Đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn … là triệu chứng của bệnh gì?

Đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn… thường là hệ quả do thói quen ăn uống không khoa học, sinh hoạt không hợp lý, ngộ độc thực phẩm. Bên cạnh đó, tình trạng này cũng có thể là dấu hiệu của những bệnh lý đường tiêu hóa thường gặp như trào ngược dạ dày thực quản, xuất huyết tiêu hóa trên, viêm thực quản,… cần được thăm khám và khắc phục nhanh chóng.

Đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn … là triệu chứng của bệnh gì?

Đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn,… là những triệu chứng liên quan đến đường tiêu hóa phổ biến bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Tình trạng này thường là hệ quả do ăn uống, sinh hoạt không hợp lý, điều độ hoặc cũng có thể khởi phát do tổn thương và rối loạn cơ quan tiêu hóa như dạ dày, ruột non, thực quản, ống dẫn mật,…

Theo đó, tình trạng đau thượng vị ợ hơi, buồn,… có thể khởi phát bởi một số vấn đề về sức khỏe như:

1. Ngộ độc thực phẩm gây đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn,…

Ngộ độc thực thực phẩm chỉ tình trạng người bệnh trúng độc do dung nạp những thực phẩm chứa chất độc hại, nhiễm khuẩn, thức ăn ôi thiu,… Đau thượng vị là một trong những triệu chứng lâm sàng điển hình của tình trạng này.

Khi bị ngộ độc thực phẩm, bạn sẽ cảm nhận cơn đau quặn thắt ở vùng bụng trên rốn và dưới xương ức. Kèm theo tình trạng này là một số hiểu hiện như ợ hơi, buồn nôn và nôn mửa toàn bộ thức ăn ra ngoài. Trong một số trường hợp dịch nôn là chất lỏng. Sau khi nôn thì cơn đau và những biểu hiện đi kèm có xu hướng thuyên giảm.

Bên cạnh đó, ngộ độc thực phẩm còn có thể gây đi ngoài nhiều lần. Thường đại tiện phân lỏng và kèm máu hoặc có màu đen, nâu với những trường những trường hợp nặng. Khi nhận thấy biểu hiện này, bạn cần nhanh chóng đến bệnh viện để được thăm khám và xử lý kịp thời, tránh nguy hiểm đến tính mạng.

2. Viêm loét dạ dày tá tràng

Viêm loét dạ dày tá tràng được xem là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn,… Các triệu chứng bệnh lý khởi phát sinh vùng niêm mạc dạ dày bị tổn thương, ăn mòn bởi axit dịch vị và gây sưng viêm. Với những trường hợp tiến triển nặng nề, những ổ loét viêm xuất hiện ở vị trí vùng niêm mạc bị tổn thương.

Cơn đau vùng thượng vị do viêm loét dạ dày tá tràng thường kích hoạt sau khi ăn no hoặc khi đói. Trong một số trường hợp, các triệu chứng kích hoạt mạnh mẽ hơn vào ban đêm. Bên đó, người bệnh còn có thể gặp những triệu chứng như suy nhược, nóng rát vùng bụng, mệt mỏi, chán ăn,…

3. Trào ngược dạ dày thực quản

Tình trạng đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn có thể là dấu hiệu bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Các triệu chứng bùng phát khi van dạ dày bị hở hoặc thói quen ăn uống không khoa học, sinh hoạt kém lành mạnh.

Những biểu hiện trào ngược dạ dày thực quản có xu hướng nặng nề khi dạ dày tiết nhiều dịch vị. Trong một số trường hợp cơn đau thượng vị lan rộng ra sau lưng và vùng ngực. Không giống như viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản đặc trưng bởi tình trạng ợ nóng, đầy bụng, khó tiêu, đau rát họng, ợ chua, khàn tiếng,…

4. Viêm thực quản

Viêm thực quản là một trong những bệnh lý đường tiêu hóa phổ biến. Tổn thương do bệnh lý gây ra khi lớp lót niêm mạc cơ quan này bị phản ứng viêm tấn công. Bệnh viêm thực quản thường dễ nhầm lẫn với chứng trào ngược dạ dày thực quản do có nhiều biểu hiện tương đồng.

