U xơ tử cung phát triển nhanh – Giải pháp điều trị

U xơ tử cung nếu không theo dõi và kiểm soát đúng cách có thể phát triển rất nhanh. Lúc này nhiều biến chứng nghiêm trọng sẽ rất dễ xảy ra. Người bệnh cần chủ động tìm đến bác sĩ và nghiêm túc điều trị theo hướng dẫn.

U xơ tử cung phát triển nhanh – Nguyên nhân do đâu?

U xơ tử cung hay còn được gọi là nhân xơ tử cung – khối u tế bào lành tính hình thành ở cơ trơn tử cung. Bệnh lý này tương đối phổ biến ở chị em phụ nữ đang trong độ tuổi sinh sản, khoảng từ 30 – 50 tuổi.

Sự hình thành khối u xơ được cho là có liên quan đến rối loạn nội tiết tố trong cơ thể. Có thể xuất hiện 1 hay nhiều khối nhân xơ có kích thước dao động từ 1mm đến khoảng 20mm.

Đa phần các khối u xơ thường tiến triển tương đối chậm. Tuy nhiên trong một số trường hợp do tác động từ 1 số yếu tố mà u xơ tử cung có thể phát triển nhanh và dễ gây ra triệu chứng cùng biến chứng nghiêm trọng.

Dưới đây là một số nguyên nhân có liên quan đến sự tiến triển nhanh của u xơ tử cung:

1. Phát hiện bệnh muộn

Phát hiện sớm là yếu tố rất quan trọng với quá trình kiểm soát và điều trị bất cứ bệnh lý nào. Riêng với bệnh u xơ tử cung, việc phát hiện muộn có thể cản trở quá trình điều trị. Từ đó khiến cho khối u phát triển nhanh và rất khó kiểm soát. Đồng thời làm tăng nguy cơ gặp phải nhiều biến chứng nghiêm trọng. 

2. Căng thẳng, stress kéo dài

Theo nhận định từ các chuyên gia, căng thẳng kéo dài là tác nhân có thể kích hoạt hệ thống viêm nhiễm cấp thấp. Đồng thời chống lại một số tác dụng hữu ích trong chế độ ăn uống cũng như sinh hoạt.

Đối với những bệnh nhân bị u xơ tử cung thì tình trạng này có khả năng tác động mạnh tới các khối u. Từ đó thúc đẩy sự phát triển của u xơ và làm ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của buồng trứng.

Căng thẳng và stress kéo dài sẽ khiến tuyến thượng thận tiết ra nhiều hormone cortisol. Loại hormone này ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình sản sinh nội tiết tố nữ. Vì vậy có thể dẫn tới rối loạn nội tiết tố và làm tăng sự phát triển bất thường của khối u xơ.

3. Ăn uống thiếu lành mạnh

Chế độ ăn uống đóng vai trò đặc biệt quan trọng với sức khỏe tổng thể nói chung và quá trình điều trị các bệnh lý nói riêng. Những người bị u xơ tử cung luôn được khuyến cáo về việc duy trì chế độ ăn lành mạnh.

Tuy nhiên không ít người bệnh vẫn còn chủ quan với điều này. Việc ăn uống không lành mạnh có thể gây
ra rất nhiều hệ lụy. Đặc biệt là khiến cho khối u phát triển nhanh và dễ gây biến chứng.

U xơ tử cung phát triển nhanh là tình trạng dễ gặp ở những người thường xuyên ăn các loại đồ cay nóng, chứa nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, đồ chế biến sẵn… Đồng thời hay tiêu thụ rượu bia, chất kích thích cũng có thể làm tăng kích thước khối u.

4. Phụ nữ trong thời kỳ mang thai

Thực tế cho thấy, khối u xơ tử cung thường phát triển nhanh hơn khi nồng độ estrogen và progesterone tăng cao. Tình trạng này lại rất phổ biến ở những chị em phụ nữ đang trong thai kỳ. Điều này cũng lý giải vì sao khoảng hơn 70% trường hợp khối u xơ bắt đầu hình thành và phát triển trong thai kỳ.

5. Dùng thuốc ngừa thai không đúng cách

Thuốc ngừa thai phối hợp có thể được sử dụng để kiểm soát các triệu chứng rong kinh hay cường kinh ở những người bị u xơ tử cung. Tuy nhiên việc dùng không đúng cách hay quá lạm dụng có thể phản tác dụng. Đồng thời kiến cho khối u xơ có xu hướng phát triển nhanh về kích thước.

