Ung thư mắt là bệnh ung thư bắt nguồn từ một khối u ác tính phát triển ở vùng mắt, mặc dù đây là loại bệnh hiếm gặp – không nằm trong 10 loại bệnh ung thư hiện nay – nhưng lại mang tính nguy hiểm rất cao.
Ung thư mắt là một loại u ác tính phát triển ở vùng mắt, là chứng bệnh về mắt tương đối hiếm. Do không phổ biến như các loại bệnh ung thư khác nên bệnh ung thư mắt còn ít người biết đến. Phần lớn người mắc bệnh này đến bệnh viện khi đã quá muộn.
Dựa vào vị trí để phân loại, có thể được chia thành ung thư mi mắt, ung thư trong mắt… Ung thư mắt thường xảy ra ở một bên mắt trước, sau đó mới đi căn sang mắt còn lại, tỷ lệ phát bệnh ở mỗi độ tuổi là khác nhau, do gen đột biến trong cơ thể gây ra.
1 . Nguyên nhân của bệnh ung thư mắt
Hiện các nhà khoa học vẫn chưa đưa ra được nguyên nhân cuối cùng về căn bệnh này. Giới y học xác định, bệnh có liên quan đến tình trạng đột biến của gien Rb khi cháu nhỏ còn trong dạng phôi thai. Nguyên nhân gây đột biến gien có thể là do tia phóng xạ, hoá chất, di truyền gia đình (chiếm 20%).
Đối với bệnh ung thư mắt không phải bệnh phổ biến trong 10 bệnh ung thư hiện nay. Hiện nay, bệnh ung thư võng mạc mắt chủ yếu xảy ra ở trẻ em nhưng cũng không liên quan tới ánh sáng hay các tác dụng của ánh sáng từ điện thoại, máy tính hay ti vi.
2 . Triệu chứng của bệnh ung thư mắt
Các triệu chứng của ung thư mắt đôi khi thường bị nhầm lẫn với các bệnh như đau mắt hột, viêm kết mạc, dị ứng thời tiết,…
+ Hai mắt không cân đối hoặc có triệu chứng nhìn nghiêng.
+ Màu sắc một bên mắt khác với mắt còn lại.
+ Khi chiếu sáng vào mắt sẽ xuất hiện điểm trắng ở trong đồng tử.
+ Bệnh nhân ung thư mắt khi chụp ảnh có đèn flash sẽ phát hiện điểm trắng ở trong đồng tử.
+ Vùng mí mắt có khối u rõ rệt, ảnh hưởng đến tầm nhìn, nghiêm trọng hơn sẽ xuất hiện khối u lở loét.
+Nhãn áp tăng lên, đau mắt, đau đầu, giảm thị lực,… (những triệu chứng chủ yếu là u nguyên bào võng mạc, khối u ác tính hắc mạc,…).Ung thư trong mắt, khối u thường xuất hiện ở hắc tố màng mạch và thị võng mạc, biểu hiện chủ yếu là nhãn áp tăng cao, đau mắt, đau đầu, thị lực giảm sút…
+ Đau mắt thường kèm theo chảy nước mắt, nhãn cầu mắt lòi ra hoặc chuyển động con ngươi khó khăn , giảm thị lực và các vấn đề khác.
+ Đau mắt thường kèm theo chảy nước mắt, nhãn cầu mắt lòi ra hoặc chuyển động con ngươi khó khăn, giảm thị lực và các vấn đề khác (các triệu chứng này chủ yếu là ung thư hốc mắt, chẳng hạn như ung thư tuyến lệ, chất dịch thần kinh thị giác…).
Ung thư hốc mắt, ví dụ như ung thư tuyến lệ, chất dịch thần kinh thị giác…, thường biểu hiện là mắt thường chảy nước mắt, cầu mắt lồi ra hoặc chuyển động con ngươi khó khăn, thị lực giảm.
Khi xuất hiện triệu chứng hai mắt không cân đối hoặc có triệu chứng nhìn nghiêng, màu sắc hai mắt khác nhau hay trong đồng tử có điểm trắng, có thể đến bệnh viện để tiến hành kiểm tra chuyên khoa.
Và khi trong mắt xuất hiện của khối u, đau mắt, đau đầu thường xuyên chảy nước mắt hoặc giảm thị lực, có thể tiến hành kiểm tra chuyên sâu: chẳng hạn như siêu âm dạng B, kiểm tra MRI, chụp Xquang.
Phát hiện sớm, điều trị sớm là nguyên tắc cơ bản trong điều trị ung thư mắt, một khi xuất hiện các triệu chứng xuất hiện nghi ngờ ung thư mắt, nên đến bệnh viện chuyên khoa để kiểm tra.
Khi xuất hiện triệu chứng hai mắt không cân đối hoặc có triệu chứng nhìn nghiêng, màu sắc hai mắt khác nhau hay trong đồng tử có điểm trắng, có thể đến bệnh viện để tiến hành kiểm tra chuyên khoa.