Viêm thực quản cũng được xem là nguyên nhân gây ra tình trạng đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn, nóng rát dạ dày,… Cùng với đó là một số biểu hiện đi kèm như khó khăn khi nuốt thức ăn, cơn đau tức có thể lan rộng đến vùng ngực và lan ra sau lưng.

Bệnh lý nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời có thể diễn tiến nặng nề, phức tạp và tiềm ẩn nguy cơ phát sinh nhiều biến chứng nguy hiểm. Điển hình là tăng nguy cơ hình thành các ổ loét viêm nặng, những khối u ác tính tại thực quản.

5. Ung thư dạ dày thực quản

Ung thư dạ dày thực quản khởi phát khi các mô ở dạ dày thực quản biến đổi bất thường, loạn sản và mất kiểm soát. Khối u ác tính ở cơ quan này có thể gây đau thượng vị, cơn đau có thể trở nên dữ dội hoặc âm ỉ. Với những trường hợp khối u phát triển lớn, cơn đau thượng vị sẽ đi kèm với những triệu chứng buồn nôn, nôn mửa, ợ hơi, khó chịu,…

Bên cạnh đó, bệnh lý còn có thể gây ra cơn đau t
hắt ngực, chán ăn, khó thở, cơ thể gầy yếu, sụt cân, suy nhược trong thời gian ngắn. Mặc dù có mức độ nguy hiểm nhưng ung thư dạ dày thực quản không xuất hiện những dấu hiệu rõ ràng. Các triệu chứng nặng nề chỉ bùng phát khi những khối u phát triển với kích thước lớn và di căn sang những vùng xung quanh.

6. Xuất huyết tiêu hóa trên

Đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn,… có thể là biểu hiện xuất huyết tiêu hóa trên. Tình trạng này có thể xuất hiện khi vùng niêm mạc dạ dày, thực quản, ruột non bị loét nặng, gây vỡ tĩnh mạch và chảy máu. Xuất huyết tiêu hóa trên thường là biến chứng của loét dạ dày tá tràng, viêm loét thực quản, lạm dụng thuốc chống viêm, ung thư dạ dày,…

Khác với những bệnh lý thông thường, tình trạng đau thượng vị do xuất huyết tiêu hóa trên gây ra thường bùng phát đột ngột, đau ở mức độ nặng và lan rộng sang những cơ quan xung quanh. Bên cạnh đó, tình trạng này còn đi kèm với một số biểu hiện như buồn nôn, nôn mửa liên tục, dịch nôn có màu cà phê hoặc máu tươi, trướng bụng, đại tiện phân đen,…

Xuất huyết tiêu hóa trên có mức độ nguy hiểm cao và có thể gây hạ huyết áp, choáng thậm chí là tử vong do mất quá nhiều máu. Do đó, khi nhận thấy các biểu hiện trên, người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện để được tiến hành thăm khám và kiểm soát nhanh chóng.

7. Hội chứng Zollinger-Ellison

Zollinger-Ellison là hội chứng phổ biến, đề cập đến tình trạng những khối u tiết gastrin xuất hiện ở tá tràng và tuyến tụy. Trường hợp nồng độ gastrin tăng sinh quá mức sẽ khiến dạ dày tăng hoạt động tiết axit dịch vị. Đây được xem là nguyên nhân làm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản.

