U xơ tử cung khi mang thai và những điều mẹ bầu cần biết

Khi mang thai nếu mẹ bầu mắc phải căn bệnh u xơ tử cung thì cần phải có cách chữa trị kịp thời cũng như có chế độ sinh hoạt phù hợp nhất. Bệnh u xơ tử cung khi mang thai sẽ có những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe các mẹ bầu nên biết. Hãy cùng tham khảo những thông tin dưới đây về u xơ tử cung để có thêm kinh nghiệm mang thai giúp chăm sóc sức khỏe sinh sản an toàn.

U xơ tử cung thai kì là gì?

U xơ tử cung là tình trạng tiết estrogen – một nội tiết tố chủ yếu ở phụ nữ do buồng trứng tiết ra, sẽ thúc đẩy khối u xơ phát triển. Thông thường, u xơ có khuynh hướng to lên từ từ, đặc biệt sẽ to ra nhanh trong khi mang thai do sự gia tăng hoóc môn đột biến trong thai kỳ. Là loại u lành tính thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, đặc biệt ở những phụ nữ lớn tuổi mới có thai, hay những người có thai lần 2 trở lên, u xơ tử cung nếu trong giai đoạn khối u nhỏ thường sẽ không có triệu chứng cụ thể, người bệnh chỉ phát hiện bệnh khi khám phụ khoa định kỳ hay tình cờ siêu âm kiểm tra vùng bụng hoặc siêu âm thai kì.

Biểu hiện của bà bầu khi bị u xơ tử cung

U xơ tử cung có thể gây các biến chứng trong thai kỳ như đau bụng âm ỉ hoặc đau nhẹ, có xuất huyết nhẹ. Các u nằm trong cơ tử cung dễ bị hoại tử do tắc nghẽn một mạch máu nuôi khối u, hoặc do u xơ bị chèn ép không to ra được. Biến chứng này ít có biểu hiện nên người bệnh khó biết; đôi khi có đau bụng, sốt nhẹ. Chỉ điều trị bằng thuốc thường là các triệu chứng sẽ hết.

Biến chứng của u xơ tử cung khi mang thai

– Xuất huyết trong khối u hoặc xuất huyết vào trong ổ bụng.

– Xoắn u xơ có cuống hoặc xoắn cả tử cung có mang khối u xơ.

– Có dấu hiệu bất thường ở đường tiểu thường là do bàng quang bị kéo lên cao.

– Nhiễm khuẩn hoại tử do vi khuẩn yếm khí trong thời kỳ hậu sản (hiếm xảy ra nhưng thường rất nặng).

Ảnh hưởng của u xơ tử cung

Tử cung là một khối cơ, có vai trò như một túi đựng thai nhi khi người phụ nữ mang thai. Khi có một vùng nào đó của tử cung bị xơ hóa thì gọi là nhân xơ tử cung. Nhân xơ tử cung có thể có nhiều kích thước và vị trí khác nhau. Có khi tử cung chỉ có một nhân xơ, nhưng cũng có khi có nhiều nhân xơ (gọi là u xơ tử cung đa nhân), hay khối u to và chiếm toàn bộ tử cung gọi là u xơ tử cung, thường có hình tròn hoặc hơi tròn. Tùy vị trí mà khối u xơ sẽ làm cho người bệnh có các triệu chứng khác nhau, cũng như tiến triển và tiên lượng của khối u khác nhau.

Yếu tố chính ảnh hưởng đến sự phát triển của u xơ tử cung là tình trạng tiết estrogen –một nội tiết tố chủ yếu ở phụ nữ do buồng trứng tiết ra, sẽ thúc đẩy khối u xơ phát triển. Thông thường, u xơ có khuynh hướng to lên từ từ, đặc biệt sẽ to ra nhanh trong khi mang thai do sự gia tăng hoóc môn đột biến trong thai kỳ. Là loại u lành tính thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, đặc biệt ở những phụ nữ lớn tuổi mới có thai, hay những người có thai lần 2 trở lên, u xơ tử cung nếu trong giai đoạn khối u nhỏ thường sẽ không có triệu chứng cụ thể, người bệnh chỉ phát hiện bệnh khi khám phụ khoa định kỳ hay tình cờ siêu âm kiểm tra vùng bụng. Vì vậy mà trước khi mang thai nhiều chị em không biết mình đã bị u xơ tử cung, đến khi có thai mới phát hiện ra.

