Đau thượng vị lan ra sau lưng: Nguyên nhân và cách xử lý

Đau thượng vị lan ra sau lưng thường là hệ quả do thói quen sinh hoạt, ăn uống kém khoa học. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tình trạng này có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý đường tiêu hóa. Do đó, trước khi can thiệp điều trị, nên xem xét những triệu chứng đi kèm để xác định nguyên nhân cụ thể gây khởi phát triệu chứng đau thượng vị lan ra sau lưng.

Nguyên nhân gây đau thượng vị lan ra sau lưng

Đau thượng vị là thuật ngữ đề cập đến tình trạng cơn đau khởi phát ở vùng bụng dưới xương ức và trên rốn. Cơn đau tại vùng thượng vị thường là hệ quả của thói quen ăn uống không điều độ, sinh hoạt kém khoa học hoặc có thể khởi phát do tổn thương, rối loạn cơ quan tiêu hóa như thực quản, dạ dày, ruột non, ống dẫn mật,…

Những trường hợp đau thượng vị thường đi kèm với một số triệu chứng thường gặp như ợ hơi, đầy bụng, khó tiêu, buồn nôn, trớ thức ăn,…Tuy nhiên, trong một vài trường hợp, cơn đau có xu hướng lan rộng sau sau lưng gây khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt ăn uống cũng như chất lượng cuộc sống.

Trong trường hợp đau thượng vị lan ra sau lưng, người bệnh có thể cân nhắc một số vấn đề sức khỏe như:

1. Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

Trào ngược dạ dày thực quản là một trong những bệnh lý phổ biến ở đường tiêu hóa. Các triệu chứng bệnh lý khởi phát khi cơ vòng thực quản dưới bị suy yếu, từ đó tạo điều kiện để dịch vị trào ngược lên thực quản và khoang miệng hoặc thậm chí là thanh quản.

Hầu hết các trường hợp bị chứng trào ngược dạ dày thực quản chỉ gây buồn nôn, ợ chua, ợ nóng, nôn trớ thức ăn, đầy bụng, khó tiêu,… Tuy nhiên, nếu dịch vị trào ngược với tần suất cao có thể gây ra cơn đau lan ra sau lưng hoặc đau thắt ngực. Bên cạnh đó, GERD còn đặc trưng bởi một số dấu hiệu như ăn uống kém, đắng miệng, hôi miệng, khàn giọng, tăng nguy cơ mắc những bệnh về hô hấp và nha khoa.

2. Viêm loét thực quản

Viêm loét thực quản thường là biến chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản hoặc hệ quả của việc lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá hoặc tác dụng phụ của một số thuốc điều trị. Tình trạng này thường gây nóng rát, đau thượng vị kéo dài lên vùng cổ họng.

Trường hợp sử dụng rượu bia liên tục, căng thẳng, hút thuốc lá,… Cơn đau thượng vị có xu hướng tiến triển nặng nề, kéo dài âm ỉ. Do đó, trong một số trường hợp, đau thượng vị lan ra sau lưng có thể là dấu hiệu nhận biết bệnh viêm loét thực quản.

3. Loét dạ dày tá tràng

Tình trạng đau thượng vị lan ra sau lưng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh loét dạ dày tá tràng. Trong giai đoạn viêm, bệnh lý thường chỉ phát sinh cơn đau sau khi ăn no hoặc khi bụng đói, cơn đau thường tập trung ở vùng thượng vị và tự thuyên giảm sau 30 – 60 phút nghỉ ngơi.

Tuy nhiên, khi ổ viêm tiến triển nặng nề, cơn đau thường bùng phát đột ngột, xuất hiện ở bất cứ thời điểm nào, đau nặng và có xu hướng lan rộng đến thực quản và lan ra sau lưng. Bên cạnh đó, loét dạ dày tá tràng còn đi kèm với một số biểu hiện như khó tiêu, buồn nôn, chướng bụng, nôn mửa, đi ngoài, sụt cân, tiêu chảy,…

