Suy thận cấp là gì? – Thông tin nên biết để điều trị càng sớm càng tốt

Thông thường, để chẩn đoán tình trạng suy thận cấp người ta thường dựa vào tốc độ gia tăng nồng độ creatinin huyết thanh so với nồng độ creatinin nền (baseline) của chính bệnh nhân. Cho đến nay, các nhà Thận học trên thế giới vẫn chưa đưa ra một định nghĩa tiêu chuẩn nào để chẩn đoán suy thận cấp. Tìm hiểu thêm về bệnh suy thận cấp.

I. Suy thận cấp là gì?

Thận là cơ quan quan trọng hàng đầu trong cơ thể bởi nó đảm nhiệm rất nhiều chức năng. Trong đó bao gồm: lọc – đào thải các chất độc, tạo nước tiểu, kiểm soát mức độ của các phân tử quan trọng như natri, kali và clorua và sản xuất các hormone kích thích sản xuất hồng cầu, làm tăng lượng oxy trong máu khi khả năng mang oxy của máu không được tối ưu hóa.

Suy thận cấp, hay còn được gọi là suy thận cấp tính – là tình trạng suy giảm chức năng thận đột ngột khiến cho lượng chất thải, nước và điện giải trong cơ thể không được cân bằng. Thông thường, thận đóng vai trò lọc và đào thải độc tố ra khỏi cơ thể bằng nước tiểu, do đó khi thận suy yếu thì lượng chất thải tồn đọng ngày càng nhiều và điều này làm ảnh hưởng đến quá trình bài tiết của cơ thể.

Suy thận cấp có thể dẫn đến hàng loạt các biến chứng nguy hiểm đến thận và toàn bộ cơ thể. Chẳng hạn như sự tích tụ quá mức của urê và creatinin nồng độ cao cùng với sự phát triển của các phân tử như natri và kali, số lượng hồng cầu thấp khiến cho nước tiểu không được tập trung đúng cách và có thể gây tồn đọng. Suy thận cấp có thể diễn biến nhanh, chỉ mất vài giờ hoặc vài ngày nhưng nó được coi là một tình trạng rất nghiêm trọng và cần được cấp cứu ngay.

Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, suy thận cấp tính có nguy cơ dẫn đến tử vong rất cao. Vì vậy, nếu được chẩn đoán là suy thận cấp, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị dưới sự hướng dẫn và theo dõi chặt chẽ của bác sĩ. Theo đánh giá của hội đồng chuyên khoa, suy thận cấp là bệnh lý có thể được điều trị hoàn toàn nếu bạn có tình trạng sức khỏe tốt thì chức năng thận cũng có thể nhanh chóng được phục hồi.

II. Tìm hiểu thêm về bệnh suy thận cấp

Đa số các trường hợp suy thận cấp chủ yếu là do tuổi tác, càng lớn tuổi thì nguy cơ mắc bệnh sẽ càng cao. Theo ước tính, 1/5 nam và 1/4 nữ ở độ tuổi từ 65 – 74 có nguy cơ mắc bệnh suy thận cấp tính rất cao.

1. Nguyên nhân gây suy thận cấp tính

Ngoài yếu tố tuổi tác thì suy thận cấp còn được hình thành bởi một số nguyên nhân cụ thể sau:

Cơ thể bị mất nước đột ngột, mất nước nghiêm trọng.
Hoại tử ống thận cấp tính (ATN).
Chấn thương thận do các chất độc hại hoặc từ thành phần một số loại thuốc.
Bị bệnh thận tự miễn như hội chứng hư thận cấp tính, viêm thận kẽ,…
Tắc nghẽn đường tiết niệu.
Lưu lượng máu giảm đột ngột có thể làm tổn thương thận.

Dưới đây là một số điều kiện có thể gây ra hiện tượng làm giảm lưu lượng máu đến thận, cụ thể đó là:

Bỏng
Mất nước
Xuất huyết
Huyết áp thấp
Chấn thương
Sốc nhiễm trùng
Ốm nặng
Phẫu thuật

Hoặc do một số rối loạn có thể gây ra tình trạng đông máu trong mạch máu và điều này có thể gây ra triệu chứng suy thận cấp, trong đó bao gồm:

Hội chứng ure huyết tán
Ban xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn (ITTP)
Tăng huyết áp mãn tính
Phản ứng truyền máu
Xơ cứng bì

Ngoài ra, các bệnh nhiễm trùng máu, viêm bể thận cấp tính, mang thai hoặc nạo phá thai cũng có thể trực tiếp hoặc gián tiếp làm tổn thương thận.