Những triệu chứng Zollinger-Ellison thường rất khó nhận biết do biểu hiện không đặc trưng và rõ ràng. Một số trong đó là tình trạng đau tức vùng thượng vị. Bên cạnh đó, một số biểu hiện khác có thể đi kèm như cảm giác buồn nôn, chán ăn, đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy,…

8. Vấn đề về túi mật

Túi mật bị tổn thương được xem là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau tức vùng thượng đi kèm một số triệu chứng khác. Trong đó, điển hình là bệnh viêm đường dẫn mật. Bệnh lý khởi phát khi đường dẫn mật có dấu hiệu nhiễm trùng. Một số triệu chứng đặc trưng như đau thượng vị lan xuống hạ sườn, buồn nôn, khó tiêu, nước tiểu vàng, tăng thân nhiệt,…

9. Viêm tụy cấp

Tuyến tụy có vị trí nằm bên cạnh ruột non, dạ dày và tại vùng thượng vị. Viêm tụy cấp đặc trưng bởi tình trạng tuyến tụy bị nhiễm trùng đột ngột. Nguyên nhân khởi phát thường do sỏi mật, rối loạn miễn dịch, phản ứng viêm kích hoạt, lạm dụng bia rượu trong thời gian dài.

Cơn đau do bệnh viêm tụy cấp gây ra thường xuất hiện ở vùng thượng vị, cơn đau có thể lan rộng ra 2 bên sườn và sau lưng. Bên cạnh đó, bệnh lý còn gây ra một số triệu chứng đi kèm như ợ hơi, buồn nôn, đầy bụng, tim đập nhanh, sốt nhẹ,…

10. Một số nguyên nhân khác

Ngoài những nguyên nhân phổ biến trên, cơn đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn,… còn có thể bùng phát bởi một số nguyên nhân sau:

• Ăn quá no: Việc dung nạp lượng lớn thực phẩm có thể tăng áp lực ở cơ vòng thực quản dưới, môn vị và thành dạ dày. Do đó, việc ăn uống quá mức có thể gây ra cảm giác buồn nôn, nôn mửa, ợ hơi, đau thượng vị, trớ thức ăn,…
• Hoạt động mạnh sau khi ăn: Thói quen vận động mạnh sau khi ăn có thể gây trào ngược dạ dày, khiến dạ dày bị kích thích và bùng phát cơn đau thượng vị và một số biểu hiện đi kèm như ợ hơi, buồn nôn, trớ thức ăn,….
• Thói quen ăn khuya: Ăn khuya là một trong những thói quen gây ảnh hưởng đến dạ dày cũng như cơ quan tiêu hóa. Từ đó có thể kích thích lên dạ dày, thực quản và đường ruột quá mức và gây rối loạn đồng hồ sinh học của cơ thể. Những người có thói quen ăn khuya, cơn đau vùng thượng vị có thể lan rộng sang những khu vực lân cận.
• Mang thai: Tình trạng đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn thường khởi phát ở phụ nữ mang thai. Nguyên nhân là do sự thay đổi hormone đột ngột, dung nạp lượng lớn thức ăn và sự giãn nở của tử cung. Bên cạnh đó, phụ nữ mang thai còn gặp phải một số biểu hiện như đầy hơi, khó tiêu, trớ thức ăn,…

Đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn,… còn có thể bùng phát bởi một số nguyên nhân và vấn đề sức khỏe khác nhau. Do đó, khi nhận thấy các biểu hiện tiến triển nặng nề hoặc đi kèm với những biểu hiện bất thường, người bệnh nên đến bệnh viện để được tiến hành thăm khám và xử lý nhanh chóng.

Cách xử
lý đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn hiệu quả

Tình trạng đau thượng vị ợ hơi buồn nôn thường có mức độ nghiêm trọng hơn triệu chứng ợ hơi thông thường. Đây có thể là dấu hiệu của những bệnh lý đường tiêu hóa. Do đó, khi nhận thấy các triệu chứng tiến triển nặng nề và tái đi tái lại thường xuyên, người bệnh cần tiến hành can thiệp kịp thời để phòng ngừa rủi ro phát sinh.

1. Áp dụng các biện pháp cải thiện tại nhà

Để cải thiện tình trạng đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn tạm thời, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp cải thiện tại nhà. Ưu điểm của biện pháp này là lành tính, tận dụng những thảo dược tự nhiên nên có độ an toàn an, phù hợp với nhiều đối tượng và dễ thực hiện. Tuy nhiên, mẹo chữa này chỉ có tác dụng với những trường hợp triệu chứng khởi phát ở mức độ nhẹ và không thể thay thế biện pháp y tế.

