Tác động của các phương pháp chữa trị ung thư vú

Các phương pháp chữa trị ung thư vú có thể tác động và tạo ra nhiều thay đổi đáng kể đến cả thể chất và tâm lý của bạn. Điều trị ung thư vú sẽ gây ra một số tác dụng phụ tạm thời hoặc lâu dài, khoảng một nửa số bệnh nhân sẽ gặp ít nhất một trong các tác dụng phụ của điều trị.

Các phương pháp chữa trị ung thư vú có thể tác động và tạo ra nhiều thay đổi đáng kể đến cả thể chất và tâm lý của bạn. Điều trị ung thư vú sẽ gây ra một số tác dụng phụ tạm thời hoặc lâu dài, khoảng một nửa số bệnh nhân sẽ gặp ít nhất một trong các tác dụng phụ của điều trị.

Bên cạnh những thay đổi do phẫu thuật và xạ trị, tác dụng phụ của thuốc hóa trị gây ra những thay đổi rất quan trọng. Thuốc hóa trị có thể gây rụng tóc, tiêu chảy, giảm bạch cầu, mệt và viêm loét niêm mạc miệng. Thuốc điều trị đích có thể gây một số khó chịu tương tự hóa trị như nôn ói, mệt, tiêu chảy.Thuốc nội tiết có thể gây triệu chứng cơn nóng bừng mặt, đau khớp hoặc loãng xương.

Các tác dụng phụ thường nặng nề hơn khi bạn được điều trị phối hợp hóa trị và xạ trị, hoặc phẫu thuật đoạn nhũ 2 bên.

Một điều đáng mừng là hầu hết các tác dụng phụ này sẽ giảm hoặc biến mất sau khi hoàn tất điều trị.

Một số thay đổi cụ thể như sau:

Rụng tóc

Nếu bạn điều trị ung thư vú bằng hóa trị, bạn có thể bị rụng tóc. Hóa trị gây tác động trực tiếp đến các tế bào nang tóc, khiến tóc trở nên yếu và dễ gãy rụng. Điều này thường xảy ra sau vài tuần hóa trị ung thư.

Rụng tóc trong quá trình chữa trị ung thư vú thường là tình trạng tạm thời. Tóc của bạn sẽ mọc lại sau khi bạn điều trị xong. Đôi khi, tóc có thể mọc lại trước khi bạn hoàn thành điều trị.

Thay đổi kinh nguyệt

Các phương pháp điều trị ung thư vú có thể làm gián đoạn quá trình sản xuất hormone, dẫn đến gián đoạn chu kỳ kinh nguyệt. Lúc này, bạn có thể gặp phải các triệu chứng sau:

• Đổ mồ hôi đêm
• Nóng ran
• Đau khớp
• Tăng cân
• Giảm ham muốn tình dục
• Khô âm đạo

Bạn có thể có lại kinh nguyệt bình thường sau khi quá trình điều trị kết thúc. Tuy nhiên, ở một số người, việc sản xuất hormone sẽ bị đình trệ khiến họ mãn kinh sớm, đặc biệt là ở phụ nữ trên 40 tuổi.

Sưng phù

Phù mạch bạch huyết là tình trạng chất lỏng tích tụ ở các bộ phận khác nhau của cơ thể và gây sưng phù. Phẫu thuật hoặc xạ trị ung thư vú có thể khiến bạn bị phù bạch huyết ở ngực, cánh tay và bàn tay.

Sau khi phẫu thuật, có thể bạn sẽ được giới thiệu đến một chuyên gia phù mạch bạch huyết để kiểm tra. Tại đây, bạn được hướng dẫn các bài tập cụ thể hoặc sử dụng tất thun để phòng ngừa và giảm triệu chứng do phù mạch bạch huyết gây ra.

Thay đổi da vùng xạ trị

Nếu bạn xạ trị ung thư vú, bạn có thể bị phát ban đỏ trông giống như cháy nắng ở khu vực bị ảnh hưởng. Trong một số trường hợp, điều này khá nguy hiểm. Mô vú của bạn cũng có thể bị chắc lại hoặc sưng lên.

