Bắt đầu tìm hiểu về ăn chay

Để thay cách ăn, bạn không chỉ cần có kiến thức, phát triển và thực hành kỹ năng mới, mà còn cần thay đổi tư duy. Thay thế tư duy cũ bằng tư duy mới. Điều này rất thú vị nhưng cũng thách thức. Trong bài sẽ giải thích một số kiểu ăn chay khác nhau và nguyên nhân nào khiến nhiều người dịch chuyển từ thực đơn có thịt sang thực đơn chay. Và một số kinh nghiệm và định hướng để bắt đầu

Ăn chay trở thành một xu hướng lớn trong những năm gần đây ở Việt Nam và trên thế giới. Thuyết ăn chay đã được tuyên truyền và phổ biến từ rất lâu trong lịch sử của các tôn giáo và nhiều nền văn hóa. Vậy ăn chay như thế nào? Tại sao lại ăn chay?

Trong bài này :

Định nghĩa các kiểu ăn chay khác nhau

Giải thích tại sao lại chọn bữa ăn không thịt

Một số kinh nghiệm và bài học để bắt đầu

1.Định nghĩa các kiểu ăn chay khác nhau

Năm 1992, Tap chị ăn chay (Vegetarian Times) đã thực hiện một nghiên cứu về ăn chay tại Mỹ. Kết quả cho thấy gần 7% người Mỹ tự xem họ là người ăn chay. Tuy nhiên khi nhìn vào thói quen “ăn chay” thì một số người vẫn thỉnh thoảng ăn gà và cá và một số người thì ăn thịt đỏ vài lần mỗi tháng. Các hiệp hội của người ăn chay đều không công nhận thỉnh thoảng ăn thịt được gọi là người ăn chay

Do đó hiệp hội ăn chay (Vegetarian Resource Group) năm 1994 đã đầu tư cuộc nghiên cứu trên toàn quốc gia (tại Mỹ) về thói quen ăn chay, các câu hỏi phỏng vấn đề đi đến xác định số người không bao giờ ăn thịt, cá, gia cầm hoặc các sản phẩm chế biến từ những loại thức ăn này (hiệp hội này vẫn thực hiên nghiên cứu định kỳ, bạn có thể tìm thấy kết quả online vài địa chỉ www.vrg.org). Trong nhiều năm, số lượng người ăn chay theo định nghĩa của VRG chiếm khoảng 2 đến 3 phần trăm số người trưởng thành tại Mỹ

Trong thực tế thì mọi người hiệu từ ăn chay theo nhiều nghĩa khác nhau, chúng ta cần có một định nghĩa cơ bản và được chấp nhận rộng rãi nhất. Người ăn chay là người không ăn thịt, cá hoặc gia cầm

Có 3 loại ăn chay: Lacto ovo vegetarian, Lacto vegetarian, và Vegan

Ăn chay có trứng và sữa động vật (Lacto ovo vegetarian): là những người không ăn thịt cá, gia cầm nhưng họ có ăn sữa động vật và trứng. Phần lớn những người ăn ở Mỹ, Canada và Châu Âu rời vào nhóm này, những người ăn Lacto ovo (ăn chay bán phần) ăn các thực phẩm như bơ, sữa chua, sữa và trứng, và các món ăn có thành phần từ những loại thực phẩm trên

Ăn chay không trứng, sữa (Lacto vegetarian): Những người ăn chay không có trứng, các loại sữa động vật

Ăn chay Vegan: là những người ăn chay không ăn hoặc sử dụng các sản phẩm từ động vật, bao gồm thịt, cá, trứng, sữa và các thức ăn chứa những loại thực phẩm này. Người vegan không sử dụng các loại lông, da, tơ tằm các loại mặt hàng phi thực phẩm có liên quan đến động vật. Một số vegan tránh cả mật ong, họ không sử dụng đường trắng, hoặc rượu vang được chế biến bằng xương hoặc thành phần từ động vật (như vi cá mập)

Từ ngữ học thuật thì định nghĩa ăn chay chặt chẽ (strict vegan) để mô tả những người tránh tất cả sử dụng tất cả các sản phẩm từ động vật, bao gồm cả thức ăn, vật dụng, đồ đạc, thiết bị được làm, chế biến xử lý từ động vật

Các kiểu ăn chay: ăn thực phẩm thô, ăn rau củ quả, và ăn thực dưỡng

Một cách ăn chay theo kiểu thực đơn gồm thực phẩm thô gồm có các thức ăn không nấu, như rau , hoa quả, đậu nành, dầu thực vật. Những người theo chủ trương thực phẩm thô không nấu thức ăn thậm chí lò vi sóng, một số chỉ ăn thức ăn được làm khô dưới ánh mặt trời

Một kiểu khác, là những thực phẩm, người ăn chay rau củ, họ chỉ ăn các loại rau củ, hoa quả (khoai tây, cà tím, bí, bơ) , hạt giống. Chuẩn bị các loại thực phẩm này để đủ dinh dưỡng là rất khó, không nên sử dụng các bữa ăn này cho trẻ con.

Ăn chay thực dưỡng, phong cách ăn chay này sử dụng nguyên lý của Đạo Phật và dựa trên nền tảng nguyên lý âm dương. Do đó, ăn thực dưỡng liên quan đến các loại thực phẩm theo văn hóa Châu Á, như rong biển, các loại tương lên men, nhiều người ăn chay thực dưỡng là một triết lý sống. Một số ăn theo thực đơn này với niềm tin có thể chữa trị ung thư và một số loại bệnh tật khác.