3 . Phương pháp chẩn đoán khi mắc ung thư mắt
Chuyên gia ung thư mắt nhắc nhở: Phát hiện và điều trị sớm là nguyên tắc cơ bản của điều trị ung thư mắt, một khi xuất hiện những triệu chứng nghi ngờ là ung thư mắt nên kịp thời đến chuyên khoa của bệnh viện uy tín để kiểm tra.
Kiểm tra chuyên khoa: Bác sỹ chủ yếu kiểm tra kích thước, vị trí, hình thái, độ cứng của khối u, xem ấn vào có đau không có di chuyển không, có loét không, tình trạng lan ra xung quanh và lấn sâu vào trong như thế nào, nghe kỹ xung quang phần mí mắt và hốc mắt có tạp âm hay không… Ngoài ra bác sỹ còn kiểm tra khối u phát triển cục bộ hay có di căn, khi cần thiết phải mời bác sỹ chuyên khoa có liên quan cùng hội chẩn, phân biệt khối u vùng mắt đó là nguyên phát hay do di căn.
Kiểm tra thị lực: Tầm nhìn, hướng lồi của cầu mắt, độ lồi, vận động của cầu mắt, nhãn áp, đáy mắt, khi cần thiết phải chụp phim xuyên màng cứng hoặc kiểm tra bằng phương pháp hạt nhân phóng xạ 32P, kiểm tra siêu âm dạng B.
Chụp Xquang kiểm tra hốc mắt và thần kinh thị giác: Khi có điều kiện có thể chụp tĩnh mạch hốc mắt, chụp CT scan, chụp cộng hưởng từ (MRI).
Kiểm tra tình trạng toàn thân khi cần thiết có thể kiểm tra thêm chức năng gan và thận.
Trong điều kiện cho phép có thể lấy tế bào tổ chức bệnh đem đi sinh thiết.
4 . Tiến hành điều trị khi phát hiện ung thư mắt
Ung thư mắt ở các thời kỳ khác nhau áp dụng những phương pháp điều trị khác nhau, chuyên gia về ung thư mắt của bệnh viện chỉ ra rằng, do hiệu quả của việc điều trị đơn thuần một phương pháp không cao, vì vậy chuyên gia cần phải căn cứ tình hình cụ thể của từng bệnh nhân, sử dụng kết hợp các kỹ thuật điều trị xâm nhập vết thương nhỏ như điều trị can thiệp, cấy hạt phóng xạ…từ đó đạt được hiệu quả điều trị tốt hơn.
Phẫu thuật điều trị:
Theo Sức khỏe & đời sống, phẫu thuật cắt bỏ là phương pháp thường được sử dụng trong điều trị ung thư mắt. Biến chứng bệnh thường giới hạn ở vùng màng chớp mắt, có thể phẫu thuật cắt bỏ vùng màng đó, đối với bệnh phát sinh và xâm lấn sâu ở kết mạc, cần phẫu thuật cắt bỏ trên một diện tích rộng ra xung quanh đồng thời cắt bỏ vùng tiếp cận màng da mắt, khi ung thư ở trên cầu mắt, sau khi hội chẩn kỹ lưỡng mới có thể tiến hành cắt bỏ cầu mắt, khi ung thư xâm lấn đến vùng cầu mắt và hốc mắt, cần phải cắt bỏ viền mí mắt, vùng da xung quanh, cơ và mô liên kết,… và toàn bộ các bộ phận bên trong hốc mắt.
Phương pháp xạ trị:
Dùng các tia xạ như tia X, tia Y, tia điện tử,… để chiếu vào tổ chức ung thư, có thể tác động hết mức tiêu diệt tế bào ung thư, phá hủy tổ chức ung thư, từ đó có thể đạt được mục đích tiêu diệt tế bào ung thư.
Phương pháp hóa trị:
Hóa trị là phương thức điều trị sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư, khống chế sự phát triển của tế bào ung thư. Lựa chọn điều trị hóa chất trước và sau phẫu thuật có thể nâng cao hiệu quả điều trị, kéo dài tuổi thọ và chất lượng sống cho bệnh nhân.
Tỉ lệ mắc bệnh ung thư mắt cao ở các nước đang phát triển nhiều hơn các nước phát triển, hơn nữa do thói quen, tập tục của từng vùng cũng có liên quan tới tỉ lệ phát bệnh cao. Ở các nước đang phát triển, do tỉ lệ tử vong cao đạt tới 60%, trong khi ở Mỹ, con số này chỉ 1-2%.
U lành tính hay ác tính đều có thể gây tổn hại tới mô mắt và chức năng của nó, u ác tính có thể gây tổn hại tới nhãn cầu và thị lực, thậm chí còn có thể di căn não hoặc toàn thân. U ác tính ở bộ phận nào đó trên cơ thể cũng có thể di căn mắt, nhưng nếu thông qua dây thần kinh thị giác hoặc phát triển lên não, thì có thể nguy hiểm tới tính mạng, gây hậu quả nghiêm trọng.