Xạ trị ung thư vú ảnh hưởng đến cơ thể theo nhiều cách khác nhau. Nó có thể gây ra:

• Rụng lông nách
• Mệt mỏi
• Tổn thương thần kinh và tim
• Sưng cánh tay hoặc phù mạch bạch huyết

Bên cạnh những thay đổi do phẫu thuật và xạ trị, tác dụng phụ của thuốc hóa trị gây ra những thay đổi rất quan trọng. Thuốc hóa trị có thể gây rụng tóc, tiêu chảy, giảm bạch cầu, mệt và viêm loét niêm mạc miệng. Thuốc điều trị đích có thể gây một số khó chịu tương tự hóa trị như nôn ói, mệt, tiêu chảy.Thuốc nội tiết có thể gây triệu chứng cơn nóng bừng mặt, đau khớp hoặc loãng xương.

Các tác dụng phụ thường nặng nề hơn khi bạn được điều trị phối hợp hóa trị và xạ trị, hoặc phẫu thuật đoạn nhũ 2 bên.

Một điều đáng mừng là hầu hết các tác dụng phụ này sẽ giảm hoặc biến mất sau khi hoàn tất điều trị.

Một số thay đổi cụ thể như sau:

Rụng tóc

Nếu bạn điều trị ung thư vú bằng hóa trị, bạn có thể bị rụng tóc. Hóa trị gây tác động trực tiếp đến các tế bào nang tóc, khiến tóc trở nên yếu và dễ gãy rụng. Điều này thường xảy ra sau vài tuần hóa trị ung thư.

Rụng tóc trong quá trình chữa trị ung thư vú thường là tình trạng tạm thời. Tóc của bạn sẽ mọc lại sau khi bạn điều trị xong. Đôi khi, tóc có thể mọc lại trước khi bạn hoàn thành điều trị.

Thay đổi kinh nguyệt

Các phương pháp điều trị ung thư vú có thể làm gián đoạn quá trình sản xuất hormone, dẫn đến gián đoạn chu kỳ kinh nguyệt. Lúc này, bạn có thể gặp phải các triệu chứng sau:

• Đổ mồ hôi đêm
• Nóng ran
• Đau khớp
• Tăng cân
• Giảm ham muốn tình dục
• Khô âm đạo

Bạn có thể có lại kinh nguyệt bình thường sau khi quá trình điều trị kết thúc. Tuy nhiên, ở một số người, việc sản xuất hormone sẽ bị đình trệ khiến họ mãn kinh sớm, đặc biệt là ở phụ nữ trên 40 tuổi.

Sưng phù

Phù mạch bạch huyết là tình trạng chất lỏng tích tụ ở các bộ phận khác nhau của cơ thể và gây sưng phù. Phẫu thuật hoặc xạ trị ung thư vú có thể khiến bạn bị phù bạch huyết ở ngực, cánh tay và bàn tay.

Sau khi phẫu thuật, có thể bạn sẽ được giới thiệu đến một chuyên gia phù mạch bạch huyết để kiểm tra. Tại đây, bạn được hướng dẫn các bài tập cụ thể hoặc sử dụng tất thun để phòng ngừa và giảm triệu chứng do phù mạch bạch huyết gây ra.

Thay đổi da vùng xạ trị

Nếu bạn xạ trị ung thư vú, bạn có thể bị phát ban đỏ trông giống như cháy nắng ở khu vực bị ảnh hưởng. Trong một số trường hợp, điều này khá nguy hiểm. Mô vú của bạn cũng có thể bị chắc lại hoặc sưng lên.