U xơ tử cung có thể gây các biến chứng trong thai kỳ như đau bụng âm ỉ hoặc đau nhẹ, xuất huyết nhẹ, có thể gây sẩy thai, thai lưu hoặc gây sinh non, dễ làm cho ngôi thai bất thường, rau bám ở vị trí bất thường (rau tiền đạo, rau cài răng lược), nếu các khối u nằm ở vị trí thấp có thể cản trở việc đứa trẻ chào đời, … Đồng thời, bé sinh ra khi mẹ bị u xơ tử cung trong thai kỳ có thể bị nhẹ cân hoặc suy dinh dưỡng do máu nuôi thai phải chia một phần nuôi khối u xơ. U xơ tử cung cũng có thể gây ra các biến chứng tuy ít gặp, nhưng thường rất nặng như xuất huyết trong khối u hoặc xuất huyết vào trong ổ bụng; xoắn bệnh u xơ có cuống hoặc xoắn cả tử cung có mang khối u xơ; có dấu hiệu bất thường ở đường tiểu do bàng quang bị kéo lên cao; nhiễm khuẩn hoại tử do vi khuẩn yếm khí trong thời kỳ hậu sản v.v…

Đối với trường hợp sảy thai do u xơ tử cung sẽ gây ra tình trạng xuất huyết nhiều vì dễ sót rau và tử cung co hồi kém. Bên cạnh đó, u xơ tử cung còn có thể làm sẩy thai liên tiếp do lớp nội mạc không phát triển đầy đủ, do buồng tử cung bị chèn ép, không phát triển to ra được.

Khi sinh, tử cung có nhân xơ thường to và mềm, nhão nên dễ bị băng huyết, nhiễm trùng sau sinh hay khối u thoái hóa. Nó cũng làm kéo dài cơn chuyển dạ. Những khối u to, nằm ở vị trí tiền đạo có thể làm cho sản phụ không sinh được, phải mổ. Khi sổ rau, sản phụ có u xơ tử cung dễ băng huyết do sót rau hoặc do tử cung co hồi kém. Trong thời kỳ hậu sản, thường là u xơ sẽ nhỏ lại, tuy nhiên, cũng có khi gây biến chứng nhiễm khuẩn, nhất là đối với các u xơ dưới niêm mạc; những u xơ có cuống dễ gây biến chứng xoắn do ổ bụng rỗng đột ngột…

Vì vậy, nthai phụ có u xơ tử cung cần được theo dõi chặt chẽ trong thai kỳ, phòng ngừa sẩy thai, sinh non bằng cách nghỉ ngơi nhiều, dùng thuốc chống co bóp tử cung. Nếu sẩy, nên nạo kiểm tra buồng tử cung để tránh sót rau. Trong khi mổ lấy thai, không nên bóc nhân xơ vì nguy cơ chảy máu rất nhiều và có thể dẫn tới phải cắt tử cung, bác sĩ mổ sẽ chỉ bóc nhân xơ nếu vị trí u xơ nằm ngay mặt trước đoạn eo của tử cung ( vị trí mở cơ tử cung để lấy em bé) hoặc u xơ nằm dưới thanh mạc có cuống có thể kẹp cắt dễ dàng ít gây chảy máu.

Điều trị u xơ tử cung khi mang thai thế nào?

– Nếu u không có biến chứng thì cứ để theo dõi, thai phụ vẫn có thể sinh như bình thường. Trừ khi có biến chứng nặng nề, không nên bóc hay cắt u xơ trong thai kỳ vì nguy cơ chảy máu cao. Vào tuần 12-22 thai kỳ, cần cung cấp máu cho thai phụ để ngăn ngừa u xơ tiến triển đến thoái hóa đỏ.

