Viêm đa xoang là gì? Triệu chứng và phương pháp điều trị

Viêm đa xoang là bệnh lý về đường hô hấp thường gặp, nguyên nhân chính dẫn đến viêm đa xoang là do cấu tạo của các xoang thông với nhau, do đó khi một vùng xoang bị vi khuẩn, virus tấn công nếu không có các biện pháp chữa trị và chăm sóc kịp thời sẽ gây lây lan đến những vùng xoang lân cận. Ngoài ra, khi bệnh tiến triển nghiêm trọng có thể gây ra các biến chứng nặng nề.

Viêm đa xoang là bệnh gì?

Viêm đa xoang là một trường hợp của bệnh viêm xoang, các triệu chứng của bệnh lý có thể xuất hiện tại nhiều vị trí xoang khác nhau như xoang hàm, xoang trán, xoang sàng (trước + sau),…tại cùng một thời điểm.

Nguyên nhân gây khởi phát bệnh viêm đa xoang thường đa dạng, có thể do vi khuẩn, virus tấn công, ô nhiễm môi trường, vệ sinh răng miệng không đúng cách,…

Viêm đa xoang thường là hệ quả của tình trạng viêm xoang tại 1 khu vực không được chữa trị kịp thời và chăm sóc đúng cách, từ đó tạo điều kiện vi khuẩn, virus lây lan sang các khoang xoang khác.

Nguyên nhân dẫn đến viêm đa xoang

Các triệu chứng của bệnh viêm đa xoang khởi phát bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Theo các chuyên gia đầu ngành, bệnh lý có thể liên quan đến một số yếu tố phổ biến sau:

Các bệnh lý về đường hô hấp: Bệnh viêm mũi dị ứng, viêm họng, viêm amidan,…Sẽ tạo điều kiện tăng sinh virus, vi khuẩn ở đường thở, họng. Các cơ quan này nằm gần các khoang xoang nên có thể lây lan đến các hốc xoang và khởi phát bệnh lý.

Bị dị ứng: Các đối tượng có cơ địa nhạy cảm, thường dễ bị dị ứng, kích ứng khi tiếp xúc với các dị nguyên như phấn hoa, lông động vật, khói bụi, thời tiết thay đổi đột ngột có thể kèm theo phù nề ở mũi, niêm mạc họng. Khi bị dị ứng có thể gây tắc xoang dẫn đến viêm nhiễm và khởi phát các triệu chứng viêm đa xoang.

Tác động môi trường: Một số trường hợp sống và làm việc trong môi trường ô nhiễm, hóa chất độc hại, khí thải, khói bụi trong thời gian dài sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn, virus tấn công vào các hốc xoang và gây viêm đa xoang.

Cấu trúc xương mũi: Dị tật ở vùng mũi như xương mũi bị vẹo, lệch, vách ngăn mũi dày,…là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm đa xoang hơn người có cấu trúc xương mũi bình thường.

Hệ thống miễn dịch suy yếu: Đối tượng có sức đề kháng kém, hệ miễn dịch suy giảm thường sẽ dễ bị virus, vi khuẩn xâm nhập hơn người có thể trạng tốt. Nhất là ở vùng mũi, họng và khoang xoang, các khu vực này được xem là cửa ngõ của cơ thể.

Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm đa xoang

Bệnh viêm đa xoang thường sẽ có các triệu chứng của viêm xoang khởi phát ở nhiều khoang xoang. Cụ thể như:

Hắt hơi: Hầu hết các trường hợp bị viêm xoang và viêm đa xoang sẽ có biểu hiện hắt hơi vì lúc này niêm mạc họng và niêm mạc mũi bị kích ứng. Đây cũng là phản xạ tự nhiên của cơ thể nhằm loại bỏ các dị nguyên gây bệnh và dịch mủ ra ngoài.

Chảy nhiều dịch nhầy: Đối với bệnh viêm đa xoang sẽ có hiện tượng các dịch nhầy từ các hốc xoang bị viêm nhiễm chảy ra cùng lúc, dịch nhầy này có thể kèm theo mủ màu xanh hoặc vàng gây đau nhức, khó chịu ảnh hưởng đến sinh hoạt cũng như khứu giác của người bệnh.

Đau nhức: Khi bị viêm nhiễm, người bệnh không chỉ đau nhức tại vùng xoang mà còn có xu hướng lan rộng sang các khu vực lân cận. Có thể đau nhức hốc mắt, đau nhức xoang hàm sang vùng thái dương, xoang trán, hắt hơi, chảy dịch đặc. Các cơn đau sẽ tăng lên theo mức độ của bệnh lý.

Các biểu hiện khác: Ngoài các triệu chứng trên, người bị viêm đa xoang có thể xuất hiện dấu hiệu khó thở, nghẹt một hoặc hai bên mũi, chóng mặt, sốt nhẹ, cơ thể mệt mỏi, dễ cáu gắt.