4. Xuất huyết tiêu hóa trên

Đau thượng vị lan ra sau lưng có thể là dấu hiệu của xuất huyết tiêu hóa trên. Tình trạng này xuất hiện khi vùng niêm mạc ở dạ dày, ruột non và thực quản bị loét nặng, dẫn đến vỡ tĩnh mạch và chảy máu. Xuất huyết tiêu hóa trên thường là biến chứng của viêm loét thực quản, loét dạ dày tá tràng, lạm dụng thuốc chống viêm không steroid, ung thư dạ dày,…

Không giống với những bệnh lý thông thường, đau thượng vị dạ dày do xuất huyết tiêu hóa thường bùng phát đột ngột, cơn đau ở mức độ nặng và thường lan rộng sang những cơ quan xung quanh. Bên cạnh đó, tình trạng này còn gây nôn mửa liên tục, dịch nôn có máu tươi hoặc màu cà phê, bụng đầy trướng, cứng, đi phân đen,…

Xuất huyết tiêu hóa có mức độ nguy hiểm cao và có thể dẫn đến choáng, hạ huyết áp và tử vong do mất máu quá nhiều. Do đó, ngay khi nhận thấy những triệu chứng trên, người bệnh cần đến bệnh viện để được thăm khám và xử lý trong thời gian sớm nhất.

5. Tắc ống dẫn mật

Tắc ống dẫn mật hay tắc nghẽn đường mật thường khởi phát do sỏi mật. Ống mật bị tắc có thể bùng phát những triệu chứng như ngứa da, vàng da, đau thượng vị, hạ sườn phải và có xu hướng đau lan rộng ra sau lưng. Bên cạnh đó, người mắc bệnh lý này còn khiến nước tiểu có màu đậm h
ơn so với bình thường, ăn uống kém, phân có màu đất sét, mệt mỏi, sợ mỡ,…

6. Ung thư thực quản, dạ dày

Ung thư thực quản, dạ dày là tình trạng những mô ở vùng thực quản, dạ dày biến đổi bất thường, loạn sản và dẫn đến mất kiểm soát. Khối u ác tính ở cơ quan này có thể dẫn đến đau vùng thượng vị, mức độ đau có thể trở nên dữ dội hoặc âm ỉ. Trong trường hợp khối u phát triển lớn, cơn đau sẽ lan rộng xuống vùng bụng dưới hoặc lan ra sau lưng.

Bên cạnh đó, ung thư thực quản, dạ dày còn có thể gây bùng phát cơn đau thắt ngực, khó thở, chán ăn, cơ thể gầy yếu, suy nhược, sụt cân trong thời gian ngắn. Tuy có mức độ nguy hiểm nhưng ung thư thực quản, dạ dày thường không xuất hiện những triệu chứng điển hình. Những triệu chứng nặng chỉ xuất hiện khi các khối u phát triển về kích thước và có xu hướng di căn sang những cơ quan khác.

7. Một số nguyên nhân khác

Bên cạnh những nguyên nhân phổ biến trên, tình trạng đau thượng vị lan rộng sau lưng còn có thể xuất hiện do một số nguyên nhân thông thường:

• Vận động mạnh sau khi ăn: Hoạt động nặng ngay sau khi ăn có thể khiến dạ dày bị kích thích, gây trào ngược dịch vị lên thực quản và khoang miệng, từ đó khởi phát cơn đau thượng vị. Trường hợp tiếp tục vận động mạnh, cơn đau có thể lan rộng xuống vùng bụng dưới và lan rộng ra sau lưng.
• Ăn quá no: Việc dung nạp lượng lớn thực phẩm có thể làm tăng áp lực lên cơ vòng thực quản dưới, thành dạ dày và môn vị. Do đó, ăn quá no có thể xuất hiện những triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, đau thượng vị lan ra sau lưng hoặc lan rộng xuống bụng dưới.
• Thói quen ăn khuya: Ăn khuya thường xuyên là một trong những thói quen ảnh hưởng đến cơ quan tiêu hóa cũng như dạ dày nói riêng. Điều này có thể kích thích lên thực quản, dạ dày, đường ruột hoạt động quá mức và dẫn đến rối loạn đồng hồ sinh học của cơ thể. Người có thói quen ăn khuya, cơn đau thượng vị có thể lan rộng ra sau lưng hoặc xuống bùng bụng giữa.
• Mang thai: Đau thượng vị lan ra sau lưng thường xuất hiện ở phụ nữ mang thai ở 3 tháng cuối thai kỳ. Nguyên do là sự giãn nở của tử cung và áp lực từ trọng lượng của thai nhi. Hơn nữa, mẹ bầu ở những tháng cuối của thai kỳ còn có thể gặp một số biểu hiện như buồn nôn, khó tiêu, đầy hơi, nôn mửa, trớ thức ăn,…