– Trong thai kỳ: Phòng ngừa sảy thai, sinh non bằng cách nghỉ ngơi nhiều, dùng thuốc chống co bóp tử cung. Nếu sảy thai, nên nạo kiểm tra buồng tử cung để tránh sót rau. Nếu có biến chứng hoại tử vô trùng, chỉ cần điều trị nội khoa (nghỉ ngơi, chườm đá, giảm đau, giảm co). Chỉ định phẫu thuật trong những trường hợp bắt buộc phải can thiệp như: u tăng nhanh kích thước và gây đau nhiều; biến chứng hoại sinh điều trị nội khoa không kết quả. U xơ tử cung có cuống bị xoắn.

– Trong lúc chuyển dạ: Nếu u xơ tử cung ở vị trí không gây cản trở cho đường ra của thai nhi thì vẫn theo dõi cho sinh thường. Nếu u xơ tử cung là khối u tiền đạo, gây cản trở cho đường ra của thai nhi thì bắt buộc phải mổ.

– Sau khi sinh, khối u thường nhỏ lại. Tuy nhiên, theo dõi sát sự co hồi của tử cung, nếu là u xơ tử cung có cuống, phải đề phòng bị biến chứng xoắn khối u.

Ngăn ngừa u xơ tử cung khi mang bầu

Để phòng tránh nguy cơ mắc phải u xơ tử cung trong thai kỳ, trước khi quyết định có thai, chị em nên hỏi ý kiến chuyên gia tư vấn và khám tầm soát bệnh này để được phát hiện và chữa trị sớm. Không nên có thai nếu đang bị u xơ tử cung dù kích thước khối u nhỏ. Cũng lưu ý là u xơ tử cung thường dễ tái phát, nên với các chị em đã từng điều trị u xơ tử cung bằng phương pháp “bóc nhân xơ” cần tránh mang thai ngay sau khi mổ, chỉ nên có thai lại sau 1- 2 năm

Chế độ dinh dưỡng khi bị u xơ tử cung thai kì

Các loại thực phẩm cần tránh: Bà bầu không nên ăn thịt màu đỏ, thịt từ động vật có vú như thịt bò, thịt lợn…, hạn chế dùng các sản phẩm sữa có hàm lượng chất béo cao như kem, sữa béo, bơ… vì chứa nhiều kích thích tố, trong đó có estrogen có thể làm cho khối u phát triển to hơn.

Cafein trong nước ngọt, socola, trà, cà phê hay thực phẩm có hàm lượng muối cao như đậu nướng, bánh quy, khoai tây chiên, dưa chua, dầu oliu, súp đóng hộp v.v…đều là các thực phẩm bà bầu cần phải tránh xa vì cafein khiến cho các hoạt chất hóa sinh trong cơ thể tăng lên, là nguyên nhân hình thành các khối u, trong khi đó, muối lại được xem là tác nhân khiến gan không thể lọc bỏ được hết các độc tố gây mất cân bằng nội tiết tố nữ. Ngoài các thực phẩm trên, bà bầu cũng cần tránh ăn các loại trái cây hay rau quả làm gia tăng mức estrogen trong cơ thể như táo, anh đào, lê, mận, cà chua, cần tây, củ cải, bông cải xanh, súp lơ, cà rốt, dưa chuột, nấm ….

Các loại thực phẩm nên dùng: Những loại trái cây chứa vitamin C và có màu sắc rực rỡ như cam, chanh, bưởi, ổi, dâu… nên nằm trong thực đơn hàng ngày của bà bầu bị u xơ tử cung, vì đây là những trái cây thuộc họ beta – carotene khi được cơ thể tiêu hóa sẽ biến thành vitamin A có tác dụng thúc đẩy các mô lành mạnh, sửa chữa mô thích hợp, làm thu lại các mô bị bệnh. Các loại rau, củ sống dưới biển như rong biển, rau câu v.v…không chỉ rất tốt về mặt dinh dưỡng mà còn hỗ trợ cơ thể chống lại u xơ tử cung. Ngoài ra, bà bầu cũng nên ăn các loại thực phẩm có mức độ estrogen cân bằng, giàu bioflavonoid như đậu nành, sữa đậu nành, đậu hũ, đậu đen, đậu lăng, v.v… , các loại thịt có màu trắng, thịt từ gia cầm và các loại cá.