Nổi hạch ở cổ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Tình trạng nổi hạch ở cổ thường xảy ra với triệu chứng sưng to lên kèm đau nhức, khó nuốt. Hạch xuất hiện ở cổ có nhiều nguyên nhân, đôi khi nó chỉ là hiện tượng bình thường. Tuy nhiên, nhiều khả năng nó báo hiệu bệnh lý nguy hiểm.

Nổi hạch ở cổ là như thế nào?

Hạch là một tổ chức lympho (còn gọi là liên võng nội mô) nằm ở các vị trí khác nhau trên cơ thể. Ví dụ như hạch ở sau tai, bẹn, cổ, dưới da, ổ bụng… Hạch thường chìm và khó sờ thấy. Tuy nhiên, khi hạch hoạt động mạnh để chống lại một tác nhân gây hại nào đó thì nó sẽ sưng to lên. Khi đó, chỉ cần bằng mắt thường là chúng ta cũng có thể nhìn thấy.

Nổi hạch ở cổ là tình trạng ở vùng cổ xuất hiện các hạch. Bằng mắt thường có thể nhìn thấy chúng có hình tròn, hoặc hình bầu dục.

Khi sờ vào ta sẽ thấy nó cứng cứng. Tuy nhiên, ở bên trong nó có chứa dịch mà bằng mắt thường không thể nhìn thấy được.

Hạch có loại gây đau nhưng cũng có loại không gây đau. Có khi hạch xuất hiện không rõ nguyên nhân, chỉ một thời gian sau là biến mất. Tuy nhiên, cũng có trường hợp hạch là dấu hiệu của bệnh lý, khiến nhiều người lo lắng.

Hạch ở cổ thường xuất hiện ở trẻ em hoặc người lớn từ 20 – 50 tuổi. Nữ giới có nguy cơ bị hạch ở cổ cao hơn nam giới 3 lần.

Theo các bác sĩ, hạch xuất hiện thường do viêm nhiễm, bệnh lý ác tính nào đó. Theo thời gian, hạch cũng sẽ phát triển về mặt kích thước.

Nguyên nhân bị hạch ở vùng cổ

Có nhiều lý do gây hạch. Tùy vào mỗi vị trí mà bác sĩ kết luận những nguyên nhân gây bệnh khác nhau.

Hạch ở vùng đầu cổ

Nếu bị hạch ở vị trí này thì nguyên nhân thường do:

• Bị sâu răng;
• Bị viêm amidan; viêm họng;
• Bị viêm xoang;
• Bị viêm tuyến nước bọt;
• Bị nhiệt miệng, viêm lợi;
• Bị viêm da đầu.

Hạch nổi lên do nguyên nhân này thường kèm các triệu chứng sưng, đau. Các hạch này có kích thước nhỏ như hạt đậu. Tuy nhiên, khi các viêm nhiễm chấm dứt thì các hạch này cũng sẽ biến mất.

Hạch ở vùng cổ

Nếu ở vùng quanh cổ nổi hạch thì rất có thể do nguyên nhân mắc phải một trong những bệnh lý sau:

• Bệnh chồi xương;
• Bị u (u mỡ, u bã hay u nang giáp móng).

Nếu hạch nổi do u bạn cũng không cần lo lắng lắm vì chỉ có u lành tính mới khiến hạch bị nổi lên. Tuy nhiên, để biết chắc chắn, tốt nhất nên đi khám bác sĩ để có kết luận chính xác.

Hạch ở cổ do bệnh lao

Một nguyên nhân khiến xuất hiện hạch ở vùng cổ đó là người đó bị bệnh lao. Lao hạch là một trong những bệnh lý phổ biến, thường xảy ra ở vị trí cổ. Chúng thường dính với nhau thành chùm (chuỗi), không đau, sờ vào là thấy. Sự xuất hiện của lao hạch là do nhiễm khuẩn.