Đau thượng vị lan rộng ra sau lưng còn có thể khởi phát do một số nguyên nhân và vấn đề sức khỏe khác nhau. Do đó, nếu nhận thấy cơn đau tiến triển nặng nề hoặc đi kèm với một số dấu hiệu bất thường, người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện để được tiến hành thăm khám và điều trị kịp thời.

Đau thượng vị lan ra sau lưng có nguy hiểm không?

So với đau thượng vị khu trú, cơn đau vùng thượng vị lan ra sau lưng và những cơ quan lân cận thường có mức độ nghiêm trọng, tiến triển dai dẳng và khởi phát đột ngột. Nếu không được xử lý kịp thời, cơn đau có thể tăng về mức độ cũng như tần suất ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt ăn uống, giấc ngủ, sinh hoạt và hiệu suất làm việc.

Bên cạnh đó, đau thượng vị lan ra sau lưng còn có thể là dấu hiệu nhận thấy chức năng tiêu hóa bị suy giảm và tổn thương nặng nề. Tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng hấp thu dưỡng chất, dẫn đến sụt cân không kiểm soát, cơ thể mệt mỏi, suy nhược, xanh xao,…

Cách xử lý đau thượng vị lan ra sau lưng

Đau vùng thượng lan ra sau lưng là dấu hiệu của những bệnh lý đường tiêu hóa. Do đó, nếu nhận thấy cơn đau có xu hướng tái đi tái lại và trở nên nặng nề theo thời gian, người bệnh cần can thiệp các biện pháp khắc phục sau:

1. Tiến hành thăm khám và điều trị y tế

Không giống với những cơn đau thượng vị đơn thuần, đau thượng vị lan rộng sau lưng là dấu hiệu cảnh báo cơ quan tiêu hóa bị kích thích và tổn thương ở mức độ nặng. Vì vậy, khi nhận thấy những biểu hiện này, người bệnh cần đến bệnh viện thăm khám để được chẩn đoán và can thiệp điều trị kịp thời.

Việc tiến hành thăm khám sớm sẽ giúp bác sĩ chuyên khoa kịp thời phát hiện những vấn đề bất thường sức khỏe, cũng như đánh giá mức độ tổn thương và đưa ra phương pháp hợp lý. Điều trị kịp kịp thời và đúng phương pháp không chỉ kiểm soát các triệu chứng lâm sàng mà còn thúc đẩy hoạt động tiêu hóa, phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.

2. Áp dụng các mẹo chữa tại nhà

Bên cạnh tuân thủ biện pháp y tế theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, người bị đau thượng vị lan ra sau lưn
g có thể cải thiện triệu chứng bằng một số mẹo chữa sau:

• Chườm ấm: Người bệnh có thể chườm ấm lên vùng lưng và thượng vị giúp cải thiện cơn đau và làm giảm cảm giác khó chịu. Nhiệt độ ấm từ túi chườm sẽ giúp làm giãn mạch máu, thư giãn cơ thành thực quản, dạ dày và hạn chế hoạt động co thắt quá mức dạ dày.
• Uống trà hoa cúc ấm: Trong loại trà này không chứa caffeine, thay vào đó chứa nhiều khoáng chất, chất chống oxy hóa, axit amin dồi dào. Uống trà hoa cúc ấm thường xuyên sẽ giúp làm dịu vùng niêm mạc cổ hỏng, điều hòa hoạt động co thắt, trung hòa dịch vị của thành thực quản, tá tràng và dạ dày. Ngoài ra, hoạt chất apigenin có trong trà hoa cúc còn giúp chống viêm, ngăn ngừa ung thư và phục hồi vùng niêm mạc bị loét viêm.
• Dùng nước mật ong ấm: Mật ong có vị ngọt thanh, mùi thơm dịu. Dùng mật ong ấm sẽ giúp cải thiện cảm giác buồn nôn, nôn mửa, giảm mức độ cơn đau thượng vị lan ra sau lưng. Bên cạnh đó, việc áp dụng mẹo chữa thường xuyên còn hỗ trợ chống viêm, ức chế nấm, virus và vi khuẩn gây hại đường ruột, dạ dày.

