bệnh lý.
Với các trường hợp nghi ngờ dương tính với vi khuẩn Helicobacter Pylori, lúc này bác sĩ sẽ tiến hành thực hiện các kỹ thuật chẩn đoán để tìm sự có mặt của xoắn khuẩn như:
- Test hơi thở
- Xét nghiệm phân
- Xét nghiệm máu
Các biện pháp điều trị viêm hang vị tiền môn vị
Viêm hang vị tiền môn vị thường đáp ứng tốt các biện pháp điều trị và chăm sóc đúng cách. Dưới đây là một số phương pháp điều trị cũng như cải thiện các triệu chứng bệnh lý hiệu quả.
Sử dụng thuốc Tây điều trị
Sau khi có kết quả chẩn đoán bệnh lý, bác sĩ chuyên khoa sẽ căn cứ vào mức độ các triệu chứng và nguyên nhân gây ra viêm hang vị tiền môn vị, từ đó sẽ áp dụng các biện pháp chữa trị phù hợp. Dưới đây là một số loại thuốc thường được chỉ định trong điều trị viêm hang vị tiền môn vị:
- Các loại thuốc giảm tiết acid dạ dày
- Nhóm thuốc có tác dụng trung hòa acid dịch vị, phổ biến như Gastropulgit, Phosphalugel.
- Các loại thuốc ức chế thụ thể H2 như Cimetidin/ Ranitidin. Khi được dung nạp vào cơ thể, thuốc sẽ hoạt động theo cơ chế kìm hãm quá trình hình thành axit HCL.
- Các loại thuốc ức chế bơm proton, ức chế tế bào viền tiết: Lansoprazol, Omeprazol
- Thuốc có khả năng tác động lên hệ thần kinh trung ương được bác sĩ chỉ định có tác dụng giảm đau, hạn chế co thắt dạ dày.
- Nhóm thuốc có tác dụng bảo vệ niêm mạc thường được bác sĩ chỉ định trong điều trị viêm hang vị tiền môn vị. Thuốc sẽ hoạt động theo cơ chế hình thành rào chắn bảo vệ dạ dày trước sự bào mòn của acid dịch vị. Một số loại thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày được sử dụng phổ biến như: Prostaglandin, Oryzanol, Sucralfat,…
- Các loại thuốc tiêu trừ vi khuẩn HP sẽ được chỉ định với các trường hợp có xét nghiệm dương tính với loại xoắn khuẩn này. Lúc này bác sĩ sẽ tiến hành xây dựng phác đồ điều trị riêng biệt phù hợp với từng trường hợp nhằm tiêu trừ vi khuẩn Helicobacter Pylori. Liệu trình điều trị kéo dài trong vòng 14 ngày, các loại thuốc thường có mặt trong phác đồ điều trị vi khuẩn HP như: Amoxicillin, Clarithromycin, Metronidazol, Tetracyclin, muối bismuth.
Lưu ý:
- Các loại thuốc được dùng trong điều trị viêm hang vị tiền môn vị có thể gây ra một số tác dụng, nhất là với các trường hợp dùng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Do đó, người bệnh cần dùng thuốc theo đúng của bác sĩ đề ra, đặc biệt là các trường hợp dương tính với vi khuẩn HP. Bởi bản chất của xoắn khuẩn Helicobacter Pylori là kháng thuốc.
- Những trường hợp sử dụng thuốc điều trị trong thời gian dài nhưng không có tiến triển, cần trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để thay đổi phác đồ điều trị tối ưu hơn, bởi việc sử dụng thuốc Tây trong thời gian dài có thể gây nhờn thuốc.
Tận dụng các thảo dược tự nhiên cải thiện tại nhà
Bên cạnh áp dụng biện pháp điều trị theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, người bị viêm hang vị tiền môn vị có thể tận dụng một số loại thảo dược tự nhiên giúp cải thiện cơn đau, khó chịu. Ưu điểm của phương pháp này là lành tính, an toàn và hạn chế lạm dụng thuốc Tây điều trị.
Uống trà gừng: Các thành phần có trong dược liệu này có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, cải thiện các triệu chứng ợ hơi, đầy bụng, đau vùng bụng do viêm hang vị tiền môn vị gây ra.
Bạn chuẩn bị 1 củ gừng mang ép lấy nước rồi hòa với 500ml nước ấm, sau đó cho thêm 1 muỗng mật ong nguyên chất vào khuấy đều rồi uống lúc còn ấm. Mỗi buổi sáng uống 1 cốc trà gừng mật ong trước khi ăn không chỉ tăng cường sức đề kháng mà còn cải thiện các triệu chứng bệnh lý hiệu quả.