Xạ trị ung thư vú ảnh hưởng đến cơ thể theo nhiều cách khác nhau. Nó có thể gây ra:

• Rụng lông nách
• Mệt mỏi
• Tổn thương thần kinh và tim
• Sưng cánh tay hoặc phù mạch bạch huyết

Tăng cân

Nhiều phụ nữ tăng cân trong quá trình chữa trị ung thư vú. Điều này có thể dẫn đến nhiều căn bệnh liên quan đến béo phì, chẳng hạn như cao huyết áp và tiểu đường. Việc tăng cân thường là kết quả của hóa trị, các loại thuốc steroid hoặc liệu pháp hormone.

Ngoài các ảnh hưởng trên, việc tham gia phẫu thuật ung thư vú cũng làm thay đổi đáng kể các bộ phận trên cơ thể bạn. Mặc dù có rủi ro nhưng phẫu thuật thường là phương án cần thiết để loại bỏ khối u ung thư và hạch bạch huyết.

Thay đổi do phẫu thuật cắt bỏ khối u vú

Phẫu thuật cắt bỏ khối u vú còn được gọi là phẫu thuật bảo tồn vú. Đây là phương pháp loại bỏ các khối u nhỏ cục bộ thay vì cắt bỏ toàn bộ vú.

Bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ khối u, cũng như một phần mô xung quanh khối u. Điều này sẽ để lại sẹo, bất đối xứng ngực hoặc các thay đổi vật lý khác.

Thay đổi do phẫu thuật cắt bỏ tuyến vú

Bác sĩ phẫu thuật thường thực hiện phẫu thuật cắt bỏ tuyến vú đối với các khối u có kích thước lớn. Trong phẫu thuật này, toàn bộ tuyến vú sẽ được cắt bỏ, bao gồm:

• Tiểu thùy
• Ống dẫn sữa
• Mô
• Da
• Núm vú
• Quầng vú

Bên cạnh cắt bỏ vú hoàn toàn, hiện nay còn có các kỹ thuật phẫu thuật khác như kỹ thuật đoạn nhũ tiết kiệm da và cắt vú tiết kiệm da bảo tồn quầng núm vú. Đối với kỹ thuật đoạn nhũ tiết kiệm da, bác sĩ sẽ bảo tồn phần lớn vùng da ngực để tái tạo sau phẫu thuật. Trong phẫu thuật đoạn nhũ-tiết kiệm da bảo tồn quầng núm vú, da núm vú và quầng vú sẽ được giữ lại.

Một số phụ nữ lựa chọn cắt bỏ cả hai tuyến vú phòng ngừa. Điều này là hợp lý nếu bạn có tiền sử gia đình mắc ung thư vú, bị đột biến gene hoặc có nguy cơ cao mắc bệnh.

Thay đổi do nạo hạch nách

Cùng với phẫu thuật ung thư vú, bác sĩ có thể thực hiện các thủ tục để loại bỏ một hoặc nhiều hạch bạch huyết vùng nách.

Bạn có thể sẽ cần được thực hiện phẫu thuật sinh thiết hạch lính gác để xác định tình trạng di căn của hạch nách. Điều này có thể để lại sẹo tại vị trí vết mổ. Tùy thuộc vào kết quả giải phẫu bệnh sau sinh thiết hạch lính gác, bạn có thể cần phải nạo hạch nách.

Nạo hạch nách triệt để giúp loại bỏ hoàn toàn tế bào ung thư lan đến các hạch bạch huyết. Tuy nhiên việc này có thể gây một số di chứng như đau kéo dài ở vùng cánh tay bên nạo hạch, phù bạch huyết vùng cánh tay bên nạo hạch nách.

Cách kiểm soát những thay đổi của cơ thể

Trước khi phẫu thuật ung thư vú, bạn hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ phẫu thuật để lựa chọn loại phẫu thuật phù hợp nhất với mình. Tái tạo vú có thể được thực hiện bằng cách sử dụng mô vú tự thân hoặc túi độn silicon, thực hiện ngay sau khi đoạn nhũ trong cùng một cuộc phẫu thuật.