Những mẹo chữa tại nhà có thể làm giảm cơn đau thượng vị và một số biểu hiện đi kèm như chướng bụng, đầy hơi, khó tiêu, ăn uống kém,… Tuy nhiên, những mẹo chữa này chỉ giúp cải thiện các triệu chứng ở mức độ nhẹ và chỉ mang lại hiệu quả tạm thời, không thể thay thế biện pháp y tế.

3. Thay đổi lối sống sinh hoạt

Thay đổi lối sống là một trong những biện pháp giúp cải thiện tình trạng đau thượng vị lan rộng sau lưng hiệu quả nhất. Biện pháp này mặc dù không làm giảm nhanh cơn đau nhưng có khả năng điều hòa hoạt động tiêu hóa, hỗ trợ tác dụng của những phương pháp điều trị đạt được hiệu quả tốt nhất và phòng ngừa cơn đau thượng vị bùng phát.

Bên cạnh đó, lối sống lành mạnh còn giúp hạn chế những bệnh lý đường tiêu hóa trên, tăng cường khả năng hấp thu chất dinh dưỡng của cơ thể cũng như phòng ngừa bệnh trĩ, táo bón, tiêu chảy,…

Dưới đây là lối sống sinh hoạt giúp kiểm soát và phòng ngừa đau thượng vị lan ra sau lưng:

• Chủ động thay đổi một số thói quen ăn uống không khoa học như ăn uống quá mức, ăn quá nhanh, ăn khuya, nằm hoặc vận động mạnh ngay sau khi ăn.
• Kiêng hoặc hạn chế những thức uống, thực phẩm gây khó tiêu, tăng áp lực lên dạ dày, đường ruột như đồ hộp, thức ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn, chứa nhiều đường, muối, các vị cay nóng, bia rượu, trà đặc, cà phê, nước ngọt có gas.
• Tăng cường bổ sung những thực phẩm tốt cho cơ thể cũng như hệ tiêu hóa như trái cây, rau xanh, nước, ngũ cốc, các loại đậu, thịt trắng, củ,…
• Kiểm soát căng thẳng, áp lực cũng có thể giúp làm dịu cơn đau thượng vị và phòng ngừa tái phát lâu dài. Do đó, người bệnh cần cân đối thời gian làm việc – nghỉ ngơi, tránh lo lắng, đảm bảo ngủ đủ giấc, đúng giờ và tránh suy nghĩ quá mức.
• Các hoạt động thể chất không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể, tăng độ dẻo dai của xương khớp mà còn giúp điều hòa nhu động ruột, tăng hoạt động tiêu hóa. Từ đó giúp kiểm soát cơn đau thượng vị lan rộng ra sau lưng, tập thể dục từ 15 – 30 phút mỗi ngày.
• Một số loại thuốc có thể khiến vùng niêm mạc thực quản, dạ dày bị tổn thương. Do đó, người bệnh cần tham vấn y khoa trước khi sử dụng thuốc điều trị, nhất là các loại thuốc chống viêm, giảm đau.

Đau thượng vị lan ra sau lưng tuy không đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh, nhưng tình trạng này có thể ảnh hưởng đến hoạt động ăn uống, sinh hoạt hàng ngày cũng như hiệu suất học tập, làm việc.Trong một số trường hợp đau thượng vị lan ra sau lưng còn là dấu hiệu những bệnh lý đường tiêu hóa cần được thăm khám và khắc phục kịp thời.

Có thể bạn quan tâm:

• 7 Cách giảm đau thượng vị nhanh, dễ áp dụng tại nhà
• Đau thượng vị ở bà bầu: Nguyên nhân, cách chữa, phòng ngừa
• Đau thượng vị ợ hơi, buồn nôn … là triệu chứng của bệnh gì?
• 7 cách giảm đau bao tử ngay lập tức giúp hết đau tức thì

Xem thêm: Bệnh lác đồng tiền: Nguyên nhân dấu hiệu và cách trị an toàn nhất