U xơ tử cung phát triển nhanh có nguy hiểm không?

Hầu hết các khối u xơ đều là lành tính và không quá nguy hiểm. Nhưng hãy đặc biệt cẩn trọng nếu chúng có sự tăng nhanh về mặt kích thước. U xơ tử cung phát triển nhanh thường tiềm ẩn cùng những biến chứng rất nghiêm trọng.

Nếu không sớm kiểm soát bằng các giải pháp đúng đắn thì có thể gặp phải một số biến chứng dưới đây:

– Biến chứng với phụ nữ không mang thai:

• Xuất huyết tử cung bất thường, dễ gặp ở trường hợp bị u xơ dưới niêm mạc.
• Hiếm muộn hoặc thậm chí là vô sinh.
• Gây chèn ép các cơ quan xung quanh như niệu quản, bàng quang, trực tràng…
• Khối u phát triển lớn có thể gây ra biến chứng thoái hóa hoại tử vô khuẩn hay thoái hóa kính.
• Xoắn khối u có cuống dưới thanh mạc. Dẫn đến các triệu chứng đau rất dữ dội ở vùng hố chậu. Kèm theo đó là tình trạng kích thích phúc mạc với các biểu hiện nôn ói, bí trung tiện.

– Biến chứng ở phụ nữ trong thai kỳ:

• Làm tăng nguy cơ sảy thai, sinh non.
• Thai chậm phát triển trong tử cung.
• Nhau cài răng lược, nhau tiền đạo.
• Sinh đẻ khó khăn do rối loạn cơn co thắt hoặc do ngôi thai bất thường.
• Thời kỳ sổ rau có thể bị băng huyết hoặc đờ tử cung.
• Thời kỳ hậu sản có thể dẫn tới bế sản dịch, hoại tử vô khuẩn, nhiễm khuẩn hậu sản.
• Trường hợp y xơ có cuống dưới thanh mạc có thể bị xoắn.

Giải pháp điều trị cho tình trạng u xơ tử cung phát triển nhanh

U xơ tử cung nếu không sớm phát hiện và điều trị thì sau một thời gian sẽ tiến triển trong cơ thể. Kích thước khối u thường tăng lên và gây ra nhiều triệu chứng cũng như biến chứng nguy hiểm.

Khối u xơ tử cung phát triển lớn có thể gây rong kinh, đau bụng kinh, ảnh hưởng chức năng sinh sản, làm tăng nguy cơ bị vô sinh, sảy thai. Lúc này cần can thiệp điều trị kịp thời.

Tùy thuộc vào loại khối u và tình trạng sức khỏe của người bệnh mà bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Tuy nhiên, quyết định điều trị còn phụ thuộc phần nhiều vào lựa chọn của người bệnh sau khi đã được bác sĩ tư vấn kỹ về lợi ích và rủi ro.

Dưới đây là 2 giải pháp điều trị chính cho trường hợp u xơ tử cung phát triển nhanh:

1. Dùng thuốc kiểm soát sự phát triển của u xơ

Thông thường, khối u xơ nhỏ nếu không gây ra cản trở sự thụ thai và làm rối loạn kinh nguyệt thì sẽ chỉ cần theo dõi và không phải điều trị. Tuy nhiên với những khối u có kích thước lớn và xu hướng phát triển nhanh thì bác sĩ thường sẽ chỉ định dùng thuốc.

Các thuốc được dùng sẽ có tác dụng kiểm soát sự phát triển của khối u xơ tử cung. Đồng thời khắc phục hoặc làm giảm nhẹ các triệu chứng mà khối u gây ra. Cùng với đó là dự phòng nguy cơ phát sinh biến chứng.

Một số thuốc được dùng trong điều trị u xơ tử cung phát triển nhanh bao gồm:

– Progestin:

Progestin là một dạng progesterone được dùng với mục đích ức chế hormone estrogen. Đồng thời hỗ trợ làm teo nội mạc tử cung. Thuốc có khả năng giảm kích thước của khối u xơ. Tuy nhiên có một bất cập là khi ngưng thuốc, nhân xơ có thể tăng kích thước trở lại.