Bệnh lý ác tính nào đó

Ngoài ra, khi bị nổi hạch trên cơ thể, nhất là vùng cổ, rất có thể là do người bệnh đã mắc phải một số bệnh ác tính nào đó, điển hình là ung thư. Một số bệnh tiêu biểu như: Ung thư vòm họng, ung thư thanh quản, ung thư họng, ung thư khoang miệng…

Hạch do ung thư có thể xuất hiện đơn lẻ nhưng cũng có thể cùng lúc. Sờ vào có thể thấy chúng cứng, hoặc mềm. Tùy vào giai đoạn bệnh mà chúng có kích thước khác nhau.

Nguyên nhân khác

Ngoài các nguyên nhân trên thì lý do ở cổ xuất hiện hạch còn là:

• Tác dụng phụ của thuốc
• Tác dụng phụ sau khi tiêm vacxin (quai bị, thương hàn, sởi…)
• Bệnh lupus đỏ, HIV/ AIDS, viêm khớp…

Triệu chứng khi bị nổi hạch ở cổ

Triệu thường thường thấy nhất khi xuất hiện hạch ở cổ đó là nhìn thấy cục thịt sưng lên ở vùng cổ. Những cục thịt này to bằng hạt đỗ, thậm chí là hạt ngô. Khi sờ tay vào thấy cứng hoặc mềm. Đôi khi các hạch này di chuyển sang vị trí khác.

Ngoài ra, từng loại hạch khác nhau sẽ có những triệu chứng khác nhau.

• Hạch do ung thư: Hạch to, rắn, không di động vì tính tổ chức sâu. Hạch có thể riêng lẻ nhưng cũng có thể dính vào nhau. Các triệu chứng kèm theo như: Sưng đau xung quanh vị trí hạch, phù, đau dây thần kinh, chèn ép mạch máu.
• Hạch do bệnh bạch cầu: Hạch to, mềm, dễ di động, đau. Nếu bệnh bạch cầu thể mạn tính thì hạch xuất hiện nhiều, bé, tốc độ phát triển nhanh.
• Hạch do Hodgkin: Hạch dính vào da, rắn, không đau, không hóa mủ.

Khi bị hạch ở cổ cần phải làm gì?

Khi nổi hạch ở cổ cần có những biện pháp ngăn chặn kịp thời. Việc đầu tiên là người bệnh cần bình tĩnh, sau đó đi đến bệnh viện gặp bác sĩ chuyên khoa để thăm khám, xác định nguyên nhân bệnh lý. 

Ngoài ra, để loại bỏ các hạch này bạn có thể sử dụng một số biện pháp thông thường như thuốc Tây y, mẹo dân gian, Đông y.

Loại bỏ hạch bằng thuốc Tây y

Loại thuốc được sử dụng phổ biến nhất khi bị hạch đó là thuốc giảm đau. Thuốc này có tác dụng giảm đau hiệu quả đồng thời giảm tình trạng sưng tấy. Người bệnh cần sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để có kết quả tốt nhất.

Thuốc Ibuprofen

• Công dụng: Giảm đau, hạ sốt, loại bỏ hạch
• Liều dùng: Dùng 600 – 800mg/ngày/2 lần (người lớn) và 200 – 400mg/ngày/2 lần (trẻ em)

Thuốc Acetaminophen

• Công dụng: Giảm đau, hạ sốt
• Liều dùng: 6 viên/ngày/3 lần (người lớn) và 3 viên/ngày/3 lần (trẻ em).

Chữa nổi hạch ở cổ bằng mẹo dân gian

Khi bị nổi hạch ở cổ bạn cũng có thể sử dụng một số mẹo dân gian để loại bỏ chúng. Tuy nhiên, các mẹo dân gian này chỉ áp dụng đối với những trường hợp hạch không phải do bệnh lý nguy hiểm. Hơn nữa, nếu áp dụng một thời gian không có hiệu quả cần thay đổi phương pháp điều trị.

Chữa bằng mật ong

Mật ong có tác dụng giảm đau nhức, sưng tấy rất tốt. Theo đó, hãy lấy mật ong bôi vào chỗ bị hạch rồi dùng tay massage nhẹ nhàng. Vì mật ong có tính kháng viêm nên giảm đau, giảm sưng rất tốt.

