Thuốc lá không khói: Tưởng không hại nhưng… hại không tưởng!

Lo sợ làn khói thuốc mang đến nhiều nguy hiểm cho sức khỏe, nhiều người tìm đến các loại thuốc lá không khói như thuốc lá nhai, thuốc lá ngậm để an toàn hơn. Thế nhưng, những loại thuốc lá này cũng đầy hiểm họa mà bạn không ngờ tới.

Các loại thuốc lá không khói được quảng cáo là an toàn hơn các loại thuốc lá khác vì không dẫn đến ung thư phổi. Tuy nhiên, những sản phẩm này vẫn gây ra nhiều rủi ro sức khỏe tương tự hay thậm chí là hơn thuốc lá thông thường. Vậy bạn đã biết rõ về những tác hại của loại thuốc lá không khói để có cách phòng tránh thích hợp?

Các dạng thuốc lá không khói

Các sản phẩm thuốc lá không khói bao gồm thuốc lá hoặc hỗn hợp thuốc lá được nhai, ngậm hoặc hít thay vì hút như thuốc lá thông thường. Bạn sẽ hấp thụ nicotine qua các mô mềm trong miệng và đôi khi là nuốt nicotine trong quá trình dùng loại thuốc lá này.

Có nhiều loại thuốc lá không khói khác nhau. Một số loại chính bao gồm:

• Thuốc lá nhai: Thuốc lá nhai là lá của cây thuốc lá ở dạng rời hay dạng được nén thành những viên vuông hoặc sợi xoắn. Khi dùng, bạn đặt một mẩu thuốc lá vào miệng. Bạn có thể nuốt hoặc nhổ nước bọt tích tụ trong miệng khi ngậm thuốc lá. Thuốc lá nhai cũng có thể được tẩm thêm hương vị.

• Thuốc lá snuff: Thuốc lá snuff là thuốc lá được cắt hoặc được nghiền nhỏ và có thể được tẩm thêm hương vị. Loại thuốc lá này có ở dạng khô hoặc ẩm và được bảo quản trong hộp thiếc hoặc trong túi giấy như túi trà. Khi dùng, bạn đặt thuốc lá dọc theo nướu, trong khoảng trống giữa môi với nướu hoặc má với nướu. Thuốc lá snuff dạng khô còn có thể được hít qua đường mũi.

• Thuốc lá snus: Thuốc lá snus không mùi và có thể được tẩm thêm hương vị. Loại thuốc lá này có nguồn gốc từ Thụy Điển. Sản phẩm được bán dưới dạng lá rời hoặc được đóng trong túi như túi trà. Thuốc lá snus tương tự như thuốc lá snuff nhưng được tiệt trùng trong quá trình sản xuất để tiêu diệt các vi khuẩn có thể tạo ra hóa chất gây ung thư. Có một số bằng chứng cho thấy những ai dùng thuốc lá snus có ít nguy cơ mắc ung thư miệng, bệnh tim, ung thư phổi, đột quỵ, khí phế thũng và viêm phế quản mãn tính hơn so với những ai hút thuốc lá thông thường.

• Thuốc lá ngậm: Sản phẩm này là bột thuốc lá được tẩm hương vị và nén thành các viên nhỏ. Những viên này thường tan trong miệng nên khi ngậm. Những viên thuốc lá này có thể có dạng cầu hay dạng tròn dẹt như kẹo. Ngoài ra, thuốc lá ngậm còn có dạng que hoặc dải mỏng. Loại thuốc lá này không giống như viên ngậm nicotine với chức năng hỗ trợ bỏ thuốc lá nên bạn cần phân biệt cẩn thận.

Các dạng thuốc lá không khói

Có nhiều loại thuốc lá không khói khác nhau. Một số loại chính bao gồm:

Nguy cơ từ thuốc lá không khói

Tất cả các sản phẩm thuốc lá không khói đều có chứa nicotine, một hóa chất có thể gây nghiện. Ngoài ra, bạn còn có thể nạp tới 28 loại hóa chất có thể gây ung thư có sẵn trong thuốc lá hoặc hình thành trong quá trình sản xuất thuốc lá. Những chất này có thể dẫn đến nguy cơ mắc một số vấn đề sức khỏe sau đây:

• Nghiện: Thuốc lá không khói vẫn có chứa nicotine nên có thể gây nghiện như thuốc lá thông thường. Mức độ nicotine lưu thông trong máu ở những người hút thuốc lá và những người sử dụng thuốc lá nhai là như nhau. Tuy nhiên, những ai hút thuốc lá thường chỉ hút trong một số thời điểm nhất định trong ngày còn người dùng thuốc lá không khói lại thường sử dụng liên tục. Điều này có nghĩa là những người dùng thuốc lá nhai tiếp xúc với lượng nicotine cao trong suốt cả ngày nên có mức độ phụ thuộc cao.

