Tăng sản tuyến tiền liệt: Nguyên nhân do đâu và cách điều trị bệnh

Tăng sản tuyến tiền liệt gặp rất nhiều ở nam giới, nhất là các quý ông lớn tuổi. Bệnh nhân không nên xem thường vì nó ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe và các sinh hoạt hàng ngày. Bài viết sau sẽ thông tin đến bạn nguyên nhân gây bệnh, cách điều trị cũng như làm gì để phòng bệnh tăng sản tuyến tiền liệt.

Tăng sản tuyến tiền liệt là gì? Thực trạng bệnh

Bệnh tăng sản tuyến tiền liệt rất thường gặp ở nam giới hiện nay. Hiểu một cách đơn giản thì đây là tình trạng tuyến tiền liệt bị thay đổi, tăng về kích thước. Bệnh này còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như u xơ tuyến tiền liệt, phì đại tuyến tiền liệt… 

Y học hiện đại đã chứng minh đây là một bệnh lành tính. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn bị ảnh hưởng rất nhiều về sức khỏe và đời sống sinh hoạt. Chính vì vậy việc kịp thời điều trị tăng sản tuyến tiền liệt ngay từ những giai đoạn ban đầu là rất cần thiết.

Đối tượng thường gặp phải tình trạng tăng kích thước tuyến tiền liệt đó là những quý ông lớn tuổi. Theo Tổ chức WHO, hiện nay trên thế giới có khoảng 50% những người bị viêm tuyến tiền liệt nằm trong độ tuổi từ 50 đến 60. Trong khi đó những người ở tuổi trên 80 chiếm đến 88%. 

Tuổi càng cao hệ miễn dịch và chức năng hoạt động của nhiều cơ quan trở nên suy yếu. Mà đặc biệt là tuyến tiền liệt rất dễ bị bệnh. Ngoài ra, những người có tiền sử dùng nhiều rượu bia, sinh hoạt không khoa học sẽ có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn.

Nguyên nhân gây bệnh

Y học hiện đại vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân chính xác gây bệnh tăng sản tuyến tiền liệt. Tuy nhiên có nhiều ý kiến cho rằng, việc hormone trong cơ thể nam giới bị mất cân bằng chính là một trong các nguyên nhân.

Điều này giải thích việc bệnh thường xuất hiện ở các quý ông lớn tuổi. Bên cạnh đó, cũng có nhiều ý kiến cho rằng u xơ tuyến tiền liệt là do di truyền.

Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng tỷ lệ mắc bệnh như:

• Quan hệ tình dục nhiều: Những người có ham muốn tình dục quá mức, số lần quan hệ nhiều sẽ ảnh hưởng các cơ quan sinh sản. Thời gian dài tác động đến tiền liệt tuyến, khiến cơ quan này dễ phình to. Từ đó dẫn đến u xơ và các bệnh khác.
• Vận động ít: Người ít vận động việc lưu thông của máu trở nên khó khăn hơn. Máu đến tuyến tiền liệt bị cục bộ là yếu tố dẫn đến tăng sản tuyến tiền liệt.
• Chế độ dinh dưỡng: Những người ăn uống thiếu khoa học, đặc biệt là nạp vào cơ thể quá nhiều món cay nóng, nhiều dầu mỡ cũng ảnh hưởng không tốt đến tiền liệt tuyến.

Ngoài ra còn nhiều yếu tố khác như viêm nhiễm niệu đạo, bàng quang, có dị thường ở tinh hoàn… 

Triệu chứng điển hình nhất

Việc nhận biết sớm các triệu chứng của bệnh tăng sản tuyến tiền liệt là rất cần thiết. Phát hiện bệnh sớm và kịp thời điều trị sẽ giúp bệnh nhân tránh khỏi những khó chịu do bệnh gây ra.

Theo các tài liệu y khoa, thông thường người bị tăng sản tuyến tiền liệt sẽ có những biểu hiện sau:

• Tắc nghẽn đường tiểu: Thể hiện rõ nhất qua việc đi tiểu khó khăn, tiểu rắt, mỗi lần chỉ nhỏ giọt. Người bệnh sẽ cảm thấy đi tiểu không hết, nước tiểu ứ đọng nhưng lại không thể tiểu được hết một lần.