Dùng sữa và nghệ

Chữa nổi hạch ở cổ bằng sữa và nghệ cũng là cách được nhiều người áp dụng. Sự kết hợp của hai thực phẩm này sẽ giúp giảm viêm tốt. Bạn hãy pha bột nghệ với sữa và uống hàng ngày.

Trị nổi hạch ở cổ bằng tỏi

Trong tỏi có công dụng kháng khuẩn cao. Nó có thể làm dịu đi các cơn đau của hạch bạch huyết. Dùng nước ép tỏi bôi vào phần bị hạch rồi massage nhẹ nhàng. Bạn thực hiện cách này một vài lần mỗi ngày để thấy hiệu quả.

Điều trị nổi hạch ở cổ bằng Đông y

Đông y luôn là một trong những cách chữa bệnh hiệu quả. Với người bị hạch, có thể kết hợp bài thuốc uống từ các thảo dược với chườm nóng, massage. Đông y mang đến biện pháp chữa bệnh tận gốc, tuy nhiên cần kiên trì.

Bài thuốc uống

• Chuẩn bị: Cây bạc đầu (30gr); cát cánh (12gr); cam thảo 9gr).
• Thực hiện: Cho các vị thuốc vào ấm, đổ nước vào đun. Dùng nước thuốc từ các loại thảo dược này uống hàng ngày.

Bài thuốc chườm nóng

Hãy lấy một khăn mềm, nhúng vào nước nóng, vắt cho ráo. Sau đó, bạn hãy lấy khăn này chườm lên chỗ hạch. Thực hiện mỗi ngày vài lần sẽ giúp giảm sưng đau hiệu quả.

Bài thuốc massage

Khi bị hạch, hãy dùng ngón tay, massage ở chỗ bị sưng. Thực hiện nhẹ nhàng theo chiều chuyển động vòng tròn. Thực hiện mỗi ngày vài lần sẽ giúp giảm đau, sưng hiệu quả.

Nếu thực hiện các bài thuốc trên mà tình trạng nổi hạch ở cổ vẫn không có dấu hiệu giảm. Chứng tỏ, hạch này là do một bệnh lý nào đó gây nên. Lúc này, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như: Mệt mỏi, cân nặng sụt giảm, đổ mồ hôi, đau họng, khó nuốt. Tốt nhất, bạn nên đến bệnh viện để được các bác sĩ  thăm khám, tìm ra nguyên nhân và có cách chữa bệnh hiệu quả.

Lưu ý khi bị nổi hạch ở cổ và biện pháp phòng tránh

Với những người bị hạch ở cổ, cần tự chủ động thăm khám và tìm các biện pháp điều trị. Ngoài ra, để có thể ngăn ngừa, phòng tránh bệnh, bạn cần:

• Bổ sung đầy đủ chế độ dinh dưỡng để tăng cường sức khỏe, hạn chế nguy cơ mắc bệnh.
• Tập thể dục thể thao hàng ngày (mỗi ngày khoảng 30 phút) để cơ thể dẻo dai, khỏe mạnh.
• Có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, khoa học, không làm việc quá sức, không thức quá khuya.
• Chú ý giữ gìn vệ sinh răng miệng sạch sẽ để không mắc các bệnh về răng miệng.
• Tuân thủ các quy tắc điều trị của bác sĩ khi có kết luận một bệnh lý nào đó có triệu chứng hạch.
• Tiêm vacxin cho bé từ nhỏ để phòng tránh lao hạch (một trong những nguyên nhân gây hạch ở cổ).
• Chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ (mỗi năm 2 lần) để sớm phát hiện bệnh.

Trên đây là những thông tin liên quan đến tình trạng nổi hạch ở cổ và biện pháp điều trị phù hợp. Hạch ở cổ có thể là lành tính hoặc ác  tính, có thể nguy hiểm hoặc không nguy hiểm. Tuy nhiên, để cẩn thận hơn và không nguy hại tới sức khỏe, tốt nhất khi có dấu hiệu bạn nên đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị.

Xem thêm: Sơ can Bình vị tán – Bài thuốc chữa đau dạ dày được NSND Trần Nhượng tin tưởng