Viêm họng hạt là bệnh lý về đường hô hấp phức tạp, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Nếu không chữa trị kịp thời, bệnh có thể diễn biến phức tạp khiến việc điều trị ngày càng khó khăn. Trước vấn đề này, bài viết xin chia sẻ các thông tin xoay quanh viêm họng hạt và cách điều trị bệnh chính xác nhất.
Viêm họng hạt là gì? Viêm họng hạt có lây không, có phải đốt không?
Viêm họng hạt là tình trạng quá phát, trở nặng của bệnh viêm họng. Bệnh xảy ra khi viêm họng kéo dài khiến các mô lympho ở sau thành họng phải liên tục tiêu diệt vi sinh vật có hại.
Sau một thời gian dài các mô lympho sẽ nở to ra tạo thành các hạt có kích thước khác nhau, thường bằng hạt đậu. Các hạt này rất dễ bị kích thích khiến người bệnh luôn luôn có cảm giác đau, ngứa rát cổ họng và khó chịu khi nuốt.
Viêm họng hạt có thể tiến triển rất nguy hiểm nếu không được chữa trị kịp thời. Một số tình trạng viêm họng hạt biến chứng thường xuất hiện như sau:
- Những biến chứng tại chỗ: Viêm tấy, áp xe quanh amidan. Đặc biệt ở trẻ em, một số trường hợp có thể gây áp xe thành họng.
- Là nguyên nhân khởi phát của các bệnh lý khác như: Viêm thanh/phế quản, viêm phổi, viêm mũi, viêm xoang, viêm tai giữa…
Ngoài ra viêm họng hạt lâu năm, tái phát lại nhiều lần sẽ khiến cổ họng bị sưng đau, ho khan, ho có đờm, ho ra máu. Nguy hiểm hơn cả là bệnh có thể gây ung thư máu.
Về phía viêm họng hạt có lây không, các chuyên gia cho biết điều này chịu sự chi phối của nguyên nhân gây bệnh. Nếu viêm họng hạt khởi phát là do virus thì có thể xảy ra tình trạng lây nhiễm qua đường hô hấp khi người bệnh ho, khạc đờm, hắt hơi hoặc giao tiếp khiến virus phát tán ra bên ngoài không khí. Do đó, người mắc bệnh cần chủ động trong việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa.
Vấn đề tiếp theo được khá nhiều người bệnh quan tâm chính là có nên đốt viêm họng hạt không? Trên thực tế, trong trường hợp kích thước hạt quá lớn khiến người bệnh khó chịu, khó khăn khi ăn uống, hạn chế đường thở thì sẽ được chỉ định thực hiện đốt hạt.
Tuy nhiên tiểu phẫu đốt viêm họng hạt không phải là một biện pháp tối ưu. Bởi khi đốt hạt sẽ gây kích thích khiến các hạt ở vùng xung quanh phát triển nhanh hơn và không thể loại bỏ được triệt để. Vì vậy, người bệnh không nên lạm dụng phương pháp này quá nhiều.
Viêm họng hạt nguyên nhân và dấu hiệu
Viêm họng hạt khởi phát do khá nhiều các nguyên nhân khác nhau và có nguy cơ lây nhiễm. Dưới đây là một số lý do điển hình dẫn đến viêm họng hạt:
- Vi khuẩn, virus, nấm: Vi khuẩn, virus và nấm là một trong những tác nhân trực tiếp gây viêm họng hạt. Cụ thể, virus sẽ tấn công và phá hủy tế bào niêm mạc họng khi gặp được điều kiện thuận lợi giúp vi khuẩn và nấm dễ dàng xâm nhập gây viêm nhiễm. Lúc này, các lympho sẽ phải hoạt động liên tục và sau thời gian dài dần nở to thành các hạt.
- Một số bệnh lý về dạ dày: Dịch dạ dày xuất hiện thường xuyên khiến pH của vùng họng giảm. Niêm mạc họng trước đây quen hoạt động trong môi trường kiềm nhẹ nay lại phải hoạt động trong môi trường axit sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh hoạt động.
- Viêm xoang mãn tính: Viêm xoang mãn tính đôi khi có thể gây ra hậu quả là viêm họng hạt, đặc biệt là viêm xoang sau. Dịch tiết ra chảy từ các xoang xuống thành sau họng khiến cho niêm mạc thành sau họng bị lớp chất nhầy bao phủ, không thể hoạt động. Việc thực hiện các chức năng làm sạch sẽ diễn ra khó khăn và kết quả là vi khuẩn dễ phát triển thành ổ và khiến cho họng bị viêm thường xuyên. Điều này làm cho viêm họng tái diễn nhiều lần và làm các hạt ở thành sau họng xuất hiện.