• Bàng quang bị kích thích: Bệnh nhân tăng sản tiền liệt tuyến thường sẽ đi tiểu nhiều lần. Đặc biệt là vào buổi đêm thì số lần lại càng tăng thêm kéo theo sự mệt mỏi, mất ngủ. Trường hợp nặng hơn là không thể kiểm soát được việc đi tiểu, tiểu rỉ kéo dài.
• Bí đái: Sau giai đoạn đầu khó đái, người bệnh đôi khi sẽ bị bí đái.
• Tiểu buốt: Mỗi lần đi tiểu sẽ xuất hiện cảm giác đau buốt, khó chịu. Ban đầu chỉ là cảm giác nóng rát đường tiểu. Về sau nặng hơn sẽ dẫn đến đau buốt như kim châm.
• Tiểu ra máu: Bệnh nhân tăng sản tuyến tiền liệt kèm theo nhiễm trùng dễ bị tiểu ra máu.

Mỗi người tốt nhất là nên quan tâm tình trạng sức khỏe của mình để biết được những bất thường. Khi phát hiện các triệu chứng trên thì nên tiến hành đến bệnh viện để được chẩn đoán sớm. 

Tăng sản tiền liệt tuyến nguy hiểm không?

Tăng sản tiền liệt tuyến dù là bệnh lành tính nhưng vẫn gây cho người bệnh nhiều phiền toái.

• Ảnh hưởng sinh hoạt tình dục: Nam giới bị tăng sản tuyến tiền liệt sẽ ảnh hưởng khá nhiều đến đời sống tình dục. Nguyên nhân là do các triệu chứng liên quan đến đường tiểu khiến cánh mày râu luôn cảm thấy khó chịu. Đặc biệt là dễ bị xuất tinh, yếu sinh lý.

• Tinh thần mệt mỏi, tự ti: Tiểu nhiều lần vào buổi đêm khiến bệnh nhân mất ngủ nghiêm trọng. Tinh thần vì thế mà dễ bị căng thẳng, mệt mỏi, hay cáu gắt. Ngoài ra, với việc không kiểm soát được việc đi tiểu sẽ gây nên tâm lý tự ti, dè chừng.
• Sức khỏe suy yếu: Sức khỏe bệnh nhân tăng sản tuyến tiền liệt theo thời gian sẽ suy yếu dần. Bệnh tình ngày càng nặng hơn dẫn đến ngại ăn uống, cân nặng suy giảm. Bên cạnh đó, nhiều các bệnh khác rất dễ phát sinh như sỏi thận, sỏi bàng quang, viêm nhiễm niệu đạo…

Hiện nay không ít người có tâm lý xem thường chứng u xơ tuyến tiền liệt vì cho rằng đây là bệnh lành tính. Tuy nhiên với những hậu quả kể trên hẳn bệnh nhân cũng đã cảm nhận được mắc bệnh sẽ ảnh hưởng xấu thế nào. Chính vì vậy ngay khi có những triệu chứng ban đầu tốt nhất là nên điều trị sớm.

Biện pháp chẩn đoán bệnh chính xác

Chẩn đoán tăng sản tuyến tiền liệt, ban đầu bệnh nhân sẽ được áp dụng các biện pháp lâm sàng kết hợp với cận lâm sàng. Trước tiên, bác sĩ sẽ hỏi về tình trạng sức khỏe của người bệnh cũng như các triệu chứng bệnh mà họ đang gặp phải.

Về sau bệnh nhân có thể sẽ được yêu cầu làm các xét nghiệm sau:

• Xét nghiệm định lượng PSA huyết thanh: Giúp phân biệt chính xác người bệnh đang bị u xơ tuyến tiền liệt hay ung thư.

• Siêu âm trực tràng: Biện pháp thường được chỉ định để đánh giá trình trạng của tuyến tiền liệt, túi tinh. Ngoài ra, siêu âm trực tràng ở nữ giới được dùng để chẩn đoán các bệnh về buồng trứng, tử cung.
• Sinh thiết tuyến tiền liệt: Có thể được tiến hành qua hậu môn, đáy chậu hoặc niệu đạo. Biện pháp này thường được dùng khi nồng độ PSA tăng lên. Hoặc khi thăm khám thấy những khối bất thường nghi là khối u trong trực tràng.

Ngoài ra, bệnh nhân có thể được yêu cầu làm các xét nghiệm liên quan đến thận hoặc soi bàng quang. Chẩn đoán bệnh là khâu quan trọng để có thể xác định chính xác các triệu chứng là do tăng sản hay ung thư tuyến tiền liệt. 