2. Một số nguy cơ gây suy thận cấp

Người cao tuổi, người có vấn đề sức khỏe mãn tính sẽ có cơ hội mắc bệnh suy thận cấp cao hơn so với những người bình thường. Qua đó, có thể kể đến một số vấn đề bệnh lý như là:

Bệnh thận
Bệnh gan
Bệnh tiểu đường (trường hợp không được kiểm soát tốt)
Huyết áp cao
Suy tim
Bệnh béo phì

Những người đang được điều trị đặc biệt hoặc đang có thời gian nằm viện để phẫu thuật tim, ghép tủy xương, phẫu thuật bụng thì nguy cơ mắc bệnh suy thận rất cao.

3. Triệu chứng suy thận cấp tính

Suy thận cấp có thể được nhận biết thông qua một số triệu chứng sau:

Hơi thở có mùi khó chịu
Phân có máu
Chân, tay, mặt có biểu hiện phù nề, tích nước
Cơ thể nặng nề, chuyển động chậm
Đau tức giữa xương sườn và hông
Người mệt mỏi
Tay chân run
Dễ bị bầm tím
Tinh thần dễ bị kích động, đặc biệt là ở người lớn tuổi
Biếng ăn
Chân tay hoạt động kém, mất cảm giác
Chảy máu thường xuyên
Có biểu hiện co giật
Buồn nôn
Huyết áp tăng
Có mùi kim loại trong khoang miệng

Những triệu chứng trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Muốn phát hiện chính xác triệu chứng suy thận cấp, bệnh nhân nên thực hiện các xét nghiệm chuyên khoa để được xác định cụ thể.

4. Chẩn đoán suy thận cấp

Việc chẩn đoán suy thận cấp được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa, người có chuyên môn. Nếu phát hiện bệnh nhân bị sưng phù toàn thân, cơ thể có dấu hiệu giữ nước, bác sĩ sẽ sử dụng ống nghe để nghe thấy những âm thanh bên trong phổi. Điều này có thể giúp bác sĩ chắc chắn hơn về tình trạng lưu giữ chất lỏng trong cơ thể.

Đồng thời đó, bệnh nhân sẽ được chỉ định thực hiện một số xét nghiệm chuyên khoa để kiểm tra các giá trị bất thường trong cơ thể. Bao gồm:

Xét nghiệm nitơ urê máu (BUN)
Xét nghiệm kali huyết thanh
Xét nghiệm natri huyết thanh
Xét nghiệm ước tính mức lọc cầu thận (eGFR)
Xét nghiệm nước tiểu
Xét nghiệm giải phóng mặt bằng creatinin
Xét nghiệm huyết thanh creatinine

Ngoài ra, siêu âm cũng có thể chẩn đoán được tình trạng suy thận cấp. Bên cạnh đó thì chụp X-quang bụng, CT scan bụng, MRI đều là những phương pháp chẩn đoán phổ biến để bác sĩ theo dõi tình trạng tắc nghẽn bên trong đường tiết niệu.

5. Điều trị suy thận cấp bằng cách nào?

Tùy thuộc vào nguyên nhân, mức độ suy thận mà việc điều trị cũng tiến hành khác nhau. Mục tiêu chính đó là khôi phục chức năng thận trở lại bình thường. Do đó, việc ngăn chặn chất lỏng và chất thải tích tụ trong cơ thể khi thận phục hồi là vấn đề hết sức quan trọng. Hầu hết trong các trường hợp, bác sĩ chuyên khoa thận đều đưa phác đồ điều trị cụ thể. Bao gồm:

– Chế độ ăn uống:

Cải thiện chế độ dinh dưỡng là bước điều trị đầu tiên trong phác đồ. Bác sĩ sẽ hạn chế chế độ ăn của bệnh nhân, thay vào đó là tăng cường lượng nước. Điều này sẽ giúp cho việc đào thải chất độc trong thận tốt hơn. Bên cạnh đó, bệnh nhân được sử dụng carbohydrate và ít protein, đồng thời hạn chế tối đa lượng muối và kali đi vào cơ thể.

