Bị viêm da cơ địa môi và cách xử lý an toàn

Bị viêm da cơ địa môi gây ra rất nhiều phiền toái đến cuộc sống người bệnh, nhất là khi ăn uống. Nếu không sớm can thiệp, triệu chứng của bệnh còn dễ lan tỏa rộng và diễn tiến nặng. Lúc này, tổn thương môi có thể nặng nề thêm và tiềm ẩn nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Tuy nhiên nếu sớm điều trị đúng cách thì các tổn thương sẽ nhanh chóng được chữa lành.

Viêm da cơ địa môi là gì? Nguyên nhân và triệu chứng

Viêm da cơ địa còn được biết với tên gọi khác là chàm thể tạng – một thể bệnh thường gặp của bệnh chàm. Đặc trưng bởi sự kích hoạt của tình trạng tổn thương da mãn tính, khó điều trị dứt điểm và rất dễ tái phát nhiều lần.

Số liệu thống kê ghi nhận, có đến hơn 70% trường hợp bị bệnh khởi phát từ 0 – 6 tuổi và trường hợp bị bệnh khởi phát ở người trưởng thành chỉ khoảng dưới 3%. Bệnh có thể xảy ra ở bất cứ vùng da nào, trong đó có vùng môi.

Viêm da cơ địa môi là hiện trạng bệnh kích hoạt ở da môi với những hình thái tổn thương không điển hình. Môi có thể xuất hiện mụn nước nhỏ dễ vỡ, chảy dịch và đóng vảy tiết, gây khô ráp, bong tróc môi. Đi cùng với đó là tình trạng ngứa ngáy và châm chích rất khó chịu, triệu chứng có thể nặng nề hơn khi ăn uống.

1. Nguyên nhân gây bệnh viêm da cơ địa môi

Cũng giống như các thể viêm da cơ địa khác, căn nguyên của bệnh viêm da cơ địa môi rất phức tạp. Cho đến nay các nhà nghiên cứu vẫn chưa thể làm sáng tỏ.

Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, bệnh có mối liên hệ mật thiết giữa yếu tố cơ địa dị ứng dưới ảnh hưởng của các yếu tố thúc đẩy. Dưới đây là một số yếu tố thúc đẩy làm tăng nguy cơ bùng phát của bệnh:

• Yếu tố di truyền: Khi tiến hành nghiên cứu dịch tế và sinh thiết mô da ở môi, bác sĩ nhận định đa phần người bị viêm da cơ địa môi đều có tiền sử người thân cận huyết mắc các bệnh lý liên quan đến cơ địa.
• Hút thuốc lá: Cả việc hút thuốc lá chủ động hay hít phải khói thuốc lá thụ động đều có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm da cơ địa ở môi.
• Tiếp xúc với tác nhân gây kích ứng: Việc sử dụng son môi, dùng thuốc, nước súc miệng, kem đánh răng hay tiêu thụ các sản phẩm dễ dị ứng cũng được cho là liên quan đến sự kích hoạt bệnh.
• Hệ miễn dịch suy giảm: Đây chính là yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh viêm da mãn tính bùng phát. Người có hệ miễn dịch suy giảm như mắc bệnh tiểu đường, nhiễm HIV, huyết áp cao, phụ nữ mang thai… là những đối tượng có nguy cơ cao bị viêm da cơ địa môi.
• Yếu tố tâm lý: Căng thẳng, stress kéo dài không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh mà còn khiến bệnh tiến triển dai dẳng, nặng nề và lan tỏa rộng.

2. Các triệu chứng điển hình

Bệnh viêm da cơ địa môi có thể làm phát sinh các tổn thương ở cả môi trên và môi dưới. Sau đây là những triệu chứng điển hình bạn nên nắm rõ để sớm phát hiện bệnh:

• Da môi và những vùng da xung quanh môi có thể bị đỏ ửng lên.
• Môi xuất hiện các mụn nước nhỏ li ti, rất dễ vỡ, chảy dịch và bị trợt loét.
• Sau khi mụn nước vỡ, da môi sẽ đóng 1 lớp vảy tiết, trở nên khô ráp.
• Tổn thương trên bề mặt da môi có thể bị nứt nẻ hay bong vảy.
• Đi kèm với triệu chứng trên da môi là tình trạng ngứa ngáy dữ dội kích hoạt ngay trên vùng da bị bệnh.
• Cơn ngứa và đau rát thường rõ rệt hơn lúc người bệnh ăn uống.

Những triệu chứng trên đây có thể sẽ dễ bị nhầm lẫn với một số dạng bệnh viêm da mãn tính khác. Tốt nhất nên theo dõi và sớm thăm khám để được bác sĩ chẩn đoán và có hướng điều trị phù hợp.

Viêm da cơ địa môi là thể bệnh có diễn tiến dai dẳng và rất dễ tái phát. Triệu chứng của bệnh có thể dễ kiểm soát nhưng cũng dễ bùng phát trở lại khi có
yếu tố thuận lợi kích hoạt.

