Các loại thuốc kháng sinh trị viêm họng và lưu ý khi sử dụng

Thuốc kháng sinh trị viêm họng thường được bác sĩ chỉ định dùng trong trường hợp nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn hoặc do nhiễm trùng. Nếu được sử dụng đúng cách và đủ liều lượng thì loại thuốc này sẽ giúp người bệnh đẩy lùi rất tốt triệu chứng viêm họng. Ngược lại nếu không tuân thủ đúng chỉ dẫn của bác sĩ sẽ dễ xảy ra các phản ứng phụ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Thời điểm nào cần dùng thuốc kháng sinh trị viêm họng?

Viêm họng là một bệnh về đường hô hấp phổ biến và có thể xảy ra ở mọi đối tượng, không phân biệt lứa tuổi và giới tính. Khi mắc phải, bệnh nhân thường có các dấu hiệu như: Khàn giọng, ho khan, cổ họng khô nóng và đôi khi đau rát, nghẹn vướng khi nuốt, ngạt tắc mũi, sưng hai bên amidan,…

Về cơ bản, viêm họng không gây nguy hiểm cho sức khỏe con người nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Nhưng nó sẽ ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống và công việc của bệnh nhân khi liên tục bị khó chịu ở cổ họng và những cơ quan khác. Đặc biệt, trong trường hợp viêm họng kéo dài và phát triển thành mãn tính sẽ khiến người bệnh có nguy cơ đối mặt với các biến chứng nghiêm trọng và có nguy cơ tử vong cao khi không can thiệp y tế kịp thời.

Đối với các trường hợp viêm họng do nhiễm virus, người bệnh không cần điều trị bằng thuốc kháng sinh vì nó có thể tự hết sau 14 – 20 ngày. Thay vào đó hãy chăm sóc cơ thể đúng cách để rút ngắn thời gian hồi phục sức khỏe bằng việc luôn vệ sinh họng sạch sẽ, giữ cho cổ họng không bị lạnh và uống nhiều nước ấm. Việc lạm dụng thuốc kháng sinh không những không mang đến hiệu quả điều trị mà ngược lại còn khiến bệnh nhân gặp các phản ứng phụ như tiêu chảy, dị ứng,…

Thời điểm cần sử dụng thuốc kháng sinh trị viêm họng là khi đã được bác sĩ thăm khám và chuẩn đoán nguyên nhân mắc bệnh là do vi khuẩn như liên cầu khuẩn Streptococcus gây ra. Lúc này, thuốc kháng sinh sẽ có tác dụng kiểm soát và hạn chế sự lây lan của các vi khuẩn gây hại trong vùng họng, cải thiện nhanh các triệu chứng viêm họng, giảm mệt mỏi và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể gặp ở cơ thể như nhiễm trùng xoang, viêm amidan, viêm xoang,…

Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc kháng sinh trị viêm họng, người bệnh cần tuân thủ theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Không tự ý sử dụng khi chưa được kê đơn hoặc chưa có sự cho phép của bác sĩ vì nếu không được dùng đúng liều lượng nó có thể gây ra các dụng phụ nghiêm trọng như thấp tim, viêm cầu thận,…

Các loại thuốc kháng sinh trị viêm họng hiệu quả

Thuốc Cephalexin, thuốc Amoxicillin, thuốc Erythromycin, thuốc Penicillin, thuốc Clarithromycin,… là những loại thuốc kháng sinh trị viêm họng hiệu quả và thường được sử dụng nhất. Tùy theo tình trạng và mức độ bệnh của từng người mà bác sĩ sẽ tiến hành kê đơn dùng riêng hoặc cho sử dụng kết hợp với một số loại thuốc khác để giảm nhanh các triệu chứng viêm họng.

