Lá xạ đen chữa bệnh gì? Tìm hiểu về nguồn gốc và công dụng của xạ đen

Lá xạ đen chữa bệnh gì, có hiệu quả không là vấn đề nhiều người thắc mắc. Bởi dù đã được dùng làm thuốc chữa bệnh từ lâu song có không ít người chưa từng biết đến cây xạ đen và những công dụng của nó. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp tất cả những băn khoăn của độc giả về nguồn gốc cũng như tác dụng của dược liệu này.

Lá xạ đen chữa bệnh gì là câu hỏi của độc giả C (Hà Nam) gửi về cho website. Chị C hay bị mất ngủ, tâm trạng thường trong trạng thái bất an. Bạn bè nữ độc giả khuyên chị sử dụng cây xạ đen để cải thiện tình trạng này. Tuy nhiên, vì chưa nghe về thảo dược bao giờ nên chị C còn khá nghi ngờ. Bên cạnh đó, chị C cũng thắc mắc về cách sử dụng cây xạ đen và hiệu quả của nó.

Để trả lời cho câu hỏi lá xạ đen chữa bệnh gì và những băn khoăn của chị C, chúng tôi sẽ thông tin đến độc giả qua bài viết dưới đây.

Nguồn gốc của cây xạ đen

Trước khi đi tìm đáp án cho câu hỏi lá xạ đen chữa bệnh gì, độc giả cần hiểu rõ về nguồn gốc của loại cây này.

Trong khoa học, xạ đen được biết đến với tên gọi là Ehretia asperula Zoll. & Mor, thuộc họ vòi voi – Boraginaceae. Ngoài ra, một số tài liệu trước đây cho rằng tên khoa học của cây xạ đen là Celastrus hindsii Benth và nó thuộc họ dây gối – Celastraceae. Còn trong đời sống hằng ngày, xạ đen còn được gọi là bách giải, đồng triều, bạch vạn hoa, quả nâu, cây dây gối, cây ung thư (tên này do lương y Bùi Thị Bẻn đặt).

Xạ đen là cây dây leo, thân gỗ, thường mọc thành bụi ở độ cao từ 1000 – 1500 mét. Loại cây này sinh trưởng tốt ở nơi có khí hậu ôn hòa, không quá khắc nghiệt. Vì vậy, nó thường phân bố chủ yếu tại các tỉnh Hòa Bình, Ninh Bình, Quảng Ninh…

Lá xạ đen chữa bệnh gì?

Xạ đen là một vị thuốc quý của người Mường từ xa xưa. Tuy nhiên, cũng bởi là cây thuốc của đồng bào dân tộc nên xạ đen ít được biết đến và ít xuất hiện trong các tài liệu y khoa hiện đại. Mãi cho đến những năm 80 của thế kỷ XX, khi danh tiếng của lang y Bùi Thị Bẻn (người Mường) được đồn xa, người ta mới chú ý đến loài cây này.

Theo đó, bà Bẻn nổi tiếng khắp vùng nhờ tài chữa bệnh vàng da, mụn nhọt, viêm nhiễm, u bướu với dược liệu chính là xạ đen. Những bài thuốc chữa bệnh từ xạ đen của bà sau đó đã được tặng cho Hội Đông y tỉnh Hòa Bình.

Xạ đen trong Đông y

Theo Tiến sĩ Dược học Nguyễn Hoàng Tuấn, cây xạ đen được sử dụng để chữa trị nhiều loại bệnh. Điển hình nhất là các chứng mụn nhọt, lở ngứa, tiêu viêm… Ngoài ra, cây xạ đen còn giúp giải độc, thanh nhiệt cơ thể, giảm tiết dịch trong xơ gan cổ trướng. Khi kết với với một số vị thuốc như cà gai leo, mật nhân, bán chi liên… xạ đen hỗ trợ điều trị các bệnh:

• Viêm gan B, C
• Ung thư gan
• Ung thư phổi và nhiều loại bệnh ung thư khác

Tây y nói về cây xạ đen

So với Đông y, những nghiên cứu của y học hiện đại về cây xạ đen diễn ra muộn hơn. Đầu tiên phải kể đến công trình của hai chuyên gia Yao – Haur Kuo và Li – ming Yang Kuo (người Trung Quốc) được đăng trên trên tạp chí Phytochemistry vào năm 1997. Theo đó, các tác giả đã nhận thấy rằng cây xạ đen chứa nhiều hợp chất Maytenfolone A. Trong y học, chất này có tác dụng kìm hãm sự phát triển của tế bào ung bướu ở cổ tử cung, ở đại trực tràng và cả ruột kết.

Tại Việt Nam, sau 12 năm tìm tòi, Tiến sĩ khoa học Lê Thế Trung và các cộng sự tại Học viện Quân Y cũng đã công nhận khả năng chữa ung thư của xạ đen. Nghiên cứu của họ đã tìm ra một hoạt chất giúp ức chế sự phát triển của ung thư. Chất này được ký hiệu là K10.

Ngoài K10, các chuyên gia cũng chỉ ra rằng cây xạ đen còn chứa nhiều chất chống ung thư khác. Đó là:

• Fanavolnoid giúp tiêu diệt các gốc tự do – nguyên nhân gây ra sự biến đổi của tế bào.
• Saponin Triterpenoid giúp tăng cường sức đề kháng, phòng ngừa ung thư, kháng khuẩn, kháng viêm…
• Alkaloid có khả năng chống ung thư, chống rối loạn nhịp tim…
• Quinon làm hóa lỏng tế bào ung thư.

Bài thuốc chữa bệnh từ cây xạ đen

Lá xạ đen chữa bệnh gì phụ thuộc vào cách sử dụng thảo dược này. Tuy nhiên, để mang lại hiệu quả tốt nhất, người dùng nên sử dụng cả thân xạ đen kết hợp với một số dược liệu khác.

Dưới đây là 2 bài thuốc trị bệnh từ cây xạ đen được nhiều người áp dụng.

Bài thuốc trị ung thư từ xạ đen

Nguyên liệu:

– Lá và thân cây xạ đen: 60g

– Bạch hoa xà thiệt thảo: 40g

– Bán chi liên: 20g

Thực hiện: Thuốc đem sắc với 1,5 lít nước dưới lửa nhỏ. Khi nước sôi, tắt bếp và để nguội nước.

Cách dùng: Nước sắc dùng uống hết trong ngày.

Bài thuốc trị bệnh gan từ cây xạ đen

Nguyên liệu:

– Thân và lá xạ đen: 50g

– Mật nhân: 10g

– Cà gai leo: 30g

Thực hiện: Đem thảo dược đun với với 1 lít nước. Sau khoảng 20 phút thì tắt bếp, để nguội nước.

Cách dùng: Thuốc dùng uống hết trong ngày.

Lưu ý: Hai bài thuốc trên chỉ mang tính tham khảo. Người dùng nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Xem thêm: Công dụng chữa bệnh thần kỳ từ cây xạ