Tăng cân

Nhiều phụ nữ tăng cân trong quá trình chữa trị ung thư vú. Điều này có thể dẫn đến nhiều căn bệnh liên quan đến béo phì, chẳng hạn như cao huyết áp và tiểu đường. Việc tăng cân thường là kết quả của hóa trị, các loại thuốc steroid hoặc liệu pháp hormone.

Ngoài các ảnh hưởng trên, việc tham gia phẫu thuật ung thư vú cũng làm thay đổi đáng kể các bộ phận trên cơ thể bạn. Mặc dù có rủi ro nhưng phẫu thuật thường là phương án cần thiết để loại bỏ khối u ung thư và hạch bạch huyết.

Thay đổi do phẫu thuật cắt bỏ khối u vú

Phẫu thuật cắt bỏ khối u vú còn được gọi là phẫu thuật bảo tồn vú. Đây là phương pháp loại bỏ các khối u nhỏ cục bộ thay vì cắt bỏ toàn bộ vú.

Bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ khối u, cũng như một phần mô xung quanh khối u. Điều này sẽ để lại sẹo, bất đối xứng ngực hoặc các thay đổi vật lý khác.

Thay đổi do phẫu thuật cắt bỏ tuyến vú

Bác sĩ phẫu thuật thường thực hiện phẫu thuật cắt bỏ tuyến vú đối với các khối u có kích thước lớn. Trong phẫu thuật này, toàn bộ tuyến vú sẽ được cắt bỏ, bao gồm:

• Tiểu thùy
• Ống dẫn sữa
• Mô
• Da
• Núm vú
• Quầng vú

Bên cạnh cắt bỏ vú hoàn toàn, hiện nay còn có các kỹ thuật phẫu thuật khác như kỹ thuật đoạn nhũ tiết kiệm da và cắt vú tiết kiệm da bảo tồn quầng núm vú. Đối với kỹ thuật đoạn nhũ tiết kiệm da, bác sĩ sẽ bảo tồn phần lớn vùng da ngực để tái tạo sau phẫu thuật. Trong phẫu thuật đoạn nhũ-tiết kiệm da bảo tồn quầng núm vú, da núm vú và quầng vú sẽ được giữ lại.

Một số phụ nữ lựa chọn cắt bỏ cả hai tuyến vú phòng ngừa. Điều này là hợp lý nếu bạn có tiền sử gia đình mắc ung thư vú, bị đột biến gene hoặc có nguy cơ cao mắc bệnh.

Thay đổi do nạo hạch nách

Cùng với phẫu thuật ung thư vú, bác sĩ có thể thực hiện các thủ tục để loại bỏ một hoặc nhiều hạch bạch huyết vùng nách.

Bạn có thể sẽ cần được thực hiện phẫu thuật sinh thiết hạch lính gác để xác định tình trạng di căn của hạch nách. Điều này có thể để lại sẹo tại vị trí vết mổ. Tùy thuộc vào kết quả giải phẫu bệnh sau sinh thiết hạch lính gác, bạn có thể cần phải nạo hạch nách.

Nạo hạch nách triệt để giúp loại bỏ hoàn toàn tế bào ung thư lan đến các hạch bạch huyết. Tuy nhiên việc này có thể gây một số di chứng như đau kéo dài ở vùng cánh tay bên nạo hạch, phù bạch huyết vùng cánh tay bên nạo hạch nách.

Cách kiểm soát những thay đổi của cơ thể

Trước khi phẫu thuật ung thư vú, bạn hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ phẫu thuật để lựa chọn loại phẫu thuật phù hợp nhất với mình. Tái tạo vú có thể được thực hiện bằng cách sử dụng mô vú tự thân hoặc túi độn silicon, thực hiện ngay sau khi đoạn nhũ trong cùng một cuộc phẫu thuật.

Nếu bạn không muốn tái tạo vú nhưng vẫn muốn giữ được hình dáng thẩm mỹ ban đầu, bạn có thể sử dụng ngực giả. Hiện nay, áo ngực giả có rất nhiều hình dạng, kích cỡ và chất liệu khác nhau, phù hợp với nhu cầu của bạn.