Loại thuốc này thường được dùng ở nhiều dạng bào chế khác nhau. Phổ biến là Mirena (vòng tránh thai nội tiết).  Có tác dụng làm giảm cường kinh, ngừa thai và thu nhỏ kích thước khối u. Còn các dạng bào chế để chích, cấy được dùng trong các trường hợp triệu chứng nhẹ.

– Thuốc ngừa thai phối hợp:

Thuốc ngừa thai phối hợp được dùng với mục đích kiểm soát triệu chứng rong kinh và cường kinh. Tuy nhiên cần cân nhắc kỹ lưỡng khi sử dụng nhóm thuốc này với nữ giới dưới 16 tuổi. Một số nghiên cứu ghi nhận rằng, dùng thuốc ngừa thai sớm có thể làm tăng nguy cơ bị u xơ tử cung trong tương lai.

– Chất đồng vận GnRH:

Có thể được dùng qua đường tiêm bắp hay tiêm dưới da ở vùng bụng. Chất đồng vận GnRH có thể được dùng vào thời điểm trước khi mổ bóc nhân xơ, trì hoãn phẫu thuật, hỗ trợ nâng cao thể trạng trước khi mổ, phụ nữ tiền mãn kinh. Hoặc cũng có thể dùng cho các trường hợp chưa muốn hay chống chỉ định phẫu thuật…

Chất đồng vận GnRH hoạt động bằng cách làm giảm tiết LH, FSH để gây suy giảm chức năng sinh dục giống như phụ nữ đã mãn kinh. Thực tế cho thấy, nhóm thuốc này có thể hỗ trợ làm giảm khoảng từ 35 – 60% thể tích khối u chỉ sau 3 tháng điều trị. Tuy nhiên chất đồng vận GnRH có chi phí khá đắt đỏ. Đồng thời hiệu quả cũng có giới hạn nên chỉ được dùng trong trường hợp thật sự cần thiết.

Hiện nay, chất đồng vận GnRH thường được sử dụng vào khoảng 3 tháng trước khi phẫu thuật để thu nhỏ khối u xơ. Đồng thời hạn chế mất máu trong quá trình thực hiện phẫu thuật.

– GnRH đối vận:

Loại thuốc này có cải thiện lâm sàng tương tự  như chất đồng vận GnRH. Tuy nhiên nó có ưu điểm là tác dụng nhanh hơn. GnRH đối vận lại có nhược điểm là hiệu quả không kéo dài. Đồng thời phải tiêm mỗi ngày nên thường ít khi được dùng trong điều trị u xơ tử cung. Thuốc chỉ được dùng khi khối u xơ có xu hướng phát triển quá nhanh và khó kiểm soát.

– Danazol:

Danazol thường được dùng phổ biến trong điều trị xơ nang vú, chứng đa kinh và lạc nội mạc tử cung. Ngoài ra thuốc Danazol cũng được dùng để kiểm soát tình trạng rong kinh, cường kinh. Đồng thời hỗ trợ làm thu nhỏ thể tích khối u xơ. Loại thuốc này hoạt động bằng cách làm giảm sự phóng thích nội tiết tố Gonadotropin. Từ đó có thể ức chế buồng trứng sản sinh hormone estrogen.

Ngoài ra, với trường hợp u xơ tử cung phát triển nhanh, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc khác. Điển hình như Antiprogestins (thuốc ngừa thai khẩn cấp) hay Gestrinone. Các loại thuốc này đem lại hiệu quả thiết thực trong điều trị u xơ tử cung. Tuy nhiên do tác dụng phụ nhiều nên chỉ được dùng trong các trường hợp thật sự cần thiết.

2. Can thiệp ngoại khoa khi u xơ tử cung phát triển nhanh

Mục đích của điều trị ngoại khoa là phẫu thuật lấy khối u xơ hay cắt tử cung để khắc phục triệu chứng và dự phòng biến chứng nghiêm trọng. Giải pháp này thường được chỉ định khi khối u xơ phát triển nhanh không đáp ứng với kiểm soát nội khoa.

Tuy nhiên, can thiệp ngoại khoa luôn tiềm ẩn những rủi ro và biến chứng. Chính vì vậy bác sĩ chỉ yêu cầu thực hiện nếu phân tích thấy lợi ích cao hơn nguy cơ.