Khi khối u chèn ép lên dây thần kinh thị giác, dẫn tới gây tổn thương thị giác, gây suy giảm thị lực đáng kể. Thậm chí có những khối u, nhất là u máu có thể gây ra khả năng xuất huyết cấp tính, càng dễ gây tổn thương cấp tính chức năng thị lực. Do mắt có nhiều dây thần kinh quan trọng, những dây thần kinh này chi phối cảm giác của mắt, vận động nhãn cầu, mí mắt… vì vậy khi dây thần kinh mắt bị khối u chèn ép có thể gây ra hiện tượng xệ mặt, rối loạn vận động nhãn cầu, mắt lác, hoặc các dị tật khác ở mắt
Điều trị đông y:
Đông y có thể sử dụng trên suốt cả quá trình điều trị ung thư mắt, có công dụng hồi phục sức khỏe, điều hòa khí huyết, tăng cường sức đề kháng, dùng đơn thuần hoặc phối hợp với phẫu thuật, hóa trị liệu có thể phát huy vai trò ức chế sự phát triển của khối u ung thư và cải thiện chất lượng sự sống cho bệnh nhân.
5 . Phòng ngừa ung thư mắt
Tìm hiểu xem trong gia đình có ai từng mắc bệnh hay không. Nếu có người thân mắc ung thư mắt bạn cần cảnh giác bởi khả năng bạn đối diện với nguy cơ sức khỏe này thường cao hơn những đối tượng khác.
Nếu chức năng hoạt động của mắt có sự thay đổi bất thường; cảm giác đau đớn thường trực, bạn nên đi khám sớm để phát hiện căn nguyên vấn đề. Đừng để cơ thể bị tàn phá nặng nề và những biểu hiện bệnh rõ mồn một mới tìm cách chạy chữa. Việc phát hiện bệnh sớm sẽ giúp quá trình điều trị hiệu quả hơn
Bên cạnh đó, bạn cũng nên tăng cường hệ miễn dịch của mình bằng cách duy trì chế độ ăn uống khoa học, thường xuyên tập thể dục và có lối sống lành mạnh.
Cố gắng không để mắt tiếp xúc với tia nắng mặt trời trong thời gian dài.
Trong trường hợp buộc phải tiếp xúc, hãy bảo vệ mắt mình khỏi ảnh hưởng của tia cực tím bằng cách đeo kính dâm, đội mũ rộng vành
Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với tia bức xạ, mối hàn.
Ngăn không cho mắt chịu ảnh hưởng tiêu cực của các loại hóa chất độc hại, gây ung thư.
6 . Cảnh giác khi thấy những dấu hiệu lạ trong mắt
Ung thư mắt là sự phát triển bất thường của tế bào ở mắt, chúng sinh sôi và tạo thành khối u. Những tế bào gây bệnh này có thể bắt đầu ở mắt song một khi chuyển sang giai đoạn sau nó sẽ lan sang các vị trí khác.
Điều bất ngờ là căn bệnh ung thư vú và ung thư phổi lại là một trong những yếu tố khiến các tế bào gây bệnh nhanh chóng di căn và lan rộng tới mắt.
Bên cạnh đó, thói quen hút thuốc, không bảo vệ mắt trước ánh mặt trời và tiền sử gia đình có người từng mắc bệnh cũng là những yếu tố làm tăng tỷ lệ mắc căn bệnh ung thư mắt.
Việc phát hiện các dấu hiệu ung thư sớm đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực nâng cao hiệu quả điều trị bệnh. Một trong những dấu hiệu bạn có thể nhận biết dễ dàng là tầm nhìn của bạn bị hạn chế.
Sự xuất hiện khối u ở trong mắt khiến khả năng nhìn xa bị giảm đáng kể. Ngoài ra, một số trường hợp khối u còn tạo ra các “hạt” nhỏ nổi lên ở mắt hay các vết hằn, tụ máu.
Ung thư là sự phát triển khó kiểm soát của các tế bào gây bệnh, vì vậy triệu chứng phổ biến khác của bệnh là sự thay đổi bất thường về kích thước của khối u. Nốt nhỏ ở trong mắt ngày càng to, hình dạng khó xác định với nhiều cạnh lởm chởm.
Bên cạnh đó, theo thời gian khối u có xu hướng thay đổi màu sắc. Thông thường, nó trở nên nhạt hơn so với màu tự nhiên của mắt. Những người sở hữu đôi mắt đen là khó phát hiện hơn cả nên càng phải đặc biệt chú ý. Một khi bệnh chuyển sang giai đoạn sau, màu sắc khó xác định sẽ lấn sang các vị trí khác ở mắt.
ĐÔNG Y THÁI PHƯƠNG CHÚC MẸ BẦU CÓ MỘT THAI KÌ KHỎE MẠNH NHƯ MONG MUỐN!!
Bác Sỹ Nguyễn Cảnh Chương – PGĐ khoa chuẩn đoán trước sinh, BV Phụ sản Hà Nội. Chuyên Gia tư vấn của nhãn hàng Thảo Dược Củ Gai An Thái Phương
Xem thêm: Hạ đường huyết là gì? Dấu hiệu và cách cấp cứu nhanh