Bong võng mạc- không đau, nhưng có thể gây mù lòa

Bệnh bong võng mạc không gây đau đớn. Chính vì thế mà mọi người còn khá chủ quan khi bị bong võng mạc. Triệu chứng duy nhất dễ nhận biết võng mạc bị rách, bong chính là sự suy giảm thị lực đến khi mất hẳn thị lực.

Bong võng mạc vì nhắn tin nhiều

Tổn thương võng mạc do đái tháo đường

Nhận biết sớm hiện tượng bong võng mạc

Thoát khỏi cận thị, viễn thị nhờ kỹ thuật độc đáo này

2 món ăn cực tốt giúp khắc phục cận thị nhanh chóng

Cách mới đề phòng cận thị

Những sự thật về cận thị mà chúng ta lầm tưởng

Chữa cận thị bằng phương pháp tự nhiên

Chữa cận thị bằng thuốc nhỏ mắt – Sự thật hay tin đồn?

Mổ cận thị bằng Lasik, nên hay không nên?

Ngoài nhìn mờ là dấu hiệu chủ yếu, người bị bong võng mạc có thể thấy ánh sáng nhấp nháy tại góc mắt, có hiện tượng ruồi bay như xuất hiện đột ngột của nhiều hạt nổi – mảnh vụn nhỏ sót lại trông giống như những đốm, lông hoặc dây, chấm đen trôi nổi trước mắt hoặc nhìn vật biến dạng, có bóng hoặc rèm trên một phần của hình ảnh.

Bong võng mạc là tình trạng lớp màng nằm phía trong cùng và phía sau của mắt, bị tách ra khỏi những lớp còn lại. Màng võng mạc có rất nhiều tế bào thần kinh thị giác nên khi bị rách, bị bong ra sẽ gây giảm sụt thị lực trầm trọng, vĩnh viễn nếu không được kịp thời phẫu thuật.

Những ai có nguy cơ bị bong võng mạc?

Nhiều bệnh lí có thể dẫn đến tình trạng bong võng mạc vì vậy những người mắc các bệnh sau đây cần lưu ý đi khám định kì để phòng bệnh.

– Người bị cận thị nặng, những người mắc cận thị trên -6.00D nên đi khám định kì để kiểm tra màng võng mạc có biểu hiện của thoái hóa do cận thị không và kịp thời điều trị phòng ngừa. Thông thường có thể bị những vết rách nhỏ ở vùng ngoại vi của màng võng mạc, từ những vết rách này có thể phát triển thành bong võng mạc.

– Sau chấn thương đụng dập hoặc vết thương xuyên nhãn cầu võng mạc có thể bị bong, kèm theo vết rách và các tổn thương khác của nhãn cầu, mi mắt. Thông thường trong tình trạng này bong võng mạc sẽ được phát hiện kịp thời khi người bị chấn thương đến khám tại các cơ sở chuyên khoa mắt

– Tình trạng bong võng mạc thứ phát thấy trên những mắt bị viêm màng bồ đào, hoặc khối u hắc mạc.

– Người lớn trên 60 tuổi, có thoái hóa, bong dịch kính phía sau nhãn cầu gây co kéo bong võng mạc.

– Trẻ em ít khi bị bong võng mạc. Nếu có thường do bị các tật bẩm của dịch kính võng mạc hoặc do cận thị nặng bẩm sinh.

– Đã từng bị bong võng mạc một bên mắt

– Có một thành viên trong gia đình từng bị bong võng mạc

– Đã phẫu thuật đục thủy tinh thể

– Có bệnh hoặc rối loạn về mắt, chẳng hạn như tách võng mạc, viêm màng bồ đào, cận thị bệnh lý hoặc thoái hóa võng mạc chu biên (lattice degeneration)

– Chấn thương mắt…

Triệu chứng và dấu hiệu cảnh báo bị bong võng mạc

Trước khi bị suy giảm tầm nhìn, người mắc bệnh bong võng mạc có thể được cảnh báo thông qua những dấu hiệu như:

– Bất ngờ xuất hiện những “hạt nổi” (floaters) là những dấu chấm hoặc đốm, vệt trôi nổi màu đen trước tầm nhìn của bạn

– Nhìn hình ảnh bị mờ và biến dạng.

– Cảm giác chói mắt khi gặp ánh sáng

Nếu không điều trị, thị lực sẽ nhanh chóng bị ảnh hưởng và bắt đầu kém đi, dần dần “bức màn đen” sẽ lan rộng trước tầm nhìn của bạn. Bong võng mạc thường chỉ xảy ra ở một mắt nhưng nếu để lâu dài thì nguy cơ lan tiếp sang mắt còn lại là rất cao.

Các dấu hiệu khi bị bong võng mạc người bệnh có thể nhìn thấy

– Nhiều vẩn đục hoặc dải mờ bay trước mắt trong hai ba ngày đầu.

– Nhìn các vật bị méo hình, nhìn đường thẳng thấy cong.

– Nhìn mờ một phía hoặc một góc, nặng hơn có thể nhìn mờ hoàn toàn.

Khi người bệnh có các triệu chứng nêu trên cần đi khám ngay tại các cơ sở chuyên khoa mắt để kịp thời được phẫu thuật nhằm mục đích bảo tồn thị lực.

Nguyên nhân gây bong võng mạc

– Nguyên nhân phổ biến nhất gây bong võng mạc là do hiện tượng lão hóa bình thường của cơ thể khi gel của mắt kéo ra từ võng mạc hoặc do tổn thương võng mạc sau phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo, chấn thương vào mắt. Kết luận này được đưa ra khi phát hiện ra dịch lỏng tìm thấy giữa võng mạc và thủy tinh thể của mắt bị rò rỉ dưới võng mạc. Chính vì vậy, khi không có một nguồn cung cấp máu liên tục, các tế bào thần kinh trong võng mạc sẽ chết vì thiếu ôxy và dinh dưỡng và cuối cùng là bong ra.