- Biến chứng của viêm amidan mãn tính: Viêm họng hạt và viêm amidan mãn tính thường đi kèm với nhau. Nguyên nhân là do viêm amidan thực chất cũng là một dạng tổ chức lympho ở thàn
h sau họng. - Vệ sinh răng miệng không sạch sẽ: Vệ sinh răng miệng không sạch sẽ cũng là một nguyên nhân chủ yếu dẫn đến viêm họng hạt. Đánh răng thường xuyên nhưng không đúng cách hoặc bàn chải không phù hợp sẽ khiến khoang miệng bị tổn thương.
- Ăn đồ quá lạnh hoặc quá cay nóng: Ăn đồ quá lạnh hoặc cay nóng cũng có thể gây tổn thương cho niêm mạc họng. Vi khuẩn và nấm sẽ lập tức tấn công vào vết thương gây viêm nhiễm, viêm họng hạt.
Tương tự như viêm họng thông thường, bệnh viêm họng hạt thường có thời gian ủ bệnh kéo dài từ 2 – 5 ngày. Sau đó người có thể xuất hiện các triệu chứng sau đây:
- Cảm giác ngứa rát cổ họng, vướng víu: Đây là triệu chứng đầu tiên và dễ nhận thấy nhất khi bị viêm họng hạt. Người bệnh sẽ thấy khó chịu, ngứa họng và vướng víu vì các hạt ở họng sưng to.
- Đau cổ họng, khó nuốt: Cổ họng bị đau khi nuốt thức ăn, nước bọt. Cảm giác đau chỉ hết khi bệnh được điều trị khỏi.
- Bên trong cổ họng đỏ, xuất hiện các hạt trắng ở thành họng: Cổ họng bị sưng tấy, thành cổ họng xuất hiện các hạt lympho. Kích thước hạt càng to thì cổ họng càng ngứa rát, khó chịu.
- Viêm họng hạt gây ho khan, ho có đờm: Niêm mạc họng bị kích thích dẫn đến những cơn ho khan, ho có đờm. Ho liên tục gây khó chịu và ảnh hưởng đến người xung quanh.
- Nổi hạch sưng đau ở cổ và sốt cao: Sờ nắn ở cổ thấy nổi hạch, sưng và đau. Tình trạng nổi hạch thường xuất hiện cùng với sốt và đau đầu.
Các cách điều trị viêm họng hạt lành tính, hiệu quả
Viêm họng hạt có thể khỏi hoàn toàn nếu được điều trị kịp thời và đúng cách. Vì vậy, người bệnh cần chủ động điều trị ngay khi có các triệu chứng mới xuất hiện.
Dưới đây là một số phương pháp điều trị viêm họng hạt được áp dụng phổ biến.
Phương pháp chữa bệnh bằng mẹo dân gian
Các phương thuốc từ mẹo dân gian được chế xuất từ nguyên liệu thiên nhiên đảm bảo sự lành tính và phù hợp với mọi đối tượng.
Dưới đây là một số mẹo dân gian điều trị viêm họng hạt phổ biến:
- Nước muối ấm: Súc miệng bằng nước muối ấm giúp cổ họng giảm đau, chống nhiễm trùng bởi nước muối có khả năng sát khuẩn, diệt vi khuẩn. Để thực hiện phương pháp này đúng cách, người bệnh cần phải vệ sinh khoang miệng sạch trước, sau đó súc miệng bằng nước muối ấm trong khoảng 30 giây.
- Trà chanh mật ong: Mật ong là nguồn dinh dưỡng giàu vitamin giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống nhiễm trùng. Chanh mật ong giúp màng nhầy co lại, nâng cao hiệu quả bảo vệ cổ họng. Các bước pha trà rất dễ thực hiện, người dùng chỉ cần pha một tách trà nóng, vắt nửa quả chanh và thêm 1 thìa mật ong, khuấy đều là có thể sử dụng.
- Lá tía tô: Lá tía tô không chỉ là gia vị món ăn mà còn điều trị viêm họng hạt hiệu quả. Chỉ cần rửa sạch lá tía tô tươi rồi nghiền lấy nước uống hàng ngày có thể cải thiện bệnh. Ngoài ra có thể nấu cháo tía tô, thêm hành và hạt tiêu để diệt vi khuẩn gây bệnh ở hầu họng.
Tuy mẹo dân gian an toàn và dễ thực hiện nhưng hiệu quả đem lại không cao nếu tình trạng bệnh nặng. Vì vậy chỉ nên áp dụng mẹo dân gian khi tình trạng bệnh nhẹ, mới khởi phát.
Phương pháp chữa bệnh bằng tây y
Tây y là phương pháp điều trị viêm họng đạt hiệu quả cao và nhanh chóng, được nhiều người lựa chọn. Tùy vào tình trạng, mức độ bệnh mà người bị viêm họng hạt có thể lựa chọn tiểu phẫu đốt hạt hay chỉ dùng thuốc.
- Dùng thuốc tây
Các loại thuốc kháng viêm, kháng sinh, long đờm không chỉ làm giảm nhanh triệu chứng mà còn dễ sử dụng, tiện lợi.