Dưới đây là một số biện pháp cải thiện chứng đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn:

• Chườm ấm: Người bệnh có thể chườm ấm lên vùng lưng và thượng vị giúp cải thiện cơn đau và làm giảm cảm giác buồn nôn, ợ hơi, khó chịu. Nhiệt độ ấm từ túi chườm sẽ giúp làm giãn mạch máu, thư giãn cơ thành thực quản, dạ dày và hạn chế hoạt động co thắt quá mức dạ dày.
• Uống nước muối ấm: Một số thành phần hoạt chất trong nước muối ấm hỗ trợ điều hòa những hoạt động co thắt dạ dày thực quản. Do đó, uống nước muối ấm sẽ giúp cải thiện triệu chứng đau thượng vị, giảm buồn nôn, ợ hơi, giúp cơ thể cảm giác dễ chịu hơn.
• Uống trà hoa cúc ấm: Trà hoa cúc có chứa nhiều khoáng chất, axit amin, chất chống oxy hóa dồi dào. Việc uống trà hoa cúc thường xuyên sẽ giúp làm dịu vùng niêm mạc ở cổ họng, điều hòa hoạt động co thắt, trung hòa dịch vị tá tràng, thực quản và dạ dày. Bên cạnh đó, hoạt chất apigenin có trong loại trà này còn giúp năng ngừa ung thư, chống viêm và phục hồi vùng niêm mạc bị tổn thương hiệu quả.
• Uống nước mật ong ấm: Dùng mật ong ấm sẽ giúp cải thiện cảm giác buồn nôn, nôn mửa, giảm mức độ cơn đau thượng vị hiệu quả. Bên cạnh đó, việc áp dụng mẹo chữa thường xuyên còn hỗ trợ chống viêm, ức chế nấm, virus và vi khuẩn gây hại đường ruột, dạ dày.

2. Thăm khám và điều trị y tế

Trường hợp bị đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn không thuyên giảm sau khi áp dụng những biện pháp cải thiện tại nhà, thay vào đó tiến triển nặng nề với tần suất thường xuyên. Lúc này bạn cần đến bệnh viện để được thăm khám, chẩn đoán và áp dụng biện pháp chữa trị đúng cách.

Căn cứ vào nguyên nhân khởi phát và mức độ triệu chứng mà bác sĩ chuyên khoa sẽ đưa ra hướng điều trị phù hợp. Cụ thể:

• Trào ngược dạ dày thực quản/ Viêm loét dạ dày tá tràng: Đối với những trường hợp đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn,… do các bệnh lý này gây ra. Bác sĩ sẽ chỉ định những loại thuốc ức chế hoạt động bài tiết dịch vị hoặc trung hòa axit dịch vị để kiểm soát. Nếu trường hợp dương tính với Hp, bác sĩ chuyên khoa sẽ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp với từng trường hợp cụ thể.
• Viêm thực quản: Các triệu chứng bệnh lý thường bùng phát bởi nhiều nguyên nhân khác nhau như tác dụng phụ thuốc điều trị, nhiễm trùng, trào ngược dạ dày thực quản. Căn cứ vào nguyên nhân cụ thể mà bác sĩ sẽ chỉ định những loại thuốc chữa trị phù hợp.
• Xuất huyết tiêu hóa trên: Với những trường hợp đau thượng vị, buồn nôn, ợ hơi, nôn ra máu tươi,… do xuất huyết tiêu hóa trên. Lúc này bác sĩ sẽ truyền dịch/ truyền máu giúp cân bằng điện giải và huyết áp. Kế đến, bác sĩ sẽ nội soi cầm máu và xác định nguyên nhân khởi phát, từ đó áp dụng biện pháp điều trị phù hợp.
• Ung thư dạ dày: Trường hợp ung thư dạ dày cần can thiệp điều trị ngoại khoa. Tuy nhiên, trước khi áp dụng điều trị, bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành kiểm tra sức khỏe tổng quát nhằm đảm bảo người bệnh có đạt điều kiện phẫu thuật. Trường hợp người bệnh không đủ điều kiện hoặc khối u diễn biến phức tạp, bác sĩ sẽ tiến hành hóa trị và xạ trị.