Biện pháp điều trị tăng sản tuyến tiền liệt

Điều trị tăng sản tuyến tiền liệt là rất cần thiết nếu không muốn sức khỏe ngày càng suy yếu vì căn bệnh này. Hiện nay có nhiều biện pháp chữa bệnh khác nhau từ dân gian, Đông y đến Tây y. 

Mẹo dân gian chữa bệnh

Dân gian từ lâu đã có nhiều bài thuốc giúp giảm các triệu chứng của bệnh tăng sản tuyến tiền liệt. Những bài thuốc này chủ yếu dùng các thảo dược gần gũi. Chúng công dụng chính giúp lợi tiểu và giảm viêm.

Dưới đây là một vài cách chữa tăng sản tuyến tiền liệt theo dân gian.

Dùng hạt bí đỏ

Nhiều bệnh nhân vẫn dùng hạt bí đỏ tại nhà như một cách để làm giảm khối u ở tuyến tiền liệt. Một vài tài liệu khoa học cũng chứng minh trong hạt bí đỏ có chữa hợp chất delta 7 -phytosterol.

Theo đó chất này sẽ giúp ức chế enzyme alpha reductase-5 từ đó hạn chế sự lớn lên của tế bào u xơ. Ngoài ra, ăn hạt bí đỏ theo nhiều người còn giúp cải thiện tình trạng tiểu rắt, tiểu buốt, giúp lượng nước tiểu nhiều hơn.

Cách thực hiện: Mỗi ngày dùng khoảng 50g hạt bí đỏ để hỗ trợ chữa bệnh.

Dùng cây trinh nữ hoàng cung

Hẳn nhiều người cũng biết trinh nữ hoàng cung là một thần dược có thể giúp chữa nhiều bệnh ở nữ giới. Không chỉ vậy, loại cây này còn được các quý ông dùng để hỗ trợ điều trị tăng sản tuyến tiền liệt.

Sở dĩ trinh nữ hoàng cung có công dụng này là vì nó chứa đến 32 loại alkaloids cùng methanol. Những chất này giúp ức chế sự phát triển của tế bào u xơ, hạn chế viêm loét.

Cách dùng:

• Sử dụng khoảng 3 lá trinh nữ hoàng cung tươi sau đó rửa sạch.
• Mang vị thuốc này nấu với 3 chén nước cho đến khi còn lại 1 chén thì chiết lấy nước uống.

Dùng cây bồ quân

Bồ quân xuất hiện trong nhiều bài thuốc chữa các bệnh liên quan đến tiền liệt tuyến. Trong Đông y, bồ quân có thể dùng chữa sỏi thận, tốt cho gan mật. Đặc biệt vị thuốc này rất tốt cho nam giới bị mắc chứng đái khó.

Không chỉ dân gian tin dùng mà các y học hiện đại cũng đã chứng minh về công dụng của loài cây này. Lượng flavonoid hiệu quả trong việc giảm đau, kháng viêm.

Cách dùng:

• Dùng rễ bồ quân nấu chung với 3 chén nước đến khi còn lại 1 chén.
• Uống nước này để chữa tăng sản tuyến tiền liệt.

Những bài thuốc dân gian trên chỉ nên áp dụng với trường hợp bệnh nhân bị tăng sản tuyến tiền liệt tình trạng nhẹ. 

Điều trị bằng Đông y

Các bài thuốc Đông y chữa u xơ tuyến tiền liệt phần lớn tập trung vào việc chống viêm, lợi tiểu. Ngoài ra còn giúp ức chế sự phát triển của tế bào u xơ.

Dưới đây là một vài bài thuốc Đông y dùng chữa tăng sản tuyến tiền liệt thường dùng:

Bài thuốc 1:

• Nguyên liệu: Xuyên huyền sâm, phòng sâm, tần quy, ích mẫu, hương nhĩ, thuật dược, huyết sâm, trần bì, bạch truật, mã thuật, hoàng cung trinh nữ, xuyên sơn nữ.
• Cách dùng: Dùng bài thuốc trên mỗi ngày 1 thang chia ra làm 3 lần uống. Dùng thuốc trong khoảng 25 ngày để chữa bệnh.