Một số loại thuốc thường được bác sĩ chỉ định để điều trị bệnh bao gồm: Thuốc kháng sinh Amoxicillin, Augmentin, Rovamycine, viêm ngậm trị ho, thuốc kháng viêm Alphachymotrypsin…
Tuy nhiên thuốc Tây Y cho tác dụng nhanh nhưng bệnh không được chữa trị triệt để, dễ tái phát. Dùng kháng sinh nhiều còn có thể dẫn đến hiện tượng nhờn thuốc, hiệu quả điều trị dần giảm đi. Vì vậy điều trị bằng kháng sinh không phải là biện pháp tối ưu cho việc điều trị viêm họng hạt.
- Điều trị viêm họng hạt bằng tiểu phẫu đốt hạt
Như đã nói ở trên, phương pháp đốt hạt được áp dụng phổ biến nhất là đối với trường hợp các hạt lớn. Các kỹ th
uật đốt hạt hiện nay thường được sử dụng bao gồm đốt lạnh, đốt tia laser…
Tuy nhiên, việc sử dụng phương pháp tiểu phẫu đốt hạt dễ để lại sẹo. Ngoài ra, bệnh nhân còn có thể bị nhiễm trùng, tiềm ẩn nguy cơ gây tổn thương họng làm ảnh hưởng lớn đến sức khỏe.
Phương pháp chữa bệnh bằng Đông Y
Sử dụng thuốc Đông Y chữa viêm họng hạt là phương pháp an toàn và triệt để. Khi các vị thuốc đi vào tạng phủ không chỉ giúp loại trừ các căn nguyên gây bệnh mà còn hỗ trợ lưu thông khí huyết, phục hồi sức khỏe tổng thể cho người bệnh.
Để bệnh được trị dứt điểm, Đông y sẽ tập trung:
- Chống viêm, giải nhiệt, tán ứ, loại bỏ vi khuẩn bên trong cơ thể
- Kháng khuẩn, tiêu viêm, trừ chướng, trừ đờm, cân bằng âm dương
- Nhuận phế, ức chế phản xạ ho, sát trùng và phục hồi chức năng các tạng
Một số bài thuốc Đông Y điều trị viêm họng thường dùng như:
- Bài thuốc 1 gồm các vị thuốc: 12g kinh giới – liên kiều – sinh địa – cương tàm – ngưu bàng tử – huyền sâm, 4g cam thảo – cát cánh, 6g bạc hà, 20g kim ngân. Người bệnh cho tất các các vị thuốc vào sắc, nước chia 2 lần và uống trong ngày vào lúc bụng đói.
- Bài thuốc 2 gồm các vị: 12g huyền sâm – kim ngân – sinh địa, 8g tang bạch bì – bạc hà – cỏ mực, 16g kinh giới và 4g xạ can. Người bệnh ngày uống 1 thang, chia 2 lần và sử dụng vào lúc bụng đói.
Thuốc Đông Y có tác dụng chậm, phải tốn thời gian đun sắc thuốc nên cần kiên trì. Ngoài ra người bệnh còn cần lưu ý không được tự ý bốc thuốc mà không kê đơn để tránh gây ra các tác dụng phụ khiến bệnh diễn biến phức tạp.
Lưu ý khi điều trị viêm họng hạt
Bên cạnh việc áp dụng các phương pháp điều trị thì người bệnh cũng cần chủ động, có ý thức trong việc xây dựng chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi, kiêng khem hợp lý.
Sau đây là một số lưu ý mà người bệnh nên làm theo trong quá trình điều trị bệnh để đạt được hiệu quả cao:
- Vệ sinh răng miệng sau khi ăn và súc miệng nước muối hàng ngày
- Thường xuyên đeo khẩu trang hay mặc đồ bảo hộ khi làm việc tại môi trường độc hại như trong nhà máy, hầm lò, phòng thí nghiệm có hoá chất
- Giữ gìn vệ sinh môi trường sống và hạn chế tiếp xúc trực tiếp với những người mắc bệnh.
- Hạn chế hút thuốc lá, uống rượu bia và sử dụng một số chất kích thích khác.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế ăn thực phẩm cay, nóng, có tính axit cao… dễ gây kích ứng hoặc các món ăn cứng, khó ăn khiến vùng họng bị tổn thương nghiêm trọng hơn.
- Có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, tập thể dục thể thao thường xuyên để nâng cao sức khỏe và hệ miễn dịch.
Tóm lại viêm họng hạt là bệnh hô hấp phức tạp và khá nguy hiểm. Vì vậy ngay khi phát hiện triệu chứng của bệnh thì người bệnh nên nhanh chóng có biện pháp điều trị phù hợp, tránh để tình trạng bệnh thành mãn tính.
Đừng bỏ lỡ:
- Cách chữa viêm họng hạt nhanh nhất bạn cần biết
- Top 11 cách chữa viêm họng hạt bằng thuốc Nam
- Viêm họng hạt kiêng gì? Nên ăn gì giúp bệnh nhanh khỏi?
Xem thêm: Đau bụng dưới bên trái là bệnh gì, nguy hiểm không?