3. Viêm da cơ địa môi có lây không?

Cơ chế hình thành bệnh viêm da cơ địa môi thường liên quan tới yếu tố cơ địa và di truyền, kết hợp với sự tác động của các yếu tố thúc đẩy. Các chuyên gia Da liễu nhận định, bệnh lý này sẽ không có tính chất lây nhiễm. Ngay cả khi hôn môi hoặc sử dụng chung các vật dụng với người bệnh thì cũng sẽ không bị lây bệnh.

Tuy nhiên, bạn cần chú ý hơn đến trường hợp tổn thương trên môi xuất hiện nhiễm trùng. Bởi lúc này, các loại vi khuẩn hay tác nhân gây nhiễm trùng có thể vẫn lây nhiễm khi có tiếp xúc thông thường.

4. Viêm da cơ địa môi có nguy hiểm không?

Theo đánh giá từ giới chuyên môn, viêm da cơ địa môi không phải là bệnh lý nguy hiểm. Những tổn thương trên da môi hoàn toàn có thể khắc phục tốt khi can thiệp sớm và đúng cách.

Tuy nhiên, bệnh thường gây ra nhiều phiền toái đến cuộc sống của người bệnh. Nhất là triệu chứng kích hoạt khiến môi ngứa rát, gây khó khăn khi ăn uống.

Nếu không sớm điều trị thì triệu chứng của bệnh có thể lan tỏa trên diện rộng. Nghiêm trọng là khi có bội nhiễm kích hoạt, da môi thường bị tổn thương nặng nề và rất khó để khắc phục. Ngoài da, khả năng miễn dịch và tự bảo vệ của vùng da tổn thương cũng sẽ giảm mạnh sau điều trị.

Cách xử lý an toàn khi bị viêm da cơ địa môi

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của triệu chứng mà sẽ có phương án điều trị phù hợp với bệnh viêm da cơ địa ở môi. Để hạn chế tổn thương da môi, nhanh chóng kiểm soát triệu chứng thì bạn cần phát hiện sớm và nghiêm túc điều trị.

Dưới đây là một số giải pháp được cho là có thể đáp ứng tốt:

1. Chú ý dưỡng ẩm cho môi

Da môi bị mất nước, khô ráp, giảm hàng rào bảo vệ tự nhiên chính là những yếu tố tạo điều kiện cho triệu chứng viêm da cơ địa môi bùng phát mạnh mẽ hơn. Lúc này bạn cần chú ý dưỡng ẩm cho môi thường xuyên để cải thiện triệu chứng và giảm mức độ tổn thương cho da môi.

Thường xuyên thoa sản phẩm dưỡng ẩm sẽ có tác dụng làm mềm mịn da môi. Đồng thời hạn chế tình trạng bong tróc hay ngứa ngáy ở môi do bệnh viêm da cơ địa gây ra. Khi có được độ ẩm cần thiết thì làn môi sẽ nhanh chóng phục hồi hàng rào bảo vệ tự nhiên.

Tuy nhiên, cần lựa chọn các sản phẩm dưỡng môi có chứa thành phần tự nhiên lành tính, tránh gây kích ứng. Có thể tham khảo ý kiến các bác sĩ da liễu để được tư vấn về loại sản phẩm thích hợp nhất. Vaseline hay Bioderma, La Roche-Posay Vitamin B5 là những sản phẩm dưỡng ẩm môi hiện đang được nhiều bác sĩ khuyên dùng.

2. Áp dụng các mẹo chữa tự nhiên

Một số nguyên liệu tự nhiên không chỉ lành tính mà còn chứa nhiều thành phần có dược tính tốt. Chúng giúp dưỡng ẩm, làm dịu da môi, giảm ngứa và còn thúc đẩy quá trình tái tạo da để nhanh chóng chữa lành tổn thương.

Có thể hỗ trợ điều trị viêm da cơ địa môi bằng cách sử dụng mật ong, dầu dừa, gel nha đam hay lá trầu không. Cách thực hiện của từng mẹo đơn giản như sau:

Dùng dầu dừa chữa viêm da cơ địa môi:

• Vệ sinh da môi và những vùng da bị ảnh hưởng xung quanh bằng nước muối sinh lý.
• Lấy 1 lượng dầu dừa vừa đủ để thoa 1 lớp mỏng nhẹ lên vùng da bị tổn thương.
• Để nguyên trong khoảng 60 phút rồi dùng nước mát rửa lại cho sạch.

Chữa viêm da cơ địa môi bằng gel nha đam:

• Chuẩn bị 1 lá nha đam tươi đem rửa thật sạch, gọt bỏ vỏ rồi cạo lấy gel.
• Vệ sinh môi rồi thoa 1 lớp mỏng gel nha đam lên.
• Để khô tự nhiên trong khoảng 15 phút rồi rửa lại bằng nước sạch.
• Nên thử lên da tay trước khi thoa gel nha đam lên môi để dự phòng kích ứng.