Tương tự như bỏ hút thuốc, việc bỏ thuốc lá không khói cũng gây ra các triệu chứng như thèm thuốc dữ dội, tăng cảm giác thèm ăn, khó chịu và tâm trạng chán nản.

• Ung thư: Việc sử dụng thuốc lá nhai và các sản phẩm thuốc lá không khói khác làm tăng nguy cơ ung thư miệng, cổ họng, má, nướu, môi hoặc lưỡi. Ngoài ra, loại thuốc lá này còn tăng nguy cơ ung thư tuyến tụy và thực quản, một ống nối từ cổ họng đến dạ dày.

• Tổn thương miệng tiền ung thư: Thuốc lá không khói làm tăng nguy cơ mắc bệnh bạch sản. Đây là tình trạng niêm mạng lưỡi xuất hiện những mảng da dày màu trắng. Những tổn thương này nếu nghiêm trọng có thể dẫn đến ung thư.

• Bệnh tim: Một số dạng thuốc lá không khói làm tăng nhịp tim và huyết áp. Có bằng chứng cho thấy việc
sử dụng loại thuốc lá này trong thời gian dài làm tăng nguy cơ tử vong vì bệnh tim và đột quỵ.

• Bệnh răng miệng: Đường và chất kích ứng trong sản phẩm có thể gây sâu răng, mòn răng, vàng răng, hôi miệng, các bệnh về nướu, mất xương quanh chân răng và mất răng.

• Thai kỳ bị ảnh hưởng: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng thuốc lá không khói, bao gồm cả thuốc lá snus có thể làm tăng nguy cơ thai chết lưu. Trẻ sơ sinh cũng có nguy cơ bị nhẹ cân và nhịp tim không ổn định nếu mẹ dùng loại thuốc lá này.

Nguy cơ từ thuốc lá không khói

Tương tự như bỏ hút thuốc, việc bỏ thuốc lá không khói cũng gây ra các triệu chứng như thèm thuốc dữ dội, tăng cảm giác thèm ăn, khó chịu và tâm trạng chán nản.

• Nguy cơ ngộ độc cho trẻ em: Một số loại thuốc lá không khói có bề ngoài khá giống kẹo nên có thể khiến các bé nuốt nhầm. Việc nuốt phải những sản phẩm này có thể gây ngộ độc nicotine. Tình trạng này có thể gây buồn nôn, nôn, lả người, co giật, không phản ứng, thở yếu và tử vong.

Cách bỏ thuốc lá không khói

Nghiên cứu về các phương pháp để bỏ thuốc lá không khói còn tương đối hạn chế. Độ hiệu quả của những phương pháp này cũng không rõ ràng như các cách bỏ thuốc lá thông thường. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể tham khảo một số thông tin về cách bỏ loại thuốc lá này.

Các cách can thiệp được chứng minh là có hiệu quả trong nghiên cứu về việc bỏ thuốc lá nhai và các loại thuốc lá khác bao gồm:

• Liệu pháp thay thế nicotine: Liệu pháp thay thế nicotine là liệu pháp bạn dùng kẹo cao su hoặc viên ngậm. Nicotine trong những sản phẩm này được hấp thụ qua niêm mạc miệng và có thể giúp giảm cảm giác thèm thuốc lá.

• Varenicline (Chantix): Đây là một loại thuốc theo toa để bỏ thuốc lá không chứa nicotine. Thuốc có thể giúp giảm các triệu chứng cai nicotine bằng cách bắt chước cách hoạt động của nicotine trong cơ thể.

Thuốc lá không khói không phải một lựa chọn thay thế an toàn cho các loại thuốc lá thông thường, bản thân chúng có thể mang đến rất nhiều tác hại cho sức khỏe. Bạn cần hiểu rõ những tác hại của loại thuốc lá này để có thể phòng tránh và từ bỏ càng sớm càng tốt.