Thuốc Cephalexin

Thuốc Cephalexin là một loại kháng sinh cephalosporin và thuộc nhóm β-lactam. Thuốc hoạt động dựa trên cơ chế kiểm soát và phá vỡ sự phát triển của các tế bào vi khuẩn bên trong cổ họng, giảm nhanh các triệu chứng viêm họng và giúp tổn thương sớm được phục hồi. Đây là loại thuốc có thể dùng được cho người lớn và trẻ nhỏ.

Cách sử dụng và liều dùng:

• Trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi: 2 lần/ngày và mỗi lần 125mg.
• Trẻ nhỏ từ 1 tuổi đến 5 tuổi: Mỗi ngày uống 3 lần và mỗi lần dùng 125mg.
• Trẻ em từ 5 tuổi đến 12 tuổi: Uống 3 lần/ngày, mỗi lần 250mg.
• Người từ 12 tuổi trở lên: Dùng mỗi ngày 3 lần và 500mg/lần.

Các đối tượng chống chỉ định:

• Người dị ứng với penicillin nặng
• Người có tiền sử mẫn cảm với các kháng sinh thuộc nhóm cephalosporin
• Người bị suy thận, suy dinh dưỡng
• Người gặp các vấn đề về đường ruột
• Người có tiền sử bị viêm đại tràng

Tác dụng phụ thường gặp:

• Tiêu chảy
• Mệt mỏi
• Đau đầu
• Chóng mặt
• Đau khớp
• Tiết dịch âm đạo
• Ngứa âm đạo
• Nổi mề đay
• Sưng mặt hoặc môi
• Sưng lưỡi và cổ họng
• Khó thở

Thuốc Amoxicillin

Thuốc Amoxicillin là một loại thuốc kháng sinh kê đơn, thường được dùng để điều trị các bệnh do nhiễm khuẩn như viêm họng, viêm xoang, viêm amidan, nhiễm trùng da,… Chỉ cần dùng đúng hướng dẫn của bác sĩ, loại thuốc này sẽ giúp người bệnh tiêu diệt tận gốc căn nguyên gây viêm họng, cải thiện nhanh các triệu chứng khó chịu ở cổ họng và giảm thiểu được tối đa nguy cơ bệnh tái phát lại.

Hướng dẫn cách dùng:

• Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ từ 3 tháng tuổi trở xuống: Dùng thuốc kháng sinh Amoxicillin dưới dạng hỗn hợp nhỏ giọt theo sự chỉ định.
• Trẻ em dưới 3 tháng tuổi và có cân nặng dưới 40kg: Dùng thuốc Amoxicillin nhiều lần trong ngày tùy theo mức độ bệnh và mỗi lần từ 20 – 45mg/kg/ngày.
• Người lớn hoặc có cân nặng từ 40kg trở lên: Mỗi lần dùng từ 250 mg – 875mg tùy theo tình trạng viêm họng nặng hay nhẹ và chia thuốc thành nhiều bữa.

Các đối tượng chống chỉ định:

• Người mẫn cảm với các thành phần có trong thuốc
• Người bị hội chứng Mononucleosis
• Người bị bệnh tiểu đường
• Người bị bệnh thận
• Người cao tuổi
• Phụ nữ mang thai và cho con bú

Tác dụng phụ: 

• Mất ngủ
• Tiêu chảy
• Chóng mặt
• Phát ban, ngứa ngáy
• Kích động
• Khó chịu, buồn nôn
• Đau bụng
• Răng đổi màu
• Mặt và cổ họng bị phù nề
• Xuất hiện mảng trắng trên lưỡi, trong miệng và cổ họng.
• Khó thở và đau thắt vùng ngực
• Một số tác dụng phụ khác

Thuốc Erythromycin

Thuốc Erythromycin là một trong những loại kháng sinh thường được bác sĩ kê đơn để điều trị viêm họng do nhiễm khuẩn. Thuốc có tác dụng ức chế và chặn đứng sự phát triển của vi khuẩn gram dương và gram âm, cải thiện nhanh các tổn thương ở cổ họng và giúp bệnh sớm phục hồi.