Bệnh viêm xoang nói chung và viêm đa xoang nói riêng nếu không được điều sớm và chăm sóc đúng hợp lý có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm. Do đó, khi nhận thấy các biểu hiện của bệnh lý, người bệnh nên chủ động đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Bệnh viêm đa xoang nguy hiểm không?

Căn cứ vào các triệu chứng và mức độ bệnh lý mà các bác sĩ chuyên khoa chia thành viêm đa xoang cấp tính và viêm đa xoang mãn tính. Bệnh lý có thể khởi phát ở bất kỳ đối tượng, độ tuổi nào, đặc biệt là ở trẻ em, phụ nữ mang thai, đang cho con bú và người có hệ miễn dịch bị suy giảm.

Các triệu chứng bệnh viêm đa xoang không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng người bệnh. Tuy nhiên nếu không được điều trị kịp thời có thể phát sinh các biến chứng nặng nề, tác động tiêu cực đến sức khỏe cũng như sinh hoạt.

Dưới đây là một số biến chứng của bệnh viêm đa xoang mà người bệnh có thể gặp phải:

Biến chứng ở họng: Do vùng tai – mũi – họng có cấu trúc thông với nhau, do đó trường hợp viêm đa xoang nếu không được điều trị có thể gây xuất hiện các biến chứng ở cơ quan này như viêm amidan, viêm họng hạt, khan tiếng, viêm thanh quản, viêm phế quản,…

Biến chứng ở mắt: Vi khuẩn, virus gây viêm đa xoang có thể xâm nhập, lây lan đến hốc mắt và gây đau nhức mắt, sưng tấy ổ mắt, áp xe mí mắt, thị lực bị suy giảm, nghiêm trọng hơn có thể gây mù vĩnh viễn.

Biến chứng ở mắt: Người bị viêm đa xoang có thể đối mặt với biến chứng ở tai như viêm tai giữa, suy giảm thính giác, thậm chí là điếc.

Biến chứng ở hệ thần kinh: Trường hợp bị viêm đa xoang có thể tác động đến hệ thống thần kinh trung ương dẫn đến viêm xương tủy sọ, viêm màng não,…Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.

Bệnh viêm đa xoang tuy có mức độ nguy hiểm cao nhưng có thể điều trị dứt điểm nếu người bệnh áp dụng các phương pháp điều trị đúng cách và chăm sóc hợp lý.

Bệnh lý sẽ đáp ứng các biện pháp chữa trị hiệu quả hơn khi ở giai đoạn cấp tính. Ở giai đoạn các triệu chứng tiến triển thành mãn tính lúc này sẽ mất nhiều thời gian, chi phí điều trị hơn.

Các phương pháp điều trị bệnh viêm đa xoang

Các bệnh lý về đường hô hấp nói chung và bệnh viêm đa xoang nói riêng thường sẽ kéo dài dai dẳng và có xu hướng tái lại nhiều lần nếu gặp điều kiện thuận lợi. Trường hợp không chủ động điều trị hoặc không điều trị dứt điểm có thể gây ra tình trạng lờn thuốc, các triệu chứng bệnh lý tiến triển thành mãn tính.

Hiện nay có rất nhiều các phương pháp điều trị và hỗ trợ điều trị bệnh viêm đa xoang hiệu quả, tùy thuộc vào mức độ bệnh lý và đối tượng mà bác sĩ sẽ áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp.

Phương pháp Tây y chữa viêm đa xoang

Đây là phương pháp được rất nhiều bệnh nhân lựa chọn khi mắc phải bệnh viêm đa xoang. Bởi tính hiệu quả nhanh chóng, kiểm soát các triệu chứng bệnh lý hiệu quả, giúp người bệnh thoát khỏi tình trạng đau nhức, khó chịu, sức khỏe trở lại ổn định hơn.

Dựa vào mức độ các triệu chứng bệnh lý mà bác sĩ chuyên khoa sẽ sử dụng phương pháp chữa trị nội khoa hay can thiệp ngoại khoa.

1. Sử dụng thuốc Tây điều trị

Với các trường hợp bệnh viêm đa xoang ở mức độ nhẹ, bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc điều trị nhằm kiểm soát bệnh, ngăn chặn bệnh tiến triển, cắt cơn đau nhức nhanh chóng.