– Thuốc:

Bệnh nhân có thể được chỉ định sử dụng một số loại kháng sinh kê toa nhằm ngăn ngừa các bệnh lý nhiễm trùng có thể xảy ra. Bên cạnh đó, thuốc lợi tiểu có thể giúp thận đào thải lượng chất lỏng. Bổ sung đồng thời lượng canxi, insulin để hạn chế sự gia tăng của nồng độ kali nguy hiểm trong máu.

– Chạy thận:

Là giải pháp sau cùng để hỗ trợ cho quá trình lọc máu của cơ thể. Tuy nhiên, không phải bất cứ lúc nào cũng được chỉ định chạy thận. Lọc máu liên quan đến việc chuyển đổi máu ra khỏi cơ thể bạn qua một cỗ máy lọc chất thải, sau đó máu sạch được chuyển lại cơ thể. Nếu nồng độ kali của bạn cao quá mức nguy hiểm, lọc máu có thể duy trì sự sống. Lọc máu có thể giúp loại bỏ các chất thải nitơ từ cơ thể của bạn.

Chạy thận là phương pháp rất cần thiết nếu bệnh nhân có triệu chứng ngừng đi tiểu. Ngoài ra, các trường hợp viêm màng ngoài, viêm tim cũng được chỉ định lọc máu.

6. Các biến chứng của suy thận cấp

Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, suy thận cấp có thể để lại một số biến chứng như:

Suy thận mãn tính
Tổn thương tim
Suy thận giai đoạn cuối
Huyết áp cao
Tổn thương hệ thần kinh

7. Ngăn ngừa suy thận cấp tính

Suy thận cấp tính gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tinh thần của bệnh nhân. Vì vậy, để ngăn ngừa suy thận cấp và hạn chế các biến chứng, mỗi người nên tự xây dựng thói quen sinh hoạt và phong cách sống khoa học.

Duy trì chế độ ăn uống hợp lý, ăn ít thực phẩm protein, các loại thực phẩm có chứa nhiều kali cũng cần được hạn chế trong thực đơn hằng ngày. Bởi vì khi thận suy yếu, lượng kali cao có thể gây ảnh hưởng đến tim mạch của bạn.
Uống thuốc đúng liều, đủ lượng theo chỉ định.
Theo dõi lượng nước uống hằng ngày và lượng nước tiểu.
Hãy thông báo với bác sĩ nếu bạn đang sử dụng thuốc hoặc có biểu hiện nhiễm độc hóa học.
Thông báo cho bác sĩ về tình trạng sử dụng thuốc, bao gồm thuốc có kê đơn hoặc không kê đơn.
Khi có biểu hiện ớn lạnh, sốt cao, đau nửa đầu, đau cơ hoặc tiêu chảy thì hãy gọi ngay cho bác sĩ.
Không nên kết hợp thuốc hoặc sử dụng các yếu tố có khả năng làm ảnh hưởng đến thận.
Hãy điều trị dứt điểm các bệnh huyết áp, tiểu đường, suy tim sung, nhiễm trùng để tránh làm tổn thương đến thận.

Suy thận cấp có nguy cơ phát triển thành giai đoạn cuối và gây nguy hiểm đến tính mạng. Có nguy cơ tử vong cao hơn nếu suy thận cấp là do nhiễm trùng nặng, chấn thương hoặc phẫu thuật.

Điều trị suy thận cấp bằng phương pháp lọc thận

Những điều sau đây cũng có thể làm tăng nguy cơ tử vong:

bệnh phổi
đột quỵ
tuổi cao
mất máu
suy thận tiến triển

Bệnh suy thận cấp tính có khả năng phục hồi khi được điều trị đúng cách và phù hợp. Hãy tìm kiếm một phương pháp điều trị y tế thường xuyên cho bệnh suy thận cấp tính và trao đổi cụ thể với bác sĩ về vấn đề này. Thuocdantoc.vn không đưa ra lời khuyên, chẩn đoán thay thế chỉ định của bác sĩ.