Liều dùng:

• Đối với trẻ em: Dùng mỗi ngày từ 20mg/kg – 50mg/kg tùy theo tình trạng sức khỏe và mức độ bệnh.
• Đối với người lớn: Sử dụng mỗi ngày từ 250mg – 800mg (trường hợp viêm họng nhẹ, trung bình) và từ 1g – 4g (trường hợp nặng).

Chống chỉ định:

• Người dị ứng với các thành trong thuốc Erythromycin
• Người bị thiếu máu
• Người mất cân bằng điện giải
• Người mắc các bệnh lý về tim

Các dụng phụ thường gặp:

• Đau bụng
• Buồn nôn
• Nôn ói
• Tiêu chảy
• Ăn mất ngon
• Ngứa và phát ban
• Thở khò khè
• Khó thở
• Mặt và da bị vàng
• Mệt mỏi
• Đau bên phải dạ dày
• Tim đập nhanh bất thường
• Có thể bị co giật

Thuốc Penicillin

Thuốc Penicillin có tác dụng chống khuẩn, kháng viêm, tiêu diệt nhanh các tác nhân gây hại như nấm , vi khuẩn, ký sinh trùng nên thường được dùng để điều trị viêm họng. Thuốc gồm 2 dạng là uống và tiêm, tùy theo tình trạng sức khỏe và mức độ bệnh mà người bị viêm họng sẽ được kê dạng thuốc kháng sinh Penicillin phù hợp.

Liều dùng:

• Viên nén: Mỗi lần dùng từ 250mg – 500mg
• Hỗn hợp uống: Mỗi lần sử dụng từ 125mg/5ml – 250mg/5ml
• Liều dùng phổ biến cho người bị viêm họng: 125mg – 250mg sau mỗi 6 giờ – 8 giờ.

Chống chỉ định:

• Người mẫn cảm với các thành phần trong thuốc
• Bệnh nhân hen suyễn
• Người bị bệnh thận
• Người gặp chứng đi ngoài ra máu
• Người bị rối loạn đông máu
• Người có tiền sự dị ứng với nhóm thuốc kháng sinh

Tác dụng phụ có thể gặp:

• Đau dạ dày
• Buồn nôn
• Đau đầu
• Tưa miệng
• Sưng lưỡi
• Ngứa âm đạo
• Tiêu chảy
• Ớn lạnh
• Sốt
• Phát ban
• Mề đay
• Sốc phản vệ

Thuốc Clarithromycin

Clarithromycin là một loại kháng sinh thuộc nhóm macrolid và thường được sử dụng để điều trị các bệnh về đường hô hấp do nhiễm khuẩn, đặc biệt là viêm họng. Thuốc Clarithromycin có tác dụng ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây hại, làm cho tổn thương không bị lan rộng và không bị nhiễm trùng nặng hơn (nếu có).

Cách sử dụng:

• Trẻ em từ 6 tháng tuổi đến dưới 12 tuổi: Dùng mỗi lần 7,5mg/kg và cách 12 giờ dùng 1 lần, liên tục trong 10 ngày.
• Trẻ em trên 12 tuổi và người lớn: Sử dụng mỗi ngày 25mg và cũng cách 12 giờ sử dụng 1 lần, liên tục trong 10 ngày.

Chống chỉ định:

• Người dị ứng hoặc mẫn cảm với các thành phần trong thuốc
• Người đang dùng các dẫn chất ergotamin, cisaprid, pimosid,…
• Phụ nữ có thai và đang cho con bú cần thận trọng khi dùng
• Người có tiền sử mắc bệnh tim như loạn nhịp tim, thiếu máu cơ tim,…

Tác dụng phụ thường gặp:

• Đau đầu
• Chóng mặt
• Phát ban, ngứa nhẹ
• Màu răng thay đổi
• Âm đạo ngứa hoặc tiết dịch
• Có vị khác thường trong miệng
• Tiêu chảy
• Dạ dày khó chịu
• Buồn nôn và nôn
• Đau bụng trên
• Sốt nhẹ