• Nhóm thuốc giảm đau: Ibuprofen, Aspirin, Naproxen,…có tác dụng giảm nhanh tình trạng đau nhức ở các hốc xoang. Tuy nhiên, nhóm thuốc này không được chỉ định cho các trường hợp bị đau dạ dày. Do đó, người bệnh cần thông báo với bác sĩ chuyên khoa về bệnh sử để được điều chỉnh thuốc điều trị phù hợp.
• Các loại thuốc kháng sinh: Thuốc được bác sĩ chuyên khoa chỉ định với các trường hợp viêm đa xoang do vi khuẩn gây ra. Các loại thuốc kháng sinh có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn, do đó người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc điều trị, thêm bớt liều dùng hoặc lạm dụng thuốc.
• Nhóm thuốc kháng histamin giúp giảm nhanh các triệu chứng đau nhức hốc xoang, hắt hơi, chảy dịch nhầy, đồng thời ức chế sự phát triển của tác nhân gây bệnh.
• Các loại thuốc xịt mũi: Naphazolin, Phenylephrine,…Thường được bác sĩ chỉ định sử dụng trong thời gian ngắn nhằm tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
• Thuốc thông mũi
• Thuốc chứa corticoid: Triamcinolone,…

2. Can thiệp ngoại khoa

Đây là phương pháp điều trị với các trường hợp bị viêm đa xoang ở mức độ nặng, các phương pháp chữa trị khác không mang lại kết quả. Bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật với mục đích làm sạch các hốc xoang, giúp cơ quan này được thông thoáng hơn. Phương pháp này sẽ khắc phục các triệu chứng bệnh lý nhanh chóng, thoát khỏi tình trạng đau nhức, khó chịu.

Tuy nhiên, phương pháp can thiệp ngoại khoa có thể gây ra các biến chứng trong quá trình thực hiện vfa về sau. Phẫu thuật xoang chỉ có thể cải thiện các triệu chứng tạm thời chứ không loại bỏ được nguyên nhân gây bệnh nên bệnh sẽ dễ dàng tái phát nếu gặp điều kiện thuận lợi.

Áp dụng các biện pháp chữa viêm đa xoang tại nhà

Bên cạnh tuân thủ các biện pháp điều trị theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh viêm đa xoang có thể kết hợp các mẹo chữa tại nhà giúp hỗ trợ quá trình điều trị đạt được hiệu quả cao, hạn chế lạm dụng thuốc Tây điều trị. Dưới đây là một số biện pháp chữa trị viêm đa xoang tại nhà phổ biến:

1. Liệu pháp xông hơi

Xông hơi sẽ giúp làm ẩm và ấm đường thở, đồng thời làm dịu mô xoang. Biện pháp này khá đơn giản, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:

• Đun khoảng 2 lít nước sôi có thể cho thêm lá bạc hà, hương nhu hoặc tinh dầu bạch đàn giúp tăng hiệu quả điều trị.
• Đến khi nước sôi thì đổ ra chậu, sử dụng một chiếc khăn sạch trùm kín đầu và tiến hành xông hơi
• Trong quá trình xông nên hít thở sâu giúp hơi nước có thể đi vào các hốc xoang làm sạch đường thở, tiêu trừ vi khuẩn và giúp thần kinh thư giãn hơn.
• Áp dụng xông hơi từ 3 – 4 lần mỗi tuần để cải thiện các triệu chứng bệnh lý hiệu quả.

2. Bấm huyệt, xoa bóp

Theo YHCT biện pháp điều trị này sẽ giúp đả thông kinh mạch, từ đó cải thiện các triệu chứng viêm đa xoang, giảm đau nhức hiệu quả.

Hướng dẫn thực hiện xoa bóp sau đầu:

• Đan 2 tay lại với nhau
• Sau đó để 2 tay ra phía sau và đỡ dưới sọ
• Tiếp theo mở rộng 2 ngón tay cái xoa bóp theo vòng tròn, đồng thời kết hợp hít thở sâu và đều đặn
• Thực hiện động tác 10 phút

Hướng dẫn xoa hốc mắt:

• Đầu tiên, bạn nhắm 2 mắt lại và đặt 2 ngón tay thuận lên phần bầu mắt rồi kết hợp xoa theo hình tròn nhẹ nhàng khoảng 10 phút
• Sau đó đặt 2 ngón tay ở 2 bên sống mũi giúp làm ấm mũi và lưu thông máu tốt hơn
• Các huyệt đạo hỗ trợ cải thiện các triệu chứng viêm đa xoang bao gồm: Ấn đường, Huyệt thái dương, Quyền liêu, Thừa khấp, Khúc trì, Hợp cốc, Đầu duy, Thiên ứng.
• Người bệnh cần xác định chính xác vị trí các huyệt đạo cần bấm, tránh trường hợp xác định sai có thể phản tác dụng.

3. Bài tập yoga hỗ trợ chữa viêm đa xoang

Để cải thiện các triệu chứng bệnh đa xoang, người bệnh có thể áp dụng bài tập yoga. Một vài tư thế yoga sẽ có tác dụng làm giảm áp lực lên các khoang xoang, giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn.