Bài thuốc 2:

• Nguyên liệu: Đương quy, cỏ mực, mao căn, đinh lăng, phòng sâm, hoàng kỳ, sơn khương, huyền sâm, sắn dây, uất kim, cam thảo, hương phụ, tam thất.
• Cách dùng: Dùng thuốc sắc uống mỗi ngày chia làm 3 lần uống.

Bài thuốc 3:

• Nguyên liệu: Cửu tiết xương bồ, trần bì, bách bản, sài hồ, lá đinh lăng, lá é rừng.
• Cách dùng: Cho các vị thuốc trên vào nồi nấu đến khi sôi. Để nước nguội bớt dùng để ngâm người.

Các bài thuốc Đông y này chỉ mang tính chất tham khảo. Mỗi bài mỗi vị thuốc cần có liều lượng thích hợp. Chính vì vậy bệnh nhân nên đến các cơ sở Đông y để được bắt mạch và kê đơn.

Điều trị bằng tây y

Người bị tăng sản tuyến tiền liệt có thể nhờ đến Tây y để chữa bệnh. Hiện nay bệnh nhân thường được chỉ định dùng thuốc hoặc phẫu thuật.

Dùng thuốc trị bệnh

Cách dùng thuốc để chữa tăng sản tuyến tiền liệt có thể nói là phổ biến nhất. Các loại thuốc được sử dụng chủ yếu tập trung vào việc làm giãn các cơ trơn ở cơ quan này, làm giảm sự tắc nghẽn. Các loại thuốc thường dùng là:

• Nhóm thuốc alpha blocker: Alfuzosin, terazosin, doxazosin, prazosin.
• Các thuốc có công hiệu ức chế 5-alpha reductase.

Dùng thuốc Tây có thể giúp cải thiện nhanh các triệu chứng bệnh nhưng đổi lại thường có tác dụng phụ. Vì vậy bệnh nhân nên cẩn trọng khi dùng, không nên tự ý mua thuốc mà phải có chỉ định từ bác sĩ.

Phẫu thuật

Ngoài điều trị bằng thuốc, các biện pháp ngoại khoa cũng được áp dụng. Khi tình trạng bệnh đã trở nên nghiêm trọng, kích thước của khối u lớn thì bệnh nhân sẽ được chỉ định phẫu thuật.

Thông thường sẽ có cách phẫu thuật chính:

• Cắt đốt nội soi: Sử dụng máy cắt nội soi thông qua đường niệu đạo để cắt bỏ khối u tăng sản.
• Mổ mở: Trường hợp này áp dụng cho bệnh nhân bị bệnh nặng. U xơ ảnh hưởng lan sang các cơ quan khác như bàng quang, thận.

Điều trị bằng Tây y có thể nói là mang lại hiệu quả chữa bệnh nhanh nhất hiện nay. Với việc ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến cùng với đó là các biện pháp chẩn đoán hiện đại sẽ giúp cho việc điều trị được tốt hơn.

Phòng bệnh tăng sản tuyến tiền liệt

Có thể thấy việc phòng bệnh tăng sản tuyến tiền liệt hiện nay là rất cần thiết. Nam giới ngay từ bây giờ có thể thực hiện các biện pháp sau để phòng ngừa bệnh:

• Lên lịch làm việc và nghỉ ngơi hợp lý để duy trì sức khỏe. Theo đó hãy ngủ sớm và thường xuyên tập thể dục đều đặn.
• Để tránh các bệnh liên quan đường tiết niệu thì tốt nhất là hạn chế rượu bia, các chất kích thích. Bệnh nhân tốt nhất cũng không nên hút thuốc lá.
• Ăn uống một cách khoa học để bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Đặc biệt là các thực phẩm chứa nhiều vitamin, chất xơ cùng các khoáng chất tốt cho sức khỏe nam giới.
• Mỗi người nên khám sức khỏe định kỳ để kịp thời nhận ra những bất ổn trong cơ thể. Các chuyên gia y tế khuyên mỗi người tốt nhất là nên khám tổng quát mỗi 6 tháng một lần.

Trên đây là các thông tin về bệnh tăng sản tuyến tiền liệt. Các quý ông trung niên đến cao tuổi nên đặc biệt chú ý phòng ngừa. Bên cạnh đó cũng cần phát hiện sớm căn bệnh này để dễ điều trị. Nếu có bị bệnh cũng nên giữ tâm lý thoải mái để điều trị được tốt hơn.

Xem thêm: Top 7 thuốc bôi chống dị ứng thời tiết an toàn hiệu quả