Uống trà hoa cúc: Tương tự với gừng, hoa cúc có chứa các khoáng chất, vitamin và axit amin có tác dụng tiêu viêm, thanh nhiệt, làm dịu các vùng bị viêm, từ đó cải thiện các triệu chứng viêm hang vị tiền môn vị hiệu quả.
Cho khoảng 5gr hoa cúc khô và 5gr gừng tươi (thái lát) vào cốc rồi đổ nước sôi vào hãm khoảng 10 phút rồi uống khi còn ấm. Mỗi ngày uống từ 1 – 2 cốc trà hoa cúc sau bữa ăn giúp cải thiện bệnh lý hiệu quả.
Nhai hạt thì là: Trong các nghiên cứu của Y học hiện đại cho thấy, trong hạt thì là có chứa các vitamin và các hoạt chất có lợi cho cơ thể. Trong đó có Anethole, hoạt chất này có khả năng cải thiện cơn đau ở dạ dày, hỗ trợ bảo vệ hệ tiêu hóa, đồng thời làm giảm co thắt dạ dày.
Trước mỗi bữa ăn chính, bạn có thể nhai 2 hạt thì là thật kỹ rồi nuốt từ từ sẽ giúp cải thiện các triệu chứng viêm hang vị tiền môn vị hiệu quả. Ngoài ra, người bệnh có thể nấu nước hạt thì là uống cũng sẽ giúp cải thiện bệnh lý tốt hơn.
Các biện pháp phòng ngừa viêm hang vị tiền môn vị hiệu quả
Viêm hang vị tiền môn vị có xu hướng tái phát nhiều lần nếu gặp điều kiện thuận lợi. Do đó, trong và sau thời gian điều trị, người bệnh cần có các biện pháp phòng ngừa. Cụ thể như:
- Chỉ sử dụng các loại thuốc kháng viêm, giảm đau khi có chỉnh định của bác sĩ chuyên môn, tránh tự ý tăng giảm liều dùng và lạm dụng thuốc vì có thể gây tác dụng phụ ảnh hưởng đến dạ dày và khiến viêm hang vị tiền môn vị trở nên nghiêm trọng hơn hoặc tái phát.
- Xây dựng và duy trì thói quen ăn uống lành mạnh, khoa học, ăn chậm, nhai kỹ. Tránh để bụng đói hoặc ăn quá no hay vừa ăn vừa làm việc.
- Ưu tiên các món ăn có kết cấu mềm, lỏng và dễ tiêu hóa. Tránh dung nạp các món ăn chiên xào, nhiều dầu mỡ, chứa gia vị cay nóng, đồ ăn chế biến sẵn.
- Tránh xa các chất gây kích thích có trong bia rượu, nước có gas, thuốc lá, cà phê, trà đặc,…Bởi đây chính là một trong những nguyên nhân gây phát sinh các bệnh lý dạ dày, trong đó điển hình là viêm hang vị tiền môn vị.
- Loại bỏ thói quen ăn khuya hay ăn quá no, tránh vận động mạnh ngay sau khi ăn, ăn uống không đúng giờ hay bỏ bữa. Những thói quen này sẽ khiến các triệu chứng viêm hang vị tiền môn vị trở nên nghiêm trọng hơn.
- Duy trì luyện tập thể dục thể thao 30 phút mỗi ngày giúp nâng cao thể trạng, hỗ trợ hoạt động tiêu hóa, thúc đẩy nhu động ruột và phòng ngừa viêm loét dạ dày hiệu quả. Bên cạnh đó, việc luyện tập còn hỗ trợ kiểm soát căng thẳng, tinh thần thoải mái hơn. Người bị viêm hang vị tiền môn vị có thể lựa chọn môn thể thao như yoga, bơi lội, tập dưỡng sinh, thiền, đi bộ,…
- Khi nhận thấy các biểu hiện bất thường ở dạ dày hoặc nghi ngờ mắc viêm hang vị tiền môn vị, bạn nên chủ động đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị sớm, tránh để bệnh kéo dài gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Viêm hang vị tiền môn vị là bệnh lý không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể người bệnh nếu được thăm khám, điều trị sớm kết hợp với chăm sóc đúng cách. Trường hợp chủ quan, bệnh lý sẽ chuyển sang giai đoạn mãn tính, các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn, tạo điều kiện phát sinh các biến chứng nặng nề, có thể đe dọa đến tính mạng. Trong thời gian điều trị, bệnh nhân cần giữ tâm lý thoải mái giúp đạt được kết quả điều trị tốt nhất.
Xem thêm: Bị tiểu đường thai kỳ nên ăn gì, kiêng gì nhanh hết?