Hướng dẫn thực hiện:

• Đầu tiên, bạn ngồi trên giường hoặc sàn nhà với tư thế thẳng lưng
• Sau đó khoanh 2 chân lại, đặt 2 tay lên đùi phải. Dùng tay trái bịt 2 lỗ mũi
• Nín thở 4 giây rồi thả một bên lỗ mũi, tiếp đến hít một hơi sâu và thực hiện với bên lỗ mũi còn lại
• Động tác này sẽ giúp hỗ trợ đường thở được thông thoáng hơn.

4. Sử dụng tỏi

Allicin và một số hoạt chất có trong tỏi có khả năng kháng khuẩn, chống viêm, hỗ trợ  tiêu trừ vi khuẩn gây viêm đa xoang hiệu quả. Bên cạnh đó, nguyên liệu này còn có tác dụng tăng cường sức đề kháng, ngăn ngừa bệnh tái phát.

Người bị viêm đa xoang có thể ăn từ 3 – 4 tép tỏi sống mỗi ngày hoặc nấu nước dùng để xông mũi. Ngoài ra cũng có thể làm rượu tỏi với cách thực hiện đơn giản như sau:

• Chuẩn bị 200 gam tỏi và 250ml rượu trắng
• Tỏi bóc vỏ và giã nát hoặc thái mỏng rồi mang đi ngâm với rượu trắng
• Đậy kín nắp và bảo quản ở nơi thoáng mát
• Sau 15 ngày là có thể sử dụng rượu tỏi
• Bạn có thể uống rượu tỏi (3 – 5ml) mỗi ngày hoặc dùng tăm bông thấm dung dịch để nhỏ mũi 2 lần/ ngày

Phòng ngừa viêm đa xoang hiệu quả

Viêm đa xoang là bệnh lý có các triệu chứng kéo dài dai dẳng và có thể tái lại nhiều lần khi gặp điều kiện thuận lợi. Do đó, sau khi thực hiện điều trị, người bệnh cần có biện pháp phòng ngừa bệnh tái phát giúp bảo vệ sức khỏe của mình cũng như tránh lây nhiễm cho những người xung quanh.

Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa viêm đa xoang được áp dụng phổ biến:

• Chú ý giữ ấm đường thở khi thời tiết trở lạnh, tránh ngồi trước máy quạt hoặc điều hòa quá lâu vì có thể làm khô đường thở dễ khởi phát các triệu chứng bệnh viêm đa xoang.
• Tránh tiếp xúc với các dị nguyên như khói bụi, môi trường ô nhiễm, khói thuốc lá, phấn hoa, lông động vật, hóa chất độc hại,…
• Mang khẩu trang và che chắn kỹ khi ra đường và đến những nơi tập trung đông người nhằm hạn chế các bệnh lây nhiễm đường hô hấp.
• Tuyệt đối không sử dụng vật dụng cá nhân với người bị viêm xoang vì bệnh có khả năng lây nhiễm 
• Thường xuyên vệ sinh không gian sống để loại bỏ các vi khuẩn, nấm mốc, giúp không gian sạch sẽ, thoáng mát.
• Khi bị nghẹt mũi, hắt hơi tránh sử dụng các loại tinh dầu thoa trực tiếp lên mũi vì có thể gây kích thích niêm mạc họng, mũi. Thay vào đó bạn có thể áp dụng liệu pháp xông hơi để cải thiện.
• Các trường hợp viêm đa xoang do dị ứng cần tránh xa những tác nhân có nguy cơ gây kích ứng, đồng thời tránh đưa tay lên mũi và miệng.
• Người đang bị viêm đa xoang và các bệnh tai mũi họng nên hạn chế đi bơi vì có thể khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
• Thiết lập chế độ ăn uống khoa học, cân bằng thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý nhằm nâng cao sức đề kháng, tăng cường hệ miễn dịch, chống lại các nhân gây bệnh hiệu quả.
• Cần chủ động điều trị dứt điểm các bệnh lý liên quan đến đường hô hấp có nguy cơ gây khởi phát bệnh viêm đa xoang như viêm đường hô hấp, trào ngược dạ dày thực quản, viêm họng,…

Viêm đa xoang là bệnh lý không đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người bệnh, nhưng bệnh có tính chất kéo dài dai dẳng và dễ tái phát trở thành mãn tính. Nếu không điều trị sớm và chăm sóc hợp lý có thể dẫn đến phát sinh các biến chứng nặng nề. Do đó, khi nhận thấy dấu hiệu của bệnh lý, bạn nên chủ động đến bệnh viện để được tiến hành thăm khám và điều trị kịp thời.

Xem thêm: Viêm hang vị tiền môn vị là gì? Dấu hiệu nhận biết và cách chữa