Hướng dẫn dùng lá trầu không:

• Chỉ cần chuẩn bị 1 – 2 lá trầu không đem rửa sạch với nước muối.
• Sau đó cho vào cối giã nát rồi vắt lấy nước cốt.
• Dùng bông y tế thấm vào nước cốt lá trầu rồi bôi lên môi nhiều lần.
• Chờ sau khoảng 30 phút thì rửa lại.
• Với cách này chỉ nên thực hiện khoảng 2 – 3 lần/tuần.

3. Dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ

Trường hợp các giải pháp tại nhà không thể đáp ứng tốt triệu chứng viêm da cơ địa môi thì bạn nên chủ động thăm khám. Bác sĩ sẽ dựa vào tổn thương môi và biểu hiện của các triệu chứng khác đi kèm để kê toa thuốc phù hợp.

Sau đây là một số loại thuốc được dùng phổ biến trong điều trị viêm da cơ địa môi:

• Thuốc bôi viêm da cơ địa hay kem steroid: Nhóm thuốc này có tác dụng ngăn chặn nhanh các cơn ngứa. Cần chú ý thoa sau khi đã thực hiện bước vệ sinh môi và các vùng da bị bệnh sạch sẽ.
• Thuốc ức chế calcineurin: Sẽ được chỉ định thay thế trong các trường hợp Corticoid dạng bôi không thể đáp ứng tốt tổn thương trên da môi. Ưu điểm của loại thuốc này là hầu như không phát sinh các tình trạng mỏng da hay giãn mao mạch.
• Kem bôi, thuốc mỡ hay thuốc kháng sinh tại chỗ: Khi trên môi xuất hiện tình trạng viêm hay nhiễm khuẩn thì các loại thuốc này thường sẽ được bác sĩ chỉ định. Thuốc có tác dụng tốt với tình trạng mụn
  nước bị vỡ hay xuất hiện dấu hiệu nhiễm trùng da môi nghiêm trọng.
• Thuốc kháng Histamine đường uống: Thường sẽ được bác sĩ cân nhắc chỉ định trong các trường hợp bị ngứa ngáy dữ dội. Nhóm thuốc này sẽ giúp cắt nhanh cơn ngứa và giảm ảnh hưởng của bệnh đến giấc ngủ.
• Kháng sinh đường uống: Một số loại phổ biến như Doxycycline, Tetracycline, Minocycline hay Isotretinoin có thể được cân nhắc chỉ định cho các trường hợp bệnh nặng.

Với bất cứ loại thuốc điều trị viêm da cơ địa môi nào cũng cần dùng đúng chỉ định mà bác sĩ đưa ra. Tuyệt đối không tự ý điều chỉnh liều lượng cùng tần suất dùng thuốc trong bất kỳ trường hợp nào. Tái khám theo chỉ định để kiểm soát tốt diễn tiến của bệnh và kịp thời điều chỉnh khi toa thuốc cũ không đáp ứng tốt.

Ngăn ngừa bệnh viêm da cơ địa môi bùng phát

Viêm da cơ địa môi cũng tương tự như các thể viêm da cơ địa khác, có tính chất cố thủ, tiến triển dai dẳng và dễ tái phát. Cần chú ý thực hiện tốt các biện pháp dưới đây để ngăn ngừa nguy cơ tái đi tái lại của bệnh:

• Tuyệt đối không dùng tay để cào gãi hoặc chà xát lên môi, đồng thời từ bỏ thói quen liếm môi thường xuyên. Chúng có thể khiến tổn thương nặng nề thêm, tăng nguy cơ bội nhiễm.
• Thường xuyên dưỡng ẩm cho môi bằng các sản phẩm phù hợp, có thể tham khảo bác sĩ để được tư vấn lựa chọn kem dưỡng môi.
• Giữ vệ sinh sạch sẽ cho cả da môi và da mặt. Khi tổn thương da được phục hồi, hãy tẩy tế bào chết cho môi 2 lần/tuần.
• Không hút thuốc lá hay hít khói thuốc thụ động.
• Bổ sung cho cơ thể đủ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày. Đồng thời chú ý ăn uống khoa học để nâng cao đề kháng cũng như cải thiện khả năng miễn dịch.
• Hạn chế tiêu thụ các thực phẩm có nguy cơ gây dị ứng cao như hải sản, lúa mì, trứng, đậu phộng…
• Dành thời gian cho việc nghỉ ngơi, đi ngủ sớm và ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi ngày. Đồng thời nên chú ý rèn luyện thể dục mỗi ngày để tốt cho sức khỏe tổng thể, kiểm soát căng thẳng.

Viêm da cơ địa môi mặc dù không phải là bệnh lý nguy hiểm nhưng lại gây ra rất nhiều phiền toái. Chính vì thế bạn phải luôn chủ động trong phát hiện cũng như nghiêm túc điều trị để kiểm soát bệnh tốt nhất. Điều này không chỉ ngăn ngừa tổn thương lan rộng mà còn hạn chế nguy cơ phát sinh các vấn đề rủi ro khác.

Có thể bạn quan tâm:

• Bệnh viêm da cơ địa tái đi tái lại phải làm sao?
• Hướng dẫn chọn sữa rửa mặt cho người bị viêm da cơ địa

Xem thêm: Nội soi đại tràng