Ngoài phẫu thuật tái tạo vú, dưới đây là một số cách giúp bạn kiểm soát các thay đổi của bản thân:

• Để tránh tăng cân, hãy xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều trái cây, rau và ngũ cốc. Hạn chế ăn đường, uống nhiều nước và thường xuyên luyện tập thể dục thể thao.
• Để giảm sưng phù do giữ nước, bạn có thể sử dụng thuốc lợi tiểu theo hướng dẫn của bác sĩ. Chúng sẽ giúp cơ thể bạn thải bớt lượng nước dư thừa.
• Đối với rụng tóc, hãy cân nhắc cắt tóc ngắn trước khi bắt đầu hóa trị. Bạn cũng có thể xem xét việc mua tóc giả đội mũ hoặc đeo khăn trùm đầu để cảm thấy tự tin hơn.
• Để giảm bớt sự khó chịu do xạ trị, bạn nên mặc quần áo rộng, thoáng mát. Bên cạnh đó, bạn cũng nên hỏi ý kiến bác sĩ về việc sử dụng các loại kem hoặc thuốc mỡ để làm dịu da.

Các phương pháp chữa trị ung thư vú không chỉ gây ra nhiều thay đổi về thể chất, mà còn ảnh hưởng rất lớn đến tinh thần của người bệnh. Theo một nghiên cứu được tổ chức Psychosomatic Medicine (Mỹ) công bố, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng nếu có triệu chứng trầm cảm, thời gian sống sót của người bệnh sẽ ngắn hơn so với dự báo.

Do đó, nếu bạn cảm thấy lo lắng, tự ti hay trầm cảm, hãy thông báo cho gia đình, bạn bè hoặc nhân viên y tế để được giúp đỡ.

Nếu bạn không muốn tái tạo vú nhưng vẫn muốn giữ được hình dáng thẩm mỹ ban đầu, bạn có thể sử dụng ngực giả. Hiện nay, áo ngực giả có rất nhiều hình dạng, kích cỡ và chất liệu khác nhau, phù hợp với nhu cầu của bạn.

Ngoài phẫu thuật tái tạo vú, dưới đây là một số cách giúp bạn kiểm soát các thay đổi của bản thân:

• Để tránh tăng cân, hãy xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều trái cây, rau và ngũ cốc. Hạn chế ăn đường, uống nhiều nước và thường xuyên luyện tập thể dục thể thao.
• Để giảm sưng phù do giữ nước, bạn có thể sử dụng thuốc lợi tiểu theo hướng dẫn của bác sĩ. Chúng sẽ giúp cơ thể bạn thải bớt lượng nước dư thừa.
• Đối với rụng tóc, hãy cân nhắc cắt tóc ngắn trước khi bắt đầu hóa trị. Bạn cũng có thể xem xét việc mua tóc giả đội mũ hoặc đeo khăn trùm đầu để cảm thấy tự tin hơn.
• Để giảm bớt sự khó chịu do xạ trị, bạn nên mặc quần áo rộng, thoáng mát. Bên cạnh đó, bạn cũng nên hỏi ý kiến bác sĩ về việc sử dụng các loại kem hoặc thuốc mỡ để làm dịu da.

Các phương pháp chữa trị ung thư vú không chỉ gây ra nhiều thay đổi về thể chất, mà còn ảnh hưởng rất lớn đến tinh thần của người bệnh. Theo một nghiên cứu được tổ chức Psychosomatic Medicine (Mỹ) công bố, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng nếu có triệu chứng trầm cảm, thời gian sống sót của người bệnh sẽ ngắn hơn so với dự báo.

Do đó, nếu bạn cảm thấy lo lắng, tự ti hay trầm cảm, hãy thông báo cho gia đình, bạn bè hoặc nhân viên y tế để được giúp đỡ.

Xem thêm: Viêm amidan mãn tính có nguy hiểm không? Có chữa được không?