3. Thay đổi lối sống sinh hoạt

Bên cạnh tuân thủ biện pháp y tế và các mẹo cải thiện tại nhà. Người bệnh nên chủ động thay đổi lối sống sinh hoạt hàng ngày để giúp kiểm soát tình trạng bệnh lý đạt hiệu quả tốt nhất. Tuy không có khả năng làm giảm đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn nhanh chóng nhưng biện pháp này giúp điều hòa hoạt động tiêu hóa hiệu quả, đồng thời phòng ngừa triệu chứng bùng phát.

Bên cạnh đó, việc áp dụng và duy trì đều đặn biện pháp này còn hạn chế phát sinh những bệnh lý đường tiêu hóa, tăng khả năng hấp thu các chất dinh dưỡng, đồng thời phòng ngừa táo bón, tiêu chảy, bệnh trĩ,…

• Tích cực và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa trong thời gian điều trị. Cần sử dụng thuốc theo đúng liệu trình, không tự ý thêm bớt liều dùng hoặc ngưng điều trị.
• Không sử dụng bia rượu, thuốc lá, uống cà phê, trà đặc, những món ăn chứa nhiều gia vị cay nóng, dầu mỡ,…
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh, tăng cường bổ sung những nhóm thực phẩm tốt cho đường ruột và dạ dày như trái cây tươi, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, cá, trứng,… Uống đủ từ 2 – 2.5 lít nước mỗi ngày giúp hỗ trợ quá trình trao đổi chất, đồng thời giúp hoạt động tiêu hóa diễn ra tốt hơn.
• Duy trì tập luyện thể dục thể thao để giúp nâng cao thể trạng, ổn định chức năng tiêu hóa và giúp tăng khả năng chịu đựng cơn đau hiệu quả.
• Tránh thức khuya, căng thẳng quá mức, làm việc quá sức. Cần cân bằng thời gian làm việc và nghỉ ngơi giúp tạo tâm lý lý thoải mái nhất. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể áp dụng một số biện pháp như đọc sách, nghe nhạc, ngồi thiền, yoga,…
• Không để bụng quá đói hoặc quá no, tập thói quen ăn chậm, nhai kỹ nhằm hạn chế tăng áp lực lên dạ dày. Ngoài ra, để hạn chế bùng phát cơn đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn tiến triển nặng nề, tránh ăn tối sau 19 giờ.
• Một số loại thuốc điều trị có thể khiến vùng niêm mạc dạ dày bị tổn thương. Do đó, trước sử dụng bất kỳ loại thuốc điều trị nào, nhất là thuốc giảm đau, chống viêm, người bệnh cần tham vấn y khoa để được hướng dẫn cụ thể.

Bài viết đã giải đáp một số bệnh lý liên quan đến tình trạng đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn và biện pháp khắc phục. Để xác định cụ thể nguyên nhân khởi phát và điều trị đúng cách, mang lại hiệu quả cao, bạn cần tiến hành thăm khám để được chẩn đoán và xử lý nhanh chóng.

Có thể bạn quan tâm:

• 7 Cách giảm đau thượng vị nhanh, dễ áp dụng tại nhà
• Đau thượng vị ở bà bầu: Nguyên nhân, cách chữa, phòng ngừa
• 9 loại thuốc đau dạ dày dạng sữa tốt nhất được dùng phổ biến
• 16 Cách chữa đau dạ dày tại nhà nhanh nhất, giảm đau cấp tốc

Xem thêm: Đi ngoài ra máu tươi là dấu hiệu của bệnh gì? Nguyên nhân do đâu?