Mức độ ăn chay

Vậy chúng ta có thể hình dung ăn chay về căn bản có 04 cấp độ khác nhau.

Cấp độ 1: Ăn hạn chế thịt, hoặc rất ít.

Cấp độ 2: Từ việc ăn chay có trứng sữa,

Cấp độ 3: Không có trứng sữa

Cấp độ 4: Hoàn toàn loại bỏ các thực phẩm, đồ dùng có chứa thành phần từ động vật.

Cấp độ 5: Vượt qua món ăn, đó chính là tinh thần, đạo lý và sử dụng thức ăn không chỉ mang tính chất thực phẩm, giải quyết nhu cầu đói, mà trở thành tạo ra một nền tảng cho sức khỏe, trí tuệ và đạo lý. (ăn chay thực dưỡng)

Việc phát triển khả năng ăn chay bao gồm thay đổi về nhận thức, và phát triển các kỹ năng cũng như tư duy về lựa chọn thực phẩm cho phù hợp

2. Tại sao chọn bữa ăn không có thịt?

Một số người ăn chay bởi vì, lý do đơn giản, họ cảm thấy không vui, hay thoải mái khi có miếng thịt trong miệng. Một số thấy ăn rau tốt hơn, nhẹ nhàng hơn. Một số người ăn chay bởi vì họ nhận ra sự liên hệ giữ thực phẩm và sức khỏe, sức khỏe sinh thái của hành tinh và cuộc sống của con vật. Tóm gọn lại có một số nguyên nhân sau

Ăn cho sức khỏe

Rất nhiều người cho rằng sức khỏe là điều gi đó ngẫu nhiên xảy ra. Nhưng từ lâu thì nghành y học cổ truyền của phương Đông và phương Tây đều nhấn mạnh đến thức ăn sẽ thay thế thuốc, thức ăn là một trong nguyên nhân dẫn đến bệnh tật. Khi bác sỹ gửi họ những hóa đơn để trị bệnh, hoặc khi có những cơn đột quỵ họ mới chợt bừng tỉnh. Những người nhìn thấy điều đó trước sẽ điều chỉnh hành vi. Bạn cần xem xét việc món ăn, nhà bếp sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn lớn như thế nào.

Bảo vệ hành tinh

Tỷ lệ rất lớn thực phẩm trên hành tinh được sử dụng để nuôi các con vật lấy thịt, điều này tạo ra sự khan hiếm về lương thực, tạo ra những hậu quả về môi trường, tiêu tốn nguồn nước. ví dụ

Để có 1 kg lúa mì cần 230 lít nước , nhưng sẽ cần 3588 lít nước để có 1 kg thịt bò (tỷ lệ gấp 15.6 lần)

1 con bò ăn hết 3.5 cân đậu nành để tạo 0.5 kg thịt bò

Ngành chăn nuôi sản xuất ra thịt, trứng, gia cầm sử dụng rất nhiều tài nguyên về đất, nước, năng lượng điện, máy móc, thiết bị và ô nhiễm sinh thái

Thức ăn và đạo đức

Nhiều người xem ăn chay là cách thức đạo đức, một lối sống nhân văn, giúp họ phát triển về tư tưởng, tình cảm, tâm linh. Rất nhiều tôn giáo khuyến khích tín đồ ăn chay

Tiết kiệm thời gian và tiền bạc

Ăn chay sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian hơn so với khi chuẩn bị các bữa ăn có thịt, từ việc chọn lựa thực phẩm, nấu, ăn, dọn dẹp thì thời gian để làm món ăn chay chỉ bằng ½-1/3 thời gian để tổ chức một bữa ăn mặn. Ngoài ra chi phí sẽ giảm hơn rất nhiều

3. Kinh nghiệm để bắt đầu và hạnh phúc với hành trình ăn chay

Chuẩn bị thực phẩm và nấu nướng

Việc nấu ăn chay sẽ đơn giản hơn so với bạn nghĩ, bạn chỉ cần nắm một số kỹ thuật cơ bản để chế biến món ăn, xào, nấu, luộc, rán, chiên hầu như các món ăn chay thường dễ chế biến, không cầu kỳ. Ngoại trừ trường hợp bạn cố gắng trải nghiệm những món ăn phức tạp và tinh tế. bí quyết để bắt đầu ăn chay là sự đơn giản.

Sáng tạo trong nấu ăn

Để có được những bữa ăn chay hấp dẫn, thích thú, bạn cũng cần một chút sáng tạo để phối hợp và kết hợp các loại thực phẩm trong một bữa ăn vừa hấp dấn, đủ chất, tiết kiệm và giàu dinh dưỡng.

Nhận trách nhiệm về bữa ăn của bản thân

Một số bạn cảm thấy lo lắng vì không biết phải bắt đầu như thế nào. Nhưng thực tế thì với một số kiến thức cơ bản về dinh dưỡng, tính chất, đặc điểm của một số nhóm thực phẩm, bạn hoàn toàn đủ nền tảng để bắt đầu

Một số lưu ý

Đừng phê phán những người ăn thịt, mỗi người có lựa chọn riêng, bạn chỉ cần sống với hiểu biết của bạn về thực phẩm
Chia sẻ và Thuyết phục từng bước, không gây áp lực với những người thân, người ăn cùng khi bạn chỉ là thiểu số
Tự giáo dục bản thân với các nguồn thông tin
Tự đào tạo về giá trị dinh dưỡng của thực phẩm và cách chế biến phù hợp
Học hỏi nguyên lý âm dương để hiểu về bản chất ăn chay theo kiểu thực dưỡng