– Nguyên nhân ít phổ biến: Do biến chứng của bệnh tiểu đường hay còn gọi là bệnh võng mạc tiểu đường do quá trình phá vỡ các mạch máu tân sinh trong mắt và hình thành nên các vết sẹo, có thể kéo võng mạc ra khỏi vị trí của nó. Hoặc ban đầu võng mạc vẫn còn nguyên vẹn, nhưng chất lỏng từ các khu vực khác tập hợp đằng sau nó do viêm và sưng bên trong mắt gây chèn ép các mạch máu nuôi dưỡng võng mạc, điều này có thể gặp khi bị viêm màng bồ đào và một số loại ung thư hiếm gặp mắt.

Điều trị bong võng mạc như thế nào?

Có nhiều phương pháp điều trị bong võng mạc. Một số phương pháp giúp điều trị những vết rách và lỗ nhỏ, có thể thực hiện tại phòng khám bác sĩ, gồm:

– Phẫu thuật Laser: Các vết đốt nhỏ được thực hiện xung quanh lỗ bị rách giúp “hàn” võng mạc về vị trí cũ.

– Cryopexy (Làm lạnh cường độ cao): Điều trị bằng cách đông lạnh cũng có thể điều trị những vết rách hoặc lỗ nhỏ. Làm lạnh cường độ cao ở những vùng xung quanh lỗ rách và giúp gắn võng mạc trở lại vị trí cũ.

– Bơm khí (Gas injection): Ở phương pháp này, bác sĩ nhãn khoa sẽ bơm một bong bóng khí vào mắt. Bác sĩ có thể thực hiện phương pháp này kết hợp với điều trị bằng laser hoặc Cryopexy. Bóng khí có thể giúp đẩy võng mạc về lại thành mắt trong khi điều trị bằng laser hoặc Cryopexy giúp võng mạc gắn chặt trở lại vị trí cũ, bóng khí có thể tự biến mất sau một tuần.

Hầu hết các trường hợp bị bong võng mạc đều được điều trị bằng phẫu thuật, bao gồm:

– Ấn độn củng mạc: Một dải băng nhân tạo rất nhỏ được gắn vào phía ngoài nhãn cầu. Dải băng đẩy nhẹ thành mắt về phía trung tâm mắt, khiến thành mắt áp sát với võng mạc bị bong, giúp gắn lại võng mạc vào thành mắt.

– Cắt dịch kính: Phẫu thuật cắt bỏ khối dịch kính là một phẫu thuật giúp thay thế dịch kính, một chất tương tự như gel chứa đầy ở trung tâm mắt và giúp mắt duy trì dạng hình cầu. Trong phẫu thuật cắt bỏ dịch thủy tinh, bác sĩ tạo một vết mổ nhỏ ở tròng trắng của mắt và sử dụng một dụng cụ nhỏ để loại bỏ dịch thủy tinh. Trong hầu hết trường hợp, bác sĩ bơm khí để thay thế dịch thủy. Khí ép và gắn võng mạc về lại thành mắt. Khi lành lại, mắt sẽ từ từ tiết ra một chất dịch thay thế khí và lấp đầy mắt.

Với cả hai phẫu thuật trên, phương pháp laser hoặc Cryopexy đều được dùng để “hàn gắn” võng mạc về lại vị trí cũ.

Biến chứng có thể gặp phải sau phẫu thuật điều trị bong võng mạc

Tuy là hiếm gặp nhưng bạn vẫn có khả năng gặp phải một số biến chứng sau đây:

– Xuất huyết bên trong mắt

– Võng mạc bị tổn thương nặng hơn

– Bầm tím xung quanh mắt

– Áp lực cao bên trong mắt (bệnh glocom)

– Đục thủy tinh thể sau phẫu thuật

– Xuất hiện hiện tượng nhìn đôi

– Nhiễm trùng mắt

Bong võng mạc rất nguy hiểm, do vậy chẩn đoán sớm là chìa khóa để ngăn ngừa mất thị lực khi võng mạc bị bong ra. Bên cạnh đó, bạn nên chăm sóc và bảo vệ đôi mắt của mình thông qua chế độ dinh dưỡng đầy đủ và hợp lý, đặc biệt là những thực phẩm có chứa nhiều Lutein và Zeaxanthin vì đây là những thành phần chính cấu tạo nên võng mạc, giúp chống thoái hóa và chống oxy hóa rất hiệu quả dành cho mắt.

Lưu ý khi điều trị bong võng mạc

Với phương pháp điều trị hiện đại, hầu hết mọi trường hợp bong võng mạc đều có thể điều trị thành công. Tuy nhiên, các bác sĩ không phải lúc nào cũng dự đoán được thị lực sẽ như thế nào.

Thị lực có thể không phục hồi thậm chí đến vài tháng sau phẫu thuật. Đôi khi phẫu thuật lần hai là điều cần thiết. Không may là đôi lúc, thị lực có thể không khôi phục được ngay cả khi đã phẫu thuật nhiều lần. Trong nhiều trường hợp, điều này tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bong võng mạc, và khoảng thời gian đã bỏ qua cho đến khi bệnh nhân được điều trị.

Kết quả tốt nhất chỉ đạt được khi bong võng mạc được điều trị sớm. Đó là lý do tại sao việc khám mắt ngay khi phát hiện bất kỳ triệu chứng nào của bong võng mạc là điều quan trọng.

Đông Giang

Theo tạp chí Sống Khỏe