Với tình trạng u xơ tử cung phát triển nhanh, bác sĩ có thể áp dụng một trong các kỹ thuật sau đây:

– Bóc nhân xơ tử cung:

Kỹ thuật này được thực hiện khi nữ giới chưa đủ con hay vẫn còn mong muốn giữ lại tử cung. Tùy thuộc vào vị trí của khối u mà bác sĩ có thể tiến hành mở bụng, nội soi buồng tử cung hay cắt đường âm đạo.

Bóc nhân xơ tử cung giúp loại bỏ khối u, đồng thời có thể bảo tồn tử cung. Tuy nhiên bất cập lớn nhất của kỹ thuật này là khối u có nguy cơ tái phát khá cao.

– Cắt tử cung:

Thường được chỉ định trong trường hợp điều trị nội khoa thất bại. Đồng thời nữ giới đã có đủ con và đi kèm các bệnh u buồng trứng, lạc nội mạc tử cung hay tăng sinh nội mạc tử cung. Ngoài ra, cắt tử cung còn được chỉ định trong trường hợp triệu chứng nặng và người bệnh có mong muốn điều trị bệnh triệt để.

Cắt bỏ tử cung không chỉ giúp cải thiện triệu chứng mà còn hạn chế được tình trạng tái phát vĩnh viễn. Tuy nhiên, kỹ thuật này rất dễ phát sinh rủi ro với các trường hợp u có cuống hay u dưới thanh mạc, niêm mạc.

– Thuyên tắc động mạch tử cung:

Đây là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu với mục đích làm giảm lượng máu nuôi dưỡng. Từ đó khiến khối u bị hoại tử và dần teo theo thời gian. Thuyên tắc động mạch tử cung được chỉ định với trường hợp người bệnh không có ý định sinh con trong tương lai nhưng vẫn muốn bảo tồn tử cung. Trường hợp nhân xơ tái phát sau bóc tách cũng có thể được chỉ định.

Tuy nhiên chống chỉ định gây mê toàn thân, khối u xơ tử cung phát triển quá lớn trên 24 tuần, đang sử dụng GnRH, có rối loạn đông máu, u xơ tử cung có cuống hay dưới niêm mạc, nghi ngờ mắc các bệnh lý ác tính…

Một số vấn đề cần lưu ý khi bị u xơ tử cung

Như đã đề cập, u xơ tử cung sẽ có nguy cơ phát triển nhanh nếu không sớm phát hiện và có biện pháp can thiệp. Để hạn chế sự phát triển của khối u và ngăn ngừa nguy cơ bệnh tái phát sau điều trị cần chú ý đến một số vấn đề dưới đây:

• Kiểm soát tốt cân nặng của bản thân. Tốt nhất nên duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt cũng như luyện tập khoa học.
• Ngủ đúng giờ, đủ giấc, giới hạn thời gian làm việc để có thể kiểm soát tốt tình trạng căng thẳng thần kinh. Đồng thời cải thiện tình trạng rối loạn nội tiết tố.
• Dành ra mỗi ngày tối thiểu 20 – 30 phút cho các hoạt động thể chất. Nên duy trì ít nhất khoảng 3 – 4 buổi/ tuần.
• Tăng cường bổ sung rau xanh, trái cây tươi và các thực phẩm giàu vitamin D, chất chống oxy hóa vào chế độ ăn mỗi ngày. Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ, thức ăn nhiều dầu mỡ, muối đường và thức uống chứa cồn.
• Trước khi sử dụng các chế phẩm có chứa estrogen cần tham khảo ý kiến của bác sĩ. Tăng sinh nội tiết tố quá mức có thể làm tăng nguy cơ hình thành và kích thích khối u xơ ở thành tử cung phát triển.
• Nghiêm túc điều trị, dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
• Khi đang bị u xơ tử cung hãy thường xuyên tái khám theo đúng lịch hẹn bác sĩ hay khi có những bất thường phát sinh.

Trên đây là những thông tin cần biết về tình trạng u xơ tử cung phát triển nhanh. Chị em phụ nữ cần nắm rõ để luôn chủ động trong việc kiểm soát và điều trị bệnh. Cần duy trì chế độ ăn uống cũng như sinh hoạt điều độ để hỗ trợ điều trị và ngăn bệnh tái phát trở lại.

Có thể bạn quan tâm:

• Người u xơ tử cung có nên cố mang thai, sinh con?
• Cách chăm sóc sau mổ u xơ tử cung – Điều cần biết

Xem thêm: Huyệt đản trung: Vị trí, công dụng và cách thực hiện