Thuốc Azithromycin

Ngoài những thuốc trên thì người bị viêm họng còn có thể được bác sĩ kê cho sử dụng thuốc Azithromycin. Đây là một loại kháng sinh phổ biến, hoạt động bằng cách ngăn chặn sự tăng trưởng của các vi khuẩn gây hại trong cổ họng, kiểm soát tốt tình trạng bệnh và giảm thiểu tối đa nguy cơ bị nhiễm trùng vùng họng.

Liều dùng:

• Trẻ nhỏ từ 2 tuổi đến 17 tuổi: Sử dụng mỗi lần 12mg/kg và dùng liên tục trong 5 ngày.
• Người lớn: Sử dụng 500mg trong ngày đầu tiên và 250mg trong 4 ngày sau đó.

Chống chỉ định:

• Người dị ứng với thành phần trong thuốc Azithromycin
• Người có tiền sử bị dị ứng với các loại thuốc kháng sinh
• Trẻ nhỏ dưới 2 tuổi

Tác dụng phụ thường gặp:

• Đau bụng
• Chóng mặt
• Mệt mỏi
• Mất ngủ
• Tiêu chảy
• Buồn nôn
• Táo bón
• Phát ban
• Gặp vấn đề về thính giác
• Mất mùi vị khi ăn
• Ngứa ngáy hoặc tiết dịch ở âm đạo
• Sốt
• Tim đập nhanh

Những lưu ý khi dùng thuốc kháng sinh trị viêm họng

Khi dùng thuốc kháng sinh trị viêm họng thì người bệnh cần lưu ý những điều sau đây:

• Chỉ dùng thuốc kháng sinh khi có được kê đơn hoặc có sự cho phép của bác sĩ. Tuyệt đối không được tự ý sử dụng tại nhà nếu không muốn xảy ra phản ứng phụ không mong muốn, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
• Tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng và liều lượng bác sĩ chỉ định để đạt hiệu quả chữa viêm họng tốt nhất. Không được nôn nóng sử dụng quá liều hoặc sai cách sẽ dễ bị dị ứng thuốc hoặc sốc thuốc.
• Khi dùng thuốc kháng sinh trị viêm họng, người bệnh nên kết hợp uống với nhiều nước lọc để giúp quá trình đào thải thận diễn ra tốt hơn. Từ đó, hạn chế được các vấn đề thường gặp ở đại tràng, dạ dày,…
• Sử dụng thuốc đều đặn để bệnh viêm họng nhanh khỏi. Tránh việc dùng ngắt quãng hoặc tự ý ngưng sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ điều trị.
• Không nên dùng thuốc kháng sinh trị viêm họng theo đơn thuốc của người khác vì mỗi người sẽ có tình trạng và mức độ bệnh khác nhau. Việc dùng giống đơn thuốc không chỉ không hiệu quả mà còn gây tác động xấu đến sức khỏe.
• Trong suốt quá trình điều trị bệnh viêm họng bằng thuốc kháng sinh mà người bệnh phát hiện cơ thể có dấu hiệu bất thường như khó thở, chóng mặt, tăng huyết áp, nôn ói,… thì nên báo ngay với bác sĩ để được kiểm tra và có biện pháp hỗ trợ kịp thời.

Trên đây là một vài thông tin cần thiết về các loại thuốc kháng sinh trị viêm họng cũng như là những lưu ý khi sử dụng. Tuy nhiên, bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, cách dùng và liều lượng sẽ tùy theo tình trạng sức khỏe và mức độ bệnh của từng người. Vì vậy, vui lòng không được tự ý sử dụng trong bất cứ trường hợp nào, nếu cần thiết hãy đến gặp bác sĩ để được hỗ trợ.

Xem thêm: Sưng đầu gối (đau đầu gối)